Heb jij Windows 11 al te pakken? Sinds oktober 2021 kunnen pc-gebruikers upgraden naar het nieuwe besturingssysteem van Microsoft. Je kunt inmiddels ook Windows 11-laptops kopen. Maar wat is er nieuw? Kun je überhaupt upgraden? En wat is er met die TPM-chip die je nodig hebt? Hier vind je alles wat je moet weten over Windows 11.

Windows 11: toch een opvolger voor Windows 10

Apetrots was Microsoft bij de aankondiging van Windows 10: het zou de allerlaatste Windows-versie worden, niet omdat het bedrijf ermee ophield, maar omdat kleine updates de toekomst waren. En plots was daar het grote nieuws: tóch een nieuwe versie, en wel Windows 11. 

En dat heeft nogal wat implicaties. Zo zijn er aanvullende systeemeisen, waardoor niet elke pc die Windows 10 draait ook geüpgraded kan worden. En hoewel de upgrade naar Windows 10 voor verreweg de meeste gebruikers soepeltjes verliep, waren er toch genoeg mensen die tegen problemen aanliepen - ook dat zal bij de Windows 11-upgrade niet anders zijn. 

©PXimport

Windows 11: wat is er nieuw? 

Maar wat is er eigenlijk nieuw aan Windows 11? Ten eerste heeft het besturingssysteem een nieuw likje verf gekregen. De tegels die Microsoft in Windows 8 introduceerde zijn verdwenen. Daarmee oogt het systeem ook meteen wat minder klinisch; op de redactie vonden we het een beetje een mix tussen Windows 7 en Windows Vista, maar dan wel met het beste van beide werelden. Niet verkeerd dus, al blijft dat een kwestie van smaak. 

Onder de motorkap is meer veranderd. Zo zijn functies rondom het aanraakscherm minder belangrijk gemaakt dan in Windows 8(.1) en 10 het geval was. In Windows 11 is het mogelijk om Android-apps te draaien: handig voor degenen die toch op een touchscreen werken. Verder zit Microsoft Teams flink diep in het besturingssysteem gebouwd, en krijgt de Edge-browser een grote update. 

Meer over de nieuwe functies van Windows 11 vind je in dit artikel. 

Benieuwd naar de extra functies binnen Windows 11? Die vind je hier. 

Is mijn PC geschikt voor Windows 11? 

Met de extra systeemeisen is het nog helemaal niet zeker dat je je Windows 10-machine op 5 oktober zomaar kunt upgraden. Oude pc's en laptops kunnen tegen het processor-probleem aanlopen: in eerste instantie is een 8e-generatie Intel Core-chip nodig, of een Ryzen 2000 of hoger. Het kan zomaar zijn dat die lijst nog wordt uitgebreid, maar een relatief nieuwe processor is voorlopig dus nog wel een vereiste. 

Microsoft lanceert binnenkort een tool waarmee je kunt checken of jouw pc geschikt is voor Windows 11, de PC Health Check App. Hier lees je daar meer over. 

Windows 11: de TPM-chip

Er is veel te doen over de TPM-chip die je nodig het om Windows 11 te kunnen draaien. TPM staat voor Trusted Platform Module. Simpel gezegd gaat het om een chip die allerlei veiligheidszaken voor zijn rekening neemt. Microsoft vereist officieel een TPM2.0-chip in combinatie met Secure Boot. 

Er zijn wel wat omwegen te vinden om toch Windows 11 te kunnen draaien zonder de strenge systeemeisen, maar in hoeverre de ondersteuning dan volledig is, is altijd afwachten. 

Meer over TPM en de zin en onzin van de chip lees je in dit artikel. 

©PXimport

Windows 11 installeren

Wil je alvast aan de slag met Windows 11? Dat kan, ook als je de upgrade nog niet automatisch binnenkrijgt! Via het Windows Insider-programma kun je een eerste versie van het besturingssysteem downloaden. Houd wel even een paar dingen in het achterhoofd. 

Let er wel op dat vroege versies van besturingssystemen zoals deze kunnen nog wat buggy kunnen zijn, en vastlopers of crashes zijn niet helemaal uit te sluiten. Maak dus altijd een goede back-up voor je de upgrade uitvoert. 

In dit artikel lees je hoe je jezelf aanmeldt voor het Windows Insider-programma en Windows 11 downloadt en installeert. 

Windows 11: nu al een nieuwe pc of laptop kopen?

Windows 11 draait dus niet zomaar op pc's en laptops die nu op Windows 10 draaien. Als jouw apparaat niet aan de systeemeisen voldoet, kun je beslissen om nu alvast een nieuwe te kopen. Dan weet je zeker dat je in oktober de upgrade kunt uitvoeren. 

Maar is dat wel nodig? En is het überhaupt wel een goed idee, nu alles nog ietwat vaag is? In dit artikel zetten we de voors en tegens op een rijtje. 

Windows 11: schone installatie

Als je gaat upgraden naar Windows 11, worden je bestanden en instellingen netjes meegenomen. Althans, als je dat wil. Je kunt er ook voor kiezen om met een schone lei te beginnen. Dat heet een schone installatie: het oude systeem wordt overschreven en het nieuwe wordt zonder poespas geïnstalleerd. 

Het nadeel hiervan is duidelijk: alle programma's, bestanden in instellingen die je niet in een back-up hebt staan, zijn voorgoed verdwenen. Het grote voordeel is dat alle nutteloze, vertragende bestanden van je pc of laptop worden gehaald. Je machine is opeens weer bijna net zo snel als toen 'ie uit de winkel kwam. 

In dit artikel lees je meer over de voors en tegens van een schone installatie, en hoe je hem uitvoert.

©PXimport

Windows 11: BIOS, Veilige Modus en God Mode

Het is altijd handig om te weten hoe je in het BIOS van je systeem komt, en hoe je je apparaat in de veilige modus opstart, maar helemaal na een systeemupgrade - het is immers niet helemaal uitgesloten dat er dingen verkeerd gaan. Het binnenkomen van je BIOS hangt een af van het moederbord dat je in je pc of laptop hebt zitten. Voor de Veilig Modus geldt dat dat voor elk apparaat hetzelfde is. 

God Mode is de ietwat overdreven benaming voor een instellingenmenu waarin je zaken kunt aanpassen die voor een gewone gebruiker niet bereikbaar zijn. Door de functie aan te zetten wordt een map aangemaakt met snelkoppelingen naar geavanceerde instellingen. Ook in Windows 11 kun je de functie weer activeren. 

Hoe je het BIOS binnenkomt, vind je in dit artikel. 

Hoe je de Veilige Modus inkomt lees je hier. 

Hoe je God Mode activeert is hier te vinden. 

Windows 11: het contextuele menu

Rechtsklikken op een bestand of map binnen Windows geeft je toegang tot een hoop functies, dat weet elke pc-gebruiker. Dit 'contextuele menu' is in Windows 11 iets anders ingedeeld, zoals dat bij de meeste Windows-versies het geval was. Wat moet je weten over het nieuwe 'rechtermuisknopmenu'? En waarom is eigenlijk alles weer veranderd? Je leest het in het artikel Menuknoppen in Windows 11. 

Windows 11: schermtoetsenbord

Hoewel Windows 11 niet net zo erg als zijn voorgangers (en dan vooral Windows 8) leunt op mogelijk gebruik via een touchscreen, zijn de handige aanraakfuncties zeker niet verdwenen. Een van de belangrijkste functies is het schermtoetsenbord. In Windows 11 kun je dat toetsenbord behoorlijk goed aan je eigen wensen aanpassen. Hoe je dat doet lees je in het artikel over het schermtoetsenbord in Windows 11. 

Windows 11: screenshot maken

Een screenshot maken doe je met de knop Print Screen op je toetsenbord, dat weten we allemaal. Maar er zijn tegenwoordig ook andere manieren om (een deel van) je scherm te delen of te bewaren. Ook in Windows 11 heb je verschillende opties. Meer daarover vind je in het artikel over screenshots maken in Windows 11. 

Windows 11: Microsoft Start

Samen met Windows 11 rolt Microsoft een nieuwe functie uit, genaamd Microsoft Start. Dat is een soort persoonlijke nieuwsfeed, vergelijkbaar met wat het bedrijf ooit met MSN probeerde, en wat bijvoorbeeld Google al langer doet op smartphones. Microsoft leert welke onderwerpen je interessant vindt en geeft je op basis daarvan een lijst met nieuws en andere artikelen die je misschien wel wil lezen. 

Microsoft Start is ingebouwd in Windows 11. De basisversie van Start vind je op de website van MSN. Ook is er een stand-alone app voor je smartphone. Je leest er meer over in het artikel over Microsoft Start. 

©PXimport

Privacy- en beveiligingsinstellingen in Windows 11

Windows 11 is uitgerust met de nodige instellingen voor het beheer van je privacy en de beveiliging van de computer. Zorg ervoor dat je de controle houdt over je persoonlijke gegevens en zelf bepaalt in hoeverre Windows 11 zicht heeft op je computergebruik. We loodsen je door de belangrijkste privacy- en beveiligingsinstellingen.

Zo laat je Windows 11 gewoon op Windows 10 lijken

Het is geen geheim dat Windows 11 er heel anders uitziet dan Windows 10. Voor sommige mensen kan zo’n overstap voor onoverzichtelijkheid zorgen. Daarom kan het een goed idee zijn om Windows 11 iets meer op Windows 10 te laten lijken. Met deze stappen moet dat lukken.

Problemen met je tweede monitor oplossen in Windows 11

Een tweede monitor aansluiten op je pc is niet ingewikkeld, maar het kan voorkomen dat het extra scherm niet wordt herkend. Er zijn uiteraard wat standaardstappen die je kunt zetten als hardware niet goed werkt. In het geval van een monitor, kun je controleren of de stekker er wel goed in zit. Ook kun je je pc een keer opnieuw opstarten, in de hoop dat je beeldscherm dan wel herkend wordt. Maar als dat allemaal niet lukt? 

©PXimport

Windows 11 personaliseren

Ben je recent overgestapt van Windows 10 naar Windows 11, dan zal het je direct opvallen dat het nieuwe besturingssysteem er net even wat anders uitziet. Vooral aan de taakbalk moeten veel Windows-gebruikers wennen. Ben je toch niet helemaal tevreden over hoe Windows 11 eruitziet, dan kun je het besturingssysteem personaliseren. Wij geven vier tips.

Windows 11: Taakbalk vergroten

Over de taakbalk gesproken: die kun je aanpassen. De taakbalk staat sinds de laatste Windows-versie in het midden, maar die kun je gemakkelijk weer naar de linkerkant schuiven, net zoals in Windows 10. Met deze hacks kun je de taakbalk ook vergroten.

Programma's verwijderen in Windows 11

Je Windows 11-computer schoonhouden hoeft geen lastige taak te zijn. Maar het is wel slim hier wat tijd aan te besteden. Regelmatig Windows 11 programma’s verwijderen die je niet nodig hebt is in elk geval iets dat kan helpen je computer lekker snel te houden en ruimte vrij te maken. In dit artikel lees je hoe je dat doet. 

Windows 11: Standaardbrowser instellen

Heb je Windows 11 net op je pc gezet, dan kun je niet om Edge heen, de browser van Microsoft zelf. Hoewel Edge draait op Chromium van Google en daarmee een beetje lijkt op Chrome, gebruik je misschien liever toch daadwerkelijk de browser van Google. Of natuurlijk een van de andere populaire browsers. Hoe kun je in Windows 11 een standaardbrowser instellen? We leggen het in dit artikel uit.

Windows 11-pc's duur? Dat valt mee! 

Pc-fabrikanten brengen computers met het nieuwe besturingssysteem uit. Daarnaast zijn er ook volop systemen met een gratis upgrade naar Windows 11 verkrijgbaar. Is je huidige computer aan vervanging toe en wil je dus een Windows 11-pc kopen? Dan vind je hier diverse betaalbare Windows 11-pc's. We hanteren hierbij een strikte prijsgrens van vijfhonderd euro. Hieronder een aantal modellen, in het artikel vind je ze allemaal. 

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.