Slakken in de tuin? 8 tips om ervan af te komen
In het vroege voorjaar komen slakken uit hun winterslaap en gaan ze op zoek naar eten. 's Avonds en wanneer het heeft geregend worden ze extra actief. En regenen, dat doet het in Nederland best veel ... Hun lievelingsmaal? Bladeren en bloemen. Heb jij last van slakken in je tuin? Lees dan snel verder!
Na het lezen van dit artikel weet je: 🐌 Voor welke slakken je moet oppassen in de tuin 🐌 Welke slakken onschuldig zijn en zelfs je tuin opruimen 🐌 Hoe je ongewenste slakken (milieuvriendelijk) kunt bestrijden 🐌 Wat je níet moet doen tegen slakken in de tuin.
Lees ook: Mieren in huis? 11 tips om ervan af te komen
Vaak worden alle slakken gezien als onaangenaam en zelfs als plaag, maar de meeste slakken in Nederland vinden de planten in jouw tuin niet eens echt interessant. Bepaalde slakkensoorten, zoals de huisjesslakken, ruimen je tuin zelfs juist op door verrotte plantenresten, gedroogde bladeren, schimmels en algen op te eten. De boosdoeners die graag levende plantenbladeren eten zijn vooral naaktslakken. Sommige grotere naaktslakken eten dagelijks zelfs wel de helft van hun lichaamsgewicht!
©Tomas Vynikal
Wanneer zijn er (vooral) er slakken in de tuin?
De eerste slakken verschijnen doorgaans in het voorjaar, zodra de temperaturen opnieuw zachter worden. Vaak is dat al in februari of maart na een milde winter, wanneer de dieren ontwaken uit hun winterslaap en op zoek gaan naar voedsel. Hun aantallen blijven dan hoog tot en met april. In de zomermaanden neemt de slakkenoverlast wat af, maar in het najaar zwellen de populaties opnieuw aan voordat ze de winterslaap ingaan.
Slakken zijn voornamelijk 's avonds actief en mijden kou. Hun verschijning hangt dus grotendeels af van de heersende buitentemperaturen. Een belangrijke factor is ook de vochtigheidsgraad - slakken gedijen het best in een vochtige omgeving. Valt er in een zomer veel regen, dan vergroot dat de kans op grote slakkenpopulaties in de tuin aanzienlijk. Een nat seizoen creëert immers ideale omstandigheden voor deze weekdieren.
Tips om slakken te voorkomen in de tuin
Voorkomen is in veel gevallen makkelijker dan genezen. Dat geldt ook voor slakken in de tuin. Met onderstaande tips voorkom je de komst van slakken en verlaag je de aantallen die je tuin overnemen.
Bewerk de grond in het voorjaar
Het helpt om in het voorjaar de grond in je tuin goed om te woelen met een schoffel. Door de grond te bewerken, maak je overwinterende slakken kapot. Ook breng je slakkeneitjes naar boven, waarna ze uitdrogen. Zo kun je de nieuwe slakkenpopulatie in je tuin dus flink terugdringen.
Plant zoveel mogelijk inheemse planten
Slakken vinden niet alle planten even lekker. Kies daarom voor inheemse planten die de dieren niet aantrekkelijk vinden en daarom niet (snel) aanvreten. Denk daarbij aan bosanemoon, ooievaarsbek, wilde akelei, vingerhoedskruid, steenanjer, inheemse viooltjes en varens en sterk geurende kruiden als bieslook en tijm.
Sproei de tuin in de ochtend
Slakken houden van vochtigheid. Sproei daarom je tuin in de ochtend in plaats van in de avond. Doe je dat in de avond, dan blijft je tuin de hele nacht vochtig, wat de tuin aantrekkelijker maakt voor slakken.
Zorg dat je tuin zo zonnig mogelijk is
Een warme, droge en zonnige tuin is niet aantrekkelijk voor slakken. De dieren houden namelijk van vochtige plekken. Zorg je ervoor dat jouw tuin veel zon krijgt en een droge ondergrond heeft? Dan leidt dat automatisch tot minder slakken in de tuin.
©Homeworlds
Afrikaantjes (Tagetes) zijn goede lokplanten om slakken te verzamelen en zien er ook nog eens leuk uit. Je kunt de slakken op de plantjes vervolgens eenvoudig vangen en verplaatsen.
Tips om slakken te bestrijden in de tuin
Is het niet voldoende gelukt om slakken te voorkomen en heb je toch (teveel) slakken in de tuin? Dan zijn er gelukkig verschillende (milieu- en diervriendelijke) manieren om van de dieren af te komen. Hieronder een aantal tips waarmee je slakken kunt bestrijden en/of hun schade kunt beperken.
Zet kwetsbare planten niet bij de composthoop
Slakken houden van vochtige plekken, zoals de composthoop, maar ook tuinafval of stapels tegels. Zet kwetsbare planten daar dus niet bij in de buurt om te voorkomen dat slakken ze aanvreten. Ruim daarnaast je tuinafval altijd snel op.
Bescherm kwetsbare planten
Kwetsbare planten die snel worden aangevreten kun je beschermen door er als het ware een 'hindernisbaan' omheen te leggen. Door de planten te omringen met koffiedik, cacaodoppen, fijngestampte eierschalen, scherpe schelpen of sparrennaalden maak je ze moeilijk(er) bereikbaar voor slakken. Dit zijn materialen die slakken uitdrogen of te scherp vinden, waardoor de dieren er niet snel overheen kruipen. Let wel op dat je geen cacaodoppen gebruikt wanneer je een hond hebt: cacaodoppen zijn (net als chocolade) namelijk giftig voor honden.
Grotere planten kun je ook beschermen met kippengaas om de stam. Gebruik daarvoor kippengaas met een kleine maasbreedte en vouw dit tot ongeveer 25 centimeter hoog, zodat slakken er niet langs of doorheen kunnen. Zijn de planten nog jong? Bescherm deze dan met een huls, gemaakt van een plastic frisdrankfles waarvan je de boven- en onderkant afsnijdt. Steek de fles ongeveer 5 centimeter in de grond en vouw de bovenste rand eventueel om als extra hindernis. Zo maak je het de slakken nog moeilijker.
Maak je tuin aantrekkelijk voor natuurlijke vijanden van de slak
Slakken zijn een feestmaal voor onder andere egels, spitsmuizen en vogels. Maak daarom je tuin aantrekkelijk voor deze natuurlijke vijanden van de slak, door hen schuilplaatsen te bieden onder bijvoorbeeld struiken en stapels takken. Ook padden en kikkers eten graag slakken. Heb je een (kleine) natuurlijke tuinvijver? Dan is dit de ideale manier om ook deze natuurlijke vijanden hun werk te laten doen.
Wil je de slakken gerichter bestrijden met natuurlijke vijanden? Dan kun je ook aaltjes kopen bij een tuincentrum of online (bijvoorbeeld bij Bol.com). Aaltjes zijn hele kleine wormpjes die slakken infecteren met een bacterie die alleen voor hen dodelijk is. Giet de wormpjes vervolgens uit op plekken met veel slakken en laat de diertjes hun werk doen. Ze gaan zelf op zoek naar naaktslakken in de bodem, waarbij de bodem wel langere tijd goed vochtig en niet te koud moet zijn om ervoor te zorgen dat de aaltjes overleven.
Alle slakken verzamelen!
Om gericht slakken te vangen, kun je het beste de bladeren van planten regelmatig controleren en de dieren eraf plukken. Ook kun je de slakken naar een plek lokken door bijvoorbeeld een slakkenschuilplaats te maken van bleekselderij, een halve sinaasappel, rabarberblad, of vochtige stukken karton. Slakken zijn nachtdieren en kruipen hier 's ochtends in, waarna je ze er alleen maar uit hoeft te halen. Vervolgens kun je de slakken, minimaal een kilometer van je tuin vandaan, weer uitzetten.
©Sebastian Duda
Wat moet je níet doen tegen slakken?
Op alle slakken zout leggen. Die uitdrukking ken je misschien wel, maar in de praktijk is dit zéker geen goed idee. Slakken kunnen absoluut niet tegen zout, het is zelfs dodelijk voor de dieren. Maar het doden van slakken met zout is een extreem dieronvriendelijke oplossing, omdat de dieren door zout langzaam worden weggevreten. Sterker nog: slakken doden met zout is zelfs officieel verboden. Daarnaast is zout, wanneer het in de bodem komt, schadelijk voor planten en zorgt het voor verzilting van water.
Een andere dieronvriendelijke manier om slakken te bestrijden is een tip die je op veel plaatsen leest, met het gebruik van bier. Door een bakje met bier in te graven in de tuin lok je de slak die op de geur afkomt en vervolgens in het bakje kruipt en daar verdrinkt. Een effectieve, maar zeer dieronvriendelijke manier om slakken te doden.
Bestrijdingsmiddelen tegen slakken
Als laatste redmiddel zijn er ook diverse chemische producten op de markt om slakken te bestrijden. Deze bestrijdingsmiddelen zijn echter niet duurzaam of diervriendelijk. Ons advies is dan ook om eerst met de tips uit dit artikel aan de slag te gaan. Is dat niet voldoende en wil je toch een chemisch bestrijdingsmiddel proberen? Koop dan alleen middelen met een toelating van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en koop nooit iets waar de ingrediënten niet op staan.
Een bestrijdingsmiddel dat is toegestaan herken je aan een nummer dat begint met 'NL', 'EU' of eindigt op een 'N' op de verpakking. Welk middel je mag gebruiken tegen een plaag kun je ook vinden op de toelatingslijst van het Ctgb.
Let op: dat een middel is toegestaan betekent nog niet dat het milieuvriendelijk is. Sommige stoffen zijn bij verkeerd gebruik zelfs schadelijk voor het grondwater, de bodem of andere dieren dan waar het tegen wordt gebruikt. Ook termen als ‘plantaardig’, ‘natuurlijk’ of ‘milieuvriendelijk’ op het etiket van een bestrijdingsmiddel zeggen weinig, want gif is gif. Laat je daarom niet misleiden door dit soort claims, maar check altijd de kleine lettertjes op het etiket van een bestrijdingsmiddel.
