Een vijver met waterlelies, kwakende kikkers en af en toe een libelle staat op de wishlist van veel mensen. Goed nieuws: zo’n vijver hoeft ook helemaal niet groot te zijn en is nog een natuurlijke klimaatbuffer ook. Nog meer goed nieuws: je kunt de vijver prima zelf aanleggen. Maar hoe doe je dat, een vijver aanleggen? Wat komt er allemaal bij kijken?

Waar kun je de vijver het beste maken?

Waarschijnlijk heb je al een goed idee over waar de vijver moet komen. Probeer hem in elk geval deels in de zon aan te leggen. Dat is goed voor de planten en de vissen.

Er zit geen minimale of maximale afmeting aan een vijver, maar er is wel wat onderhoud. Hoe groter, hoe meer werk. Je kunt zelfs al een minivijver in een speciekuip maken. Deze graaf je in, je zet er planten in en maakt verdiepingen met stenen. Vullen met water en planten en klaar is je vijvertje. Leuk ook om met kinderen te maken!

Wanneer kun je het beste een vijver aanleggen?

Een vijver kun je het beste in het voorjaar aanleggen, maar het najaar kan ook. De zomer is het minst geschikt, omdat er dan teveel zon is en het water opwarmt. De jonge waterplanten zijn nog niet gewend en filteren het water niet voldoende, waardoor je hoogstwaarschijnlijk veel algen krijgt.

Vijver met vijverfolie of vijverbak

Je kunt een kant-en-klare vijverbak kopen, of zelf een vorm kiezen en je vijver met vijverfolie maken.

Met een voorgevormde kunststof vijverbak ben je lekker snel klaar. Je hoeft geen rekening te houden met vormen en maten, want die heeft de bak standaard. Ook zijn ze stevig en gaan ze lang mee. Maar een vijverbak is vaak wel wat duurder. Bovendien moet je het doen met de vorm die de fabrikant voor jou heeft bedacht.

Met vijverfolie ben je de baas over je eigen ontwerp. Jij bepaalt de vorm, de diepte en de grootte van je vijver. Zo krijg je een unieke vijver die precies past bij je tuin. Denk wel goed na over het ontwerp. Het is handig om hoogteverschillen en niet te rechte wanden te maken. Zo geef je de beplanting meer mogelijkheden om te groeien. Vijverfolie is iets gevoeliger dan een kunststof bak, vooral bij hoge temperaturen.

©irklig - stock.adobe.com

Wat heb je nodig om een vijver aan te leggen

Om je vijver aan te leggen, heb je enkele basis onderdelen en gereedschap nodig:

• Vijverfolie of kunststof vijvervorm. Die zorgt ervoor dat het water niet weglekt. Je kunt kiezen uit verschillende materialen, zoals PVC of rubber.
• Gereedschap. Je hebt verschillende gereedschappen nodig, zoals een schep of graafmachine, een waterpas en een meetlint. Een kruiwagen is ook handig om grond af te voeren.
• Zand om tussen de folie en de ondergrond te leggen.
• Vijverpomp. Niet iedere vijver heeft een pomp, maar een vijverpomp werkt als filter en zorgt ervoor dat het water in beweging blijft, wat de groei van planten en vissen helpt.
• Planten. Dit zijn natuurlijke filters en zorgen voor zuurstof in het water. Kies planten die geschikt zijn voor een vijver en let erop dat je niet te veel planten in je vijver zet.
• Vissen. Natuurlijk erg leuk, gezellige visjes in de vijver. Doe er alleen niet te veel vissen in, want dan gaat de waterkwaliteit achteruit.
• Eventueel materiaal voor de randafwerking.
• Water. Natuurlijk heb je water nodig om je vijver te vullen. Opgevangen regenwater is geschikt en goed voor het milieu.

©Andrea - stock.adobe.com

Wat doet een vijverpomp?

Een vijverpomp brengt lucht in je vijver. Het apparaat pompt water uit de vijver en leidt het door een filter, waarbij het vuil en afval verwijdert. Het water dat terug in de vijver gepompt wordt, is zuiver en rijk aan zuurstof.

Het belangrijkste voordeel van een vijverpomp is dat het een gezonde leefomgeving creëert voor de vissen, andere waterdieren en planten in de vijver. Het houdt het water in beweging, wat bijdraagt aan de zuurstofvoorziening en de groei van planten in en rond de vijver. Bovendien voorkomt een vijverpomp dat water stilstaat en onaangename geuren en algenproblemen ontstaan.

Een vijverpomp is niet per se nodig, want planten kunnen het water ook filteren. Voor vijvers met vissen is het meestal wél aangeraden. Met een pomp is het water meestal schoner en doen de planten het ook beter.

Hoe leg je zelf een vijver aan in de tuin - een stappenplan

Met dit stappenplan maak je zelf een vijver in je tuin, die binnen de kortste keren vol leven zit.

1: Bepaal de grootte en diepte van je vijver. Als je vissen in je vijver wilt hebben, zorg er dan voor dat de diepte minstens 80 cm is. Als je manden met waterplanten in je vijver wilt plaatsen, zorg op die plek voor een diepte van minstens 40 cm. Wil je de randen van je vijver afwerken met moerasplanten, ga dan voor een diepte van ten minste 20 cm. Bedenk vooraf wat voor vorm je vijver wordt. Maak bij voorkeur verschillende dieptes met schuin aflopende randen. Zo kun je een variatie aan planten neerzetten en kunnen diertjes die er in vallen ook uit de vijver klimmen.
2: Graaf de vijver uit. Je kunt een schep gebruiken voor het graven. Als de vijver groot wordt, kun je ook een kleine graafmachine huren.
3: Leg direct na het graven een beschermlaag op de bodem van de vijver om te voorkomen dat er wortels van struiken, bomen of later waterplanten in de vijver groeien. Dat veroorzaakt lekkage. Gebruik hiervoor worteldoek met daarop zand, bijvoorbeeld speelzand. Het zand helpt ook tegen lekkage, maar is ook voor het wegvoeren van grondwater als dat nodig is.
4: Breng nu de vijverfolie aan. Begin met het aanbrengen van de vijverfolie in het diepste deel van de vijver en werk vanaf daar omhoog. Het is belangrijk om zoveel mogelijk plooien uit de vijverfolie te halen, maar een paar rimpels zijn niet erg. De druk van het water werkt die straks grotendeels weg. Leg het folie ook niet te strak, vanwege die waterdruk. Zorg ervoor dat je genoeg vijverfolie hebt en dat het folie ruim over de rand van de vijver gaat. Dit knip je pas later af. Werk je in de vijver, trek dan je schoenen uit.
5: Plaats de randafwerking. Nadat de vijverfolie is aangebracht, is het tijd om de randen af te werken. Je kunt verschillende soorten materialen gebruiken om de randen af te werken, zoals stenen, kiezelstenen of hout. Je kunt deze stap ook na het vullen doen, om het totaalplaatje beter te zien.
6: Vul de vijver. Nadat de randafwerking is geplaatst, kun je de vijver vullen met water. Gebruik je leidingwater, kies dan voor een tuinsproeier. Hiermee verdampt chloor dat in het water zit grotendeels.
7: Voeg planten en vissen toe. Als de vijver eenmaal gevuld is met water, kun je planten en vissen toevoegen. Let er wel op dat je alleen vissen in de vijver plaatst als deze diep genoeg is, anders kunnen de vissen in de winter doodvriezen. Als je de vijver in het voorjaar aanlegt, plaats je de planten zo snel mogelijk. Maak je de vijver in het najaar, dan kun je tot het voorjaar wachten. Wacht dan voor de zekerheid ook met vissen. Zet de waterplanten bij voorkeur in plantmanden, om te voorkomen dat ze gaan woekeren.

©marcinmaslowski - stock.adobe.com

Kun je ook zwemmen in de vijver?

Om te kunnen zwemmen in je vijver, zul je een speciale zwemvijver aan moeten leggen. Die is vaak groter en heeft alleen waterplanten op bepaalde plekken. Zo blijft er genoeg ruimte over om te kunnen zwemmen. In een vijver die met vijverfolie is gemaakt moet je sowieso heel voorzichtig doen, om lekkage tegen te gaan.

Een ‘gewone’ vijver is dus niet echt geschikt om te zwemmen. Heb je geen vijverpomp, dan is het helemaal afgeraden omdat er in de zomer misschien wat blauwalg kan ontstaan.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.