Windows 10 is een grote verandering en niet iedereen wordt daar blij van. Als je niet meer mee wilt met de toekomst die Microsoft voor Windows heeft uitgestippeld, moet je op zoek naar alternatieven. In dit inleidende artikel stellen we Linux aan je voor.

In dit eerste deel van een reeks, leggen we je uit waarom je Linux zou kunnen gebruiken en waarop je moet letten bij je overstap. Een goede voorbereiding is immers het halve werk! Lees ook: De 40 beste tips voor Windows 10.

Tip 1: Geen Windows 10?

Er zijn verschillende redenen om Microsoft niet te volgen met zijn nieuwste besturingssysteem. Zo kun je in Windows 10 een update standaard niet meer weigeren of kiezen wanneer die wordt geïnstalleerd. Je kunt dus niet meer wachten met updaten tot je in nieuwsfora leest of de update ongewenste bijwerkingen heeft of niet. Dat heeft al tot problemen met drivers geleid. Een ander aandachtspunt is privacy: hoewel Windows 10 vrij overzichtelijk alle privacygerelateerde instellingen bij elkaar heeft gezet, wil Microsoft standaard wel heel veel van ons computergebruik weten. Bovendien kan elke verplichte update een nieuwe privacyinstelling introduceren die standaard staat ingeschakeld. Microsoft is ook wat voortvarend geweest met het stopzetten van de ondersteuning van oude hardware.

Ook de meest genoemde voordelen van Windows 10 zijn niet per definitie allemaal redenen om over te stappen, omdat Windows 10 niet het enige besturingssysteem is met die voordelen. Zo start Windows 10 sneller op dan Windows 7, maar Linux is doorgaans nog sneller. En de in Windows 10 geïntroduceerde virtuele desktops (Task View) zitten al jarenlang in Linux en dan nog in een geavanceerdere vorm.

©PXimport

Windows 10 heeft erg veel interesse in je persoonlijke gegevens.

Tip 2: Waarom Linux?

Als je niet blij wordt van Windows 10, is het goed om te weten dat er alternatieven bestaan. Voor thuisgebruik heb je de keuze uit twee bruikbare besturingssystemen van andere makers: OS X en Linux. Heb je geen Mac, dan is OS X geen optie, tenzij je de officieel niet ondersteunde weg van een 'hackintosh' wilt volgen. Is Linux dan interessant voor jou? In veel gevallen wel. Linux draait snel, ook op wat minder krachtige hardware, en is vlot geïnstalleerd. De standaardinstallatie bevat doorgaans al heel wat software, waardoor je onmiddellijk aan de slag kunt.

Bovendien is extra software eenvoudig te installeren zonder dat je zelf allerlei websites moet afschuimen en installatieprogramma's moet downloaden en uitvoeren. Updates voer je uit wanneer je wilt, en Linux houdt alle geïnstalleerde software op dezelfde manier up-to-date als het besturingssysteem zelf. Tot slot is Linux volledig te personaliseren: een ander uiterlijk, een ander gedrag, het is allemaal mogelijk. Linux zit je wensen nooit in de weg en geeft je totale vrijheid. Klinkt dit je als muziek in de oren, begin dan niet onmiddellijk Linux te installeren, want er zijn ook nadelen. In de rest van dit artikel geven we enkele belangrijke aandachtspunten.

©PXimport

Linux geeft je totale vrijheid. Zelfs vóór de installatie krijg je al keuzes.

Welke Linux-distributie?

Als we volledig correct zijn, is Linux eigenlijk niet de naam van het besturingssysteem. Het is de naam van de 'kernel', het hart van het besturingssysteem, dat onder andere met de hardware communiceert en zorgt dat programma's correct draaien, met bestanden kunnen werken en op het netwerk kunnen. Het volledige besturingssysteem noemen we een 'Linux-distributie', kortweg 'distributie' of informeel 'distro'. Met de kernel alleen kun je niets. In een distributie wordt de Linux-kernel samengebracht met systeemsoftware en allerlei software voor eindgebruikers, met als resultaat een bruikbaar besturingssysteem.

Er bestaan diverse Linux-distributies, waarbij telkens een keuze gemaakt is voor de software die is opgenomen en waarbij eigen accenten zijn opgelegd. Bedrijven vertrouwen doorgaans op Red Hat Enterprise Linux of SUSE Linux Enterprise, terwijl voor thuisgebruikers Linux Mint, Debian, Ubuntu, openSUSE en Fedora populaire keuzes zijn. In deze artikelreeks laten we je kennismaken met Linux Mint, dat volgens de website DistroWatch.com de populairste Linux-distributie is.

©PXimport

Linux Mint is al even de populairste Linuxdistributie.

Tip 3: Alternatieven

Windows-software draait niet onder Linux (we hebben het dadelijk over de uitzonderingen), dus als je overstapt op Linux, zul je op zoek moeten gaan naar alternatieven voor je vertrouwde software. Voor heel wat categorieën software is dat geen probleem: in plaats van met Internet Explorer surf je met Mozilla Firefox, Microsoft Office vervang je door LibreOffice, Windows Media Player ruil je in voor VLC enzovoort. Op de website OSALT vind je een - zij het wat verouderde - uitgebreide lijst van Windows-software en de bijbehorende opensource-alternatieven, die doorgaans op Linux draaien. Doe de zoektocht voor al je software, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je Linux hebt geïnstalleerd. Overigens zijn de mogelijkheden van de alternatieve software niet altijd identiek, dus zorg dat je je daarin inleest als je op geavanceerde mogelijkheden van programma's vertrouwt. Kijk ook naar browserextensies die je gebruikt.

Als je in Windows al veel voor opensource-software koos, dan zal de overstap naar Linux vrij vlot verlopen: dezelfde software installeer je doorgaans eenvoudig op Linux of komt zelfs standaard bij je Linux-distributie.

©PXimport

Voor de meeste software die je gebruikt, bestaan er wel alternatieven die op Linux draaien.

Tip 4: Software emuleren

Kun je echt niet zonder een bepaald Windows-programma omdat er geen waardig alternatief voor bestaat of omdat je (bijvoorbeeld door je werkgever of school) verplicht bent om het te gebruiken, dan zijn er manieren om de software toch onder Linux te draaien. Een van die manieren is Wine, een compatibiliteitslaag die een alternatieve implementatie biedt voor delen van Windows.

Daardoor kun je heel wat Windows-software onder Linux draaien met de hulp van Wine, zelfs oudere Windows-software die niet eens draait in de compatibiliteitsinstellingen van Windows. Zoek in de Wine Application Database op of je software door Wine ondersteund wordt. Voor elk programma dat in de lijst is opgenomen, krijg je te zien hoe je het installeert in Wine en wat er al dan niet werkt.

Een tweede manier om Windows-software in Linux te draaien is met virtualisatie. VirtualBox is een populair opensource-virtualisatieprogramma. Je installeert dan VirtualBox op je Linux-systeem en installeert Windows (waarvoor je wel een geldige licentie moet hebben) in een virtuele machine. Daarin draait dan je Windows-programma. De software draait trager dan in Wine, omdat je een volledig Windows-systeem virtualiseert.

©PXimport

Heel wat Windows-programma's zijn dankzij Wine toch in Linux te draaien.

Tip 5: Games

Een speciale categorie software vormen de games. Als je veel speelt, dan dien je hier echt wat extra aandacht aan te besteden bij een overstap naar Linux. Hoewel Valve-oprichter Gabe Newell Linux als de toekomst van gaming beschouwt, zijn er nog wel wat hordes te overwinnen. Als je je bestaande Windows-games wilt spelen, lukt dat niet altijd. Niet alle games werken in Wine en de performance binnen VirtualBox wil weleens tegenvallen.

Bovendien moet je vaak experimentele versies van je grafische drivers draaien, omdat de producenten van gpu's hun drivers voor Linux niet altijd even snel updaten als voor Windows. En zelfs met de nieuwste drivers kan de performance tegenvallen, omdat de games meestal zijn geoptimaliseerd voor Windows. Zoek dus eens wat rond naar ervaringen van anderen die je games onder Linux aan de praat hebben gekregen. Ook niet al je Steam-games werken binnen Linux: momenteel zijn er volgens de Steam Database 1600 ondersteund. Gelukkig neemt dat aantal wel toe, zeker sinds Valve zijn eigen Linux-distributie SteamOS heeft. Overigens bestaan er ook goede opensource-games die onder Linux draaien.

©PXimport

Het aantal Linux-games op Steam neemt zienderogen toe.

Tip 6: Hardware

Een ander punt dat weleens voor problemen zorgt, is de hardware-ondersteuning. Daarvoor zul je wat opzoekwerk moeten verrichten. Zoek zo veel mogelijk informatie over je hardware op: niet alleen de naam, maar ook het typenummer. Hiermee kun je dan op gespecialiseerde websites of zelfs via Google op zoek gaan hoe het met de ondersteuning onder Linux gesteld is. Een goede website om te beginnen is www.linux-drivers.org. Informatie over wifi-ondersteuning vind je op Linux Wireless, je printer raadpleeg je het best op OpenPrinting en je scanner op het SANE-project.

Ervaringen over laptops vind je op Linux on laptops. Wordt een hardwarecomponent niet ondersteund, zoek dan naar een wel ondersteund alternatief. Een andere optie is om die hardware onder Windows te blijven gebruiken en de rest onder Linux te doen. Dat kan ook bijvoorbeeld in een virtuele machine: in VirtualBox kun je Windows in je virtuele machine toegang geven tot usb-apparaten die je op je computer aansluit.

©PXimport

Zoek op OpenPrinting op of je printer met Linux overweg kan.

Tip 7: Bestanden overzetten

Als je zeker weet dat een overstap naar Linux haalbaar is, wil je misschien onmiddellijk Linux installeren. Voordat je al te enthousiast aan de slag gaat, raden we je aan eerst een aantal maatregelen te nemen om je bestanden ook in Linux beschikbaar te maken. Kopieer al je bestanden die je op je Linux-systeem wilt gebruiken naar een externe harde schijf of plaats zo veel mogelijk bestanden online in een clouddienst. Zo hoef je na de installatie van Linux alleen maar de bestanden van de externe harde schijf of de clouddienst naar je interne schijf te kopiëren. Vergeet niet de bestanden van andere gebruikers en exporteer zaken zoals bladwijzers van je internetbrowser. Noteer ook belangrijke instellingen, zoals die van je e-mailaccount als je met een e-mailclient werkt, en ga na of je de wachtwoorden van online diensten nog kent.

Dit is een mooi moment om je bestanden eens uit te pluizen. Heb je alles nog nodig? Alles kopiëren is natuurlijk het gemakkelijkst, maar duurt het langst en zadelt je nieuwe Linux-systeem al onmiddellijk op met een volle schijf. Je overstap naar een nieuw besturingssysteem is de ideale gelegenheid om schoon schip te maken.

©PXimport

Gebruik je al veel clouddiensten, dan hoef je die bestanden niet zelf over te zetten naar Linux.

Tip 8: Mint downloaden

In het volgende artikel in deze reeks zullen we Linux Mint 17.3 installeren, dat tot april 2019 updates krijgt. Je kunt nu al naar de downloadpagina van Linux Mint gaan en de Cinnamon-editie downloaden. Kies de 64bit-versie, tenzij je de installatie op een oude computer met 32bit-processor gaat installeren. Kies op de volgende pagina een mirror en download dan het bestand linuxmint-17.3-cinnamon-64bit.iso. Lees ondertussen ook de release notes van Linux Mint 17.3. Op deze pagina staat vermeld welke problemen er met deze versie van Linux Mint bekend zijn en hoe je ze het best oplost. Zo schakel je SecureBoot het best uit in je UEFI. Neem ook al eens een kijkje op de forums van Linux Mint, waar je kunt lezen over de ervaringen van anderen.

©PXimport

Download Linux Mint 17.3 Cinnamon, zodat je alvast klaar bent voor de installatie.

Opensource-software

Wie met Linux bezig is, zal vaak de term 'opensource' (in het Nederlands soms wel eens 'openbron' genoemd) te horen krijgen. Bij opensource-software is de programmacode ('broncode' of 'sourcecode') vrijelijk in te zien, zodat je in principe kunt kijken hoe de software werkt, zelf fouten kunt oplossen of de werking kunt aanpassen. Bovendien mag je de software met je wijzigingen verspreiden. Niet alleen de Linux-kernel is opensource, bijna alle software die je in een Linux-distributie vindt is dat.

Het is juist door het opensource-karakter van al die software dat er zoveel Linux-distributies bestaan. Met Windows is het door de licentie en de geslotenheid van de code niet mogelijk om eigen versies uit te brengen; alleen Microsoft mag en kan dat. Een andere term is 'free software' of 'vrije software', al legt die wat andere accenten dan opensource-software.

©PXimport

Opensource betekent meer dan toegang hebben tot de broncode: de definitie van opensource bevat maar liefst tien criteria.

De Samsung Galaxy S25-lijn is de eerste smartphonereeks die beschikt over versie 7 van One UI, de Samsung-softwareschil die je aantreft op de Android-apparaten van het bedrijf. In dit artikel lees je wat je allemaal verwachten kunt van One UI 7.

Lees ook: Review Samsung Galaxy S25 Ultra – Slimme AI of slimme marketing?

De rek is inmiddels wel uit de smartphoneontwikkeling. Fabrikanten kunnen nauwelijks nog innovatieve onderdelen toevoegen, omdat de slimme telefoon inmiddels zo goed als alles kan. Vooral op hardwaregebied valt er weinig nieuws meer te verwachten. Natuurlijk zullen we nog verbeteringen zien in camera's, processors en accu's, maar in grote lijnen is de smartphone uitontwikkeld. Daardoor zijn ze tegenwoordig net zo spannend als wasmachines: ze doen wat ze moeten doen.

Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe functies worden ontwikkeld. Die zitten vooral in software. De Google Pixel 9-reeks zette die trend medio 2024 in met een verrassend snelle opvolger van de Pixel 8-serie. OnePlus, Asus en Samsung volgen die lijn en leggen de nadruk op software. One UI 7 is daar het beste voorbeeld van. Zonder die softwareschil had Samsung net zo goed een jaar aan smartphonelanceringen kunnen overslaan.

Systeemaanpassingen

Maar wat maakt One UI 7 dan zo bijzonder? We hebben de afgelopen weken de drie verschillende Samsung Galaxy S25-toestellen getest en zijn tot de onderstaande observaties gekomen. Zo is het onder meer mogelijk om een verticale applade in te stellen. Daarmee bedoelen we dat je al je apps in de applade kunt bekijken door omhoog en omlaag te vegen (in plaats van naar links en rechts). Dat regel je door de lade te openen, onderin op de drie puntjes te tikken en dan Sorteren > Alfabetische volgorde te selecteren.

Daarnaast valt op dat de animaties in One UI 7 veel soepeler zijn dan voorheen. Ze ogen en voelen gestroomlijnd, wat het hele systeem een verfijnde en samenhangende uitstraling geeft. In eerste instantie merk je dit misschien niet direct, maar na een paar uur gebruik valt de soepelheid steeds meer op. Ook de vernieuwde systeemiconen dragen bij aan de prettige bediening op de S25-modellen. One UI 7 voelt daardoor even modern als afgewerkt aan – en dat is een groot compliment.

©Wesley Akkerman

Hier zie je de menu-opties staan voor het opnieuw rangschrikken van de applade.

Now Bar en Now Brief

Ook biedt One UI 7 ruimte aan twee nieuwe onderdelen, de Now Bar en Now Brief. Hoewel ze enkele overeenkomsten hebben, gebruik je ze allebei op andere momenten. De Now Bar is een soort zwevend eiland (waar hebben we dat eerder gehoord) onderaan het vergrendelde scherm van je Galaxy, waar je basale interface-elementen in aantreft – denk aan een opnameknop voor een geluidsopname of bijvoorbeeld wegwijzers van Google Maps. Zo kun je snel iets regelen zonder je smartphone te hoeven ontgrendelen..

Now Brief daarentegen is veel uitgebreider. Dit is een apart onderdeel binnen One UI 7 waar veel AI-opties moeten samenkomen. Now Brief biedt op drie momenten van de dag een overzicht aan van onder meer het weer, het verkeer, je agenda-afspraken en bijvoorbeeld een Spotify-afspeellijst. Het moet je helpen de dag voor te bereiden, door te komen en erop terug te kijken. Zie dit als een soort persoonlijke dag-overzicht dus. Daarmee kan de Samsung Galaxy S25 Ultra, en later ook andere Galaxy's, dienen als een persoonlijke assistent.

©Wesley Akkerman

Dit is het thuisscherm van de Galaxy S25. Rechts van het weerbericht zie je twee widgets staan: de bovenste is een snelkoppeling naar Now Brief.

Aanpasbaar snelmenu

Een ander onderdeel dat het vermelden waard is, is het snelmenu. Daarmee doelen we op het menu dat je van boven naar beneden trek. Daarin staan allerlei opties, bijvoorbeeld voor wifi, bluetooth en andere kernonderdelen. Daar kon je al langer allerlei dingen in wijzigen, zoals bijvoorbeeld de knoppenindeling. Maar in ONe UI 7 ziet het er wel anders uit. Als je de Samsung Galaxy S25 Ultra opstart, dan heeft Samsung dit snelmenu voor je in twee delen opgedeeld. In het kader van overzicht – maar dat beteken ook dat je moet weten aan welke kant je de boel naar beneden moet trekken. Links geeft meldingen, terwijl je vanaf rechts de instellingen bekijkt.

Vind je deze tweedeling niet prettig? Je kunt gelukkig ook alles weer heel makkelijk in één overzicht bij elkaar zetten (zonder dat je daar bijvoorbeeld een aparte app als Good Lock voor hoeft te downloaden). Wanneer je dit doet, dan krijg je met een enkele swipe toegang tot zowel de notificaties als de opties. Je stelt dit met een paar simpele stappen in. Trek je snelmenu vanaf rechts naar beneden en tik op het potloodicoon aan de rechterkant. Tik nu op Vensterinstellingen (links) en tik op het volgende scherm op Samen. Tik nu op Gereed om de keuze te bevestigen. Vanaf dat moment heb je (weer) één snelmenu.

©Wesley Akkerman

Dit is het aangepaste snelmenu, dat notificaties en instellingen samenvoegt.

Overige AI-mogelijkheden

Tot slot kijken we naar de overige AI-mogelijkheden van de Samsung Galaxy S25-serie. Zo is het onder meer mogelijk Google Gemini te gebruiken. Dat doe je door de powerknop kort in te drukken: de assistent komt dan vanzelf vanaf beneden omhoog. Op moderne Galaxy's biedt Gemini ondersteuning aan voor verschillende Samsung- en Google-apps, waardoor het mogelijk is die apps aan te spreken en dingen uit te laten voeren met een stemcommando. Soms kun je zodoende twee of drie apps in één keer iets voor je laten doen, met één commando.

Op moment van schrijven lijken de mogelijkheden al redelijk uitgebreid te zijn, maar eerlijk is eerlijk: schijn bedriegt. Momenteel werken alleen de genoemde apps met deze AI-functie. Datzelfde geldt overigens voor Now Brief, als we daar nog even kort op terugkomen. Alleen de echt grote namen binnen de Google Play Store zullen direct werken met dit soort diensten. In de toekomst wordt dat aanbod uitgebreid. Nederlandse apps, zoals die van de NS bijvoorbeeld, werken hier nog niet mee. Daardoor is de waarde van dit soort AI-opties nu nog twijfelachtig.

©Wesley Akkerman

Als je op de powerknop drukt, komt Google Gemini naar boven. Zo ziet dat eruit.

Na een week vol sneeuwpret, frisse berglucht en indrukwekkende pistes is je skikleding niet meer zo fris. Eenmaal thuis gekomen blijft de tas met vuile was liggen voor de wasmachine. Want hoe was je eigenlijk skikleding? Als je je kleding niet goed wast en opbergt, is de kans groot dat je volgend jaar niet zo warm en droog blijft tijdens de afdaling. Onze tips helpen je om je skikleding te wassen, drogen en veilig op te bergen voor volgend jaar.

Lees ook: Dit wil je weten over de wasprogramma's van je wasmachine

Was snel na je weekje wintersport

Het op de juiste wijze je skikleding wassen is belangrijk: daardoor blijft de kwaliteit van de kleding goed. Ook blijft de kleding warm en waterdicht. Veel skikleding is gemaakt van kunststoffen, zoals polyamide en polyester. Deze stoffen zijn waterafstotend, sterk en licht. De kleding is van tevoren extra behandeld om ze waterdicht te maken, waardoor sneeuw of regen niet door de kleding komt. Was je de kleding verkeerd? Dan kan de beschermende functie verloren gaan. Je zweet en vuiligheid tasten de kleding namelijk aan. Laat je skikleding na wintersport dus niet te lang voor de wasmachine liggen.

©Lyudmila

Wasmiddel en voorbereiding

Gebruik weinig wasmiddel om je skikleding te wassen. En koop een speciaal wasmiddel voor sport- en outdoorkleding om zeker te weten dat het goed is of gebruik een fijnwasmiddel. Giet er geen wasverzachter bij, want dat is niet goed voor de kleding. Laat de kleding ook niet stomen en gebruik geen bleekmiddelen.

Bereid de kleding altijd eerst voor op de wasbeurt. Leeg alle zakken, sluit alle ritsen, knopen en klittenband om schade aan de stoffen te voorkomen. Zitten er vlekken op de kleding? Behandel deze eerst. Zorg dat de kleding binnenstebuiten de wasmachine in gaat. Ook belangrijk: doe de trommel niet te vol. Er moet voldoende ruimte zijn wil de kleding schoon worden.

Wassen met de wasmachine

Nu de kleding op de juiste wijze in de wasmachine zit, is het tijd om het juiste programma aan te zetten. Kies een programma met lage temperaturen, maximaal 30 °C. Hogere temperaturen kunnen ervoor zorgen dat de waterdichte coating beschadigd raakt. Zit er een speciaal programma op je wasmachine voor outdoor kleding? Kies dan dit programma. Het programma heeft een laag toerental bij het centrifugeren. Doe naast je skikleding geen andere kleding in de wasmachine.

©Oriol Roca

Waterdicht maken van de skikleding

Heb je voor deze wintersportvakantie net nieuwe kleding gekocht? Dan is de kans groot dat deze gewoon waterdicht is gebleven na de wasbeurt. Als je kleding wat ouder is, kan het zijn dat deze niet meer zo waterdicht is als voorheen. Misschien heb je tijdens het skiën of snowboarden wel gemerkt dat er wat vocht doorheen kwam. Was dan de kleding nog een keer, maar nu met een impregneermiddel. Of spuit de kleding in met een speciale waterdicht-spray.

Drogen en opbergen

Als er op het waslabel staat dat de skikleding in de droger mag, dan kun je de kleding zo laten drogen. Anders hang je de kleding op, of leg je die ergens plat neer. Dit doe je in een ruimte waar er genoeg ventilatie is. Hang de kleding niet op in de zon. Drogen op een verwarming kun je beter ook niet doen.

Het wasetiket geeft ook aan of je de kleding mag strijken, mocht je de behoefte hebben om je skibroek te strijken. Je mag de kleding dan op een lage temperatuur strijken. Omdat je de skikleding een lange tijd waarschijnlijk niet meer gebruikt, is het verstandig om de kleding goed op te bergen. Hang de kleding op aan een haakje in de kast of vouw de kleding losjes op, zodat het op een plank kan liggen. Daardoor haal je je kleding volgend jaar weer fris uit de kast, direct klaar om van de pistes te zoeven.