ID.nl logo
15 manieren om met Linux aan de slag te gaan
© PXimport
Huis

15 manieren om met Linux aan de slag te gaan

Steeds meer lezers maken de overstap naar Linux. Je hoeft niet meteen je vertrouwde Windows-omgeving overboord te gooien, want Linux laat zich net zo lief virtueel installeren, in een multiboot-omgeving of op een usb-stick. In dit artikel stellen we je vijftien uiteenlopende Linux-distributies voor.

01 Ubuntu

We kunnen er niet omheen: Ubuntu is de populairste Linux-distro. We raden je wel de LTS-versie van Ubuntu aan. Dat staat voor Long Time Support en zo'n versie is stabiel en kan rekenen op vijf jaar veiligheidsupdates. Ubuntu blijkt ook in trek bij (ex-)Windows-gebruikers, de uitstekende hardware-ondersteuning helpt daarbij, evenals de Unity-interface (die ook met multitouch-apparaten overweg kan). Hoewel, het is net deze kleurrijke en erg toegankelijke interface die bij Linux-fanatiekelingen op weinig waardering kan rekenen. Hoe dan ook, voor veel Linux-beginners blijken de uitstekende zoekfunctie en de makkelijke installatie van nieuwe programma's via Ubuntu's ingebouwde softwarecentrum een pluspunt. Spelletjes zijn er natuurlijk ook, maar high-end gamers blijven beter bij Windows.

©PXimport

Nieuwe software ophalen in Ubuntu: nauwelijks lastiger dan een app op je smartphone installeren.

02 Lubuntu

Het zal je weinig verbazen dat Lubuntu op Ubuntu is gebaseerd, zelfs de installatieprocedure is nagenoeg identiek. Een niet onbelangrijk verschil is de werkomgeving. Dat is dus niet Unity, maar de eenvoudige en makkelijk te bedienen LXDE-omgeving. Dat staat voor Lightweight X11 Desktop Environment en vooral dat 'lightweight' is symptomatisch voor deze distributie. Gezien Lubuntu ook nog vlot wil kunnen draaien op wat minder krachtige en oudere computers, trachten de makers je een lichtvoetige omgeving aan te bieden. Dat blijkt ook uit de standaard meegeleverde software: niet LibreOffice dus, zoals bij Ubuntu, maar tools als AbiWord en Gnumeric. En geen VLC media player, maar programma's als Audacious en Gnome-Mplayer.

©PXimport

Een snelle omgeving met lichte software.

03 elementary OS

elementary OS klinkt als een 'elementaire' en dus uitgeklede Linux-variant en gezien de lichtvoetigheid van het systeem valt daar wel iets voor te zeggen. Maar tegelijk is het een van de mooiste en meest harmonieuze distributies die we kennen. elementary OS is op Ubuntu gebaseerd, maar komt wel met een eigen bestandsbeheerder, software- en muziekcentrum en desktopomgeving (Pantheon). Deze laatste heeft behoorlijk wat weg van de OS X-interface, inclusief een dock en een applicatiestarter (Slingshot). Andere applicaties, zoals de browser Midori en de e-mailclient Geary, zijn geen eigen programmatuur, maar zijn wel bewust gekozen met het oog op snelheid. Veel applicaties worden er standaard niet meegeleverd.

©PXimport

Opvallend: een Linux-distributie met (veel) oog voor esthetiek.

04 Edubuntu

Wie dacht dat Edubuntu een samentrekking is van 'education' en 'ubuntu' heeft het helemaal bij het rechte eind. Edubuntu, dat net als Ubuntu ook als een LTS-editie beschikbaar is, richt zich met name op opvoeders en lesgevers en heeft een behoorlijke selectie van educatieve programma's aan boord, wat de stevige download van circa 2,9 GB verklaart. In het softwarecentrum kun je terecht voor diverse educatieve pakketten die elk zijn toegespitst op een andere leeftijdscategorie: 'preschool', 6-12, 13-18, hoger onderwijs. Houd er wel rekening mee dat de meeste educatieve software Engelstalig is, misschien niet zo handig voor jongere kinderen ... of juist wel.

©PXimport

Edubuntu: Ubuntu met een hele reeks educatieve programma's voor alle leeftijden.

05 Linux Mint

De laatste tijd blijkt Linux Mint zelfs populairder dan Ubuntu. Wie overstapt van Windows zal zich snel thuis voelen in Linux Mint, met name in de Cinnamon-desktop. Immers, de Cinnamon-desktop heeft wel wat weg van een Windows XP-omgeving en maakt van Linux Mint wellicht een van de beste WIMP-desktops (Windows, Icons, Menu, Pointer). Hoewel deze distributie zich niet zo fanatiek focust op 'lichtvoetigheid' zoals bij Lubuntu, blijkt die toch ook vlot te draaien op minder krachtige machines. Het feit dat Linux hoe dan ook veiliger is (wat malware betreft) dan Windows, kan een argument zijn voor de overstap.

©PXimport

Linux Mint: een rijzende ster (met dank aan ex-Windows gebruikers).

06 Fedora

Fedora zweert nog altijd bij de oudere GNOME-desktop en hoewel deze omgeving in diverse andere Linux-distributies wordt aangeboden, is die minder gepolijst dan bijvoorbeeld de Unity-omgeving van Ubuntu. Houd er tevens rekening mee dat Fedora (meer dan Ubuntu) durft te struikelen over (nieuwe) moederborden en grafische kaarten. Ook het software-aanbod is beperkter dan bij Ubuntu. Linux-adepten weten echter vooral de stabiliteit van Fedora te waarderen en vinden de no-nonsense aanpak van een GNOME net een uitdaging. Heb je echter nog geen Linux-ervaring, dan zijn er gebruiksvriendelijkere versies.

©PXimport

Fedora en GNOME: wellicht geen optimale combinatie voor Linux-neofieten.

07 OpenSUSE

OpenSUSE is van Duitse origine en heeft altijd oog voor de gebruiker gehad. Dat houdt bijvoorbeeld in dat er niet om de haverklap vernieuwingen binnensluipen, maar ook dat je tijdens de installatie zelf de werkomgeving kunt kiezen. Je hoeft evenmin veel problemen te verwachten wat betreft hardware-ondersteuning. Ook handig is het bestandssysteem Btrfs, dat in combinatie met het 'rollback'-programma Snapper momentopnames van het systeem kan maken, zodat je vanuit het menu altijd naar zo'n snapshot terugkeert. Houd er wel rekening mee dat de 'levensduur' van OpenSUSE minder is dan een Ubuntu LTS-versie: zo wordt de huidige versie 13.2 van veiligheids- en stabiliteitsupdates voorzien tot medio mei 2016.

©PXimport

OpenSUSE laat je uit verschillende desktopomgevingen kiezen (hier Xfce).

08 DoudouLinux

Edubuntu is eigenlijk weinig meer dan een reguliere Ubuntu-distributie, weliswaar met een stevige collectie educatieve software. DoudouLinux, gebaseerd op Debian, gaat nog een stap verder en wil ook de interface zelf kindvriendelijker maken (doudou is Frans voor knuffeldier). Een veertigtal kindvriendelijke applicaties zijn rechtstreeks vanuit de desktop bereikbaar, opgedeeld in een aantal rubrieken als Leren (14 applicaties), Werken (11), Spelletjes (6) en Multimedia (10), hoewel de indeling niet altijd even logisch blijkt. De hele omgeving is behoorlijk goed afgeschermd tegen onbewuste aanpassingen, wat de distro vooral geschikt maakt voor jonge kinderen.

©PXimport

Met zijn 'foolproof' omgeving en educatieve applicaties richt DoudouLinux zich vooral op jonge kinderen.

09 CloneZilla

Clonezilla is een gevestigde naam als het gaat om het klonen en imagen van computers. De distributie komt in twee grote varianten. Clonezilla SE (Server Edition) is bedoeld voor het terugzetten van een image naar een groep computers tegelijk, maar dat vereist een DRBL-server en een PXE-boot op de client-machines. Clonezilla Live dan weer laat zich eenvoudigweg op een cd/dvd of een usb-stick zetten en is bedoeld voor individuele computers. Heeft je bootmedium onvoldoende ruimte voor het opslaan van het beeldbestand, dan zet je best een netwerkshare op (met sshfs of samba).

©PXimport

CloneZilla laat zich vanuit een tekstueel menu aansturen.

10 GParted Live

GParted staat voor GNOME Partition Editor en is precies bedoeld voor wat de naam suggereert: het bewerken van partities. Het is een volbloed 'live' medium: alles wordt naar het RAM-geheugen gekopieerd, zodat je het bootmedium tijdens het werken met GParted kunt verwijderen. GParted laat zich geheel vanuit een grafische interface bedienen. De beschikbare functies kunnen verschillen naargelang het bestandssysteem van het OS, maar in de meeste gevallen kun je partities creëren, uitbreiden, inkrimpen, kopiëren, verplaatsen, controleren en hernoemen. De makers van GParted raden je wel aan eerst een complete schijfback-up te maken (bijvoorbeeld met Clonezilla Live) voor je partities gaat schalen of verplaatsen.

©PXimport

GParted kan met heel wat bestandssystemen overweg.

11 Kaspersky Rescue Disk

Sommige malware weet zich zo diep in je systeem te nestelen dat je het met je reguliere antivirustool niet weg krijgt. Start je pc dan met een live antiviruspakket op, zoals Kaspersky Rescue Disk. Belangrijk is dat je over een up-to-date virusdatabase beschikt, maar het programma updatet deze zelf. Vervolgens geef je aan welke schijven, mappen of bestanden je wilt laten scannen. Detecteert de tool inderdaad malware, dan kun je die ongemoeid laten, laten verwijderen of desinfecteren. In dit laatste geval wordt er indien mogelijk een kopie van het origineel in quarantaine geplaatst. We raden je wel aan eerst een image te maken van je systeem voordat je opruimt.

©PXimport

Je kiest zelf welke schijven, mappen of bestanden je wilt scannen.

12 Ultimate Boot CD

Ultimate Boot CD gaat al heel wat jaren mee en bestaat ook in een Windows-variant (UBCD4Win) op basis van BartPE, een uitgeklede Windows XP-omgeving. De term 'ultimate' klinkt hoogdravend, maar is niet helemaal uit de lucht gegrepen. Deze distributie is namelijk specifiek ontworpen om Linux- en Windows-systemen te troubleshooten en bevat een stevig arsenaal aan tools voor diagnose van harde schijven, partitiebeheer, dataherstel, systeeminformatie, virusverwijdering, klonen van schijven, stresstests en het grondig verwijderen van data. De meeste tools zijn gratis opensource-software. Wie geregeld computerproblemen moet oplossen doet er hoe dan ook goed aan deze distributie op zak te hebben.

©PXimport

UBCD: een Zwitsers zakmes voor computer troubleshooting.

13 Tails

Tails staat voor The Amnesic Incognito Live System en dat vat goed de essentie van dit besturingssysteem samen. Tails is gebaseerd op Debian GNU/Linux en is er vooral op gericht de gebruiker zo veilig en anoniem mogelijk het internet op te laten gaan. Eigenlijk is het de bedoeling dat je TAILS opstart van een live medium zoals een cd of usb-stick. Immers, Tails bewaart alle gegevens in het geheugen dat automatisch wordt geleegd zodra het systeem afsluit. Verder gebruikt Tails het Tor-netwerk via de ingebouwde Tor-browser, wat de kans minimaliseert dat men je kan traceren. Verder levert de distributie een reeks cryptografische tools mee waarmee je privacygevoelige bestanden, e-mails en chatberichten kunt versleutelen.

©PXimport

Tails, voor wie zo min mogelijk sporen wil achterlaten.

14 DEFT

DEFT staat voor Digital Evidence & Forensic Toolkit en meteen weet je waar deze gespecialiseerde Linux-distributie voor dient. Die bevat namelijk een indrukwekkende reeks tools die er specifiek is op gericht zo veel mogelijk gegevens van een systeem te vergaren, zonder iets aan dat systeem zelf te wijzigen. Een opsomming van deze tools vind je in de (wat verouderde) online handleiding. Je treft hier tevens de DART 2-suite aan die bedoeld is voor forensisch onderzoek in Windows-omgevingen. Deze suite zit vervat in DEFT 8.1 maar is ook als standalone pakket te downloaden.

©PXimport

Deft heeft heel wat forensische tools aan boord, bedoeld voor gevorderde gebruikers.

15 Kali

Lange tijd was Backtrack de meest beruchte Linux-distributie. Die bevatte namelijk tal van tools die erop waren gericht zogenoemde pen(etratie)tests uit te voeren om de veiligheid van netwerksystemen en authenticatieprotocollen te checken. Of te kraken. De ontwikkeling van Backtrack is stopgezet, maar Kali heeft sinds twee jaar de fakkel overgenomen. Kali is gebaseerd op Debian Linux en bevat circa 300 applicaties, met bekende namen als Wireshark (pakketanalysetool), John the Ripper (wachtwoordkraker), nmap (poortscanner) en Aircrack-ng (wifi-wachtwoordenkraker). De meeste van deze tools vereisen echter veel kennis. Gezien de bedoelingen van Kali is deze distributie vooral bedoeld om 'live' op te starten, in plaats van die effectief te installeren.

©PXimport

Kali, van penetratietester tot hackertool.

▼ Volgende artikel
Motorola Edge 60 Neo combineert compact design met slimme camera's
© Motorola
Huis

Motorola Edge 60 Neo combineert compact design met slimme camera's

Motorola brengt in oktober de Edge 60 Neo naar Nederland. De smartphone valt op door zijn compacte ontwerp, stevige bescherming en een veelzijdig camerasysteem met telelens. Met een prijs van net geen 400 piek richt Motorola zich op het middensegment, waar AI en een lange accuduur belangrijke troeven zijn.

De Motorola Edge 60 Neo is op de IFA in Berlijn officieel onthuld en komt op de markt als een compacte en lichte smartphone met opvallend stevige specificaties. Het toestel combineert een helder scherm en een solide behuizing met een camerasysteem dat veel creatieve mogelijkheden biedt. Daarbovenop zet Motorola sterk in op - verrassing! - AI, dat zowel bij foto's als bij dagelijkse taken een rol speelt.

Compact maar robuust

De Edge 60 Neo is het lichtste toestel in zijn klasse, maar doet qua stevigheid opvallend weinig concessies. Het 6,36-inch scherm kan piekhelderheden tot 3000 nits halen, waardoor het zelfs in de volle zon goed leesbaar blijft. Het gebruik van Corning Gorilla Glass 7i en de MIL-STD-810H-certificering zorgen voor extra bescherming tegen vallen en krassen. Dankzij de IP68/69-norm is de smartphone bovendien bestand tegen water en stof, iets wat je meestal pas ziet bij meer robuuste of in elk geval duurdere modellen.

Qua uiterlijk kiest Motorola voor een samenwerking met Pantone, het bedrijf dat internationale standaarden ontwikkelt voor kleurnamen en -codes. De Edge 60 Neo verschijnt dan ook in drie verrassende tinten met minstens zulke exotische namen: Frostbite, Poinciana en Grisaille. Daarmee wil het merk inspelen op gebruikers die hun telefoon ook gebruiken als een verlengstuk van hun imago. Het idee is dat een smartphone niet alleen praktisch moet zijn, maar ook kan passen bij de kleding en accessoires van de gebruiker.

De beschikbare kleuren: Frostbite, Poinciana en Grisaille.

Camera met telelens

De camera is een belangrijk speerpunt van dit model. Motorola benadrukt dat dit de enige smartphone in deze prijsklasse is met een telelens. Daarmee kun je 3x optisch zoomen zonder kwaliteitsverlies en tot 30x digitaal inzoomen. Het camerasysteem bestaat verder uit een 50MP-hoofdcamera met Sony-sensor en optische beeldstabilisatie, een 13MP-ultragroothoek- en macrolens en een 32MP-selfiecamera. Voor video's ondersteunt het toestel 4K-opnames.

Fotografie wordt ondersteund door AI-functies die automatisch details verscherpen, kleuren verbeteren en de belichting optimaliseren. Met Dynamic Bokeh bepaal je zelf hoe sterk de achtergrond onscherp wordt gemaakt, terwijl Signature Style foto's een herkenbare uitstraling geeft. Bij video-opnames zorgt adaptieve stabilisatie voor soepeler beelden, zelfs tijdens beweging. Daarmee lijkt Motorola zich duidelijk te richten op zogenaamde content creators.

AI in het dagelijks gebruik

Maar AI speelt ook buiten de camera een rol. Met de functie Next Move kan de Edge 60 Neo suggesties geven afhankelijk van wat er op het scherm staat, bijvoorbeeld bij het bekijken van een recept of een reisschema. Daarbij werkt Motorola samen met onder meer Microsoft Copilot en Perplexity, maar biedt het ook eigen tools zoals Playlist Studio en Image Studio. Zo kunnen gebruikers playlists samenstellen, beelden genereren of visuele elementen aanpassen zonder het gebruik van externe apps.

Accu en oplaadmogelijkheden

De smartphone beschikt over een 5000mAh-accu, goed voor (zo claimt Motorola) tot 44 uur gebruik. Met de (zowaar meegeleverde) 68W TurboPower-oplader is in zeven minuten alweer genoeg lading beschikbaar voor een volle dag gebruik. Daarnaast is draadloos opladen mogelijk met maximaal 15 watt, al moet die lader daarvoor wel apart worden aangeschaft.

De Motorola Edge 60 Neo ligt vanaf half oktober in de Nederlandse winkels. De richtprijs bedraagt zoals gezegd 399,99 euro. Daarmee positioneert Motorola het toestel in het middensegment, waar het concurreert met modellen van onder meer Samsung, Xiaomi en OnePlus.

▼ Volgende artikel
Review Oppo Reno 14 – Duurder, maar ook beter
© Wesley Akkerman
Huis

Review Oppo Reno 14 – Duurder, maar ook beter

Met de Oppo Reno 14 zet het Chinese merk een traditie voort. De midrange smartphonelijn vindt vaak een mooie balans tussen stijl en functie. Met een adviesprijs van 649 euro vraagt de fabrikant echter wel 100 euro meer dan voor zijn voorganger. Is de 14 die prijsstijging waard?

Goed
Conclusie

De Oppo Reno 14 is duurder, maar biedt duidelijke upgrades. Het nieuwe camerasysteem met 50MP-telefotolens (3,5x zoom en stabilisatie) springt eruit en maakt de telefoon veelzijdig voor fotografie. Ook de 6000mAh-accu, waterbestendige body, 120Hz-scherm en soepele prestaties verhogen de waarde. Minpunten zijn de grote hoeveelheid bloatware en een wat verouderde processor, maar die presteert nog steeds goed.

Plus- en minpunten
  • Batterij met lange adem
  • Prima amoled-display
  • Fijn camerasysteem
  • Overzichtelijke software
  • Veel nadruk op AI
  • Processor is wel wat oud
  • Gigantische hoeveelheid bloatware

De Oppo Reno 14 beschikt over een indrukwekkend 6,59-inch amoledscherm met een adaptieve verversingssnelheid van 120 Hz, beschermd door Gorilla Glass 7i. Het display biedt een goede piekhelderheid tot 1200 nits in direct zonlicht en levert levendige kleuren, mede dankzij de HDR10-ondersteuning. Het ontwerp voelt premium aan dankzij de redelijk dunne schermranden en de punchhole voor de selfiecam. De versie die wij testen mist een beetje persoonlijkheid qua kleur, maar gelukkig bestaat er ook een Pearl White-variant.

De behuizing is gemaakt van aluminium. Het toestel ligt daardoor niet alleen comfortabel in de hand, maar voelt ook heel solide aan. Ondanks de forse 6000mAh-batterij is het toestel met 187 gram en een dikte van 7,42 mm opvallend slank en licht gebleven. Hij is bovendien heel duurzaam met IP66-, IP68- én IP69-certificeringen tegen stof en water. Extra functies als de in-display vingerafdrukscanner, een infraroodlaser aan de bovenkant en stereospeakers zorgen tot slot voor een behoorlijk compleet pakket.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Soepele prestaties

De Oppo Reno 14 wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 8350-processor. In het dagelijks gebruik levert de chipset meer dan prima prestaties. Taken als multitasken, browsen op social media en het openen van apps verlopen vloeiend en zonder haperingen. Ook voor gaming is de telefoon goed geschikt; zelfs grafisch intensieve games draaien soepel met stabiele framerates. Dankzij het koelsysteem blijft het toestel meestal comfortabel om vast te houden, al kan het bij lange en zware gamesessies na verloop van tijd wel warm aanvoelen.

Een van de sterkste punten van de Reno 14 is de accuduur. De grote batterij, met een vermogen van maar liefst 6000 mAh, zorgt ervoor dat de telefoon bij gemiddeld gebruik moeiteloos anderhalve dag meegaat. Zelfs bij intensief gebruik kun je een volledige dag verwachten zonder tussentijds opladen. Wanneer de batterij toch leeg is, laadt een 80W SuperVOOC-snellader het apparaat in minder dan 45 minuten volledig op. Het is wel goed om te weten dat de telefoon geen ondersteuning biedt voor draadloos opladen en dat je de oplader zelf moet aankopen.

©Wesley Akkerman

7x zoom.

Behoorlijk wat bloatware

De Oppo Reno 14 draait op ColorOS 15, gebouwd op Android 15. Je mag daarna nog drie grote Android-upgrades en vijf jaar beveiligingspatches verwachten, wat netjes is in deze prijsklasse. De interface is strak en minimalistisch vormgegeven, met vernieuwde iconen en handige widgets. Alles reageert vlot en voelt verfijnd aan. Ook de slimme AI-functies springen eruit: ze kunnen foto's verbeteren door bijvoorbeeld onscherpte te verwijderen of hinderlijke reflecties weg te werken. Een nadeel is de forse hoeveelheid vooraf geïnstalleerde apps van derden, die de ervaring vertroebelen.

Het camerasysteem verdient een aparte vermelding. Aan de achterkant zit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie (OIS), een 8MP-ultragroothoek en een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom, eveneens voorzien van OIS; een zeldzaamheid in deze prijsklasse. Daarmee biedt de Reno 14 lekker veel flexibiliteit bij het fotograferen, van grootse landschappen tot ingezoomde details. Aan de voorkant vind je een 50MP-selfiecamera met autofocus, een toevoeging die niet vaak voorkomt en die ervoor zorgt dat ook zelfportretten haarscherp worden vastgelegd.

3,5x zoom.

2x zoom.

Overdag mooie prestaties

Overdag schiet de hoofdcamera scherpe, kleurrijke foto's met een prettig dynamisch bereik. De nieuwe telefotolens is een echte aanwinst en levert sterke resultaten bij portretten en zoomopnames. Tot 30x digitale zoom blijft de kwaliteit verrassend goed, al worden beelden bij de maximale 120x wazig. De selfiecamera legt huidtinten natuurgetrouw vast en maakt ook bij minder licht aantrekkelijke foto's voor bijvoorbeeld sociale media. De ultragroothoek is bruikbaar voor landschappen en groepsshots, maar springt verder niet echt in het oog.

Ook op videovlak stelt de Reno 14 niet teleur. Zowel de camera's op de voor- als op de achterzijde filmen in 4K met 60 fps, terwijl optische en elektronische stabilisatie zorgen voor vloeiende beelden, zelfs in beweging. De AI-functies bieden creatieve extra's, zoals het verwijderen van objecten of het aanpassen van composities. Wel kan er bij inzoomen soms een lichte gloed zichtbaar zijn.

1x zoom.

0,6x zoom.

Oppo Reno 14 kopen?

De Oppo Reno 14 is iets duurder geworden, maar daar staan duidelijke verbeteringen tegenover. Vooral het camerasysteem is een grote stap vooruit. De toevoeging van een 50MP-telefotolens met 3,5x optische zoom en beeldstabilisatie is bijzonder in dit segment en tilt samen met de hoofd- en selfiecamera's de fotografie-ervaring naar een hoger niveau. Ook de forse 6000mAh-accu en de waterbestendige, premium afwerking versterken de meerwaarde.

Het heldere 120Hz-scherm en de soepele prestaties maken het plaatje compleet. Er zijn wel wat kanttekeningen: de software staat vol met bloatware en de processor is niet meer helemaal bij de tijd, al doet hij zijn werk nog prima. Toch zorgen de flinke verbeteringen, vooral de camera, ervoor dat de hogere prijs voor veel gebruikers goed te verantwoorden is.