Voor sommigen onder ons lopen de spanningen in deze al even spannende tijden soms net wat te ver op. Om je weer een beetje relaxed te krijgen zetten we een paar ontspannende apps voor je op een rijtje.

Er zijn voldoende apps in de app store van je apparaat te vinden die speciaal gemaakt zijn voor ontspanning. Maar er is ook heel veel moois te vinden dat daar wat ons betreft ook prima voor inzetbaar is. En wellicht meteen ook nog wat andere nuttige functies aan boord heeft.

Frax

 Neem nou bijvoorbeeld de app Frax voor iOS/iPadOS. Je maakt hier in een handomdraai (en in real-time) hires fractals mee. Tegelijkertijd is het ook een ontspannend iets, want je kunt vrijelijk bewegen over en in- en uitzoomen op een fractal. Via het menu is een hele serie aan fractalsettings beschikbaar die elk een heel eigen eindresultaat opleveren. On-device kun je al flink hoge resoluties laten berekenen, via credits kun je dat ook laten doen in nóg hogere resoluties op een externe server. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat dat eigenlijk alleen nodig is als je je fractal op voetbalveldformaat af wilt drukken. Maar goed: het kán.

©PXimport

Opmerking

XScreensaver

Screensavers en grafische demo’s zijn wat ons betreft altijd goed voor een beetje relaxen. In de app XScreensaver vind je een grote collectie aan historische en meer recente grafische kunststukjes. Feitelijk is XScreensaver hetzelfde programma dat standaard met Linux- en Unix-systemen wordt meegeleverd en daar als beheerder en leverancier van screensavers dient. In het geval van iOS heeft een screensaver natuurlijk weinig zin. Maar deze app maakt het mogelijk om al het moois wel lekker achteroverhangend te bekijken. Er is keuze uit een enorme lijst aan grafische hoogstandjes, veel ervan bovendien in 3D. Speel desnoods een muziekje op de achtergrond via je streaming-app en je kunt je even helemaal losmaken van de wereld.

©PXimport

Screensavers uit de oude én nieuwe doos

Nagenoeg geheel platform-onafhankelijk is de site https://alteredqualia.com. Enige vereiste hier om de vele grafische demo’s te bekijken is een up-to-date webbrowser. Daarna gaat het los: je kunt allerlei mooie kunststukjes zien. Gebaseerd op WebGL draait het netjes in elke zichzelf respecterende browser. Het overgrote deel zal het op de meeste systemen moeiteloos doen. Een enkele keer gaat er iets mis, in dat geval is of de demo niet helemaal bij de tijd gehouden, of is je browser dat (nog) niet. In ieder geval voer voor flink wat kijkplezier zonder dat je er ook maar een bit aan software voor hoeft te installeren. Ook (stiekem) bruikbaar op de werk-pc dus. Mits deze voorzien is van een grafische kaart met wat 3D-mogelijkheden aan boord.

©PXimport

Heel veel kijkplezier in je browser

We blijven nog even bij browsergebaseerd vertier, gewoon omdat iedereen onafhankelijk van het besturingssysteem mee kan doen. De site http://www.wab.com/ biedt een scala aan gehercodeerde demo’s voor oude en zeer bekende homecomputers. Denk aan de Amiga of C64, bijvoorbeeld. Enig minpuntje is dat op niet alle mobiele browsers ook het bijbehorende geluid geproduceerd wordt. Wil je dat wel, dan moet je een bezoekje aan de genoemde site brengen via je pc of Mac-browser. In ieder geval is al het moois daar goed voor een flink tijdje kijk- en luisterplezier. En tegelijkertijd duik je in de geschiedenis, wat wellicht zelfs nog wat nostalgische gevoelens uit betere tijden oproept.

©PXimport

Generatieve muziek (en graphics)

Een specifieke categorie apps vind je onder de noemer generatief. Met name generatieve muziek levert een eindeloze stroom aan muziek en graphics op, beiden gebaseerd op AI en – als het een beetje meezit – input van een componist van naam en faam. Een van de bekendste van dit soort apps is ongetwijfeld EōN van Jean-Michel Jarre (voor iOS en iPadOS). Heel veel woorden gaan we er hier niet aan vuil maken, want er is al een artikel dat zich focust op deze tak van sport, inclusief deze app. Maar desondanks nog altijd de moeite waard om te installeren.

©PXimport

Natuurgeluiden

Wildfulness is een van de vele apps die rustgevende geluiden produceert die je moet helpen te ontspannen. Dat we precies deze eruit pikken heeft een simpele reden. Veel makers van rustgevende apps (of apps die dat in ieder geval pretenderen te doen…) zijn gedurende de Covid-lockdowns erg populair geworden. En dus verschenen dollar/euro-tekentjes in de ogen van steeds meer ontwikkelaars. Daarbij werd massaal het abonnementsmodel omarmd, waarbij de kosten soms snel de pan uitrijzen, tot meerdere tientjes per jaar. Daar krijg je uiteindelijk weer heel andere vormen van stress van. Deze app is er gewoon eentje uit de categorie eenmalige aankoop. Let wel op dat dat ook op ’t moment dat je dit artikel leest nog altijd zo is (wat natuurlijk geldt voor alle hier gepresenteerde apps) om teleurstellingen en vervelende verrassingen te voorkomen.

 Na installatie heb je dan iets dat op verzoek rustgevende natuurgeluiden produceert. Veeg naar rechts over het scherm om het hoofdmenu op te roepen, waarna je uit diverse geluiden kunt kiezen. Verder is het mogelijk om geluid op de achtergrond te laten klinken, dus wanneer je bijvoorbeeld aan het thuiswerken bent op je iPad. Dat werkt ietwat onlogisch: tik tijdens een afspelende geluidssessie op het scherm en stel een timer in. Eenmaal geregeld speelt het geluid gedurende de ingestelde tijd lustig door. Zo kun jij op je drukke stadsbalkon toch nog het gevoel hebben op een alpenweide te zitten. Gebruik van een hoofdtelefoon aanbevelenswaardig in dat geval.

©PXimport

Demo’s van weleer, in veelvoud

Tot slot nog een berg vertier voor alle platforms; de hiernavolgende software draait in een in-browser emulator. Niks installeren dus en het werkt zowel op een (rappe) tablet/smartphone als Mac of pc. Waarbij geldt dat de beste ervaring – inclusief geluid – verkregen wordt op die laatstgenoemde systemen. 

Eerst een stukje achtergrond. Je hebt vast wel eens gehoord van The Internet Archive. Dit is een project waar alles wat digitaal te bewaren is, bewaard wordt. En toegankelijk gemaakt is voor iedereen met een browser en een internetaansluiting. Zie het dus maar als een gigantische digitale bibliotheek of – zo je wilt – museum. Een van de onderdelen van het Archive is software.

 Je vindt hier juweeltjes aan oude en alweer bijna vergeten software, goed voor uren, dagen en maanden plezier. Wil je een snelle kick, dan zijn er de demo’s voor homecomputers en later ook pc’s. Gouden tijden voor dit genre software – waarbij makers vaak ‘onmogelijke’ dingen uithaalden met standaard computers – waren de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw.

Via deze link hebben we een zoekopdracht voorbereid voor je, die je rechtstreeks naar een schier oneindige stroom demo’s leidt. Je kunt die dingen downloaden en installeren op een oud systeem. Maar veel handiger is gewoon op de ‘aan/uit-knop’ in beeld klikken, waarna de demo in een in de browser draaiende emulator start. Geen risico’s ook op antieke virussen of andere spannende bugs. Gewoon achterover hangen en relaxen, wat wil een mens nog meer? 

Niets staat je trouwens in de weg om ook alle andere categorieën aan oude software eens door te lopen (klik op de diskette boven in de menubalk van de site). Zo start je gewoon in je browser Windows 3.1, of speel je een MS-DOS (of iets voor een nog veel exotischer platform) game uit de oude doos. De vlammetjes bovenaan dit artikel zijn trouwens afkomstig uit een jaren ’80 MS-DOS-demo.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!