Zwart-wit-fotografie is en blijft een populaire bezigheid. Niet geheel verwonderlijk, want het kan tot artistieke resultaten leiden. Zeker in combinatie met een uitgekiende app als Carbon voor iOS en iPadOS. Wil je ermee een foto naar zwart-wit overzetten, dan ga je als volgt te werkt daarmee.

Om te beginnen is het even opletten als je de app Carbon wilt downloaden. In de app store vind je er namelijk twee met dezelfde naam, maar van verschillende makers. Het is Carbon van Enrique Garcia die je moet hebben. De andere is weliswaar ook aardig, maar daar zit je vast aan een duur jaarlijks en verplicht abonnement. Laat maar dus, wat ons betreft. De Carbon waar wij mee aan het werk gaan kost maar €2,99 en biedt voor dat bedrag heel veel mogelijkheden.

Oorspronkelijk alleen in iOS-uitvoering verkrijgbaar, is Carbon er sinds kort ook voor de iPad. En op het grotere scherm daarvan komt het eigenlijk allemaal veel beter tot z’n recht. Heb je dus een iPhone én een iPad, dan adviseren we je te fotograferen met de telefoon en dan later de om te zetten foto’s via AirDrop even over te hevelen naar de tablet. Start dan Carbon en tik op de filmrol-knop (die met het gestileerde berglandschap) om foto’s van de filmtol te importeren in de eigen bibliotheek van de app. 

Selecteer een of meer foto’s en tik dan op Import. Wacht (wellicht) even tot alles is overgeheveld en tik dan op een van de foto’s die je om wilt zetten naar zwart-wit.

Werken met presets

Je ziet nu de foto, vooralsnog in kleur. Om snel resultaat te bereiken tik je in de knoppenbalk rechts op Presets. Verdeeld over diverse categorieën zie je nu voorinstellingen inclusief een preview. Door bijvoorbeeld een preset te kiezen die een foto omzet naar een ‘zwaardere’ versie van zwart-wit, creëer je – afhankelijk van het onderwerp - al snel een wat drukkende sfeer. 

De Classic-presets zijn altijd goed bruikbaar. Let bijvoorbeeld op de lucht, afhankelijk van de preset benadruk je die of juist niet. Bedenk dus wat je wilt uitstralen met je foto.

©PXimport

Vergeet zeker ook niet dat je de preset-categorieën door kunt schuiven; na NOIR zijn er nog drie: TRENDY en EMULATION. Met deze laatste (verdeeld over twee groepen verdeeld) zijn films te emuleren, wat natuurlijk zonder meer een fijne feature is voor de puristen. Hoe dan ook: meer dan genoeg opties om stevig mee te experimenteren. 

Gelukkig blijkt Carbon bovendien niet een app die slechts wat filtertjes loslaat op een foto en het daarbij laat. Nee, je krijgt veel meer mogelijkheden om te tweaken! Na het toepassen van een preset is er nog de knoppenbalk rechts, die heel wat meer opties dan ‘alleen’ de filters bevat. Zo kun je spelen met contrasten, kleurversterking (feitelijk kleurenfilters) in de optie B&W, terwijl je met de opties onder Effect een foto veel harder en scherper kunt maken (of juist minder). 

De knop Overlays maakt het mogelijk lagen met specifieke effecten toe te voegen aan een foto. Bedenk daarbij wel dat je dan echt stevig gaat knutselen aan een foto en onder de streep een veelal behoorlijk overdreven effect krijgt. Heel soms kan dat voor een specifieke toepassing zonder meer aardig zijn, maar niet áltijd.

Wellicht denkt de gemiddelde Instagrammer daar anders over, maar je kunt beter iets subtieler en vooral met kennis van zaken omzetten naar een goede zwart-wit-foto.

©PXimport

Exporteren

Ben je tevreden met een creatie, dan is het tijd om op de exporteerknop te tikken. Je kunt een foto lokaal bewaren op de filmrol, waarbij gelukkig geldt dat als bestandsformaat dan PNG gebruikt wordt. Het betekent dat er geen vervelende lossy (her)compressie plaatsvindt.

Daardoor kun je een afbeelding moeiteloos verder gebruiken in een andere fotobewerker of desnoods een layout-programma of tekstverwerker zonder dat er ook maar een bitje aan gegevens verloren gaat. Ook exporteren naar de welhaast onvermijdelijke Instagram Stories is mogelijk.

Ook kleur

In principe zit je zeker niet alleen aan zwart-wit vast in Carbon. Om te beginnen zijn er presets waars sowieso kleuren of kleurtinten door achterblijven. Gecombineerd met bijvoorbeeld een kleuren-overlay zijn daar ook weer alleraardigste effecten mee mogelijk, al blijft de nadruk van de app op zwart-wit als basis liggen. 

We zien bijvoorbeeld ook dat de overlay’s – hoewel de preview anders doet vermoeden – niet echt in de weer gaat met kleurkanalen. Geen drama, maar wel iets om in het achterhoofd te houden.

©PXimport

Profielen opslaan

Heb je een effect bereikt met flink wat tweaks en instellingen dat je later nog eens wilt gebruiken (bijvoorbeeld om een consistente set foto’s voor in een document, expo of boek te gebruiken), dan kun je deze set opslaan als een Profiel (onderste knop van de knoppenbalk rechts). Tik op die knop en dan in het geopende paneel op de plus-knop. Geef je profiel een logische naam en je kunt het voortaan met een enkele tik razendsnel toepassen. 

Pas daarmee trouwens wel een beetje op, met name als er een overlay in een profiel zit. In de realiteit zit natuurlijk nooit elke spikkel en elk krasje op dezelfde plek in een foto. Dat is wel wat er gebeurt als je een profiel toepast. Wellicht is het beter om een profiel zónder overlay te bewaren, dan kun je altijd nog een overlay toevoegen. Maar dan liefst wel een andere dan die je elders al gebruikt hebt.

©PXimport

Veelzijdig en krachtig

Met Carbon zet je een verbazingwekkend veelzijdig en krachtig stukje gereedschap op je iPhone of iPad, waarmee je heel creatief aan de slag kunt. Overdrijf niet te veel. Of overdrijf juist heel veel zodat het kunstzinnig wordt. Maar in het laatste geval is het lijntje tussen ‘mooi’ en ‘total fail’ veelal heel dun. Wat niet wegneemt dat je vooral lekker moet experimenteren. Wellicht opent zich een heel nieuw aspect aan fotografie voor je. En dat is natuurlijk altijd leuk!

Tot slot: tijdens het exporteren zagen we op een iPad Pro hier iets geks gebeuren, waarbij een soort van blokkerig ‘overbelichtingseffect’ optreedt. Omdat er verder geen export-instellingen zijn, is daar niets aan te doen. Gezien het feit dat de app actief wordt onderhouden, zal dat euvel wel opgelost worden. Bedenk immers dat we hier de eerste iPad-versie bespreken.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!