Voor zowel iOS/iPadOS en Android is een uitstekende Office-suite beschikbaar in de vorm van Collabora Office. Helemaal gratis en gebaseerd op LibreOffice. Door deze tips ontdek je wellicht handige functies waarvan je het bestaan nog niet kende.

Als je op zoek bent naar een echt bruikbare en uitgebreide versie van Office voor met name je tablet, dan is Collabora Office wel heel interessant. Deze app bevat een tekstverwerker, spreadsheet en presentatieprogramma. Alles is gebaseerd op LibreOffice, met een voor de tablet geoptimaliseerde gebruikersinterface.

We adviseren je echter voor serieus gebruik een muis en een toetsenbord aan je apparaat te hangen, zeker als je langere lappen tekst gaat tikken. 

Voor tablet en smartphone

Vorig jaar schreven we al een keertje over Collabora Office, dat inmiddels de kinderziekten alweer een tijd ontgroeid en zeer bruikbaar is. We focussen ons in de dit voorbeeld op de iPad-versie, maar onder Android werkt ’t allemaal nagenoeg hetzelfde. En ja: je kunt het geheel ook op een smartphone gebruiken, maar het kleine scherm daarvan maakt echt serieus werk natuurlijk wat onpraktisch. 

Wél handig is, dat je bijvoorbeeld een presentatie maakt op je tablet en deze meeneemt op je smartphone. Scheelt weer een apparaat meezeulen en de presentatie draaien vanaf de telefoon is geen probleem. Mits je de HDMI- of VGA-dongle om je toestel aan een beamer of grootbeeld-tv te koppelen niet vergeet.

©PXimport

Teksten, spreadsheets en presentaties

De centrale aankomsthal van Collabora Office op de iPad is feitelijk de app bestanden van iPadOS. Met als enig verschil dat er nu een snelkoppeling in de vorm van Nieuw document aanwezig is. Tik of klik hierop en kies het soort bestand dat je wilt gaan maken: Tekstdocument, Werkblad of Presentatie. Wil je de tekstverwerker starten, kies dan voor Tekstdocument. 

Om over te schakelen naar de bewerkingsmodus tik je op het pennetje rechtsonder in beeld. Ineens zie je een lint met een uitgebreid arsenaal aan knoppen en gereedschappen: een zeer uitgebreide tekstverwerker. Deze heeft zonder meer méér te bieden dan bijvoorbeeld de vrij beperkte Word/Office-app van Microsoft!

Vaak zijn lang niet alle knoppen van dat lint te zien. Je kunt het geheel heen-en-weer schuiven, zodat meer inhoud verschijnt. Dat is bijvoorbeeld goed te zien op de ‘tab’ Start, dat kun je nog een eind naar rechts vegen. Dat er meer te zien is, zie je aan de vage grijze afscheiding helemaal aan de rechterkant (of links, als je helemaal naar rechts hebt geschoven).

Veel finetune-mogelijkheden

Bij veel opties verschijnt ofwel een paneel aan de rechterkant ofwel een compleet zwevend venster. Daarmee is de betreffende optie naar wens aan te passen. Tik bijvoorbeeld maar eens op Invoegen en dan op de knop Diagram. Een standaard voorbeeldgrafiek wordt ingevoegd, maar daar zit je (natuurlijk) niet aan vast. 

In het paneel rechts klik je daarvoor op Bewerk diagram. Kies uit een van de beschikbare grafiektypen, die je vervolgens eventueel ook nog een mooi 3D-effect mee kunt geven. Mogelijkheden genoeg! Om de voorbeeldwaarden aan te passen dubbeltik je op de ingevoegde grafiek (als je de aanpassingsmodus alweer verlaten hebt), daarna druk je lang op het blokje met de legenda (Rij 1…4 in het standaardvoorbeeld). Tik in het geopende contextmenu op Gegevenstabel.

©PXimport

Met de knopjesrij in het nu geopende venster kun je rijen en kolommen toevoegen of verwijderen, plus de bestaande namen en waarden aanpassen. Om de bewerkingsmodus te verlaten tik je na aanpassen op Sluiten. Tik vervolgens ergens in de lopende tekst van je document en je werkt weer verder. 

Overigens gebruiken we hier met toch wat nadruk het woord ‘tik’. Ja: Collabora Office werkt ook met de muis. Maar zoals je wel vaker ziet bij iPad-apps houden de ontwikkelaars daar jammer genoeg toch duidelijk minder rekening mee. In geval van deze app werkt de standaardbedienmethode van de iPad – je vinger – dus vaak net wat praktischer.

 Hopelijk komt daar in de toekomst nog wat verandering in, want juist in een Office-pakket komt volledige muisfunctionaliteit vanzelfsprekend wel heel erg van pas.

Gelijkvormigheid van de onderdelen

De andere onderdelen van het Office-pakket ogen qua lint behoorlijk gelijkwaardig aan die van de tekstverwerker. Waarbij er natuurlijk verschillen zijn betreffende zaken die heel specifiek voor dat bepaalde onderdeel bedoeld zijn. Kijken we bijvoorbeeld naar de spreadsheet, dan zie je onder de tab Invoegen net als in de tekstverwerker de optie om vormen toe te voegen. Dat komt met regelmaat van pas. 

Zeker in de presentatiemodule zijn vectortekeningen wel heel handig. En als we het dan toch over dat presentatiepakket hebben, dan zien we dat daarin eigenlijk alle mogelijke onderdelen voor het in elkaar zetten van een moderne en dynamische presentatie beschikbaar zijn. Zo zijn onder meer onderdelen op een dia te animeren en meer.

©PXimport

Bestandsformaten

Standaard bewaart Collabora Office alle documenten in het lekker universele Open Document bestandsformaat. Daar kan eigenlijk iedere zichzelf respecterende moderne Office-suite mee overweg. Ook importeren in Microsoft Office moet geen enkel probleem opleveren. Eventueel kun je – onder Bestand – nog uit andere bestandsformaten kiezen. Zoals bijvoorbeeld de huiseigen Microsoft Office-bestandsformaten.

Daarbij moet je wel bedenken dat soms kleine verschillen gaan optreden. Dat geldt ook voor als je een MS Office-document importeert. Dat komt omdat Microsoft nooit de eigen formaten open heeft gemaakt. Alles bij niet-Microsoft Office-evenknieën is dus gebaseerd op reverse-engineering. Dat gaat tegenwoordig heel goed, maar het is nog altijd niet perfect. 

Wil je 100% zeker zijn dat de ontvanger van jouw document het geheel exact zo ziet als jij bedoelde, dan is er het universele PDF. Dat is met name bij het verspreiden van tekstdocumenten dé aangewezen weg, want volledig systeem-onafhankelijk.

Opslaan

Collabora Office heeft inmiddels nauwelijks nog last van kinderziekten. Hier en daar zie je nog wel eens wat vreemds, maar er wordt hard gewerkt aan onderhoud en verbeteringen van het pakket. Zonder meer de moeite waard om eens uit te proberen. 

Tip tot slot: vergeet tijdens het werken aan je document niet met regelmaat je spullen op te slaan. Maar dat geldt eigenlijk voor ieder softwarepakket…

Een boeiende diapresentatie maken is altijd wel een uitdaging, maar met AI hoef je daar echt niet meer over te piekeren. Van brainstorming en tekstopmaak tot inhoudsoptimalisatie, sprekernotities, voice-overs en diacreatie: AI kan het allemaal.

Je hebt het vast al bedacht en geprobeerd: met AI-chatbots als ChatGPT, Bing Chat, Gemini, Claude en Grok kun je snel relevante antwoorden genereren die aansluiten bij je presentatieonderwerp. Maar er is meer mogelijk.

Je kunt bijvoorbeeld een schermafbeelding van een dia maken en deze uploaden naar een chatbot (bij ChatGPT via het paperclip- of plus-pictogram), met een prompt als ‘Genereer uitgebreid gesproken commentaar bij deze dia uit mijn powerpointpresentatie’. Nog handiger is het wellicht om je volledige pptx-bestand te uploaden en een gerichte prompt te gebruiken, zoals ‘Geef uitgebreid commentaar voor de spreker bij dia 6 over ontbossing en landgebruik’, ‘Vind op internet copyrightvrije afbeeldingen die goed passen bij dia 6’, of ‘Genereer een leuke cartoon die perfect aansluit bij dia 6’.

Er zijn natuurlijk nog andere nuttige vragen te bedenken, maar je zult wat moeten knippen en plakken om de bruikbare resultaten in je presentatie te verwerken. Daarom richten we ons vooral op AI-tools die iets nauwer samenwerken met presentatie(software), met de focus op PowerPoint.

Upload je presentatiebestand naar de AI-chatbot en vraag bijvoorbeeld om een passende afbeelding te genereren.

Copilot in PowerPoint

Gebruik je PowerPoint als onderdeel van een Microsoft 365-licentie, dan heb je aan Copilot een handige geïntegreerde AI-tool. Je kunt er als volgt mee aan de slag.

Start een nieuwe, lege PowerPoint-presentatie. Op het tabblad Start druk je in het Lint op de knop Copilot om het bijbehorende deelvenster te openen. Onderaan vind je de chatbalk voor het invoeren van prompts. Je kunt bijvoorbeeld iets vragen als ‘Creëer een voorstelling van acht dia’s rond klimaatopwarming, waarin zowel de oorzaken, gevolgen als remedies worden behandeld’. Dit levert wellicht al een (eerste) bruikbare presentatie op. Klik op het wereldbol-pictogram om Copilot internet te laten raadplegen voor je prompt. Je kunt om extra dia’s vragen, zoals ‘Voeg een extra dia toe na dia vier waarin je (geografische) relevante statistieken of tabellen opneemt die een en ander verduidelijken’. Een andere nuttige prompt is bijvoorbeeld ‘Genereer voor elke dia (uitgebreide) sprekernotities en voeg deze toe’. Deze verschijnen dan in het notitiegebied onderaan het ontwerpvenster en kunnen nog worden aangepast.

Met de ingebouwde functie Designer, op het tabblad Start, kun je snel een ander ontwerp selecteren voor een geselecteerde dia. Onderaan het Designer-deelvenster kun je op Meer ontwerpideeën zien klikken.

Deze presentatie werd in minder dan een minuut geheel door Copilot gegenereerd (met een beetje hulp van Designer).

Copilot-prompts

Wanneer je met de muisaanwijzer over een prompt gaat, verschijnt een pictogram om de prompt te bewaren. Bewaarde prompts kun je oproepen via het plusknopje op de chatbalk. Klik op Prompts weergeven en open Jouw prompts om de opgeslagen prompts snel te kunnen hergebruiken.

In de rubriek Microsoft-prompts vind je talrijke modelprompts, ingedeeld in categorieën als Maken, Vragen en Ontwerpen, en thematische secties zoals Marketing en IT.

Doe inspiratie op in de talrijke modelprompts van Microsoft.

Gamma: instellingen

Copilot is een handige tool voor het genereren van diapresentaties, maar vereist een Microsoft 365-licentie. Er zijn gelukkig alternatieven, zoals ChatGPT for PowerPoint (zie het kader ‘Invoegtoepassing’) en Gamma, dat gratis beschikbaar is, weliswaar met beperkingen.

Na aanmelding en een korte profilering kun je aan de slag. Je hebt drie startopties: Tekst plakken (om vanuit aantekeningen of andere informatie een presentatie te maken), Genereren (op basis van je prompt), en Bestand of URL importeren (om een bestaande presentatie te optimaliseren). We gaan hier uit van Genereren.

Geef aan dat het om een presentatie gaat, bepaal het aantal kaarten oftewel dia’s, met een maximum van tien in de gratis versie, en selecteer de taal. Vul je prompt in en bevestig met Overzicht genereren om een tekstueel dia-overzicht te krijgen. Je kunt direct een thema kiezen (klik ook op Meer bekijken) en bepalen hoeveel tekst er gemiddeld op de dia’s moet staan. Daarnaast kun je aangeven welke bronnen de tool mag gebruiken voor beelden, zoals Automatisch, AI-beelden (via een instelbare beeldgenerator) of Stockfoto’s (van Unsplash).

Beschrijf het onderwerp, geef het aantal dia’s op en kies een geschikt thema.

Gamma: bewerkingen

Klik na je selecties op Genereren om de eigenlijke diavoorstelling te maken, bijvoorbeeld in filmstripweergave.

Vanuit je Gamma-dashboard kun je de gegenereerde dia’s op verschillende manieren bewerken. Wanneer je met de muisaanwijzer over een dia gaat, verschijnen knoppen voor het toevoegen van notities en het aanpassen van de stijl, zoals een andere accent- of achtergrondafbeelding, kleur en breedte. Via Bewerken met AI kun je de tekst langer of korter maken, opsplitsen, corrigeren, vereenvoudigen of vertalen.

Aan de rechterzijde biedt een knoppenbalk opties om elementen toe te voegen, zoals afbeeldingen, video’s, grafieken, diagrammen, formulieren en knoppen. Ook kun je een link naar een geüpload bestand insluiten. Basisblokken zoals tekst, tabellen, lijsten en interactieve knoppen kunnen worden toegevoegd en aangepast.

Ben je klaar, klik dan rechtsboven op de Deel-knop. Op het tabblad Deel kun je een link naar je online presentatie kopiëren (die ziet er als volgt uit: https://gamma.app/docs/<naam-code>). Op het tabblad Samenwerken voeg je e-mails van anderen toe zodat zij de presentatie eventueel verder kunnen optimaliseren. Je kunt je presentatie ook naar een website laten omzetten, gratis op het domein gamma.site.

Via Exporteer kun je de presentatie downloaden, onder meer als pdf of PowerPoint. In de gratis versie verschijnt een reclameknop rechtsonder de dia’s. Je kunt deze in PowerPoint desgewenst verwijderen via Beeld / Diamodel. Selecteer het knopje in de bovenste dia, verwijder het met de Delete-knop en herhaal dit voor de andere dia’s. Klik vervolgens op Modelweergave sluiten.

Je kunt je presentatie in Gamma online bewerken, maar ook (als pptx) downloaden.

Interactie: Mentimeter

Een AI-tool als Gamma is handig voor het snel genereren en bewerken van presentaties, maar voor interactieve presentaties is Mentimeter beter geschikt. Je kunt deze tool gratis gebruiken tot vijftig deelnemers per maand. Alle vraagtypes zijn beschikbaar en je kunt per presentatie een onbeperkt aantal vragen toevoegen.

Ga naar Mentimeter en creëer een account, bijvoorbeeld via Google. Na enkele profileringsvragen kun je aan de slag. Op je dashboard kun je via New Menti een quiz of enquête maken, of Start with AI gebruiken en een beschrijving invoeren, zoals ‘Creëer een Nederlandstalige quiz met vijf vragen over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.’ Kies vervolgens een kleurencombinatie en even later is je quiz met interactieve dia’s klaar.

Je kunt de inhoud en vormgeving nog aanpassen. Wanneer je klaar bent, klik je op Share en voeg je de bijbehorende link of QR-code toe aan je presentatie. Zodra alle deelnemers zich via www.menti.com met de juiste code hebben aangemeld, start je de quiz met Present en stuur je deze verder aan.

Voor een betere integratie met je presentatie kun je in PowerPoint naar Start / Invoegtoepassingen gaan, Mentimeter voor PowerPoint selecteren en je quiz of poll direct in je presentatie laden.

Je quiz-ontwerp in Mentimeter en het mobiele scherm van een deelnemer.

Visuals

Ben je op zoek naar leuke afbeeldingen, dan kun je ChatGPT met Dall-E gebruiken, maar voor creatieve visuals is Microsoft Designer vaak beter geschikt. Je hebt hiervoor een Microsoft-account nodig, bij voorkeur met een 365-abonnement voor extra maandelijkse tegoeden. Op https://account.microsoft.com kun je het saldo hiervan controleren.

Meld je aan bij https://designer.microsoft.com, klik op Maken met AI en scrol door het visuele aanbod. Categorieën als Afbeeldingen, Pictogrammen en Achtergronden lijken ons het meest geschikt voor diapresentaties. Selecteer een categorie, kies indien nodig een formaat zoals Breed (1792 x 1024) en voer een gedetailleerde prompt in. Bevestig met Genereren.

Je krijgt vier resultaten waaruit je kunt kiezen. Download de gewenste afbeelding in jpeg-formaat via het pijlknopje en importeer deze in PowerPoint. Wil je de afbeelding als achtergrond gebruiken, dan klik je er met rechts erop en kies je Naar achtergrond. Via het tabblad Afbeeldingsindeling kun je de doorzichtigheid aanpassen.

Voor een opvallende openingsdia kies je in Microsoft Designer Volledig nieuw ontwerp en daarna PowerPoint cover. Je kunt een sjabloon selecteren, tekst en visuals toevoegen en meerdere ontwerpen maken. Deze kun je als afzonderlijke afbeeldingen of als pdf downloaden.

Designer weet vast enkele leuke visuals voor je presentatie uit zijn AI-hoed te toveren.

Audio

Een handige dienst om tekst naar spraak om te zetten is Elevenlabs. Maak eerst een account aan en kies Text to Speech. Plak of typ je tekst (tot 10.000 tekens in de gratis versie) en selecteer bij Settings een stem die ook in het Nederlands goed klinkt. Verder kun je hier ook het AI-model en enkele parameters instellen, zoals Speed en Stability. Klik vervolgens op Generate om de audio te beluisteren. Je kunt deze daarna downloaden als mp3-bestand.

Heb je al een eigen stemopname, dan kun je deze via de rubriek Voice Changer uploaden of je maakt hier zelf een opname via Record audio. Daarna kun je hiervoor een alternatieve stem kiezen en ook deze aangepaste opname kun je downloaden.

Ook leuk: via Sound Effects kun je op basis van je eigen prompts allerlei geluidseffecten laten genereren. Ook deze kun je weer als mp3 downloaden.

Alle audiobestanden kun je natuurlijk eenvoudig in je diapresentatie importeren en gebruiken. In PowerPoint bijvoorbeeld doe je dit via Invoegen / Audio / Audio op mijn pc.

Je kunt tekst eenvoudig naar een ingesproken opname laten omzetten.

Video

Je kunt nog een stap verdergaan en eigen tekst (bestanden) niet alleen naar gesproken tekst laten omzetten, maar ze ook door geanimeerde avatars of personages gesynchroniseerd laten uitspreken en vervolgens in je diapresentatie opnemen.

Een goede oplossing hiervoor is Synthesia (gratis met beperkingen). Meld je bij deze dienst aan en open bijvoorbeeld de rubriek Video. Kies Videos en klik rechtsboven op New video. Selecteer een sjabloon of kies Start from blank of Import PowerPoint. Bij dit laatste kun je per dia bepalen welke tekst door welke stem (ook in het Nederlands) wordt ingesproken, waarna een video van de presentaties met voice-overs wordt gecreëerd. Kies je Start from blank, dan maak je zelf scènes waarin je een zelfgekozen avatar jouw tekstscripts laat uitspreken. Ook dit is naar video om te zetten. In de gratis versie kun je van je video een link of embedcode genereren en delen. Downloaden als mp4 kan alleen in de betaalde versie.

Je eigen scripts, uitgesproken door een zelfgekozen avatar.

Schoenenmerk Skechers heeft een nieuwe lijn kinderschoenen uitgebracht: Find My Skechers. Ouders kunnen in een verborgen vakje in de hak onder de binnenzool een AirTag plaatsen, waardoor ze altijd weten waar hun kind is. Handig of betutteling? De meningen zijn verdeeld.

Het idee is simpel: verstop een Apple AirTag in de zool van je kinderschoen en volg hem via de Zoek mijn-app op je telefoon. In de nieuwe kindersneakers van Skechers zit een speciaal vakje onder de binnenzool waarin een AirTag past. Aan de buitenkant zie je hier niets van en degene die de schoenen aan heeft, voelt er ook niets van. Dat vakje sluit met een klepje dat je moet vastschroeven. De AirTag kan dus niet losraken of er makkelijk uitgehaald worden.

De schoenen zijn ontworpen voor kinderen van ongeveer 1 tot 10 jaar en zijn verkrijgbaar in maat 21 tot en met 37. In de Nederlandse winkels zijn op dit moment vier uitvoeringen te koop; Amerikaanse ouders kunnen al kiezen uit elf varianten.

Gemoedsrust of overbezorgdheid?

Het gaat om gemoedsrust, zegt Skechers zelf. En daar is iets voor te zeggen: in drukke omgevingen zoals een pretpark, strand of winkelcentrum, is het een geruststellend idee dat je – als het nodig is – snel kunt zien waar je kind is.

 Maar vanaf welke leeftijd zou je dat dan moeten doen? Of tot welke leeftijd? Je kunt je bijvoorbeeld afvragen waarom je een tracker in de schoenen van een peuter zou stoppen. Weinig ouders zullen een kind van die leeftijd in zijn eentje laten buitenspelen, zonder zelf een oogje in het zeil te houden.

Aan de andere kant van het spectrum zitten de oudere kinderen. Prepubers van 9 of 10 jaar – en soms zelfs jonger – zijn vaak verrassend goed thuis in technologie, soms zelfs beter dan hun ouders. De kans is groot dat ze doorhebben dat hun nieuwe schoenen óók bedoeld zijn om hen in de gaten te houden. Zeker als ze al een smartphone hebben, want daarop krijgen ze meldingen als er een onbekende AirTag in de buurt is. Dat kan ervoor zorgen dat ze de schoenen juist niet meer willen dragen, of ze bewust uitdoen omdat ze geen zin hebben in ouders die altijd en overal maar weten waar ze zijn.

Een uitkomst voor slordige kinderen

Waar alle critici het wel over eens zijn: de functie is een uitkomst voor slordige kinderen. Schoenen kwijtgeraakt – op school, tijdens een logeerpartijtje of gewoon ergens in huis ("Mam, ik kan mijn schoenen niet vinden!")? Dan zijn ze zo teruggevonden.