ID.nl logo
10 tips om je foto's op orde te houden
© PXimport
Huis

10 tips om je foto's op orde te houden

In vergelijking met pakweg tien jaar geleden maken we nu waanzinnig veel foto's. Niet alleen met een compact- of spiegelreflexcamera, maar ook met een smartphone. Hoe houd jij je fotocollectie op orde? Niet? Dan is het hoog tijd om deze tips even door te nemen.

Tip 01: Slechte foto's

De allereerste stap? Je foto's selecteren. Het heeft geen zin om de duizenden foto's die je maakt allemaal te bewaren. Maak een kritische selectie en verwijder onscherpe, mislukte of onnozele foto's onmiddellijk. Slechte foto's vreten immers alleen maar ruimte en maken je collectie onnodig uitgebreid. Verwijder ze rechtstreeks op je camera of smartphone. Lees ook: Al je foto's bewerken doe je gratis met deze 20 fotoprogramma's.

Vind je dat te veel gedoe? Wis de foto's dan gelijk nadat je ze geïmporteerd hebt op je computer. Dat kan in Verkenner of via de voorvertoning in Foto's. Heb je veel foto's die op elkaar lijken? Er bestaan handige gratis tools waarmee je (nagenoeg) identieke foto's opspoort. dupeGuru Picture Edition, Image Comparer of Fast Duplicate File Finder zijn daar een paar van.

©PXimport

Tip 01 Eén klik op het vuilnisemmertje in het standaardprogramma Foto's volstaat om een slechte foto te verwijderen.

Tip 02: Mappenstructuur

Alle foto's in één map droppen? Dan gaat het wellicht snel mis. Toch heb je helemaal geen speciale software nodig om je afbeeldingen op een overzichtelijke manier te archiveren. Tenminste, als je een duidelijke mappenstructuur aanhoudt. Een goed archief is op een systematische en overzichtelijke manier ingedeeld in verschillende mappen en submappen. Een voorbeeld dat voor de meeste mensen goed werkt is een indeling per jaar met volgnummer en onderwerp.

Maak via Verkenner in de map Afbeeldingen de map '2016' aan. Plaats daarin de map '001 Verjaardag Lucas'. De exacte bestandslocatie voor je foto's ziet er dan als volgt uit: Afbeeldingen/2016/001 Verjaardag Lucas. Stop hierin al je foto's van het verjaardagsfeestje van Lucas en geef de afbeeldingen bijvoorbeeld de bestandsnaam jaar_mapnr_(c)jenaam (fotonr).jpg. Bijvoorbeeld 2016_001_(c)janjans (023).jpg. Op deze manier heeft elke foto in je archief sowieso een unieke bestandsnaam. Bovendien blijft je naam als fotograaf zichtbaar als je de foto's naar vrienden, collega's of familieleden stuurt. Een tweede reeks foto's archiveer je op dezelfde manier, bijvoorbeeld in de map Afbeeldingen/2016/002 Zomervakantie Barcelona. Let op, dit is een voorbeeld van een stramien. Uiteraard kies je zelf een indeling, maar probeer je er dan wel aan te houden.

©PXimport

Tip 02 Een duidelijke mappenstructuur laat toe om makkelijker foto's terug te vinden.

Tip 03: Namen veranderen

Je nieuwe foto's vanaf nu op deze manier archiveren, is een fluitje van een cent. Je moet het gewoon consequent doen. Maar wat doe je met je oude afbeeldingen? Idealiter geef je deze ook dezelfde mappenstructuur en bestandsnamen. Dat vergt wat werk maar het biedt wel meerwaarde. Mappen aanmaken is wellicht niet zo heel veel werk, dat kan in Verkenner snel met de toetscombinatie Ctrl+Shift+N. Namen wijzigen is wel tijdrovend. Selecteer de foto's in één map en kies daarna Naam wijzigen in het rechtermuisknopmenu. Typ (volgens ons voorbeeld) jaar_mapnr_(c)jenaam (bijvoorbeeld 2016_003_(c)janjans) en druk op Enter. Alle geselecteerde foto's veranderen in één keer van naam en krijgen een volgnummer tussen twee haakjes. Vind je dat te veel gedoe? Met de freeware Bulk Rename Utility krijg je heel veel mogelijkheden. De tool maakt het mogelijk om in batch snelle aanpassingen uit te voeren.

Nadat je de software geïnstalleerd en geopend hebt, navigeer je in de linkermarge naar de gewenste map. Selecteer de foto's die je van naam wilt veranderen. Met behulp van de verschillende vakken kun je oude bestandsnamen behouden of verwijderen, een datum invoegen, volgnummers toevoegen enzovoort. Bovenaan krijg je in het groen een voorvertoning van de nieuwe benamingen. Klik op Rename om de wijzigingen door te voeren.

©PXimport

Tip 03 Bulk Rename Utility laat je snel en eenvoudig honderden foto's van naam veranderen.

OS X

We focussen ons in dit artikel op Windows, maar geven toch snel mee hoe je foto's op een Mac van naam verandert. In Finder selecteer je een aantal foto's en vervolgens kies je Archief / Wijzig naam van x onderdelen. Kies bij Naamnotatie voor Naam en index en stel bij Aangepaste notatie een bestandsnaam in. Standaard start het volgnummer met 1, maar dat verander je desgewenst via Begin nummering met. Wil je meer opties? Dan kun je een recept aanmaken via Automator.

©PXimport

Ook op een Mac is het erg eenvoudig om foto's snel een andere naam te geven.

Tip 04: EXIF-gegevens

Aan elke foto hangt een heleboel onzichtbare informatie die je op elk moment kunt oproepen. Bijvoorbeeld de datum en het tijdstip van de opname, het cameramodel, het diafragma, de sluitertijd, de ISO-waarde en de brandpuntsafstand. Deze zogenoemde EXIF-gegevens (Exchangeable Image File Format) kun je in Windows bekijken op het tabblad Details in het menu Eigenschappen. Aanpassingen maken is niet mogelijk. In bepaalde fotobewerkingsprogramma's kunnen deze EXIF-gegevens gebruikt worden om beelden te filteren.

Op die manier vind je heel snel foto's terug die je op een bepaalde dag met een bepaalde camera gemaakt hebt. Het is hiervoor wel belangrijk dat je de datum en tijd van je camera correct hebt ingesteld. Een ander aandachtspunt: foto's kunnen hun metadata verliezen wanneer je ze bewerkt of op sociale media publiceert. Wil je om één of andere reden je metadata zelf weghalen? Dan klik je op het tabblad Details in het menu Eigenschappen op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Nadat je aangevinkt hebt welke metadata je wilt verwijderen, bevestig je de actie met OK. De freeware XnView (zie tip 9) is een prima toepassing om foto's op te zoeken op basis van metadata.

Tip 05: IPTC

Een andere metadata-vorm is IPTC (International Press Telecommunications Council). Dit zijn gegevens die je zelf kun instellen, zoals de naam en contactgegevens van de fotograaf, een bijschrift, eventuele copyrightinformatie enzovoort. Je kunt deze gegevens handmatig invoeren op het tabblad Details in het menu Eigenschappen, maar dat is een ontzettend tijdrovende klus. Sommige camera's laten toe om onmiddellijk bij opname al bepaalde gegevens in te stellen maar het kan ook in batch wanneer je de beelden importeert in specifieke (veelal betaalde) software zoals Adobe Lightroom of Photoshop (Elements).

Tip 06: Labels

Heel wat mensen hangen labels aan hun foto's. Dat is een efficiënte manier om later snel afbeeldingen weer op te sporen. Een label of trefwoord aan een foto hangen is eenvoudig. Je selecteert een foto in Verkenner en klikt in het rechtermuisknopmenu op Eigenschappen. Op het tabblad Details kun je naast Labels een trefwoord typen. Meerdere labels scheid je met een puntkomma.

Typ je een trefwoord in de zoekbalk in Windows Verkenner, dan krijg je onmiddellijk de resultaten voorgeschoteld. Krijg je verschillende resultaten? Dan kun je via de opties onder Hulpprogramma voor zoeken nog verder filteren op Soort, Grootte of Andere eigenschappen. Wil je de labels in Verkenner zien? Klik dan in Verkenner op het tabblad Beeld en schakel over naar Details. Kies daarna Kolommen toevoegen / Labels. Het instellen van labels via Windows Verkenner is echter een tijdrovende klus. Liever wat sneller? Probeer dan zeker de freeware iTag eens. Selecteer de foto's waaraan je dezelfde tag wilt hangen en voeg een label uit de Tag Bucket toe door simpelweg op de knop met het groene plusteken te klikken. Nieuwe labels maak je aan door het trefwoord te typen in het tekstvak naast Add tag. In de gratis versie ben je beperkt tot maximaal drie trefwoorden per foto.

©PXimport

Tip 06 Snel verschillende trefwoorden toevoegen? Dan heb je iTag nodig.

Tip 07: Andere labels

Op gelijkaardige manier kun je je foto's ook indelen op basis van andere labels: sterren of locatie. Met behulp van sterren haal je je beste foto's in een handomdraai tevoorschijn. Geotags maken het mogelijk om je foto's te ordenen op de plek waar ze gemaakt zijn. Dat kan handig zijn als je bijvoorbeeld foto's van een vakantiehuis van 2011 wilt vergelijken met afbeeldingen van deze zomer. Kiekjes die je met je smartphone schiet, zijn bijna altijd voorzien van een geotag. Is je camera niet uitgerust met die technologie, dan kun je het via verschillende softwarepakketten ook handmatig toevoegen als je dat graag wilt, maar dat is wel aardig wat werk.

©PXimport

Tip 07 Op je smartphone orden je je foto's gemakkelijk op basis van locatie.

Tip 08: Google Foto's

Vind je het een heel gedoe om alles handmatig in te stellen? Het kan ook op een luie manier: met behulp van Google Foto's. Deze gratis tool back-upt je foto's niet alleen maar sorteert en labelt ze zelfs automatisch. Het enige wat je nodig hebt is een Google-account. Vervolgens kun je aan de slag via de browser op je pc of via de Google Foto's-app op je smartphone of tablet. Deze app staat standaard op een Android-telefoon, en is ook beschikbaar voor iOS-gebruikers via de App Store.

Als je de app voor het eerst opent, moet je je aanmelden. Vervolgens moet je aangeven dat je akkoord gaat met de servicevoorwaarden van Google met de knop Accepteren. Eén van de meest interessante functionaliteiten van Google Foto's is dat je automatisch back-ups kunt laten maken van je foto's, zodat je die mooie herinneringen nooit meer kwijtraakt. Je kunt zelf instellen of je je afbeeldingen en videofragmenten Alleen via wifi of Via wifi of mobiel netwerk wilt uploaden.

De keuze is afhankelijk van de databundel die je gebruikt. Ga verder met Inschakelen. Alle foto's en video's op je apparaat - eigen beelden maar bijvoorbeeld ook foto's die vrienden je via WhatsApp of andere diensten verstuurd hebben - worden nu gratis en onbeperkt geback-upt in 'hoge kwaliteit'. Die hoge kwaliteit houdt in dat foto's met maximaal 16 MP worden opgeslagen en filmpjes op maximaal 1080p. Beelden van hogere kwaliteit worden teruggeschaald, of je kunt ze in originele resolutie uploaden, maar dan is de opslagruimte niet meer onbeperkt. Om later wijzigingen aan te brengen in de back-upinstellingen tik je op de knop met de drie puntjes in de rechterbovenhoek en kies je Instellingen / Automatische back-up. Hier kun je onder andere de resolutie instellen of extra opslagruimte kopen.

Met de app kun je ook albums aanmaken en delen, foto's bewerken of een collage laten maken van je vakantiefoto's. De automatische zoekfunctie is heel gaaf. Typ in de zoekbalk maar eens de naam van een stad die je bezocht hebt. Of zoek eens op 'bloem' of 'strand'. Google haalt ze netjes uit je fotoverzameling, zelfs zonder tags.

©PXimport

Tip 08 Zonder ooit één label in te stellen, sorteert Google Foto's deze afbeeldingen allemaal onder het trefwoord 'hemel'.

Tip 09: XnView

Ook XnView is een aanrader op vlak van fotomanagement. De kracht schuilt in de beheer- en conversiemogelijkheden. Heb je een waanzinnige hoeveelheid foto's op een oude externe harde schijf? Zijn die foto's niet handig gecategoriseerd of benoemd? Dankzij XnView spoor je toch erg snel een vakantiefoto van pakweg 15 jaar geleden op. Bijvoorbeeld omdat je nog weet dat je toen een Nikon-camera had en de reis in juli 2002 plaatsvond. Aan de hand van allerlei ingenieuze filters en de mogelijkheid om op basis van de IPTC-gegevens en EXIF-data te zoeken, vind je dat ene plaatje in slechts enkele kliks. Daarnaast is de freeware ook uitermate geschikt om bestanden te converteren naar andere formaten, watermerken toe te voegen of beelden te roteren. Bestandslijsten of contactafdrukken maken, foto's in batch van naam veranderen of duplicaten opsporen ... dat kan ook allemaal. Een erg veelzijdig pakket!

©PXimport

Tip 09 Dankzij XnView is het opsporen van oude foto's een fluitje van een cent.

Professionele software

Nagenoeg alle tools die we besproken hebben zijn gratis. Ben je op zoek naar krachtige, allesomvattende pakketten? Dan kunnen we je Photo Mechanic van Camera Bits aanraden om je foto's te labelen, beheren en van naam te veranderen. Deze software kost 150 dollar en is daarom uitsluitend in trek bij professionele fotografen. Photoshop Elements 14 van Adobe kost 100 euro is iets laagdrempeliger. Met deze software orden, label, vind, deel en bewerk je foto's in slechts enkele muiskliks. Het programma herkent zelfs de gezichten in je foto's en slaat ze op tijdens het importeren. Dat bespaart jou heel wat werk. Foto Manager 16 van Magix (50 euro) past ook in dit rijtje. Dit pakket is ideaal om je foto's en videofragmenten op basis van intelligente filters te sorteren.

Tip 10: Fotobeheer in iOS

Heb je een iPhone of iPad? Sinds iOS 9 is het mogelijk om uitgebreide zoekopdrachten uit te voeren met behulp van Siri. Een simpel commando zoals 'Laat me foto's zien van Barcelona uit 2014' schotelt je onmiddellijk het gewenste resultaat voor. Siri houdt rekening met de datum, locatie en albumnaam. Zo is het bijvoorbeeld ook mogelijk om een overzicht te krijgen van al je selfies uit 2015. Een andere handigheid is dat iOS je verschillende soorten media onderverdeeld in Foto's / Albums. Onder je Filmrol krijg je verschillende standaardalbums met al je Selfies, Panorama's, Video's, Slowmotion files, Tijdsverloop bestanden, Bursts en Schermafbeeldingen. Uiteraard kun je ook zelf albums aanmaken. Hiervoor tik je simpelweg op het plusteken in de linkerbovenhoek. De knop met het vergrootglas laat je toe om foto's dichtbij, van een jaar geleden of van een bepaalde plek op te snorren. Typ maar eens 'Spanje' of tik eens op 'Een jaar geleden'.

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus