AI heeft op veel manieren invloed op onze wereld en ons dagelijks leven. Chatbots brengen kunstmatige intelligentie zelfs direct in onze huiskamers. ChatGPT is gratis te gebruiken, maar de betaalde Plus-versie biedt enkele aantrekkelijke extra’s. In dit artikel richten we ons op de mogelijkheden van persona’s, alias GPT’s, en plug-ins.

Het veelbesproken ChatGPT is ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf OpenAI dat wordt geleid door Sam Altman. Het programma ontvangt aanzienlijke steun van Microsoft dat de technologie ook inzet in de eigen AI-projecten, zoals Copilot en Bing Chat. Om ChatGPT te gebruiken, ga je naar https://chat.openai.com. Hier klik je op Sign up en meld je je aan met je e-mailadres of je Google-, Microsoft- of Apple-account. Na verificatie, onder meer via je mobiele telefoonnummer, kom je in het chatvenster waar je je eerste ‘prompt’ (vraag of verzoek) invoert. Houd er rekening mee dat de chatbot vooral getraind is met Engelstalige data, maar gesprekken in het Nederlands zijn zeker mogelijk. Er is inmiddels ook een officiële mobiele app van ChatGPT beschikbaar, zowel voor Android als iOS.

Lees ook: Dit kun je met de Windows 11 Copilot

ChatGPT Plus

ChatGPT is inderdaad gratis, maar er zijn goede redenen om de betaalde Plus-versie te overwegen. Deze kost 20 dollar per maand en kun je maandelijks opzeggen. In tegenstelling tot de gratis versie zijn de servers van de Plus-versie bijna nooit overbelast. Daarnaast kun je in de Plus-versie kiezen voor het taalmodel GPT-4, dat uitgebreider en krachtiger is dan GPT-3.5. Ook wordt de Nederlandse taal daarmee merkbaar beter ondersteund. Antwoorden worden wel iets trager gegenereerd.

Met de Plus-versie krijg je ook toegang tot de nieuwste versie van de beeldgenerator Dall-E (momenteel versie 3). Daarmee kun je eenvoudig in je prompt beschrijven welk type afbeelding je wilt. De tijdsbegrenzer van opgedane kennis (knowledge cutoff) van de gratis versie ligt op januari 2022. De Plus-versie heeft al data tot april 2023 verwerkt en kan via Bing zelfs actuele webinformatie ophalen. Bovendien kan de Plus-versie geavanceerde data-analysetechnieken toepassen op je ingevoerde data. Je kunt ook eigen documenten, zoals docx en pdf, uploaden en ChatGPT over bevragen.

Tot slot kan ChatGPT Plus werken met zogeheten Generative Pre-trained Transformers (GPT’s) en met talrijke plug-ins. We diepen beide mogelijkheden verder uit, met de focus op GPT’s. Om te upgraden naar ChatGPT Plus klik je in de gratis versie van ChatGPT linksonder op Upgrade. Selecteer vervolgens Plus en volg de verdere (betaal)instructies. Het is niet helemaal uitgesloten dat je tijdelijk op een wachtlijst belandt.

Wat is een GPT?

We beginnen met GPT’s. Je kunt deze beschouwen als virtuele persoonlijkheden of als beroepen, vergelijkbaar met de assistenten of persona’s bij Forefront. Daar kies je uit meer dan tientallen varianten, zoals Marketing Manager, Napoleon Bonaparte en Oprah Winfrey. Deze chatbots zijn geïnstrueerd om de geselecteerde persona te simuleren en antwoorden te genereren die kenmerkend zijn voor dat virtuele personage.

Bij ChatGPT Plus gaat het dus om GPT’s, zeg maar specifieke, aangepaste versies van ChatGPT. Je kunt direct experimenteren met door OpenAI ontwikkelde GPT’s. Ga naar https://chat.openai.com/gpts/discovery, scrol naar Made by OpenAI, klik op Load More en kies een GPT, bijvoorbeeld Santa, Tech Support Advisor of Sous Chef. Het wordt helemaal interessant wanneer je je eigen GPT’s maakt, voorzien van de nodige instructies of zelfs programmeerscripts.

Een GPT maken

De makkelijkste en snelste manier om zo’n GPT samen te stellen, is met behulp van een wizard. Ga naar https://chat.openai.com/gpts/editor of klik in het ChatGPT-venster op Explore en vervolgens op Create a GPT. Open het tabblad Create voor de wizard en vul bij Message GPT Builder een duidelijke taakomschrijving voor de GPT in.

Stel, je bent nog onervaren op het vlak van Python. Je wilt hiervoor hulp van ChatGPT op het niveau en in een stijl die op jou zijn toegespitst. Dan geef je dat aan. Na je omschrijving gaat GPT Builder meteen aan de slag en even later stelt hij een aangepaste naam voor je GPT voor. Je kunt gerust zelf een andere naam voorstellen.

In een volgende stap genereert ChatGPT al een passende profielafbeelding die je desgewenst nog kunt bijsturen. Je kunt onder andere nog aangeven met welke Python-topics en -vragen je vooral denkt te worstelen en welke interactiestijl je wilt. Denk aan uitgebreid en stap-voor-stap met voorbeelden en commentaarregels. Via prompts kun je gerust nog een en ander bijsturen aan de GPT.

Je GPT testen

Controleer of alles in orde is en bewaar je GPT met de knop Save, rechtsboven. Er zijn drie opties: Only me, Anyone with a link en Public. Deze laatste wordt vooral interessant zodra OpenAI een eigen store lanceert, mogelijk al tegen de tijd dat je dit leest. Bevestig je keuze met Confirm. Als het goed is, verschijnt je GPT vervolgens in het linkerdeelvenster.

Je kunt je GPT direct testen en desgewenst aanpassen. Ga naar https://chat.openai.com/gpts/discovery en klik op het potlood-icoon bij de GPT. Op het tabblad Create pas je je GPT met prompts aan, terwijl je op Configure als het ware achter de schermen kunt sleutelen aan een naam, omschrijving, (Engelstalige) instructies en voorbeeldprompts.

Je vindt hier ook drie extra onderdelen. Zo tref je bij Knowledge de knop Upload files aan. Daarmee kun je de GPT uit eigen documenten laten leren. Bij Capabilities stel je in of je GPT toegang moet hebben tot het web (via Bing), beelden moet kunnen genereren (via Dall-E) en/of code moet kunnen uitvoeren. Het onderdeel Actions komt hieronder uitvoerig aan bod, in combinatie met geautomatiseerde taken op basis van de dienst Zapier. Leg je wijzigingen vast met de knop Update.

Je GPT configureren

Op het tabblad Create leidt een dialoog je naar een geschikte GPT, maar het gaat sneller via Configure. We illustreren dit met een voorbeeld. We creëren een GPT die in een tekst, bijvoorbeeld een e-mail, eerst op zoek gaat naar een mogelijke kalendergebeurtenis. Daarna wordt deze automatisch in je Google Agenda gezet.

Voer een passende Name en Description in. Bij Instructions noteer je bijvoorbeeld:

Zodra er tekst wordt ingevoerd: 1) geef een korte samenvatting van de tekst 2) detecteer of er een gebeurtenis of taak is vermeld 3) indien niet, meld alleen "Geen agendapunten!" 4) indien wel, schrijf de gebeurtenis als volgt uit.:

- Titel: [titel hier]

- Datum: [datum hier]

- Tijdstip: [tijdstip of duur hier]

- Details: [andere agendagegevens hier]

Klik vervolgens op de cirkel met het plusteken en selecteer Use DALL·E voor een geschikt GPT-profielicoon. Dit kan even duren. Test (het eerste deel van) je GPT door een (verzonnen) tekst in het rechterdeelvenster in te voeren. Als het goed is, worden je instructies goed uitgevoerd.

Zapier

We zijn er natuurlijk nog niet, want we moeten nog een koppeling tussen onze GPT en Google Agenda realiseren. Daarbij zetten we Zapier in. Dit vereist enige voorbereiding. Klik onderaan het tabblad Configure op Create new action en gebruik de knop Import from URL.

Ga via deze link naar de site en scrol naar Get started. Kopieer de url in de zwarte balk met Ctrl+C en plak deze met Ctrl+V op het tabblad Configure, links van de knop Import. Zodra je op Import hebt geklikt, wordt de benodigde tekst aan het venster Schema toegevoegd en komt een aantal acties beschikbaar.

Koppelen aan Google Agenda

Je GPT kan nu samenwerken met de Zapier-acties (ook wel zaps genoemd). Je moet nu nog specificeren welke actie je wilt en hoe de GPT hierop moet reageren. Hiervoor maak je eerst een gratis account aan op www.zapier.com. Na je aanmelding ga je naar deze pagina. Hier geef je desgevraagd met Allow toestemming aan OpenAI om AI-acties via je Zapier-account te doen.

Klik daarna op Add a new action. Je hebt de keuze uit een breed scala aan acties van diverse diensten, waarmee je uiteenlopende acties automatiseert en aan ChatGPT koppelt. Er wordt gezegd dat er in Zapier meer dan zesduizend apps met zo’n dertigduizend acties beschikbaar zijn.

Wij tikken alvast Google Calendar in het zoekveld in, waarmee een uitklapmenu verschijnt. Selecteer hier Google Calendar: Quick Add Event. Klik op Connect a new Google Calendar account en ga akkoord met Yes, Continue to Google Calendar. Log nu in met je Google Account en sta Zapier toe om je agenda te beheren.

We zijn weer terug in het venster. Vernieuw de pagina met Refresh en kies het juiste Google-account. Gebruik het pijlknopje bij Calendar om Set a Specific value for this field te selecteren en kies de agenda die je wilt gebruiken. Klik op Show all options onderaan en voer een Action Name in, zoals Creëer agendapunt uit tekst. Bevestig met Enable action, zodat de actie aan je lijst wordt toegevoegd.

GPT koppelen met Zapier

Je moet nu vanuit je GPT wel nog naar de specifieke Zapier-actie linken via deze pagina. Scrol naar Instructions Template for AI Actions en kopieer de tekst tot en met REQUIRED_ACTIONS: naar het klembord. Ga vervolgens naar het tabblad Configure van je GPT en plak de tekst onder de instructies die je al hebt ingevoerd. Onder de gekopieerde instructies (die eindigen met REQUIRED_ACTIONS:) voeg je de volgende twee regels toe.

Action:

Confirmation Link:

Geef dit vervolgens de naam en de link van je specifieke Google Calendar-actie. Deze vind je via deze link. Klik hier op de toegevoegde actie, kopieer de bijbehorende url (zoiets als https://actions.zapier.com/gpt/action/<lange_codestring>/) en plak deze achter Confirmation Link: in je GPT-Instructions. Ga terug naar de webpagina, klik op Show all Options, kopieer je Action Name en plak deze achter Action: in je GPT-Instructions. Sla je GPT op met Save, rechtsboven, kies bij voorkeur Only me en bevestig met Confirm.

Test je GPT door een tekst met een agendapunt in te voeren. GPT zou nu Sign in with actions.zapier.com moeten tonen. Klik hierop, geef toestemming met Allow en de authenticatie wordt goedgekeurd. De actie wordt na je bevestiging met Confirm uitgevoerd en GPT voegt het agendapunt aan je Google Agenda toe.

Plug-ins (store)

We toonden je hoe je op een vrij handmatige manier een koppeling legt tussen Zapier en ChatGPT. Er is ook een alternatieve methode. ChatGPT Plus ondersteunt namelijk plug-ins en Zapier is een van de vele diensten en apps met een beschikbare ChatGPT-plug-in. We laten je eerst zien hoe je zo’n plug-in selecteert en toevoegt aan je ChatGPT Plus-account.

Klik op je accountnaam linksonder, ga naar Settings & Beta, en activeer Plugins bij Beta features. Nu kun je bij het pijlknopje linksboven, waar je tussen GPT-3.5 en GPT-4 schakelt, ook Plugins kiezen. Klik op No plugins installed en scrol tot bij Plugin store. Na bevestiging met OK krijg je toegang tot talrijke plug-ins. Wij telden er iets meer dan duizend. Er zijn categorieën als Popular en New, en er is gelukkig ook een handige zoekfunctie. Zoek je bijvoorbeeld naar Zapier, dan vind je de betreffende plug-in.

Eenmaal geïnstalleerde plug-ins kun je via hetzelfde pijlknopje links altijd weer in- of uitschakelen. Vanuit de categorie Installed in de Store kun je een plug-in ook definitief de-installeren met de knop Uninstall.

Houd er wel rekening mee dat plug-ins door derde partijen worden aangeleverd en dat ze zich met externe apps verbinden. Dit houdt ook in dat je ChatGPT-conversaties en eventuele uploads naar deze apps kunnen worden gestuurd. Iets wat je om privacyredenen misschien in de gaten wilt houden. Besef ook dat het systeem van plug-ins zich nog steeds in een bètastadium bevindt. Niet alle plug-ins werken dus (altijd) even goed.

Lees ook: Meer doen met ChatGPT: 5 plug-ins en hoe je ze downloadt

Plug-ins (gebruik)

De keuze voor nuttige plug-ins hangt natuurlijk vooral af van je interesses. Enkele populaire plug-ins zijn Wolfram voor complexe berekeningen, realtime data en analytische visualisaties, en Diagrams voor schema’s, diagrammen, flow-charts en mindmaps. Earth genereert kaarten op basis van locatie en stijl, Make A Sheet creëert een exporteerbaar csv-bestand van aangeleverde data, en ScholarAI doorzoekt miljoenen gecontroleerde papers.

ChatGPT is vaak slim genoeg om te weten wanneer het gebruik van een geïnstalleerde en geactiveerde plug-in zinvol is. Bij een berekeningsverzoek gebruikt ChatGPT normaal gesproken automatisch Wolfram. Toch is het aan te raden de instructies en eventuele voorbeelden van de plug-inproducent te raadplegen.

De GPT- en plug-insystemen werken momenteel aanvullend, maar GPT’s kunnen uiteindelijk plug-ins overbodig maken. Dit proces zie je al op sites als www.whatplugin.ai waar je eerst naar thematische plug-ins kon zoeken, maar nu wordt omgeleid naar GPT’s. Er zijn er intussen al meer dan duizend beschikbaar. Je hoeft maar een GPT te selecteren en op Try it te klikken.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Een tablet is ideaal om op de bank of in bed een film of serie te kijken, juist vanwege het goede scherm en de lange accuduur. Wij vonden vijf grote tablets voor je met een 11-inch scherm en groter.

Met een tablet kun je tegenwoordig eigenlijk net zoveel doen als op een laptop, behalve dan misschien veel en snel typen, alhoewel je daar ook wel losse toetsenbordjes voor hebt. Maar voor het kijken van films of series is zo'n tablet ook uitstekend te gebruiken. Wij vonden vijf grote modellen voor je met minstens een 11-inch scherm en 256GB opslag, die in veel gevallen ook nog eens is uit te breiden met een extra opslagkaartje.

Honor Pad X9

Bij de Honor Pad X9 is de aandrijving in handen van een Qualcomm Snapdragon 6 Gen 1 chipset. Deze processor zorgt er in combinatie met 8 GB aan werkgeheugen voor dat je soepel kunt werken en van entertainment kunt genieten. Het scherm is 12,1 inch groot, geschikt voor allerlei taken dus. De resolutie van het display is 2000 bij 1200 pixels. Een uniek kenmerk van deze tablet is het audiosysteem met maar liefst zes luidsprekers, wat een ruimtelijk geluid kan produceren. De interne opslagruimte is 128 GB, wat je niet verder kunt uitbreiden. De batterij heeft een capaciteit van 7250 mAh.

Xiaomi Pad 6

Als een iets compacter scherm geen bezwaar is, kun je de Xiaomi Pad 6 overwegen. Deze tablet heeft een 11-inch display, maar onderscheidt zich met een krachtige Qualcomm Snapdragon 870-processor. Deze chipset was oorspronkelijk bedoeld voor duurdere apparaten en biedt daardoor veel rekenkracht voor zwaardere taken en games. Een ander sterk punt van het scherm is de zeer hoge verversingssnelheid van 144 Hz, wat zorgt voor uitzonderlijk vloeiende animaties. De resolutie is 2880 bij 1800 pixels. Je krijgt de beschikking over 256 GB opslag en 8 GB aan werkgeheugen. De stroom wordt geleverd door een 8840 mAh accu. Verder beschikt de tablet over vier luidsprekers met Dolby Atmos-ondersteuning en draait het op MIUI 14, een software-omgeving die is gebouwd op Android 13.

TCL NXTPAPER 11

TCL is bij de meesten vooral bekend vanwege hun televisies, maar ze maken ook al enige tijd tablets. Deze tablet heeft het speciale NXTPAPER 2.0-scherm. Dit 11,0-inch IPS-display met een 2000 x 1200 resolutie is ontworpen om licht te verspreiden en reflecties tegen te gaan, waardoor het meer op papier lijkt en rustiger is voor de ogen, vooral bij langdurig lezen. Binnenin wordt de tablet aangestuurd door een 8-core MediaTek-processor, gecombineerd met 4 GB aan werkgeheugen. Dit zorgt voor voldoende snelheid voor alledaagse taken en multitasking. Je hebt 128 GB aan opslagruimte tot je beschikking, die je verder kunt uitbreiden met een microSD-kaartje tot 1 TB. De tablet is uitgerust met vier luidsprekers voor een stereo geluidsbeeld en de accu heeft een capaciteit van 8000 mAh.

ssss

Samsung Galaxy Tab A9+

Wanneer je kijkt naar een alternatief dat zich meer richt op een combinatie van software-ervaring en betrouwbare hardware, is de Samsung Galaxy Tab A9+ een interessante kandidaat. Deze tablet beschikt over een 11-inch TFT LCD-scherm met een resolutie van 1920 bij 1200 pixels. De verversingssnelheid van 90 Hz zorgt voor een vloeiende weergave van bewegende beelden. Onder de motorkap zit de Qualcomm Snapdragon 695-processor, die wordt bijgestaan door 8 GB aan werkgeheugen. De interne opslagcapaciteit van 128 GB is, net als bij de andere modellen, uitbreidbaar met een microSD-kaart tot maximaal 1 TB. Voor de audio heeft Samsung de tablet voorzien van vier luidsprekers en ondersteuning voor Dolby Atmos. De stroomvoorziening wordt verzorgd door een 7.040 mAh accu. De tablet draait op Android 13 met Samsung's eigen One UI-interface, die bekend staat om zijn extra functies zoals DeX, waarmee je een desktop-achtige omgeving op je tablet kunt gebruiken.

Lenovo Tab P12

De Lenovo Tab P12 valt direct op door zijn forse beeldscherm van 12,7 inch. Dit scherm heeft een LTPS-techniek en een 3K-resolutie van 2944 bij 1840 pixels, wat zorgt voor een gedetailleerde weergave. Binnenin de tablet vind je de MediaTek Dimensity 7050, een processor met acht kernen die wordt ondersteund door 8 GB aan werkgeheugen. De opslagcapaciteit bedraagt 256 GB, ruim voldoende voor een grote verzameling apps en media, en mocht je toch meer nodig hebben, dan kun je een microSD-kaartje toevoegen. Voor de geluidsweergave zijn er vier speakers van JBL aanwezig, die overweg kunnen met Dolby Atmos. De energie wordt geleverd door een accu met een capaciteit van 10.200 mAh. Een handige extra is de meegeleverde Lenovo Tab Pen Plus, waarmee je direct op het scherm kunt schrijven of tekenen. De tablet draait op het Android 13 besturingssysteem.

TP-Link heeft met succes de eerste wifi 8-verbinding tot stand gebracht. Tijdens een test met een prototype-apparaat wist het bedrijf stabiele gegevensoverdracht te realiseren volgens de nieuwe 802.11bn-standaard. Daarmee is de haalbaarheid van wifi 8 officieel aangetoond, een belangrijke stap richting de volgende generatie draadloze netwerken.

Wifi 8, ook bekend als IEEE 802.11bn, richt zich niet op hogere pieksnelheden maar op betrouwbaarheid en stabiliteit. De nieuwe standaard is ontworpen om meer apparaten tegelijk te ondersteunen zonder dat de verbinding hapert, ook als je verder van de router zit of door het huis beweegt. Dat maakt de technologie interessant voor drukke huishoudens met veel slimme apparaten of voor toepassingen zoals videogesprekken, gaming en 8K-streaming.

Een van de belangrijkste verbeteringen is de manier waarop wifi 8 met signaalsterkte en kanaalgebruik omgaat. Met functies als Distributed Resource Units (DRU) en Enhanced Long Range (ELR) blijft de verbinding stabiel, zelfs aan de grenzen van het bereik. Unequal Modulation (UEQM) zorgt dat elk apparaat op zijn optimale snelheid werkt, waardoor één zwakke verbinding de rest niet meer vertraagt. Ook Dynamic Sub-band Operation (DSO) en Non-Primary Channel Access (NPCA) helpen drukte op het netwerk te voorkomen door kanalen slimmer te verdelen.

Hoewel wifi 8 de maximale snelheid van wifi 7 niet verder verhoogt – beide halen theoretisch tot 23 Gbit/s – ligt de nadruk nu op constante prestaties en lage vertraging (latentie). Dat moet merkbaar zijn bij taken die gevoelig zijn voor onderbrekingen, zoals videobellen of online gamen.

TP-Link zegt samen met partners te werken aan verdere ontwikkeling van wifi 8 en verwacht dat de eerste compatibele producten verschijnen zodra de standaard officieel wordt goedgekeurd. Een exacte releasedatum is nog niet bekend; dat hangt af van certificering en regionale regelgeving. Tot die tijd blijven wifi 7-routers de snelste optie voor consumenten.

©TP-Link