In enkele jaren tijd is AI niet alleen doorgedrongen tot grote bedrijven, maar ook tot in de huiskamer, via pc en mobiele apparaten. ChatGPT van OpenAI is bij de meesten wel bekend, maar er zijn nog veel andere modellen, bots en tools. Probeer ze gerust eens uit!

Wie nog niet van AI (artificiële of kunstmatige intelligentie) heeft gehoord, komt waarschijnlijk van een andere planeet, maar als bezoeker van ID.nl is de kans groot dat je er al actief en creatief mee hebt gewerkt. In dit artikel hebben we een aantal voornamelijk gratis diensten en tools verzameld. Elk maken ze op hun eigen manier slim gebruik van AI. Het mooiste: je kunt er zelf direct mee aan de slag!

Zoekmachines

Google is bezig met het uitrollen van ‘AI overviews’ in zijn zoekmachine. Dit zijn korte samenvattingen gemaakt door Gemini (voorheen Bard), gebaseerd op zoekresultaten. OpenAI werkt naar verluidt aan een eigen AI-gebaseerde zoekmachine. In afwachting van de beschikbaarheid van deze technologieën, kun je al een behoorlijke integratie van AI en zoekmachines zien bij Microsoft Copilot en start-up Perplexity.

Beide diensten geven, naast een antwoord op je vraag, ook een link naar de bronnen waarop de AI het antwoord baseert. Wanneer je je bij Perplexity aanmeldt, kun je je zoekgeschiedenis laten bijhouden en krijg je beperkte toegang tot de krachtigere Pro-versie, die complexere vragen aankan.

Je kunt ook een browserextensie als ChatGPT for Google installeren. Deze toont naast de gewone zoekresultaten van je zoekmachine ook AI-antwoorden, waarbij je kunt kiezen tussen GTP-3.5 Turbo, Claude 3 Sonnet, Gemini 1.5 Flash en GPT-4(o). Voor het gebruik van GPT4o heb je een betaald account nodig. Ook kun je het alleen gebruiken via een API-sleutel, in te stellen via het tandwielpictogram in de rubriek AI-modellen.

DuckDuckGo

DuckDuckGo is een zoekmachine die privacy hoog in het vaandel heeft staan. Onlangs werd er een functie aan toegevoegd waardoor je anoniem kunt chatten met diverse AI-bots. Niet jouw ip-adres, maar dat van de ontwikkelaar wordt hiervoor gebruikt. Je data worden niet dus gebruikt om LLM’s te trainen. LLM betekent Large Language Model en is een AI-type dat getraind wordt door hem enorme hoeveelheden tekst te voeren zodat het de menselijke taal gaat begrijpen en kan genereren.

DuckDuckGo is gratis, maar er is een (onduidelijke) daglimiet op het aantal gesprekken, blijkbaar vooral als je via een VPN-verbinding of mobiel netwerk surft. Ga naar www.duckduckgo.com/aichat, klik op Aan de slag en kies een van de vier beschikbare LLM’s: GPT-3.5 Turbo, Claude 3 Haiku, of een van de opensource-modellen Llama 3 70B of Mixtral 8x7B. Al deze modellen zijn geschikt voor algemene doeleinden en zijn opgesomd in volgorde van dalende moderatie. Minder moderatie betekent minder controle en beperkingen en meer risico op ongepaste of onnauwkeurige output, maar ook meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor de gebruiker.

De vier modellen hebben een identieke chatinterface. Tijdens een chat kun je via het knopje linksboven op elk moment naar een ander model overschakelen. Klik op het icoontje van een vuurtje om je gesprek direct te wissen.

OpenAI

Een van de modellen in DuckDuckGo en ChatGPT for Google is GPT-3.5 Turbo. Dit is niet het recentste model, want in mei 2024 heeft OpenAI GPT-4o uitgebracht. De letter o staat voor omni en verwijst naar het multimodale karakter. Dit houdt in dat je tekst, audio, afbeeldingen en video kunt combineren en dat er ook multimediale output gegenereerd kan worden. Er wordt hier voortdurend aan gesleuteld en niet alle mogelijkheden werken al even goed.

Je kunt het in je browser uitproberen via https://chatgpt.com. Via het sterretje onder een gestelde vraag kun je kiezen voor het model: GPT-4o of GPT-3.5. In de gratis versie is het aantal prompts dat je kunt stellen met GPT-4o flink beperkt, maar je kunt dus gemakkelijk het oudere model GPT-3.5 selecteren. Wil je niet dat je chats in je geschiedenis worden opgenomen en voor trainingsdoeleinden worden gebruikt, kies dan voor Tijdelijke chat. Wil je sowieso vermijden dat je chats als trainingsdata worden gebruikt, klik dan op je accountpictogram, ga naar Instellingen, open Gegevensbeheer en schakel Het model verbeteren voor iedereen uit. Bij Algemeen kun je via Alles verwijderen ook je chatgeschiedenis verwijderen.

Via het paperclip-pictogram kun je bestanden uploaden, zoals documenten of mediabestanden, ook vanuit Google Drive en OneDrive. Zo kun je bijvoorbeeld een video uploaden en hiervan een beschrijving vragen.

In de ChatGPT-app op je smartphone kun je via het koptelefoon-pictogram live conversaties met de AI-bot voeren. GPT-4o begrijpt beter gesproken (Nederlandse) tekst en kan ook meer nuances leggen in de respons.

GPT’s

Sinds kort kun je met een gratis account bij ChatGPT gebruikmaken van custom GPT’s. Dit zijn taalmodellen die zijn geconfigureerd voor specifieke taken en wensen van de maker. Je eigen GPT’s creëren is helaas niet mogelijk binnen de gratis versie, maar je kunt wel uit een uitgebreide GPT-bibliotheek putten. Klik links op GPT’s onderzoeken en open een rubriek als Topkeuzes, Schrijven, Educatie of Programmeren of tik zelf een zoekterm in. Klik op Meer zien voor nog meer GPT’s. Klik je op een GPT, dan zie je onder meer het aantal reeds gevoerde chats met de GPT, wat een indicatie voor de populariteit – en mogelijk ook de kwaliteit – is. Een van de populairste GPT’s is Researchgpt, die 200 miljoen academische documenten kan doorzoeken.

Je kunt ook gebruikmaken van de bibliotheek op www.gptshunter.com, met vele duizenden GPT’s. Selecteer een GPT en klik vervolgens op Use <GPT-naam> on ChatGPT. Als je bij ChatGPT bent aangemeld, kun je de GPT meteen gebruiken.

Het is ook mogelijk de algemene respons van ChatGPT bij te sturen: klik rechtsboven op je accountpictogram en kies ChatGPT aanpassen. Je kunt nu meer informatie over jezelf kwijt en aangeven hoe je wilt dat ChatGPT reageert. Zorg dat Inschakelen voor nieuwe chats is ingeschakeld en bevestig met Opslaan. ChatGPT zal nu met deze input rekening houden.

Wil je wel een persoonlijke chatbot creëren, lees dan dit artikel: Zo ga je aan de slag met je persoonlijke chatbot

Anthropic (Claude)

Het Franse bedrijf Anthropic is ongetwijfeld minder bekend dan OpenAI, maar met Claude hebben ze wel een krachtige LLM en chatbot ontworpen die focust op veilige en ethische communicatie. De AI-chatbot Claude is beschikbaar in Europa via www.claude.ai en als iOS-app.

Na aanmelding kun je direct je prompt invoeren en ook documenten en afbeeldingen uploaden (maximaal vijf; 10 MB elk) en de chatbot daarover bevragen. Voor toegang tot het nieuwste en krachtigste taalmodel, Claude 3 Opus, dat krachtiger zou zijn dan GPT-4, is een betaald Pro-abonnement vereist.

Gemini

Google heeft in diverse Europese landen, waaronder Nederland en België, de opvolger van zijn AI-chatbot Bard, genaamd Gemini, beschikbaar gesteld via de Google Play Store voor Android 10 of hoger. Let op, wanneer je Gemini installeert, wordt het standaard je digitale assistent, tenzij je dit zelf wijzigt. Sommige functies van de oude Google Assistent, zoals het instellen van een alarm of versturen van berichten, kunnen door Gemini worden overgenomen. Met ‘Hey, Google’ kun je de oude assistent nog oproepen, als je dat zo instelt.

Gemini werkt het best in het Engels, maar je kunt extra talen, waaronder Nederlands, toevoegen. Je kunt je prompt typen of inspreken en afbeeldingen toevoegen. Dankzij extensies kan Gemini ook werken met Google-diensten als Flights, Hotels, Maps, Workspace, YouTube en YouTube Music. Een ingesproken commando als ‘Speel “We Will Rock You” van Queen’ volstaat om dit muzieknummer te horen.

Inmiddels is Google ook al volop bezig aan een krachtige opvolger van de Gemini-assistent: Project Astra. Op deze site kun je al een testversie aan het werk zien.

Met de Pixel-smartphoneserie zet Google ook sterk in op AI bij het maken en bewerken van foto’s. Enkele krachtige functies zijn inmiddels beschikbaar in de app Google Foto’s, ook op andere smartphones. Met de Magische gum (open een foto, kies Bewerken / Tools / Wissen) kun je objecten onmerkbaar in de achtergrond laten opgaan, via Camouflage een minder opvallende kleur geven, en met de magische editor kun je objecten verplaatsen.

Afbeeldingen

Google is niet de enige met handige AI-functies voor het optimaliseren of creatief bewerken van foto’s. Voor het opschalen van plaatjes met een lage resolutie, kun je terecht bij het gratis Upscayl.

Wil je Upscayl weleens proberen? Grote foto's met hoge resolutie: zo krijg je dat voor elkaar!

Ook Microsoft heeft allerlei experimenten samengebracht, in de webapplicatie Designer (Microsoft-account vereist), gebaseerd op AI-beeldgenerator Dall-E. Hier kun je beelden laten genereren op basis van (Engelstalige) tekstprompts, waarbij je telkens vier varianten te zien krijgt. Je kunt effecten kiezen als Greetings Cards, Sticker Creator, Restyle image of Collage Creator, en bewerkingen als Generative erase of Remove background.

AI maakt het natuurlijk ook makkelijker om nepfoto’s, met bedrieglijke manipulaties, te genereren. Om dit tegen te gaan, worden tools ontwikkeld die hiertegen bescherming moeten bieden. Een ervan is Glaze (gratis beschikbaar voor Windows en macOS), dat specifieke interferentiepatronen aan je foto toevoegt. Deze zijn onzichtbaar voor het menselijk oog, maar AI-diffusiemodellen raken erdoor in de war.

Er bestaan trouwens ook tools die in proberen te schatten hoe groot de kans is dat een afbeelding (of tekst) door AI is gegenereerd. Je kunt dit uitproberen bij bijvoorbeeld Illuminarty.

Audio

AI wordt steeds meer ingezet voor creatieve audio- en stembewerkingen. Elevenlabs biedt na aanmelding diverse experimenten aan, grotendeels met een gratis proefversie. Je kunt hier een Nederlandstalige tekst invoeren die vervolgens in een stem naar keuze wordt voorgelezen. Bij Speech to speech kun je een eigen stemopname uploaden en deze in een totaal andere stem beluisteren. Een nieuwe functie is Sound Effects: hiermee genereer je geluidseffecten op basis van je beschrijving. In de rubriek Voices kun je levensechte stemmen klonen, inclusief die van jezelf.

Bij Revocalize zijn er wat minder beperkingen in de gratis versie. Je uploadt een uitgebreide audio-opname en na een aardig lange wachttijd kun je de stemkloon gebruiken om te spreken, te rappen of te zingen.

Een vergelijkbare dienst is Lalals. Deze heeft recent de AI Music Composer geïntroduceerd. Hiermee kun je muziek laten genereren op basis van een omschrijving en een eventuele songtekst. Ook leuk is Musicfy, waar je je geüploade stem het geluid kunt laten aannemen van een geselecteerde beroemdheid.

Video

Ook de ontwikkelingen van AI op het gebied van video maken indrukwekkende stappen, maar de technologie bevindt zich nog in een relatief vroeg stadium vergeleken met AI voor tekst, afbeeldingen en geluid. Video is veel complexer en vergt enorme hoeveelheden data en rekenkracht. Ook zijn de technische uitdagingen op het vlak van object- en spraakherkenning en emotie-analyse heel groot.

Wel zijn er al heel wat projecten beschikbaar, zoals Pictory, D-ID en Runway. Bij Runway kun je een foto uploaden en deze op basis van enkele instructies naar een videobeeld laten omzetten. Als de tool een gezicht detecteert, kun je ook tekst toevoegen en deze met lipsynchronisatie laten uitspreken. Je kunt het gratis uitproberen tot ongeveer 100 seconden aan video.

Er wordt ook gewerkt aan projecten die op basis van een beschrijving een volledige video genereren. OpenAI’s Sora is inmiddels redelijk bekend, maar ook Veo van Google, Kling en Luma Dream Machine zijn videogeneratoren. Luma Dream Machine is vooralsnog voor iedereen gratis uit te proberen, zij het voor heel korte video’s. Je kunt deze als mp4 downloaden (met een klein watermerk). De kans is wel groot dat je prompt in een wachtrij terechtkomt, maar de eigenlijke videogeneratie gebeurt wel snel.

Het is verreweg de belangrijkste auto die het merk sinds lange tijd introduceert. Met de nieuwe Renault 5 geeft het merk een flinke slinger aan zijn Renaulution. Een strategie waarmee het merk de snel veranderende automarkt met al zijn facetten omarmt. Technologie, connectiviteit en schone energie: Renault heeft een duidelijk een stip op de horizon geplaatst. De eerste kilometers achter het stuur van de nieuwe Renault 5, die vanaf 27.990 euro bestelbaar is, tonen aan dat de eerste Renaulution-vrucht een absolute gouden zet blijkt te zijn.

Duimpjes gegarandeerd

Begin dit jaar mocht ik er in een studio nabij Parijs al aan snuffelen. De wedergeboorte van een icoon, de nieuwe Renault 5. Goed een half jaar later staat er een knalgele (Jaune Pop) Iconic Cinq uitvoering op mij te wachten. Het merk wil met de nieuwe 5 zowel de oude generatie, zij die zich het origineel nog goed kunnen herinneren, als de jonge garde aanspreken. Een uitdaging, maar mede dankzij designtermen als 'retro futuristisch' heb ik zelden gedurende een intro zoveel enthousiaste reacties mogen ontvangen. Van jong tot oud, van surfer tot mondaine dame. De duimpjes waren haast ontelbaar!

Bekijk onderaan dit artikel een video van de nieuwe Renault 5!

©Irwin Versteegh

Standaard 18 inch

De nieuwe 5 rolt standaard op 18inch-wielen en dat geeft 'm samen met de goede proporties een sterk voorkomen. Stap ik achter het stuur, dan valt direct de lage en sportieve instap op. Ik zak weg in prima gevormd meubilair en dankzij een axiaal verstelbaar stuurwiel is een goede zitpositie snel gevonden. 

🚘Ook interessant: EV-profiel Renault Scenic E-Tech: Is de 'Auto van het Jaar 2024' écht zo goed?

©Irwin Versteegh

Andere zit dan verwacht

Toch moet ik voor de juiste ondersteuning van mijn bovenbenen net iets verder naar achteren gaan zitten. Een kantelbare zitting zou hier uitkomst bieden. Iets wat met name voor passagiers op de achterbank bovendien wat ademruimte zou verschaffen. Achter mijzelf plaatsnemen, zat er namelijk niet in. 

©Irwin Versteegh

Ruim genoeg voor bagage

De kofferruimte blijkt ook in de praktijk prima bruikbaar. 320 liter is conform het segment en bleek ruim voldoende voor twee handbagage-reiskoffers en twee rugtassen. Staan de voorstoelen vrij ver naar achteren, dan zul je de hoofdsteunen van de achterbankleuning moeten verwijderen als je deze neer wilt klappen. 

©Irwin Versteegh

Vanaf 27.990 euro

De nieuwe Renault 5 komt er met twee accu's en voorlopig twee elektromotoren. Later volgt een derde met zo’n 90 pk. De Urban Range met 40kWh en 327 km range is leverbaar vanaf 27.990 euro. Je krijgt dan een 120 pk sterke elektromotor. De Techno-uitvoering is 2 mille duurder en de compleetste Iconic Cinq kost 31.490 euro. Voor net geen 30 mille stap je in de Comfort Range Techno. Die heeft een 52kWh batterij, een 150 pk sterke motor en een bereik van 410 kilometer volgens de WLTP-testmethode. Standaard zijn een 3-Fase 11kW boordlader, een warmtepomp en een snellaadtijd van 30 minuten. 

©Irwin Versteegh

Overtreft verwachtingen

Gedurende de dynamisch introductie heb ik zo'n 200 kilometer in het Vijfje afgelegd. Uiterst plezierige kilometers welteverstaan, want qua rijkwaliteit en plezier overtreft 'ie mijn verwachtingen. De 5 is zo wendbaar als een dartele poedel! De zeer directe (soms iets te directe) stuurinstallatie zorgt met het lage zwaartepunt van het gloednieuwe – toegewijd EV – AmpR Small platform voor een middenmotor-achtige ervaring. De 5 bijt zich in elke bocht vast, voelt fantastisch wendbaar en mede dankzij – uniek in deze klasse – een mooie Multilink-ophanging voor de achteras ligt de grens ver voorbij die van plezier.

©Irwin Versteegh

MINI-rijders kunnen naar Renault

En dit alles in combinatie met een verrassend verfijnde rijervaring. Binnen de bebouwde kom is-ie verre van 'te stug' en ondanks dat 'ie op een verkeersdrempel soms iets vergevingsgezinder zou mogen zijn, stoort dit niet. De nieuwe 5 blijkt op dit vlak zo goed, dat 'ie zelfs MINI-rijders zou weten te overtuigen. Zeker ook gezien het feit dat hij zich op de snelweg bovendien ontpopt als een fijne cruiser met een C-segment-waardige geluidsisolatie. 

Meer weten over de nieuwe Renault 5? Bekijk dan de video van InstaAutoVlog. 

Net zoals je op de pc je scherm kunt delen met een tool als TeamViewer, kun je ook je scherm delen via WhatsApp. Dit lukt zowel in een een-op-eengesprek als in een groepsgesprek. Handig als je iets op je smartphone wilt laten zien of uitleggen.

1 Videogesprek

Deze functie werkt zowel op de Android-, iOS- als Windows-app, maar alleen als je een videogesprek bent gestart. De optie werkt dus niet tijdens WhatsApp-spraakgesprekken. Heb je een Android-telefoon dan kun je overigens probleemloos je scherm delen met iemand met een iPhone en andersom. Houd er wel rekening mee dat alles wat op je scherm te zien is, zichtbaar wordt voor je gesprekspartner. Kijk dus uit als er bijvoorbeeld bankgegevens, foto’s of andere gevoelige informatie op het scherm staan. Net als de berichten en oproepen, versleutelt WhatsApp de inhoud van schermdeling voor extra beveiliging.

2 Laat de ander meekijken

Nieuw is dat je nu ook de audio van je smartphone op die manier kunt delen. Start een videogesprek op de gebruikelijke manier en je ziet onderaan bij de bedieningsknoppen een pictogram met drie horizontale stippen: tik hierop en klik op Deel scherm (iOS) of Scherm delen (Android). Vervolgens verschijnt er een korte uitleg van deze functie. Ga door en tik op Start uitzending (iOS) of Nu starten (Android). Hierdoor wordt de schermdeling gestart; vanaf nu kan de ander alles volgen wat er bij jou op je scherm gebeurt. Zo kun je bijvoorbeeld teruggaan naar het homescreen en ook andere apps openen terwijl de ander meekijkt. Wanneer je dit scherm verlaat, keer je terug naar het videogesprek in WhatsApp.

Handig om te weten! Ken je deze 8 handigheidjes in WhatsApp al?

3 Schermdeling stoppen

Ook iedereen die deelneemt aan een groepsvideogesprek kan een schermdeling-sessie starten. Er kan echter maar één persoon tegelijk zijn scherm delen. Om op een Android-telefoon te stoppen met delen, keer je terug naar het WhatsApp-videogesprek en tik je op Stoppen met delen. Op de iPhone tik je op het groene pictogram in de linkerbovenhoek van de statusbalk van de iPhone. Daarna tik je op de rode knop in het centrum van het scherm.