Websites blokkeren: Zo scherm je sites af voor je kinderen

Bij het kindveiliger maken van de onlinebeleving staat natuurlijk altijd een degelijke opvoeding centraal; met openhartige gesprekken en concrete afspraken. Wij richten ons in dit artikel uitsluitend op de technische middelen. Wie zoekt naar informatie vanuit meer pedagogisch oogpunt kan op diverse websites terecht, zoals www.kwikr.nl/kindveilig.

Het is in elk geval goed om te beseffen dat overdreven ouderlijk toezicht op de online-activiteiten van kinderen (zogenoemde ‘creeping’) een averechts effect kan hebben. Houd er ook rekening mee dat doorgedreven controlegedrag mogelijk in strijd is met artikel 16 van het Kinderrechtenverdrag. Weet bovendien dat wellicht geen enkele tool van ouderlijk toezicht waterdicht is: sommige sites geraken alsnog door de filtering of vindingrijke kinderen slagen erin filters te omzeilen. Tot slot, besef ook dat configureren en monitoren van tools voor ouderlijk toezicht de nodige inspanningen van jezelf vergt.

In dit artikel buigen we ons eerst over de technieken die netwerkwijd kunnen werken of die je op dezelfde wijze op diverse platformen kunt toepassen. Vervolgens hebben we het specifiek over Windows en ten slotte over mobiele platformen, al dan niet met ingebouwde tools.

DNS-filter

Je kunt in sommige routers handmatig sites laten blokkeren of per computer een tijdsslot op de internetconnectie activeren. Sommige routers komen zelfs met een heuse (vaak niet gratis) module voor ouderlijk toezicht. Raadpleeg hiervoor de handleiding bij je router.

Erbij, of in de plaats daarvan, kun je een zogeheten DNS-filter instellen. Die doe je als het vooral je bedoeling is om pornografische en andere ongepaste sites te blokkeren.

We nemen het gratis OpenDNS Family Shield als voorbeeld, maar er zijn er nog meer.

Surf via www.kwikr.nl/famshield en noteer daar de twee ip-adressen van de DNS-servers: 208.67.222.123 en 208.67.220.123. Via www.kwikr.nl/devconfig vind je de nodige instructies om deze adressen in één keer voor je gehele thuisnetwerk in te stellen (via je router) of op individuele apparaten, zoals pc’s, laptops, tablets en smartphones.

DNS in Windows

We tonen even hoe je zo’n DNS-filter instelt in Windows 11. Ga naar Instellingen / Netwerk en internet. Kies Ethernet als je een bekabelde netwerkverbinding hebt en klik op Bewerken bij DNS-server toewijzing. Schakel IPv4 in, selecteer Handmatig en vul de DNS-adressen in bij Voorkeurs-DNS en Alternatieve DNS. Bevestig met Opslaan en herstart je systeem: nu zouden (de meeste) ‘aanstotelijke’ sites onbereikbaar moeten zijn. Is je pc draadloos verbonden, dan doe je dit ook voor wifi.

Mocht je niet langer kunnen surfen, dan heeft dat wellicht te maken met een instellingen in je browser. We nemen Chrome als voorbeeld. Tik chrome://settings/security in de adresbalk en scrol tot bij Geavanceerd. Hier schakel je Beveiligde DNS gebruiken uit of, beter nog, je schakelt dit in en je kiest bij Met de DNS-provider OpenDNS.

OpenDNS Home

OpenDNS biedt een gratis alternatief waarmee je zelf kunt bepalen welke sites of type sites je wilt laten blokkeren. Dit vraagt wel om enige configuratie. We geven je hier een stevige aanzet.

Creëer een account. Klik op de link in de bevestigingsmail, zodat je op https://dashboard.opendns.com belandt. Klik hier op Add a network. Bij IP vul je het publieke ip-adres van je netwerk in (zie bovenaan, bij Your current IP is). Bevestig met Add this network. Geef je netwerk een naam, laat het vinkje staan bij Yes, it is dynamic en bevestig met Done.

Klik op de link in de tweede bevestigingsmail. Via www.kwikr.nl/dnsconfig lees je wat je nu te doen staat. Het komt erop neer dat je de DNS-adressen van het toestel van je (klein)kind wijzigt in 208.67.220.220 en 208.67.222.222.

Je moet zelf nog wel instellen welke sites je precies wilt filteren. Ga hiervoor opnieuw naar je dashboard, open het tabblad Settings en klik op je publieke ip-adres. Selecteer Custom en duid de sitecategorieën aan die je wilt blokkeren, zoals Pornography en Gambling. Bevestig met Apply. Na enkele minuten zetten de wijzigingen zich door.

Dynamisch DNS

Om OpenDNS Home keurig te laten werken moet de service wel het actuele publieke ip-adres van je netwerk weten. De kans is groot dat je internetprovider dit adres dynamisch toekent waardoor het zomaar kan wijzigen.

Je moet dan in een mechanisme voorzien om het gewijzigde adres aan OpenDNS door te geven. Mogelijk zit zo’n functie al in je NAS of router ingebouwd, maar je kunt hiervoor ook een specifieke client downloaden en op je pc installeren. Precies zo’n tool is het gratis Marcs Updater.

Download en installeer de app en start deze op. Op het tabblad General selecteer je OpenDNS.com bij DNS Service Provider, waarna je hier je ID (e-mailadres en wachtwoord) van OpenDNS invult. Bij Hostname vul je de netwerknaam in die je bij OpenDNS had ingevuld. Na je bevestiging met OK controleert de app je actuele publieke ip-adres en speelt dit door aan OpenDNS. 

Deze controle gebeurt om de vijf minuten, maar dit kun je gerust aanpassen bij IP Check Interval. Het is uiteraard de bedoeling dat deze app op de achtergrond actief blijft.