Chromebooks zijn heel goedkope, maar prima laptopjes. De functionaliteit van het besturingssysteem is echter behoorlijk beperkt, vooral als je geen internet hebt. Als je meer wilt doen dan wat surfen, loop je al snel tegen de beperkingen van Chrome OS aan. Gelukkig maak je van je Chromebook eenvoudig een volwaardige pc door er Linux op te zetten. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat aanpakt, zodat je het uiterste uit je Chromebook haalt.

01 Herstelschijf aanmaken

Chrome OS is net zoals Android eigenlijk een Linux-distributie. Omdat onder de motorkap de Linux-kernel draait, is het mogelijk om bovenop Chrome OS een volwaardige Linux-distributie in de vorm van een zogenoemde chroot (‘change root’-operatie) te installeren. Daarop draai je dan eenvoudig naast je Chrome OS-toepassingen Linux-toepassingen, die gebruikmaken van dezelfde Linux-kernel. Installeer voor de zekerheid eerst de app Chromebook-herstelprogramma in de Chome Web Store en volg de instructies om een herstelschijf aan te maken op een usb-stick of SD-kaart van meer dan 4 GB. Let op: alle al aanwezige gegevens op die herstelschijf worden gewist! Ook van je Download-map maak je het best een kopie. Lees ook: 15 manieren om met Linux aan de slag te gaan.

02 Ontwikkelaarsmodus activeren

Ga daarna naar de herstelmodus van je Chromebook. Houd daarvoor tegelijk de Esc- en Refresh-toetsen ingedrukt (Refresh is de toets met het cirkelvormige pijltje) en druk op de aan-uitknop. Je krijgt nu de melding dat Chrome OS beschadigd is, met de vraag om een herstelschijf in te steken. Negeer die melding en druk op Ctrl+D. Druk op Enter om de ontwikkelaarsmodus te activeren. Chrome OS waarschuwt je nu met luide biepjes dat ‘OS verification’ is uitgeschakeld. Daarna wordt je systeem volledig gewist en klaargemaakt voor de ontwikkelaarsmodus. Nadien krijg je bij elke reboot dezelfde waarschuwing, maar druk op dan Ctrl+D om te booten. De eerste keer moet je opnieuw je account en dergelijke invoeren.

©PXimport

03 Ubuntu installeren

Nu je Chromebook in ontwikkelaarsmodus draait, ben je in staat om de systeembestanden te wijzigen en een chroot-omgeving te installeren. Dat doen we met Crouton. Download de recentste versie en open een tabblad met terminal met Ctrl+Alt+T. Geef daarin de opdracht shell en druk op Enter. Met de opdracht sh ~/Downloads/crouton -r list krijg je nu een lijst te zien van de Linux-distributies die je met Crouton kunt installeren. We gaan Ubuntu Xenial Xerius (16.04) installeren. Met sh ~/Downloads/crouton -t help krijg je een lijst van ‘targets’ voor elke distributie. Omdat op het moment van schrijven Ubuntu’s standaardinterface Unity nog problemen gaf met Crouton, installeer je LXDE met het commando sudo sh ~/Downloads/crouton -r xenial -t lxde-desktop.

04 Gebruikersnaam en wachtwoord

Krijg je tijdens de installatie van Ubuntu een vraag over upstart-xsessions, bevestig dan de standaardactie. Op het einde wordt ook aan je gevraagd om een gebruikersnaam op te geven. Wij liepen hier tegen een bug aan, waardoor Crouton je toetsaanslagen niet registreert. Sluit gewoon even een usb-toetsenbord aan en voer daarop je gebruikersnaam in. Doe hetzelfde om een wachtwoord te kiezen en dat wachtwoord te bevestigen. Als de chroot is geïnstalleerd, reboot dan je Chromebook zodat je van de bug verlost bent.

©PXimport

05 LXDE configureren

Om de chroot-omgeving te starten, open je weer een shell (Ctrl+Alt+T en shell), waarna je de opdracht sudo enter-chroot invoert. Je Ubuntu-installatie is nu gestart. Dat gaat bliksemsnel omdat de installatie gebruikmaakt van de al draaiende Linux-kernel. Je kunt nu Linux-opdrachten opgeven. We installeren eerst teksteditor ‘nano’ met het commando sudo apt install nano. Open daarna het configuratiebestand .xinitrc met nano .xinitrc en typ daarin de regel /usr/bin/startlxde. Sla het bestand op met Ctrl+O en sluit het programma af met Ctrl+X. Verlaat je chroot-omgeving met Ctrl+D.

06 Ubuntu starten

Start je chroot nu opnieuw op, maar met de grafische interface via sudo enter-chroot -n xenial xinit (vervang eventueel ‘xenial’ door het systeem dat je hebt gekozen, als dat een andere is). Je krijgt nu de desktopomgeving LXDE te zien. Klik op het icoontje linksonder om het applicatiemenu te openen en programma’s te starten. Met een klik op Logout in het applicatiemenu verlaat je je chroot en ga je terug naar Chrome OS. Je kunt ook eenvoudig tussen beide besturingssystemen omschakelen met Ctrl+Alt+Shift+Back, (Back is het pijltje terug op de bovenste rij toetsen).

©PXimport

07 GalliumOS

Crouton is handig als het werkt, maar na een update van Chrome OS loopt er wel eens iets mis. Het beste voer je na elke Chrome OS-update de opdracht sudo sh ~/Downloads/crouton -u -n xenial uit in de shell. Sommige zaken zijn ook onstabiel. Een andere optie is dat je geen chroot, maar een volledige Linux-distributie installeert die niet bovenop maar naast Chrome OS draait, of die zelfs Chrome OS geheel vervangt. In de rest van deze workshop leggen we uit hoe je GalliumOS installeert: een speciaal voor Chromebooks gemaakte versie van Xubuntu.

08 Hardwarecompatibiliteit

Zoek eerst op of je Chromebook-model compatibel is met GalliumOS en wat de installatie-instructies zijn. We tonen hoe dit gaat bij een Toshiba Chromebook 2 CB30, gebaseerd op het Intel Bay Trail-platform. Is je Chromebook of Chromebox (desktopvariant van de Chromebook) gebaseerd op Intel Haswell, Broadwell, Bay Trail of Sandy/Ivy Bridge, dan is die normaal uitstekend ondersteund door GalliumOS. ARM-processoren zijn wel een probleem. We kiezen voor een dualboot-installatie waarbij we GalliumOS naast Chrome OS plaatsen op de interne storage.

©PXimport

Werkt Linux op een ARM-processor?

Crouton werkt ook op een Chromebook met ARM-processor, maar dan ben je beperkt tot opensourcesoftware. Propriëtaire software zoals Skype, Steam, Adobe Flash enzovoort zijn alleen beschikbaar als pakketten voor Intel-processoren en die code werkt niet op een ARM-processor. GalliumOS werkt daarentegen niet op een Chromebook met ARM-processor. Hun firmware is niet compatibel en er bestaat momenteel geen alternatieve firmware voor ARM.

Hoe weet je of je Chromebook een ARM-processor heeft?

Veel Chromebooks zijn op een Intel-processor gebaseerd. Ben je niet zeker welke processorarchitectuur je Chromebook draait, dan is er gelukkig een eenvoudige manier om dat na te gaan. Open een tabblad met terminal met Ctrl+Alt+T en open daarin een shell met de opdracht shell. Voer dan de opdracht uname -m in. Met een Intel-processor krijg je dan x86_64 te zien, met een ARM-processor iets wat begint met arm. Met de opdracht cat /proc/cpuinfo krijg je overigens nog meer informatie over je processor te zien, zoals het model en de kloksnelheid.

09 Alternatieve firmware installeren

GalliumOS vereist dat je Chromebook in ontwikkelaarsmodus draait. Dat hebben we in stap 2 al gerealiseerd. Start je Chromebook op, maar log nog niet in. Wacht tot je een netwerkverbinding hebt. Open dan een shell met Ctrl+Alt+Forward (Forward is het pijltje op de bovenste rij toetsen). Log in als gebruiker ‘chronos’. Je hoeft geen wachtwoord in te geven. Hier vind je alternatieve firmware. Voor onze Chromebook downloadden we daarvoor het script van John Lewis. Voer daarvoor de opdracht curl -O https://johnlewis.ie/flash_chromebook_rom.sh in. Voer daarna het gedownloade script uit met de opdracht sudo -E bash flash_chromebook_rom.sh.

10 Legacy Boot

Het script vraagt in het begin om een donatie voor het werk dat John Lewis erin steekt. Druk op Enter om naar het volgende scherm te gaan. Je krijgt daarna drie opties. Kies voor de eerste (RW_LEGACY) door 1 in te typen en met Enter te bevestigen. Daarna krijg je de opdracht om een zin over te typen, inclusief leestekens, zodat het script zeker is dat je deze potentieel gevaarlijke actie wilt uitvoeren. Let op: heb je een Azerty-toetsenbord, dan moet je naar wat toetsen zoeken en het programma bij een typfout opnieuw uitproberen, want de shell gebruikt Qwerty en ondersteunt geen backspace…

11 Partitie aanmaken

Reboot je Chromebook door naar het aanmeldvenster over te schakelen met Ctrl+Alt+Back en het toestel af te sluiten. Zodra je terug in het aanmeldvenster bent, open je weer een shell en log je in als gebruiker ‘chronos’. Nu je Chromebook Legacy Boot ondersteunt, is hij klaar om GalliumOS installeren. Dat doen we met het script chrx. Download het met de opdracht curl -Os https://chrx.org/go en voer het uit met sh go. Wacht even tot het programma zijn controles heeft uitgevoerd. Voer daarna in hoeveel gigabyte je wilt vrijmaken voor je Linux-partitie. Druk op Enter om te rebooten.

12 GalliumOS installeren

Chrome OS repareert nu zijn partitie (die immers is gekrompen) en verwijdert al je data. Daarna reboot je toestel en krijg je weer de First-run-wizard te zien. Nadat je Chrome OS weer in orde is, reboot je, open je weer in het aanmeldvenster een shell en log je in als gebruiker ‘chronos’. Voer nu weer de opdrachten curl -Os https://chrx.org/go en sh go uit. Deze keer herkent het script de aangemaakte partitie. Bevestig met Enter dat je hierop GalliumOS wilt installeren. Druk na de installatie op Enter om te rebooten.

©PXimport

13 GalliumOS opstarten

Als je nu na de melding dat OS-verificatie is uitgeschakeld op Ctrl+D drukt, start Chrome OS op. Druk je daarentegen op Ctrl+L, dan start je Chromebook op in Legacy Boot en start GalliumOS op. Log in met gebruikersnaam chrx en wachtwoord chrx. Daarna krijg je de Xfce-desktop van Xubuntu te zien, de distributie waarvan GalliumOS is afgeleid. Met het icoontje linksonder open je het applicatiemenu om toepassingen te starten. Stel eerst indien nodig een andere toetsenbordindeling in: daarvoor ga je naar Settings / Keyboard / Layout. Voor het Belgisch toetsenbord moesten we naast de toetsenbordindeling ook het model veranderen naar Chromebook (most models)|No overlay om de toetsen onder Alt Gr te laten werken.

14 Wifi en wachtwoord instellen

Stel daarna je wifi in. Klik onderaan rechts op het netwerkicoontje en kies je draadloos toegangspunt. Voer je wachtwoord in en druk op Connect. Daarna kun je surfen met Chromium, de opensource-versie van Google Chrome. Maar verander eerst je wachtwoord. Open daarvoor in het applicatiemenu System / Users and Groups en klik bij de gebruiker chrx op Change naast Password. Voer je nieuwe wachtwoord in, bevestig het en klik op OK.

©PXimport

15 Software installeren

Het grote voordeel van GalliumOS vergeleken met Chrome OS is dat je er alle Linux-software op kunt installeren, die dan als native software op je Chromebook draaien. Dat geeft je heel wat meer mogelijkheden dan de vaak beperkte apps uit de Chrome Web Store. Standaard komt GalliumOS al met de tekstverwerker AbiWord, het spreadsheetprogramma Gnumeric, de instant-messenger Pidgin en zelfs de mediaspeler VLC. Extra software installeren doe je in het applicatiemenu onder System / Synaptic Package Manager. Om een pakket te installeren, klik je op het pakket, kies je Mark for installation en klik je tot slot bovenaan op Apply.

16 Extra software

Kijk hier welke software er allemaal nog op GalliumOS werkt en hoe je die installeert. Zo vind je hier instructies voor de installatie van Google Chrome, Adobe Flash, TeamViewer, Skype, Wine, Spotify, Kodi, Steam en Minecraft. Ook vind je er uitgelegd hoe je Google Drive met Xfce integreert, zodat je bestanden die je in een specifieke map op je Chromebook plaatst automatisch met je Google Drive worden gesynchroniseerd.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.