Van de bouw en de auto-industrie tot de gezondheidszorg, PUR-schuim wordt overal gebruikt. Maar ook in de ruimtevaart en zelfs voor kunstwerken biedt het materiaal ongekende mogelijkheden. We bespreken de voor- en nadelen en wijzen je op tien handige toepassingen die je misschien nog niet kende.

PUR-schuim, ook bekend als polyurethaanschuim, is een van die materialen die je vaak in handen hebt zonder het te weten. Het is namelijk een bijzonder veelzijdig product met een breed scala aan toepassingen, variërend van de bouw en constructie tot de auto-industrie. Maar ook de doe-het-zelver zal regelmatig een beroep doen op de handige eigenschappen van het materiaal. We kijken in dit artikel naar een aantal toepassingen, gaan in op de voor- en nadelen en eindigen met een handige lijst van tien toepassingen die je waarschijnlijk nog niet kende.

©yarlander - stock.adobe.com

De veelzijdigheid van PUR-schuim

PUR-schuim is een soort schuim dat ontstaat door de chemische reactie tussen een polyol en een isocyanaat. Het resulterende schuim is licht, isolerend en uitzonderlijk sterk. Hierdoor leent het zich voor allerlei toepassingen. Denk bijvoorbeeld aan isolatie van gebouwen: het schuim kan eenvoudig in openingen, scheuren en gaten worden gespoten, waar het uitzet om een stevige en isolerende afdichting te vormen. Deze functie is met name nuttig in het verbeteren van de energie-efficiëntie van woningen en andere gebouwen.

Ook in de autowereld zien we PUR-schuim terug. Het materiaal dient hier als basis voor zitkussens en stuurwielen, maar draagt ook bij aan de veiligheid van voertuigen. De botsabsorberende eigenschappen van PUR-schuim maken het een nuttige aanvulling op het ontwerp van autodaken, motorkappen en portieren.

Gezondheidszorg en ruimtevaart

Een andere boeiende wereld waarin PUR-schuim zijn intrede heeft gedaan, is de medische sector. Door de veelzijdigheid en aanpasbaarheid is het een welkome aanvulling in de gezondheidszorg. Zo wordt PUR-schuim gebruikt in matrassen en kussens voor patiënten die langdurig bedlegerig zijn. Het materiaal kan zich eenvoudig vormen naar het lichaam, waardoor drukplekken worden voorkomen. Ook in protheses en steunzolen maakt men dankbaar gebruik van de unieke eigenschappen van PUR-schuim.

Daarnaast is het schuim een onmisbaar materiaal in de ruimtevaartindustrie. Het schuim wordt gebruikt als isolatiemateriaal in ruimtevoertuigen om de bemanning tegen de extreme temperaturen in de ruimte te beschermen. Maar ook in de constructie van ruimtepakken is PUR-schuim te vinden, dankzij zijn lichte gewicht en uitstekende isolerende eigenschappen.

©Gergana Vlaykova

De nadelen van PUR-schuim

Het is echter niet alleen rozengeur en maneschijn. PUR-schuim heeft een aantal nadelen die je eigenlijk wel moet kennen. Hoewel het schuim van nature brandvertragend is, kan het bij hoge temperaturen giftige gassen afgeven. Het is dus belangrijk om het juiste type PUR-schuim te kiezen, afhankelijk van de toepassing, en ervoor te zorgen dat het veilig wordt gebruikt.

Een andere uitdaging betreft het milieu. PUR-schuim is niet biologisch afbreekbaar en kan, wanneer het niet op de juiste manier wordt afgevoerd, schade toebrengen aan de natuur. Het is dus essentieel dat eventuele resten op een milieuvriendelijke manier worden afgevoerd. Raadpleeg daarvoor de website van de gemeente waarin je woont.

Hoewel PUR-schuim dus niet heel fris is voor het milieu, is er ook hoop voor een groenere toekomst. Er lopen momenteel onderzoeken naar de ontwikkeling van biologisch afbreekbare en recyclebare varianten van PUR-schuim. Deze innovaties kunnen een game-changer zijn en het materiaal een nieuw, duurzaam leven geven.

Het werken met PUR-schuim kan daarnaast lastig zijn voor de onervaren gebruiker. Het uitzetten en hard worden van het schuim moet zorgvuldig worden gecontroleerd, om te voorkomen dat er te veel wordt gebruikt of dat het materiaal niet op de juiste manier hecht.

Tien handige toepassingen

Tot slot vind je hieronder tien verrassende (en vooruit, ook een paar iets meer voor de hand liggende) handige toepassingen van PUR-schuim. Misschien kende je ze al, misschien nog niet.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.