In het eerste deel van onze reeks maakte je kennis met Linux als alternatief voor Windows 10. In dit tweede deel duiken we in de praktijk. We geven je uitleg bij de keuzes tijdens de installatie van Linux Mint 17.3. Daarna maken we je wegwijs in de ondersteuning van je hardware.

Heb je deel 1 niet gelezen? Lees het artikel hier terug.

Tip 01: Iso controleren

Op het einde van deel 1 van deze reeks heb je normaal het iso-bestand van de Cinnamon-editie van Linux Mint 17.3 gedownload. Deed je dat nog niet, doe dat dan nu. Voordat we hiermee aan de slag gaan, controleer je het best het iso-bestand. Want hoe weet je zeker dat het bestand tijdens het downloaden niet corrupt is geraakt of dat de mirror waarvan je het bestand hebt gedownload niet stiekem een versie met backdoor online heeft gezet? Lees ook: 15 manieren om met Linux aan de slag te gaan.

Om dat na te gaan, toont de downloadpagina van het iso-bestand een MD5-checksum, in dit geval e71a2aad8b58605e906dbea444dc4983. Download voor de controle het programma WinMD5Free en pak het bestand WinMD5.exe uit. Start het programma en sleep het iso-bestand dat je wilt controleren vanuit de verkenner naar het tekstveld naast het knopje Browse. Als de voortgangsbalk helemaal groen is, toont het programma de berekende MD5-checksum. Kopieer de MD5-checksum die op de downloadpagina van het iso-bestand wordt vermeld en plak die in het tekstveld naast het knopje Verify. Klik op de knop om te controleren of beide waardes overeenkomen. Als er een verschil is, download dan het iso-bestand opnieuw van een andere mirror en controleer de MD5-checksum opnieuw.

©PXimport

Tip 01 Controleer altijd eerst met WinMD5Free of het gedownloade iso-bestand niet corrupt is.

Bevat mijn iso-bestand een backdoor?

In tip 1 vertrouwen we het iso-bestand als de MD5-checksum overeenkomt met die op de downloadpagina. Maar wat als een cybercrimineel op de website van Linux Mint inbreekt, er een iso-bestand met backdoor plaatst en de MD5-checksum op de downloadpagina vervangt door die van zijn aangepaste iso-bestand? Dan lijkt alles volgens de controle met WinMD5Free in orde, terwijl je wel een iso-bestand met backdoor in handen hebt.

Dit scenario is niet eens zo vergezocht: op 20 februari 2016 voerde een cybercrimineel exact deze aanval uit, waardoor enkele honderden gebruikers een versie van Linux Mint installeerden die hun computer liet deel uitmaken van een botnet. Er bestaat gelukkig een betrouwbare manier om na te gaan of een iso-bestand afkomstig is van het Linux Mint-project, maar helaas maakt het project dit niet gemakkelijk. De enige documentatie daarvoor vind je momenteel in een artikel op het forum van Linux Mint dat na de serverkraak verscheen.

©PXimport

Op 20 februari 2016 plaatste een cybercrimineel een backdoor in de iso-bestanden van Linux Mint.

Tip 02: Iso naar usb-stick

Als je het iso-bestand hebt gecontroleerd, kun je het naar een usb-stick schrijven zodat je Linux Mint op je computer kunt installeren. Neem een lege (!) usb-stick met een opslagcapaciteit van 2 GB of meer en steek die in je computer. Rechtsklik in Verkenner op het icoontje van de stick en klik op Formatteren.

Controleer of het bestandssysteem op FAT32 staat en klik op Starten om de stick te formatteren. Download daarna het programma Win32 Disk Imager en start het installatieprogramma. Na installatie vind je het programma onder de naam Win32DiskImager in het startmenu. Open het programma en klik op het mapicoontje naast het tekstveld Image File. Kies in het volgende venster rechts van het tekstveld voor de bestandsnaam *.* in plaats van Disk Images (*.img *.IMG), zodat je je iso-bestand kunt selecteren. Klik op Openen en kies daarna onder Device voor de schijfletter van je usb-stick. Ga na of dit de juiste schijfletter is, want Win32 Disk Imager overschrijft deze schijf volledig! Klik dan op Write om het schrijven te starten. Overigens kan Win32 Disk Imager ook de MD5-checksum van het iso-bestand controleren, maar om ongelukken te vermijden als je per ongeluk te snel op Write klikt, schakelden we daarvoor een afzonderlijk programma in.

©PXimport

Tip 02 Met Win32 Disk Imager schrijf je het iso-bestand naar een usb-stick.

Tip 03: Opstarten van usb

Nu je de opstartbare usb-stick van Linux Mint hebt, steek je die in de computer waarop je de distributie wilt installeren. Start de computer op. Als je geen opstartmenu van Linux Mint te zien krijgt, herstart je computer dan en zorg dat de usb-stick als eerste in de opstartvolgorde staat. Dat kan in de instellingen van je BIOS, waarvoor je tijdens het opstarten op een toets zoals F2 of Esc moet drukken.

Op andere computers activeert een toets zoals F12 een opstartmenu waarin je kiest van welke schijf je wilt opstarten. Als je een opstartmenu van Linux Mint te zien krijgt dat 10 seconden aftelt, zit je goed. Na een tijdje krijg je een live-versie van Linux Mint 17.3 te zien, met op het bureaublad een icoontje Install Linux Mint. Klik daarop en kies vervolgens Nederlands als taal. Als je daarna de vraag krijgt om verbinding te maken met een draadloos netwerk, kies dan je netwerk en voer je wachtwoord in. Vink Wachtwoord tonen aan om er zeker van te zijn dat Linux Mint de juiste toetsenbordindeling gebruikt. Toont het installatieprogramma geen draadloze netwerken, dan heeft het geen drivers voor je wifi-chip. Dat lossen we na de installatie op. Steek voorlopig een ethernetkabel in je pc.

©PXimport

Tip 03 Geef je wifi-wachtwoord op voor een internetverbinding tijdens de installatie.

Tip 04: Partities kiezen

In de volgende stap van de installatie controleert het programma of je computer over voldoende schijfruimte beschikt, op een stroomvoorziening is aangesloten en verbonden is met internet. We gaan echter met de installatie door op Verder te klikken. Nu krijg je de vraag op welke manier je Linux Mint wilt installeren. Als je al Windows op de schijf hebt staan, krijg je de keuze tussen Linux Mint naast Windows installeren (dualboot) of de schijf wissen en er Linux Mint op installeren.

Opgelet: die tweede optie verwijdert niet alleen Windows, maar ook alle bestanden op de schijf! Een derde optie is Iets anders: dan maak je zelf partities aan. Doe dit alleen als je goed weet waar je mee bezig bent. Als je ervoor kiest om de schijf te wissen, kun je nog twee opties aanvinken: encryptie van de installatie is zeker aan te raden. Vink je die optie aan, dan wordt ook de tweede optie, LVM (Logisch volumebeheer), automatisch aangevinkt. Heb je een keuze gemaakt voor het installatietype, klik dan op Installeer nu en voer een beveiligingssleutel in. Bevestig daarna dat je je schijf wilt formatteren.

©PXimport

Tip 04 We raden aan om je installatie van Linux Mint te versleutelen.

Tip 05: Instellingen

Terwijl het installatieprogramma zijn werk op de achtergrond doet, krijg je nu de mogelijkheid om wat instellingen voor Linux Mint op te geven. Eerst voer je je locatie in, die normaal al juist staat op basis van je IP-adres. Daarna kies je je toetsenbordindeling. Weet je niet zeker of je hier de juiste keuze maakt, typ dan in een tekstveld iets in om het te controleren.

In de volgende stap maak je een gebruiker aan. Voer je naam in, de naam van je computer (die wordt onder andere in je netwerk getoond), een gebruikersnaam en wachtwoord. Bij het wachtwoord toont het installatieprogramma of het sterk genoeg is, net zoals dat bij het wachtwoord voor het versleutelen van je volledige schijf gebeurde. Je kunt hier ook kiezen om automatisch aan te melden, maar wij raden aan om te kiezen voor Mijn wachtwoord vragen om aan te melden. De optie Versleutel mijn persoonlijke map versleutelt je persoonlijke map. Als je tijdens het kiezen van de partities koos om je hele Linux-systeem te versleutelen, is dat in principe niet meer nodig. Daarna krijg je een diavoorstelling over de mogelijkheden van Linux Mint. Als de installatie nog niet voltooid is, kun je intussen alvast wat programma's uitproberen via het menu linksonder.

Tip 06: Stuurprogramma's

Wanneer de installatie voltooid is, klik je op Nu herstarten. Wacht op de melding om het installatiemedium te verwijderen en haal dan de usb-stick uit je computer. Druk op Enter om je computer te herstarten. Als je tijdens de installatie voor versleuteling van je schijf hebt gekozen, krijg je de vraag om het wachtwoord in te voeren. Daarna krijg je het aanmeldvenster te zien. Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in.

Als je eenmaal bent aangemeld, krijg je een welkomstscherm te zien met links naar meer informatie. Klik op Stuurprogramma's en voer het wachtwoord van je gebruiker in. Linux Mint zoekt nu naar hardware waarvan momenteel geen stuurprogramma geïnstalleerd is. Je krijgt dan de keuze uit meerdere drivers.

Vink degene aan waarbij aanbevolen staat, onthoud de naam en klik op Wijzigingen doorvoeren. Klik daarna op Herstarten om de driver in te schakelen. Als het om de driver voor je wifi-adapter ging, dan zou je bij het opnieuw inloggen de melding moeten krijgen dat er wifi-netwerken zijn. Als dit niet zo is, open dan opnieuw het programma Stuurprogrammabeheer (in het menu linksonder) en kies een andere optie. Krijg je geen opties meer, zoek dan eerst in het programma Softwarebeheer naar de geïnstalleerde driver (daarom moest je de naam onthouden), dubbelklik erop en klik op Verwijderen. Herstart daarna voor een nieuwe poging. Zie ook het kader 'Driver van fabrikant'.

©PXimport

Tip 06 Krijg je hardware aan de praat met de juiste driver.

Driver van fabrikant

Linux Mint heeft standaard al talloze drivers ingebouwd. En als ze niet standaard zijn geactiveerd, zijn ze via het Stuurprogrammabeheer in te schakelen. Maar soms is dat niet voldoende. Ga dan op de website van de fabrikant van je hardware op zoek naar drivers voor Linux. Die komen meestal in twee vormen: rpm- of deb-bestanden. Voor Linux Mint heb je het deb-bestand nodig. Kies voor de juiste bit-versie: 32 of 64. Het programma Systeeminformatie toont je bij Besturingssysteem of je een 32bit- of 64bit-systeem hebt. Volg de instructies van de fabrikant om de drivers te installeren. Gaat het om een tar.gz-bestand, open het dan eerst met het programma Archiefbeheer en pak de inhoud uit.

©PXimport

Soms moet je op de website van de fabrikant op zoek gaan naar drivers.

Tip 07: Netwerkprinter

Krijg je je hardware nog steeds niet aan de praat, bekijk dan eens de websites die we in tip 6 van het vorige artikel van deze reeks aanraadden. Sommige apparaten moet je overigens eerst via usb aansluiten voor je een stuurprogramma kunt installeren. En een netwerkprinter bijvoorbeeld moet uiteraard eerst ingeschakeld en via het netwerk bereikbaar zijn.

We tonen je hier hoe je een netwerkprinter toevoegt. Open in het menu linksonder het programma Afdrukbeheer en klik op Toevoegen. Klik op het driehoekje naast Netwerkprinter, waarna Linux Mint op je netwerk begint te zoeken naar printers. Selecteer je printer en klik op Volgende. Linux Mint zoekt daarna naar stuurprogramma's en vraagt je eventueel om opties in te stellen. Geef je printer een naam, omschrijving en locatie en klik op Toepassen. Klik op Testpagina afdrukken om uit te proberen of je printer correct is toegevoegd. Je kunt ook nog allerlei opties instellen, zoals de standaard-afdrukkwaliteit. Daarna is je printer in alle programma's beschikbaar.

©PXimport

Tip 07 Een printer toevoegen is zo gebeurd.

Vervolg

Je hebt nu Linux Mint geïnstalleerd en je hardware aan de praat gekregen. In het volgende deel van deze reeks maken we je wegwijs in Linux Mint en tonen we je de verschillen met Windows. We laten je zien wat je allemaal kunt instellen en we besteden ook aandacht aan de beveiliging. In het artikel erna krijg je te zien hoe je software installeert, updatet en verwijdert. We bespreken er ook alternatieven voor bekende Windows-software en brengen Windows-programma's in VirtualBox of Wine aan de praat. In het laatste deel van deze reeks zullen we tot slot Linux integreren met je thuisnetwerk om bestanden te delen en media te streamen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zoek je een goede tablet met een riant scherm? We hebben vijf interessante producten voor je op een rijtje gezet.

Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi

Zoek je een krachtige tablet met een groot scherm? De Samsung Galaxy Tab S9+ WiFi heeft een indrukwekkend amoledscherm van 12,4 inch. Dat is een prettig formaat om bijvoorbeeld de digitale krant te lezen of Netflix-series te bingewatchen. Verder draait de aanwezige Qualcomm Snapdragon 8 Gen 2-processor zijn hand niet om voor zware taken, zoals het spelen van 3D-games of monteren van video's. Deze chipset bevat acht rekenkernen waarvan de snelste cores zijn afgeregeld op een maximale klokfrequentie van 3,36 GHz. In combinatie met 12 GB werkgeheugen kun je vlot op deze tablet werken. Gebruik hiervoor eventueel de bijgesloten drukgevoelige stylus.

Voor beeldbewerkingen komt de respectabele resolutie van 2800 × 1752 pixels goed van pas. Foto's en video's ogen hierop haarscherp. Daarnaast ondersteunt het amoledscherm een vernieuwingsfrequentie van 120 hertz. Je speelt dus snelle games zonder haperingen. De basisuitvoering heeft 256 GB interne opslag. Kies tussen de kleurstellingen grafiet en beige. Je kunt de Galaxy Tab S9+ WiFi ook met 512 GB interne opslag kopen (grafiet/beige). Overigens heeft de waterdichte behuizing een microSD-kaartslot, waardoor je de opslagcapaciteit eenvoudig met maximaal 1 TB kunt uitbreiden. Tot slot is er nog een uitvoering met ondersteuning voor mobiel internet (5G) verkrijgbaar.

Xiaomi Pad 6

De Xiaomi Pad 6 is een krachtige tablet die zich richt op zowel entertainment als productiviteit. Het absolute hoogtepunt is het 11-inch WQHD+ scherm met een verversingssnelheid van 144Hz. Dit zorgt voor een aanzienlijk vloeiender beeld. Onder de motorkap vind je een snelle Snapdragon 870-processor, waardoor zware apps en games moeiteloos draaien.

De tablet heeft een luxe, volledig metalen behuizing en vier luidsprekers met Dolby Atmos-ondersteuning voor een ruimtelijk geluid. De accu van 8840 mAh gaat lang mee en laadt snel op (33W). Let wel dat de optionele stylus niet standaard wordt meegeleverd.

OnePlus Pad

Je koopt met de OnePlus Pad een grote tablet voor een schappelijke prijs. Het lcd-scherm van 11,61 inch bevat 2800 × 2000 pixels, waardoor je films, series en tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt bewonderen. Er is 128 GB opslagcapaciteit ingebouwd. Naast huisvesting van Android en alle apps blijft er dus nog voldoende ruimte over voor eigen data. Gunstig voor het geval je bijvoorbeeld een complete serie van Netflix offline wilt bekijken. Games zien er trouwens ook fraai uit, want het scherm ondersteunt een hoge vernieuwingsfrequentie van 144 hertz.

Voor het rekenwerk is een octacore-processor van MediaTek verantwoordelijk. De rapste kern levert een maximale kloksnelheid van 3,05 GHz. Daarnaast is er een geheugenmodule met 8 GB RAM geïntegreerd. De OnePlus Pad leent zich prima voor alledaagse toepassingen, terwijl je bijvoorbeeld ook eens een foto kunt bewerken. Deze groene tablet is met zijn aluminium behuizing een echte blikvanger!

Lenovo Tab P12 (ZACH0112SE)

Op zoek naar een betaalbare tablet met een groot scherm? Dan zit je met de Lenovo Tab P12 wel goed, want dit apparaat heeft een indrukwekkende schermdiagonaal van 12,7 inch. De resolutie is met 2944 × 1840 pixels eveneens prima op orde, zodat je foto's en video's in een hoge kwaliteit kunt bekijken. Verder heeft de fabrikant ook aan een goed geluid gedacht. De metalen behuizing bevat vier minispeakers van het bekende audiomerk JBL. Een bluetooth-koptelefoon koppelen kan uiteraard ook.

De Tab P12 is met name geschikt voor alledaagse apps, zoals Facebook, YouTube, Chrome en simpele spelletjes. Voor veeleisende 3D-games en andere zware toepassingen heeft de MediaTek Dimensity 7050-processor iets te weinig power. Zes rekenkernen presteren op 2 GHz, terwijl de twee resterende cores zijn geklokt op 2,6 GHz. Deze tablet heeft daarnaast 8 GB werkgeheugen en 128 GB interne opslag. Overigens breid je de opslagcapaciteit makkelijk uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Lenovo levert bij dit product een stylus mee. Benieuwd naar ervaringen van andere gebruikers? Lees dan deze reviews op Kieskeurig.nl.

Lenovo Tab M11 (ZADA0134SE)

Lenovo bewijst met zijn Tab M11 dat een goede tablet helemaal niet zo veel geld hoeft te kosten. Zo komen diverse onafhankelijke testers op Kieskeurig.nl tot een gemiddelde score van een 9. Vaak benoemde pluspunten zijn onder meer de hoge beeldkwaliteit, de lange accuduur en het goede geluid. Verder vinden gebruikers het prettig dat er al een stylus is inbegrepen. Handig voor wie graag tekeningen of handgeschreven notities maakt. Het lcd-scherm telt 1920 × 1200 pixels. De resolutie is weliswaar wat lager vergeleken met die van duurdere modellen, maar je kunt nog altijd films in Full-HD-kwaliteit streamen. De beelden ogen op het 11inch-scherm dan ook scherp. Ondanks de lage aanschafprijs heeft deze stevige tablet een metalen behuizing.

Voor het opslaan van apps en eigen data bevat de Tab M11 128 GB intern geheugen. Breid dat desgewenst uit met een eigen microSD-kaart van maximaal 1 TB. Het rekencentrum bestaat uit de veelgebruikte MediaTek Helio G88-processor en 4 GB werkgeheugen. Voor basistaken als e-mailen, internetten, webwinkelen en video's streamen is dat ruimschoots voldoende. Nuttig om te weten is dat Lenovo tot januari 2028 software-updates levert, zodat je het apparaat de komende jaren veilig kunt blijven gebruiken.

Het Nederlandse Fairphone vernieuwt zijn Fairbuds XL-hoofdtelefoon. De 2025-editie ziet er fris uit en moet beter geluid bieden dan zijn voorganger. In deze review lees je hoe de 249 euro kostende hoofdtelefoon bevalt.

Fairphone staat bekend om zijn focus op duurzame producten, gemaakt van zo eerlijk gewonnen grondstoffen en in elkaar gezet door Aziatische fabrieksarbeiders die beter behandeld en betaald worden dan gemiddeld in sector. Fairphone's producten zijn daarom wat duurder dan veel concurrerende producten, maar het duurzame karakter kan je wel een beter gevoel geven.

Modulair ontwerp

Als je minder geeft om deze vorm van duurzaamheid, kan de Fairphone Fairbuds XL (2025) nog steeds interessant zijn. Deze hoofdtelefoon is namelijk ook duurzaam voor jou als gebruiker. Je kunt belangrijke onderdelen van de hoofdtelefoon zelf loshalen en vervangen. Fairphone verkoopt reserve-onderdelen via zijn webwinkel, variërend van een batterij en hoofdband tot oorschelpen. De prijzen zijn sympathiek en de uitlegvideo's duidelijk. Bovendien heb je geen speciaal gereedschap nodig om een eventuele reparatie uit te voeren. Echt iedereen die de uitlegvideo bestudeert, lukt het. Mooi, want dankzij deze filosofie kun je de Fairbuds XL (2025) langer blijven gebruiken dan een niet-repareerbare hoofdtelefoon. Dat is op zijn beurt ook weer beter voor het milieu, omdat je een elektronica-aankoop uitstelt.

©Rens Blom

©Rens Blom

Heb je al een Fairbuds XL (2023), dan kun je die upgraden. Fairphone verkoopt de vernieuwde drivers (die beter geluid bieden) en oorkussens (die prettiger dragen) los en heeft ze zo gemaakt dat je ze in je bestaande hoofdtelefoon kunt stoppen. Een bijzondere strategie die wij wel waarderen.

Draagcomfort

Als hoofdtelefoon zelf bevalt de Fairbuds XL (2025) goed, zonder op te vallen in dit prijssegment. Hij draagt comfortabel, is opvouwbaar en heeft knopjes bij de oorschelpen die goed op de tast vindbaar zijn. Via de knopjes kun je bijvoorbeeld de ANC-modus inschakelen, die omgevingsgeluiden dempt. De ANC-modus van de Fairphone-hoofdtelefoon werkt aardig maar kan zeker niet tippen aan die van sommige concurrenten. Sony's WH-1000XM5 is al wat ouder, maar kost nu evenveel als de Fairbuds XL (2025) en biedt duidelijk betere onderdrukking van omgevingsgeluiden. Een dergelijke vergelijking kunnen we ook maken voor de transparantiemodus, die omgevingsgeluiden realistisch moet binnenlaten. Deze modus is handig als je de hoofdtelefoon draagt tijdens het fietsen of wandelen.

De accu gaat bij ons gebruik circa 28 uur mee. Een nette score voor een midrange tot afgeprijsde premium hoofdtelefoon. Opladen duurt best lang via de usb-c-poort. Overigens kun je via een geschikte usb-c-kabel ook bedraad muziek luisteren als je de hoofdtelefoon koppelt met bijvoorbeeld je smartphone.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit

Het belangrijkste onderdeel van een hoofdtelefoon is zijn geluidskwaliteit. De Fairbuds XL (2025) klinken overwegend goed, zeker voor wie populaire muziek luistert via streamingdiensten als Spotify. De bas van de hoofdtelefoon vinden we echter wat beperkt, ook al zegt Fairphone dat de bas is verbeterd ten opzichte van de Fairbuds XL uit 2023. De vorige hoofdtelefoon hebben we niet bij de hand, dus wij kunnen deze vergelijking niet maken. Voor podcasts is de 2025-editie van de hoofdtelefoon prima geschikt.

©Rens Blom

Fairbuds-app

Fairphone biedt een gratis smartphone-app waar je de hoofdtelefoon aan kunt koppelen. Deze app is vernieuwd bij de lancering van de Fairbuds XL (2025) en dat was naar onze mening hard nodig. De vorige app had namelijk een onlogische en beperkte equalizer. In de nieuwe app kun je het geluid meer naar eigen hand instellen. De app kan de software van de hoofdtelefoon ook updaten. Verder is de app nog steeds vrij basaal in vergelijking met de apps van merken als Sony en JBL, maar dat komt vooral omdat de Fairbuds XL (2025) weinig poespas biedt.

©Rens Blom

Conclusie: Fairphone Fairbuds XL (2025) kopen?

De Fairphone Fairbuds XL (2025) is niet de hoofdtelefoon met de beste prijs-kwaliteitsverhouding, want voor 249 euro koop je modellen die beter klinken en geavanceerdere functies hebben. Maar die hoofdtelefoons kun je matig tot niet zelf repareren als er een defect optreedt. Juist op dat vlak heeft Fairphone een grote troef in handen, want de Fairbuds XL (2025) kun je grotendeels zelf repareren. Bovendien is de hoofdtelefoon zo duurzaam mogelijk gemaakt. De hoofdtelefoon heeft zo een duidelijke doelgroep: mensen die duurzaamheid belangrijker vinden dan het beste geluid of de meeste snufjes. Voor die doelgroep is het goed om te weten dat de Fairbuds XL (2025) een prima indruk achterlaat.