Zwart-wit-fotografie is en blijft een populaire bezigheid. Niet geheel verwonderlijk, want het kan tot artistieke resultaten leiden. Zeker in combinatie met een uitgekiende app als Carbon voor iOS en iPadOS. Wil je ermee een foto naar zwart-wit overzetten, dan ga je als volgt te werkt daarmee.

Om te beginnen is het even opletten als je de app Carbon wilt downloaden. In de app store vind je er namelijk twee met dezelfde naam, maar van verschillende makers. Het is Carbon van Enrique Garcia die je moet hebben. De andere is weliswaar ook aardig, maar daar zit je vast aan een duur jaarlijks en verplicht abonnement. Laat maar dus, wat ons betreft. De Carbon waar wij mee aan het werk gaan kost maar €2,99 en biedt voor dat bedrag heel veel mogelijkheden.

Oorspronkelijk alleen in iOS-uitvoering verkrijgbaar, is Carbon er sinds kort ook voor de iPad. En op het grotere scherm daarvan komt het eigenlijk allemaal veel beter tot z’n recht. Heb je dus een iPhone én een iPad, dan adviseren we je te fotograferen met de telefoon en dan later de om te zetten foto’s via AirDrop even over te hevelen naar de tablet. Start dan Carbon en tik op de filmrol-knop (die met het gestileerde berglandschap) om foto’s van de filmtol te importeren in de eigen bibliotheek van de app. 

Selecteer een of meer foto’s en tik dan op Import. Wacht (wellicht) even tot alles is overgeheveld en tik dan op een van de foto’s die je om wilt zetten naar zwart-wit.

Werken met presets

Je ziet nu de foto, vooralsnog in kleur. Om snel resultaat te bereiken tik je in de knoppenbalk rechts op Presets. Verdeeld over diverse categorieën zie je nu voorinstellingen inclusief een preview. Door bijvoorbeeld een preset te kiezen die een foto omzet naar een ‘zwaardere’ versie van zwart-wit, creëer je – afhankelijk van het onderwerp - al snel een wat drukkende sfeer. 

De Classic-presets zijn altijd goed bruikbaar. Let bijvoorbeeld op de lucht, afhankelijk van de preset benadruk je die of juist niet. Bedenk dus wat je wilt uitstralen met je foto.

©PXimport

Vergeet zeker ook niet dat je de preset-categorieën door kunt schuiven; na NOIR zijn er nog drie: TRENDY en EMULATION. Met deze laatste (verdeeld over twee groepen verdeeld) zijn films te emuleren, wat natuurlijk zonder meer een fijne feature is voor de puristen. Hoe dan ook: meer dan genoeg opties om stevig mee te experimenteren. 

Gelukkig blijkt Carbon bovendien niet een app die slechts wat filtertjes loslaat op een foto en het daarbij laat. Nee, je krijgt veel meer mogelijkheden om te tweaken! Na het toepassen van een preset is er nog de knoppenbalk rechts, die heel wat meer opties dan ‘alleen’ de filters bevat. Zo kun je spelen met contrasten, kleurversterking (feitelijk kleurenfilters) in de optie B&W, terwijl je met de opties onder Effect een foto veel harder en scherper kunt maken (of juist minder). 

De knop Overlays maakt het mogelijk lagen met specifieke effecten toe te voegen aan een foto. Bedenk daarbij wel dat je dan echt stevig gaat knutselen aan een foto en onder de streep een veelal behoorlijk overdreven effect krijgt. Heel soms kan dat voor een specifieke toepassing zonder meer aardig zijn, maar niet áltijd.

Wellicht denkt de gemiddelde Instagrammer daar anders over, maar je kunt beter iets subtieler en vooral met kennis van zaken omzetten naar een goede zwart-wit-foto.

©PXimport

Exporteren

Ben je tevreden met een creatie, dan is het tijd om op de exporteerknop te tikken. Je kunt een foto lokaal bewaren op de filmrol, waarbij gelukkig geldt dat als bestandsformaat dan PNG gebruikt wordt. Het betekent dat er geen vervelende lossy (her)compressie plaatsvindt.

Daardoor kun je een afbeelding moeiteloos verder gebruiken in een andere fotobewerker of desnoods een layout-programma of tekstverwerker zonder dat er ook maar een bitje aan gegevens verloren gaat. Ook exporteren naar de welhaast onvermijdelijke Instagram Stories is mogelijk.

Ook kleur

In principe zit je zeker niet alleen aan zwart-wit vast in Carbon. Om te beginnen zijn er presets waars sowieso kleuren of kleurtinten door achterblijven. Gecombineerd met bijvoorbeeld een kleuren-overlay zijn daar ook weer alleraardigste effecten mee mogelijk, al blijft de nadruk van de app op zwart-wit als basis liggen. 

We zien bijvoorbeeld ook dat de overlay’s – hoewel de preview anders doet vermoeden – niet echt in de weer gaat met kleurkanalen. Geen drama, maar wel iets om in het achterhoofd te houden.

©PXimport

Profielen opslaan

Heb je een effect bereikt met flink wat tweaks en instellingen dat je later nog eens wilt gebruiken (bijvoorbeeld om een consistente set foto’s voor in een document, expo of boek te gebruiken), dan kun je deze set opslaan als een Profiel (onderste knop van de knoppenbalk rechts). Tik op die knop en dan in het geopende paneel op de plus-knop. Geef je profiel een logische naam en je kunt het voortaan met een enkele tik razendsnel toepassen. 

Pas daarmee trouwens wel een beetje op, met name als er een overlay in een profiel zit. In de realiteit zit natuurlijk nooit elke spikkel en elk krasje op dezelfde plek in een foto. Dat is wel wat er gebeurt als je een profiel toepast. Wellicht is het beter om een profiel zónder overlay te bewaren, dan kun je altijd nog een overlay toevoegen. Maar dan liefst wel een andere dan die je elders al gebruikt hebt.

©PXimport

Veelzijdig en krachtig

Met Carbon zet je een verbazingwekkend veelzijdig en krachtig stukje gereedschap op je iPhone of iPad, waarmee je heel creatief aan de slag kunt. Overdrijf niet te veel. Of overdrijf juist heel veel zodat het kunstzinnig wordt. Maar in het laatste geval is het lijntje tussen ‘mooi’ en ‘total fail’ veelal heel dun. Wat niet wegneemt dat je vooral lekker moet experimenteren. Wellicht opent zich een heel nieuw aspect aan fotografie voor je. En dat is natuurlijk altijd leuk!

Tot slot: tijdens het exporteren zagen we op een iPad Pro hier iets geks gebeuren, waarbij een soort van blokkerig ‘overbelichtingseffect’ optreedt. Omdat er verder geen export-instellingen zijn, is daar niets aan te doen. Gezien het feit dat de app actief wordt onderhouden, zal dat euvel wel opgelost worden. Bedenk immers dat we hier de eerste iPad-versie bespreken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.