Het sociale netwerk TikTok, dat begon onder de naam Musical.ly, is in korte tijd immens populair geworden. Het wordt vooral gebruikt door kinderen die voor de smartphonecamera een dansje doen. Maar die onschuldige associatie lijkt voorgoed verleden tijd. Het bedrijf wordt links en rechts beschuldigd en aangeklaagd. Zo ook in Nederland, met een claim van miljarden euro's. Alles over de TikTok-schadeclaim.

TikTok is de afgelopen jaren explosief gegroeid, vooral bij een jonge doelgroep die door sociale netwerken zó wordt begeerd. Met korte snackfilmpjes, waarin vaak dansjes worden gedaan, wordt de aandacht van veel tieners en jongvolwassenen gegrepen én op een verslavende manier vastgehouden. Zo kunnen er immens veel data worden getapt van deze gebruikersgroepen én heb je veel tijd en aandacht om deze gebruikers advertenties te serveren. 

Alleen die die data- en advertentiehonger is gebonden aan regels. Wanneer je gebruikers een kwetsbare doelgroep vormen, zoals jongeren, zijn de regels extra scherp. Je voelt hem al aankomen: hier wringt de schoen.

Amerikaans vergrootglas

TikTok ligt al langer onder een vergrootglas. Dat komt met name door de Chinese afkomst van moederbedrijf ByteDance en de spionagezorgen die daarmee samengaan. Sociale media, niet alleen TikTok, hebben een rampzalige reputatie als het aankomt op gebruikersdata verzamelen om de aandacht van gebruikers vast te houden en hen gepersonaliseerde advertenties voor te schotelen. Data die het moederland ongetwijfeld ook interessant vindt en kan opeisen, ongeacht of ByteDance kwade intenties heeft met de data. 

Bovendien is het niet ondenkbaar dat China invloed uitoefent op de inhoud van TikTok. Een clipje waarin aandacht wordt gevraagd voor de bezetting en onderdrukking van Hongkong, Tibet, Taiwan en de Oeigoerse bevolking zal niet zo snel viral gaan via TikTok. Hoewel dit natuurlijk geen problemen zijn die leven onder de erg jonge gebruikersgroep van de app.

De zorgen waren in ieder geval groot genoeg voor de toenmalige Amerikaanse president Trump om TikTok in de ban te doen. Allereerst door overheids- en defensiemedewerkers te verbieden de app te installeren. Later eiste Trump dat de Amerikaanse tak van ByteDance aan een Amerikaans bedrijf verkocht werd, zodat de gebruikersdata niet in China terecht zouden komen.

Allereerst werd de te verkopen boedel aan Microsoft aangeboden, die deal ketste af. Vervolgens kwam Oracle in beeld, waarbij de onderhandelingen in de ijskast werden gezet toen Trump plaatsmaakte voor president Biden. Tijdens een interview op The Code Conference noemde Microsoft-topman Satya Nadella de situatie “het vreemdste project waar ik ooit aan heb gewerkt”. 

Uiteraard was TikTok zeer interessant voor Microsoft, maar de omstandigheden waren bizar. De deadline voor de verkoop werd verplaatst van 12 naar 26 november 2020, vervolgens 4 december en werd ten slotte losgelaten. De verkoop van TikTok stond niet meer op de agenda na de Amerikaanse verkiezingen.

©PXimport

Privacyzorgen in Europa

In Europa spelen er ook grote zorgen omtrent TikTok, maar dan zonder het circus. Het sociale netwerk ligt ook onder een vergrootglas vanwege vermeende dataverzameling en er lopen meerdere onderzoeken, zowel Europabreed als in afzonderlijke landen. Op 22 juli 2021 kreeg TikTok nog een boete opgelegd van 750.000 euro door de Autoriteit Persoonsgegevens. Dat komt omdat de voorwaarden in het Engels waren opgesteld en daardoor niet voor iedereen goed begrijpelijk is. 

Met name omdat dit een jonge doelgroep betreft, wordt het TikTok kwalijk genomen en viel de boete relatief hoog uit. De AP stelt: “Kinderen worden als extra kwetsbare groep gezien in de wetgeving. Zij zijn zich minder bewust van de gevolgen van hun handelen, juist ook bij de verwerking van hun persoonsgegevens door sociale media. Daarom krijgen kinderen extra bescherming van de privacywet.” TikTok biedt inmiddels sinds juli de voorwaarden ook in het Nederlands aan.

De AP heeft verdere onderzoeken naar TikTok overgedragen aan de Ierse privacy-autoriteit, aangezien het sociale netwerk daar sinds kort zijn Europese hoofdkantoor heeft. “We dragen nu verschillende uitkomsten van ons onderzoek over aan de Ierse Autoriteit Persoonsgegevens. Aanvankelijk had TikTok geen hoofdvestiging in Europa en konden wij dit vanuit Nederland oppakken, maar tijdens het onderzoek van de AP heeft TikTok zich definitief gevestigd in Ierland.”

©PXimport

Massaclaim

Ook de rechter heeft het druk met TikTok. Intussen is er een massaclaim ingediend door de Consumentenbond, die met stichting Take Back Your Privacy naar de rechter is gestapt om een schade van twee miljard euro te verhalen op TikTok. 

De stichting stelt: “TikTok doet alsof kinderen gratis gebruikmaken van de TikTok-app. Maar het gebruik is helemaal niet gratis. TikTok maakt van ‘de gebruiker’ het product. TikTok incasseert jaarlijks miljarden winst door advertentieverkoop. Die advertenties kan TikTok verkopen door de persoonsgegevens van de kinderen te gebruiken die het bedrijf in strijd met de wet verzamelt. Gebruikers worden onvoldoende, onduidelijk en onjuist geïnformeerd over de manier waarop hun persoonsgegevens worden gevangen. Bovendien verzamelt TikTok veel meer gegevens dan nodig is, zonder een geldige grondslag te hebben om dat te doen.”

Arnoud Engelfriet, ICT-jurist bij ICTRecht legt uit hoe deze claim in elkaar steekt: “Allereerst is het onder de AVG simpelweg niet toegestaan om mensen onder de zestien jaar zomaar toe te laten op je sociale mediadienst. TikTok heeft daar nul controle op uitgeoefend en er ook geen restricties of ouderlijk toezicht aan toegevoegd, wat je voor kinderen online wel mag verwachten toch? Daarnaast was volstrekt niet duidelijk wat TikTok allemaal deed met data die het bedrijf van – kwetsbare – kinderen verzamelt, denk aan reclame gericht op pubers of misschien wel beïnvloeding van kwetsbare minderjarigen door sturende algoritmen.”

AVG

De AVG (Algemene verordening gegevensbescherming), is een veelbesproken wet die sinds mei 2016 in werking is getreden en sinds mei 2018 wordt nageleefd. Deze wet stelt duidelijk hoe organisaties, of het nu bedrijven, stichtingen, clubs of overheden zijn, om moeten gaan met persoonsgegevens. Dat de wet veel om handen heeft, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de Belastingdienst pas in 2024 in staat verwacht te zijn de regels na te kunnen leven.

Engelfriet: “De AVG staat toe een schadeclaim te vragen en ook dat een collectief zoals de Consumentenbond dat namens haar achterban doet.” Toch is zo’n collectieve claim nog zeldzaam. 

“Een belangrijke hobbel in het verleden was dat jarenlang in de wet stond dat collectieve organisaties geen schadeclaims mochten eisen namens hun achterban. Dat was een ernstige handicap voor consumentenclaims, omdat die per stuk maar laag zijn en geen mens dan in z’n eentje gaat procederen. Verder is het bij TikTok natuurlijk zo dat je daar als kind véél zichtbaarder bent voor anderen dan bij je zoekopdrachten of mailen bij Google, bijvoorbeeld.”

Engelfriet benadrukt ook dat ByteDance niet de enige tech-organisatie is met een consumentenclaim aan de broek. Ook Facebook en Oracle moeten mogelijk de portemonnee trekken.

©PXimport

2.000.000.000 euro

Uiteraard is de schadeclaim niet het enige doel van de aanklagers. Ook moeten de verzamelde gegevens van minderjarige kinderen verwijderd worden en aangetoond worden dat er geen nieuwe data meer verzameld wordt. Door middel van de claim willen ze TikTok dwingen te stoppen met het onrechtmatig handelen. Bytedance’s inkomsten uit TikTok zijn enorm, dus het is niet verwonderlijk dat er hoog wordt ingezet. Waar dat bedrag van twee miljard euro aan schade vandaan komt, blijft echter nog vaag.

Engelfriet: “De bedragen zijn denk ik niet concreet onderbouwd maar ik vind het wel een goed, afschrikwekkend bedrag dat anderen laat zien dat we online privacy voor kinderen serieus nemen in Nederland.”

Kans van slagen?

Engelfriet dicht de Consumentenbond en Take Back Your Privacy goede kansen toe voor de toekenning van een schadeclaim. “De kans lijkt me groot dat ze winnen, hoewel ik dus vraagtekens heb bij het uiteindelijke bedrag. Het valt gewoon niet te ontkennen dat TikTok fout zit, en ik vind het erg jammer dat er niet eerder handhavend is ingegrepen.” 

Bij TikTok zelf zijn ze een andere mening toegedaan. Een woordvoerder reageert desgevraagd: “De privacy en veiligheid van de TikTok-community, met name onze jongste leden, hebben onze hoogste prioriteit. We hebben een uitgebreid beleid en controles geïmplementeerd om gebruikersgegevens te beschermen en vertrouwen op goedgekeurde methoden voor gegevensoverdracht vanuit Europa, zoals standaard contractuele clausules. We zijn van plan om volledig samen te werken met de DPC (Irish Data Protection Commission, red).”

De woordvoerder stelt tevens dat er flink wordt ingezet op bescherming van de jongere doelgroepen. “Privacy en veiligheid zijn topprioriteiten voor TikTok en we hebben stevige beleidslijnen, processen en technologieën om te helpen alle gebruikers te beschermen, en onze tienergebruikers in het bijzonder. We werken samen met experts en veiligheidsorganisaties om dit werk te ondersteunen en hebben toonaangevende stappen gezet om de veiligheid van jongeren op TikTokte bevorderen, zoals het standaard instellen van accounts van gebruikers onder de 16 jaar op privé en ouders in staat stellen om hun account te koppelen aan dat van hun tiener via Family Pairing.”

Miljardenclaims toegestaan
(update 10 november 2022)

De Amsterdamse rechtbank heeft bepaald dat de stichting door mag gaan met met de claims tegen TikTok. Dat meldt het FD. Intussen zijn er naast Take Back Your Privacy meerdere stichtingen aangehaakt, waardoor het geclaimde schadebedrag op is gelopen tot 9 miljard euro.

Wanneer de rechter uitspraak doet over de daadwerkelijke schade is op het moment van schrijven nog niet bekend.

Met de Google Pixel 10 Pro Fold koop je een 1899 euro kostende smartphone die je open kunt vouwen als een boek. Dat grote scherm is heel tof, maar hoe bevalt de telefoon in de praktijk? En is hij een betere keuze dan andere vouwsmartphones? Je leest het in deze uitgebreide Google Pixel 10 Pro Fold-review.

De Pixel 10 Pro Fold volgt de Pixel 9 Pro Fold uit 2024 op. Die werd door ons de beste vouwtelefoon van het jaar genoemd. We hadden dan ook hoge verwachtingen van zijn opvolger. Die verwachtingen komen niet helemaal uit. Ja, de Pixel 10 Pro Fold is een heel goede uitvouwbare smartphone. Maar nee, door verschillende keuzes van Google en een hardere innovatiedrang van concurrenten kunnen we de Pixel 10 Pro Fold geen schot in de roos noemen. Tijd om uit te leggen hoe dat komt.

©Rens Blom

©Rens Blom

Een smartphone maken met een scherm voorop en een groter scherm aan de binnenkant is technisch nog steeds lastig, maar het type telefoon wordt steeds beter. Bij Google zien we dat op twee boeiende punten terug. De Pixel 10 Pro Fold is de eerste vouwsmartphone die gecertificeerd stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Een knappe prestatie en een fijne zekerheid voor als je het toestel in een regenbui of aan het zwembad gebruikt. Het tweede punt is de ingebouwde magneet, waardoor je de Pixel 10 Pro Fold magnetisch kunt opladen met maximaal 15 watt. De manier van werken is identiek aan Apple's MagSafe in iPhones en is door Google 'Pixelsnap' genoemd.

©Rens Blom

De rest van het ontwerp van de Pixel 10 Pro Fold doet sterk denken aan zijn voorganger. Dat is niet slecht, maar merken als Samsung, Honor en Oppo hebben dit jaar serieuze stappen gezet in het dunner en lichter maken van hun vouwtelefoons. Vergeleken bij bijvoorbeeld de Samsung Galaxy Z Fold 7 voelt de Pixel-telefoon daarom zwaar, dik en wat gedateerd aan. Wat ook opvalt is dat de verticale vouw in het scherm van de Pixel 10 Pro Fold meer zichtbaar en voelbaar is dan op de Z Fold 7. Qua ontwerp komt de Samsung-telefoon simpelweg moderner en prettiger over, met minder compromissen.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro Fold heeft een 6,4inch-oledscherm aan de buitenkant en toont opengevouwen een 8inch-oledscherm. Beide schermen zijn lekker scherp, hebben een 120Hz-verversingssnelheid en kunnen erg helder beeld tonen.

©Rens Blom

Technische functies

Compromissen zien we ook terug in de hardware van de Pixel 10 Pro Fold. Niet in de hoeveelheid werkgeheugen (liefst 16 GB) of opslagcapaciteit (minimaal 256 GB), maar wel in de gekozen processor. Google kiest, net als in de andere Pixel 10-modellen, voor zijn eigen Tensor G5-processor. Die is simpelweg minder krachtig dan de Qualcomm-processor in andere vouwtelefoons.

De accuduur is gelukkig dik in orde. We kunnen de Pixel 10 Pro Fold een hele dag gebruiken voordat we hem 's avonds aan de magnetische oplader hoeven te hangen. Bekabeld opladen kan ook en gaat sneller, met maximaal 30 watt. Dat is anno 2025 niet heel vlot voor een dure smartphone, waardoor het bijna twee uur duurt voordat de accu via een usb-c-kabel volledig opgeladen is.

Camera's

Camera's zijn er in overvloed op deze vouwtelefoon. Logisch, want in zowel het scherm voorop als aan de binnenkant vind je een selfiecamera. Daarnaast zijn er op de achterkant nog eens drie camera's geplaatst. Dat zijn een hoofdcamera, groothoekcamera en telelens. De camera's scoren een ruime voldoende op fotografie- en videovlak. Opvallend is dat de zoomcamera vijf keer optisch inzoomt, waardoor je het beeld echt een stuk dichterbij haalt.

©Rens Blom

Lang updates

Met een Google Pixel-telefoon ben je verzekerd van zeven jaar softwareupdates en dat is met de Pixel 10 Pro Fold niet anders. Fijn is dat je die updates als eerste krijgt, want Google is de ontwikkelaar van Android. De Android 16-software op de vouwtelefoon werkt naar behoren en bevat steeds meer AI-gestuurde functies. Nog niet alle functies die in de Verenigde Staten werken, zijn in Nederland of de Nederlandse taal te gebruiken. Hopelijk komt daar nog verandering in, zodat de Pixel 10 Pro Fold een nog slimmere smartphone wordt.

De Pixel 10 Pro Fold in gebruik

De vouwbare ervaring van deze smartphone is uitstekend. Het scharnier voelt stevig aan en klapt met een prettige klik dicht. Het blijft ergens fascinerend om van een regulier telefoonscherm naar een 8inch-scherm te gaan. Je kunt zo twee apps prettig naast elkaar gebruiken of ziet één app op groter beeld. Leuk als je een video kijkt of een tekst leest, bijvoorbeeld.

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Conclusie: Google Pixel 10 Pro Fold kopen?

De Google Pixel 10 Pro Fold is een mooie verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de concurrentie heeft in een jaar tijd grotere stappen gezet. Samsungs Galaxy Z Fold 7 voelt op veel punten verfijnder aan dan de Pixel 10 Pro Fold en is – door zijn prijsverlagingen – ook honderden euro's goedkoper. Die twee redenen maken het lastig om Google's nieuwste vouwtelefoon aan te raden, ook al bevalt hij eigenlijk hartstikke goed.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige soundbar met losse achterspeakers voor echt surroundgeluid? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Met een soundbar verbeter je het geluid van de gemiddelde televisie en met een model met aparte surround speakers breng je ook 5.1-surround in de woonkamer. Erg prettig is dat de meeste soundbars met surround speakers ook nog eens draadloos zijn, dus geen gedoe met snoeren door de woonkamer. Bekijk hier onze selectie van vijf soundbar-sets.

Samsung HW-Q930D

Met de Samsung HW-Q930D richt je tegen een relatief bescheiden bedrag een volwaardige thuisbioscoop in. Naast een riante soundbar van ruim een meter telt de productdoos een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Verschillende audiodrivers zijn naar voren, naar boven en zijwaarts gepositioneerd. Een voordeel, want dit 9.1.4-kanaals audiosysteem stuurt effecten vanuit allerlei richtingen naar je oren. Kijk je een film met een Dolby Atmos-audiospoor, dan hoor je zelfs bepaalde klanken boven je hoofd. Aansluiten is trouwens kinderspel, want de verschillende apparaten vereisen alleen netstroom. Je hoeft dus geen lange speakerkabels tussen de audiocomponenten te leggen.

Je verbindt een televisie via HDMI met deze soundbar. Wie een Samsung-tv met ondersteuning voor Q-Symphony gebruikt, is in het voordeel. In dat geval werken alle audiodrivers van de smart-tv en soundbar naadloos met elkaar samen. Het resultaat is een nóg voller geluid. De achterzijde bevat nog een tweede HDMI-poort en optische ingang. Hierop sluit je desgewenst een extra apparaat aan, zoals een spelcomputer of mediaspeler. Voor het streamen van muziek verbind je de HW-Q930D met wifi. Met behulp van AirPlay 2, Google Cast of Spotify Connect luister je binnen een mum van tijd naar je favoriete afspeellijst. Je kunt eventueel ook een smartphone of tablet rechtstreeks met bluetooth verbinden.

LG DS95TR

Met een lengte van maar liefst 1,25 meter is de LG DS95TR een echte blikvanger. Ideaal voor wie een grote soundbar met een forse beeldbuis wil combineren. Voeg daar de twee bijgesloten surroundspeakers en subwoofer aan toe en je luistert naar een kamervullend geluid. In tegenstelling tot traditionele home-cinemasets is de aanleg van luidsprekerkabels niet nodig. De audiocomponenten communiceren draadloos met elkaar. Gebruik de automatische kalibratiefunctie om de speakers zorgvuldig op elkaar af te stemmen. Hierdoor heb je geen last van volumeverschillen en vertragingen.

In totaal heeft dit audiosysteem vijftien actieve audiodrivers. Daarvan zijn er vijf naar boven gericht. Het verwerken van films en series met driedimensionaal Dolby Atmos-geluid is dus geen enkel probleem. Dankzij een riant totaalvermogen van 810 watt voorzie je een middelgrote tot grote kamer van helder tv-geluid. De achterzijde van de soundbar heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Je kunt dus vrijwel elke televisie aansluiten. Voor het verwerken van muziekstreams verbind je de DS95TR met wifi of bluetooth. Prettig is hierbij de ondersteuning voor AirPlay 2, Google Cast en Spotify Connect. Lees hier enkele ervaringen van andere gebruikers.

LG DS60TR

Met dit betaalbare product van LG richt je een 5.1-kanaals audiosysteem in. De onlangs verschenen DS60TR bestaat uit een soundbar van 85 centimeter, een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Houd er rekening mee dat deze surroundspeakers onderling met een speakerkabel zijn verbonden. De communicatie met de soundbar is overigens wel draadloos. Je koppelt de DS60TR via HDMI of de optische ingang aan een televisie. Handig is dat je diverse instellingen van de soundbar op een geschikte LG-televisie kunt bedienen. Zo switch je in de zogeheten WOW-interface tussen verschillende geluidsmodi.

Met een totaalvermogen van 440 watt plaats je het audiosysteem in een kleine tot middelgrote kamer. Voor de weergave van surroundeffecten ondersteunt de DS60TR de veelgebruikte formaten Dolby Digital en DTS. In tegenstelling tot duurdere producten met Dolby Atmos-geluid hoor je dus geen geluid boven je hoofd. Verder stream je desgewenst muziek, radio en podcasts via een bluetoothverbinding. Koppel hiervoor een smartphone of tablet. Een interessant weetje is dat de boven- en onderkant van de soundbar zijn gemaakt van gerecycled plastic.

Lees ook: Dit is de ideale positie van je soundbar

LG DS70TR

De LG DS70TR zit met een lengte van 95 centimeter tussen de eerder besproken LG DS95TR en LG DS60TR in. Voor een soundbar met Dolby Atmos-ondersteuning valt de aanschafprijs mee. Een opwaartse driver stuurt bepaalde audiogolven naar boven, waardoor je een driedimensionaal geluid ervaart. Dankzij twee draadloze surroundspeakers (wel onderling met kabel verbonden) hoor je ook nog eens achter je effecten. De snoerloze subwoofer maakt jouw thuisbioscoop compleet. Een nuttige functie is dat de DS70TR met de speakers van een geschikte LG-televisie kan samenwerken. Hierdoor ontstaat er een grootser geluid.

Dit 5.1.1-kanaals audiosysteem levert een totaalvermogen van 500 watt. Voor een doorsnee (woon)kamer in een appartement of rijtjeshuis is dat ruimschoots voldoende. Behalve Dolby Atmos kan de DS70TR ook overweg met DTS:X, DTS en Dolby Atmos. Je hoort dus bij vrijwel alle streams van videodiensten écht surroundgeluid. De achterzijde heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Naast de televisie kun je dus ook nog twee andere apparaten aansluiten, zoals een gameconsole en cd-speler. Tot slot laat je via bluetooth je favoriete afspeellijsten op de soundbar los. Gebruik hierbij de smartphone of tablet als afstandsbediening.

Denon DHT-S517

De Denon DHT-S517 is een 3.1.2-kanaals soundbar die wordt geleverd met een draadloze subwoofer. Dit systeem maakt gebruik van Dolby Atmos om een ruimtelijk geluid te creëren. In de soundbar zitten zeven speakers, waarvan er twee naar boven zijn gericht. Deze 'up-firing' speakers sturen het geluid naar het plafond, dat het vervolgens terugkaatst naar jouw zitplek. Dit zorgt voor een geluidseffect waarbij het lijkt alsof het geluid ook van boven komt. De set bevat geen losse achterspeakers, maar simuleert het surround-effect.

Met de Dialogue Enhancer-functie kun je de helderheid van stemmen in drie niveaus aanpassen, zodat gesprekken in films en series beter te volgen zijn. De soundbar heeft een HDMI-ingang voor het doorlussen van een extern apparaat en een HDMI eARC-uitgang voor de verbinding met je televisie. Daarnaast is er Bluetooth aanwezig om muziek draadloos te streamen en zijn er verschillende geluidsmodi beschikbaar, zoals Film, Muziek en Nachtmodus.