In enkele jaren tijd is AI niet alleen doorgedrongen tot grote bedrijven, maar ook tot in de huiskamer, via pc en mobiele apparaten. ChatGPT van OpenAI is bij de meesten wel bekend, maar er zijn nog veel andere modellen, bots en tools. Probeer ze gerust eens uit!

Wie nog niet van AI (artificiële of kunstmatige intelligentie) heeft gehoord, komt waarschijnlijk van een andere planeet, maar als bezoeker van ID.nl is de kans groot dat je er al actief en creatief mee hebt gewerkt. In dit artikel hebben we een aantal voornamelijk gratis diensten en tools verzameld. Elk maken ze op hun eigen manier slim gebruik van AI. Het mooiste: je kunt er zelf direct mee aan de slag!

Zoekmachines

Google is bezig met het uitrollen van ‘AI overviews’ in zijn zoekmachine. Dit zijn korte samenvattingen gemaakt door Gemini (voorheen Bard), gebaseerd op zoekresultaten. OpenAI werkt naar verluidt aan een eigen AI-gebaseerde zoekmachine. In afwachting van de beschikbaarheid van deze technologieën, kun je al een behoorlijke integratie van AI en zoekmachines zien bij Microsoft Copilot en start-up Perplexity.

Beide diensten geven, naast een antwoord op je vraag, ook een link naar de bronnen waarop de AI het antwoord baseert. Wanneer je je bij Perplexity aanmeldt, kun je je zoekgeschiedenis laten bijhouden en krijg je beperkte toegang tot de krachtigere Pro-versie, die complexere vragen aankan.

Je kunt ook een browserextensie als ChatGPT for Google installeren. Deze toont naast de gewone zoekresultaten van je zoekmachine ook AI-antwoorden, waarbij je kunt kiezen tussen GTP-3.5 Turbo, Claude 3 Sonnet, Gemini 1.5 Flash en GPT-4(o). Voor het gebruik van GPT4o heb je een betaald account nodig. Ook kun je het alleen gebruiken via een API-sleutel, in te stellen via het tandwielpictogram in de rubriek AI-modellen.

ChatGPT for Google: giftige kamerplanten, volgens Google én GPT-4o.

DuckDuckGo

DuckDuckGo is een zoekmachine die privacy hoog in het vaandel heeft staan. Onlangs werd er een functie aan toegevoegd waardoor je anoniem kunt chatten met diverse AI-bots. Niet jouw ip-adres, maar dat van de ontwikkelaar wordt hiervoor gebruikt. Je data worden niet dus gebruikt om LLM’s te trainen. LLM betekent Large Language Model en is een AI-type dat getraind wordt door hem enorme hoeveelheden tekst te voeren zodat het de menselijke taal gaat begrijpen en kan genereren.

DuckDuckGo is gratis, maar er is een (onduidelijke) daglimiet op het aantal gesprekken, blijkbaar vooral als je via een VPN-verbinding of mobiel netwerk surft. Ga naar www.duckduckgo.com/aichat, klik op Aan de slag en kies een van de vier beschikbare LLM’s: GPT-3.5 Turbo, Claude 3 Haiku, of een van de opensource-modellen Llama 3 70B of Mixtral 8x7B. Al deze modellen zijn geschikt voor algemene doeleinden en zijn opgesomd in volgorde van dalende moderatie. Minder moderatie betekent minder controle en beperkingen en meer risico op ongepaste of onnauwkeurige output, maar ook meer vrijheid en verantwoordelijkheid voor de gebruiker.

De vier modellen hebben een identieke chatinterface. Tijdens een chat kun je via het knopje linksboven op elk moment naar een ander model overschakelen. Klik op het icoontje van een vuurtje om je gesprek direct te wissen.

Vier taalmodellen, elk met een verschillende moderatie (en nauwkeurigheid).

OpenAI

Een van de modellen in DuckDuckGo en ChatGPT for Google is GPT-3.5 Turbo. Dit is niet het recentste model, want in mei 2024 heeft OpenAI GPT-4o uitgebracht. De letter o staat voor omni en verwijst naar het multimodale karakter. Dit houdt in dat je tekst, audio, afbeeldingen en video kunt combineren en dat er ook multimediale output gegenereerd kan worden. Er wordt hier voortdurend aan gesleuteld en niet alle mogelijkheden werken al even goed.

Je kunt het in je browser uitproberen via https://chatgpt.com. Via het sterretje onder een gestelde vraag kun je kiezen voor het model: GPT-4o of GPT-3.5. In de gratis versie is het aantal prompts dat je kunt stellen met GPT-4o flink beperkt, maar je kunt dus gemakkelijk het oudere model GPT-3.5 selecteren. Wil je niet dat je chats in je geschiedenis worden opgenomen en voor trainingsdoeleinden worden gebruikt, kies dan voor Tijdelijke chat. Wil je sowieso vermijden dat je chats als trainingsdata worden gebruikt, klik dan op je accountpictogram, ga naar Instellingen, open Gegevensbeheer en schakel Het model verbeteren voor iedereen uit. Bij Algemeen kun je via Alles verwijderen ook je chatgeschiedenis verwijderen.

Via het paperclip-pictogram kun je bestanden uploaden, zoals documenten of mediabestanden, ook vanuit Google Drive en OneDrive. Zo kun je bijvoorbeeld een video uploaden en hiervan een beschrijving vragen.

In de ChatGPT-app op je smartphone kun je via het koptelefoon-pictogram live conversaties met de AI-bot voeren. GPT-4o begrijpt beter gesproken (Nederlandse) tekst en kan ook meer nuances leggen in de respons.

In ChatGPT-4o kun je mediabestanden uploaden en hierover in gesprek gaan met de chatbot.

GPT’s

Sinds kort kun je met een gratis account bij ChatGPT gebruikmaken van custom GPT’s. Dit zijn taalmodellen die zijn geconfigureerd voor specifieke taken en wensen van de maker. Je eigen GPT’s creëren is helaas niet mogelijk binnen de gratis versie, maar je kunt wel uit een uitgebreide GPT-bibliotheek putten. Klik links op GPT’s onderzoeken en open een rubriek als Topkeuzes, Schrijven, Educatie of Programmeren of tik zelf een zoekterm in. Klik op Meer zien voor nog meer GPT’s. Klik je op een GPT, dan zie je onder meer het aantal reeds gevoerde chats met de GPT, wat een indicatie voor de populariteit – en mogelijk ook de kwaliteit – is. Een van de populairste GPT’s is Researchgpt, die 200 miljoen academische documenten kan doorzoeken.

Je kunt ook gebruikmaken van de bibliotheek op www.gptshunter.com, met vele duizenden GPT’s. Selecteer een GPT en klik vervolgens op Use <GPT-naam> on ChatGPT. Als je bij ChatGPT bent aangemeld, kun je de GPT meteen gebruiken.

Het is ook mogelijk de algemene respons van ChatGPT bij te sturen: klik rechtsboven op je accountpictogram en kies ChatGPT aanpassen. Je kunt nu meer informatie over jezelf kwijt en aangeven hoe je wilt dat ChatGPT reageert. Zorg dat Inschakelen voor nieuwe chats is ingeschakeld en bevestig met Opslaan. ChatGPT zal nu met deze input rekening houden.

Wil je wel een persoonlijke chatbot creëren, lees dan dit artikel: Zo ga je aan de slag met je persoonlijke chatbot

Kies uit duizenden GPT’s voor een nauwkeuriger antwoord.

Anthropic (Claude)

Het Franse bedrijf Anthropic is ongetwijfeld minder bekend dan OpenAI, maar met Claude hebben ze wel een krachtige LLM en chatbot ontworpen die focust op veilige en ethische communicatie. De AI-chatbot Claude is beschikbaar in Europa via www.claude.ai en als iOS-app.

Na aanmelding kun je direct je prompt invoeren en ook documenten en afbeeldingen uploaden (maximaal vijf; 10 MB elk) en de chatbot daarover bevragen. Voor toegang tot het nieuwste en krachtigste taalmodel, Claude 3 Opus, dat krachtiger zou zijn dan GPT-4, is een betaald Pro-abonnement vereist.

Met Claude laat ook Europa zich niet onbetuigd op het vlak van AI.

Gemini

Google heeft in diverse Europese landen, waaronder Nederland en België, de opvolger van zijn AI-chatbot Bard, genaamd Gemini, beschikbaar gesteld via de Google Play Store voor Android 10 of hoger. Let op, wanneer je Gemini installeert, wordt het standaard je digitale assistent, tenzij je dit zelf wijzigt. Sommige functies van de oude Google Assistent, zoals het instellen van een alarm of versturen van berichten, kunnen door Gemini worden overgenomen. Met ‘Hey, Google’ kun je de oude assistent nog oproepen, als je dat zo instelt.

Gemini werkt het best in het Engels, maar je kunt extra talen, waaronder Nederlands, toevoegen. Je kunt je prompt typen of inspreken en afbeeldingen toevoegen. Dankzij extensies kan Gemini ook werken met Google-diensten als Flights, Hotels, Maps, Workspace, YouTube en YouTube Music. Een ingesproken commando als ‘Speel “We Will Rock You” van Queen’ volstaat om dit muzieknummer te horen.

Inmiddels is Google ook al volop bezig aan een krachtige opvolger van de Gemini-assistent: Project Astra. Op deze site kun je al een testversie aan het werk zien.

Met de Pixel-smartphoneserie zet Google ook sterk in op AI bij het maken en bewerken van foto’s. Enkele krachtige functies zijn inmiddels beschikbaar in de app Google Foto’s, ook op andere smartphones. Met de Magische gum (open een foto, kies Bewerken / Tools / Wissen) kun je objecten onmerkbaar in de achtergrond laten opgaan, via Camouflage een minder opvallende kleur geven, en met de magische editor kun je objecten verplaatsen.

Dankzij de YouTube Music-extensie kan Gemini specifieke muzieknummers afspelen.

Afbeeldingen

Google is niet de enige met handige AI-functies voor het optimaliseren of creatief bewerken van foto’s. Voor het opschalen van plaatjes met een lage resolutie, kun je terecht bij het gratis Upscayl.

Wil je Upscayl weleens proberen? Grote foto's met hoge resolutie: zo krijg je dat voor elkaar!

Ook Microsoft heeft allerlei experimenten samengebracht, in de webapplicatie Designer (Microsoft-account vereist), gebaseerd op AI-beeldgenerator Dall-E. Hier kun je beelden laten genereren op basis van (Engelstalige) tekstprompts, waarbij je telkens vier varianten te zien krijgt. Je kunt effecten kiezen als Greetings Cards, Sticker Creator, Restyle image of Collage Creator, en bewerkingen als Generative erase of Remove background.

AI maakt het natuurlijk ook makkelijker om nepfoto’s, met bedrieglijke manipulaties, te genereren. Om dit tegen te gaan, worden tools ontwikkeld die hiertegen bescherming moeten bieden. Een ervan is Glaze (gratis beschikbaar voor Windows en macOS), dat specifieke interferentiepatronen aan je foto toevoegt. Deze zijn onzichtbaar voor het menselijk oog, maar AI-diffusiemodellen raken erdoor in de war.

Er bestaan trouwens ook tools die in proberen te schatten hoe groot de kans is dat een afbeelding (of tekst) door AI is gegenereerd. Je kunt dit uitproberen bij bijvoorbeeld Illuminarty.

97,2 procent kans dat dit een AI-beeld is volgens Illuminarty. Wat denk je zelf?

Audio

AI wordt steeds meer ingezet voor creatieve audio- en stembewerkingen. Elevenlabs biedt na aanmelding diverse experimenten aan, grotendeels met een gratis proefversie. Je kunt hier een Nederlandstalige tekst invoeren die vervolgens in een stem naar keuze wordt voorgelezen. Bij Speech to speech kun je een eigen stemopname uploaden en deze in een totaal andere stem beluisteren. Een nieuwe functie is Sound Effects: hiermee genereer je geluidseffecten op basis van je beschrijving. In de rubriek Voices kun je levensechte stemmen klonen, inclusief die van jezelf.

Bij Revocalize zijn er wat minder beperkingen in de gratis versie. Je uploadt een uitgebreide audio-opname en na een aardig lange wachttijd kun je de stemkloon gebruiken om te spreken, te rappen of te zingen.

Een vergelijkbare dienst is Lalals. Deze heeft recent de AI Music Composer geïntroduceerd. Hiermee kun je muziek laten genereren op basis van een omschrijving en een eventuele songtekst. Ook leuk is Musicfy, waar je je geüploade stem het geluid kunt laten aannemen van een geselecteerde beroemdheid.

Geluidseffecten nodig? Met behulp van Elevenlabs Sound Effects creëer ze in no-time.

Video

Ook de ontwikkelingen van AI op het gebied van video maken indrukwekkende stappen, maar de technologie bevindt zich nog in een relatief vroeg stadium vergeleken met AI voor tekst, afbeeldingen en geluid. Video is veel complexer en vergt enorme hoeveelheden data en rekenkracht. Ook zijn de technische uitdagingen op het vlak van object- en spraakherkenning en emotie-analyse heel groot.

Wel zijn er al heel wat projecten beschikbaar, zoals Pictory, D-ID en Runway. Bij Runway kun je een foto uploaden en deze op basis van enkele instructies naar een videobeeld laten omzetten. Als de tool een gezicht detecteert, kun je ook tekst toevoegen en deze met lipsynchronisatie laten uitspreken. Je kunt het gratis uitproberen tot ongeveer 100 seconden aan video.

Er wordt ook gewerkt aan projecten die op basis van een beschrijving een volledige video genereren. OpenAI’s Sora is inmiddels redelijk bekend, maar ook Veo van Google, Kling en Luma Dream Machine zijn videogeneratoren. Luma Dream Machine is vooralsnog voor iedereen gratis uit te proberen, zij het voor heel korte video’s. Je kunt deze als mp4 downloaden (met een klein watermerk). De kans is wel groot dat je prompt in een wachtrij terechtkomt, maar de eigenlijke videogeneratie gebeurt wel snel.

Luma Dream Machine: genereert (heel korte) video’s op basis van je tekstprompt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een smartphone met een dunne schermrand was jaren geleden nogal prijzig, tegenwoordig vind je ze voor een schappelijke prijs. Wij hebben vijf randloze telefoons voor minder dan 350 euro voor je weten te vinden.

Ramdloze smartphones, ook wel toestellen met een zogeheten full-screen- of edge-to-edge- display genoemd, winnen de laatste jaren steeds meer aan populariteit – en dat is niet zonder reden. Door het minimaliseren van de schermranden hebben deze telefoons een strak en modern design, waarbij het scherm nagenoeg de volledige voorkant van het toestel beslaat. Dit zorgt voor een luxe uitstraling. Bovendien maken fabrikanten optimaal gebruik van de beschikbare ruimte, waardoor zelfs compacte toestellen een groter schermoppervlak kunnen bieden. Voor gebruikers betekent dit een betere balans tussen draagbaarheid en functionaliteit. Daarnaast zijn veel randloze smartphones uitgerust met moderne technologieën zoals in-display vingerafdrukscanners en geavanceerde gezichtsscanners.

Samsung Galaxy A35 5G

De Galaxy A35 5G is een middenklasse smartphone met een helder 6,6-inch Super AMOLED-scherm, een 50 MP hoofdcamera en een krachtige Exynos 1380-processor. Het toestel biedt 5G-connectiviteit en een batterijduur die gemakkelijk een dag meegaat. Met Samsung's One UI 6.1 en een strakke ontwerp is dit een uitstekende keuze voor gebruikers die op zoek zijn naar een betrouwbare en stijlvolle smartphone.

Motorola Edge 40

De Motorola Edge 40 beschikt over een 6,55-inch pOLED-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor vloeiende beelden. Het toestel is uitgerust met een MediaTek Dimensity 8020-processor en een 50 MP hoofdcamera met optische beeldstabilisatie. Dankzij de 68W TurboPower-snellader is de 4400 mAh-batterij snel opgeladen. Het slanke, randloze ontwerp met afgeronde hoeken maakt dit een toestel met een premium uiterlijk.

Nothing Phone (2a)

De Nothing Phone (2a) valt op door zijn unieke, transparante ontwerp en LED-notificatieverlichting en de mogelijkheid om afzonderlijke onderdelen makkelijk te vervangen. Het toestel heeft een 6,7-inch AMOLED-scherm, een MediaTek Dimensity 7200 Pro-processor en een dubbele 50 MP camera-opstelling. Met een batterijcapaciteit van 5000 mAh en ondersteuning voor 45W snelladen biedt deze smartphone goede preraties.

Xiaomi Redmi Note 13 Pro+ 5G

De Redmi Note 13 Pro+ 5G van Xiaomi is uitgerust met een 6,67-inch AMOLED-scherm met een verversingssnelheid van 120 Hz en een resolutie van 1,5K. Het toestel beschikt over een 200 MP hoofdcamera, een MediaTek Dimensity 7200-Ultra-processor en een 5000 mAh-batterij die 120W snelladen ondersteunt. Door het randloze ontwerp en de krachtige specificaties is deze telefoon een uitstekende keuze voor fotografie-enthousiastelingen.

Google Pixel 7a

De Google Pixel 7a biedt een prettige Android-ervaring met regelmatige updates en een uitstekende camera. Het toestel heeft een 6,1-inch OLED-scherm, een Google Tensor G2-processor en een 64 MP hoofdcamera. Met functies zoals Real Tone en Night Sight levert de Pixel 7a indrukwekkende foto's, zelfs bij weinig licht. De telefoon heeft vooral aan de bovenzijde een smalle rand en de cameralens zit daarbij mooi in het display verwerkt. De compacte vormfactor maakt dit toestel ideaal voor gebruikers die een handzame smartphone zoeken.

Automatisch wasmiddel doseren is een functie die steeds vaker voorkomt op moderne wasmachines. Handig, want je hoeft niet meer zelf af te meten hoeveel wasmiddel je nodig hebt. Maar hoe werkt het precies, wat zijn de voordelen en waar moet je op letten?

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Wat is automatisch wasmiddel doseren?

Automatisch doseren betekent dat de wasmachine zelf bepaalt hoeveel wasmiddel en wasverzachter nodig is voor elke wasbeurt. Dit gebeurt met behulp van sensoren die onder meer kijken naar het gewicht van de was, de textielsoort en soms ook hoe vuil het wasgoed is. Je vult de reservoirs één keer met vloeibaar wasmiddel en eventueel wasverzachter. De machine gebruikt bij elke wasbeurt precies de hoeveelheid die nodig is. Je hoeft dus niet meer voor elke wasbeurt te meten of te gokken of met wasmiddel te knoeien.

Hoe goed werkt automatisch doseren?

In de praktijk werkt automatische dosering over het algemeen goed. Vooral bij normaal bevuilde was levert het een schone was op zonder overdosering. De sensoren stemmen de hoeveelheid nauwkeurig af op de lading. Wel zijn er verschillen tussen systemen. Bij sommige merken kun je bijvoorbeeld zelf de dosering nog bijstellen als je merkt dat de was niet fris genoeg wordt of dat er juist zeepresten achterblijven. Bij sterk bevuilde was of speciale stoffen (zoals sportkleding of babykleding) kan het zijn dat je alsnog handmatig wilt doseren of een ander type wasmiddel nodig hebt.

©AEG

AutoDose van AEG.

Voordelen van automatische dosering

Het grootste voordeel is gemak: je vult één keer het reservoir en daarna hoef je er wekenlang niet naar om te kijken. Daarnaast helpt automatische dosering bij het besparen van wasmiddel. Veel mensen gebruiken onbewust te veel, wat niet alleen slecht is voor het milieu, maar ook zorgt voor zeepresten in kleding en de machine. Verder voorkom je slijtage aan je kleding. Te veel wasmiddel kan stoffen aantasten en zorgt ervoor dat kleding minder lang mooi blijft.

Nadelen van automatische dosering

Niet alles is positief. Automatisch doseren werkt alleen met vloeibaar wasmiddel. Waspoeder of capsules kun je niet gebruiken. Daarnaast moet je erop letten dat je de juiste soort wasmiddel kiest. Sommige systemen werken niet goed met dikkere of schuimende middelen.

Een ander aandachtspunt is geur: omdat je het reservoir lang gebruikt, kan dat na verloop van tijd een muffe geur afgeven. Regelmatig schoonmaken en niet te lang wachten met bijvullen helpt dat voorkomen.

Bij sommige systemen kun je niet zelf bepalen welk vak je voor welk type wasmiddel gebruikt, of kun je geen speciaal wasmiddel apart instellen (bijvoorbeeld voor witte was of wol). Dat maakt je wat beperkter in je mogelijkheden.

©AEG

Hoe vaak moet je bijvullen?

Dat hangt af van de capaciteit van het reservoir en hoe vaak je wast. Gemiddeld gaat een volle tank tussen de 20 en 40 wasbeurten mee. Sommige machines geven een seintje als het wasmiddel bijna op is, bij andere moet je het zelf in de gaten houden.

Welk wasmiddel werkt het best?

Gebruik altijd vloeibaar wasmiddel. Veel fabrikanten raden hun eigen merk aan (zoals bijvoorbeeld Miele UltraPhase). In de praktijk werken veel gangbare A-merken ook goed, zolang ze niet te dik of sterk schuimend zijn. Vermijd ecologische of geconcentreerde wasmiddelen die speciaal zijn ontwikkeld voor handmatige dosering, tenzij het systeem ze aankan. Bij sommige merken slimme wasmachines (zoals Bosch en Siemens) kun je met de app de barcode op je eigen wasmiddelen scannen. De app stuurt dan informatie over de concentratie van je wasmiddel en de waterhardheid automatisch door naar de wasmachine, zodat echt altijd de juiste dosering wordt gebruikt.

Test een wasmiddel een tijdje en kijk hoe de machine reageert: blijft er schuim achter, wordt de was goed schoon, ruikt het fris? Zo ontdek je wat het beste werkt voor jouw situatie.

©Miele

Miele UltraPhase-flacons.

Van i-DOS tot SmartDosing

In onderstaande tabel zie je wat de benaming voor het automatisch-doseersysteem is bij de grootste wasmachine-merken.

Conclusie

Automatische dosering maakt wassen makkelijker en voorkomt verspilling van wasmiddel. Vooral bij regelmatig gebruik is het een handige functie die tijd bespaart en je kleding beschermt. De werking hangt af van het merk en type wasmiddel dat je gebruikt. Kies daarom een machine die bij jouw wasgedrag past (tip: bij (web)winkels die wasmachines verkopen kun je modellen makkelijk met elkaar vergelijken) en experimenteer met verschillende vloeibare wasmiddelen om de beste combinatie te vinden.