Wellicht heb je weleens van vpn gehoord, maar weet je niet precies wat dit inhoudt. In dit artikel leggen we daarom uit waar Virtual Private Network voor staat en wat je ermee kunt.

Wat is vpn?

Vpn staat voor Virtual Private Network en kun je zien als een privénetwerk binnen een groter netwerk. Meestal gaat het om een versleutelde verbinding tussen twee andere netwerken via openbare netwerken (internet). Denk aan je thuisnetwerken het bedrijfsnetwerk van je werkgever. vpn helpt je om een soort privétunnel of -pijplijn tussen die twee netwerken te maken.

Waarom moet je vpn gebruiken?

Groot voordeel van vpn: geen pottenkijkers. Doordat de verbinding is versleuteld, kan iemand die ook toegang heeft tot datzelfde netwerk jouw vpn-verbinding toch niet afluisteren. Denk aan een hotel, trein, restaurant of een andere plek met open wifi. Dankzij vpn zien sniffers (afluisteraars) geen zinnige informatie voorbijkomen. Wel zo prettig als je je bankzaken of andere privédingen regelt.

Wanneer moet je vpn gebruiken?

Van oudsher wordt vpn gebruikt in zakelijke omgevingen om werknemers overal ter wereld toch toegang tot het bedrijfsnetwerk te geven. De laatste maanden/jaren wordt vpn ook interessant voor particulieren. Zeker waar de overheid en andere diensten steeds meer meegluren met wat je op internet aan het doen bent. Daarnaast kunnen bepaalde diensten je niet zo makkelijk blokkeren als je uit een bepaald (voor hen ongewenst) land komt, omdat je met een vpn-dienst het kan laten lijken dat je uit een ander (wel gewenst) land komt.

Ben ik echt anoniem met vpn?

Nee, echt anoniem op internet ben je nooit. Je internetprovider weet met wie je contact maakt, bijvoorbeeld je vpn-dienst. Jevpn-dienst weet wel wat je doet, maar houdt daar normaal gesproken geen logs van bij. Toch hoeft er maar iemand een tap te plaatsen en je bent gezien. Gelukkig kan dat niet zomaar, dat is zelfs voor een overheid, geheime dienst of andere kwaadwillige geen koud kunstje.

Welke vpn-protocol kan ik het beste gebruiken?

De meest gebruikte protocollen zijn PPTP, L2TP/IPsec en OpenVPN. De meeste vpn-diensten en vpn-software ondersteunen deze drie protocollen. PPTP is de minst veilige en is relatief eenvoudig te kraken. Niet gebruiken dus! Het beste en snelste is OpenVPN, maar niet elk apparaat ondersteunt dat. Mocht je OpenVPN niet aan de praat krijgen, kies dan voor L2TP/IPsec.

©PXimport

Thuis of extern?

Wil je vooral voorkomen dat niemand je internetgebruik kan zien als je onderweg bent? Dan kun je prima een vpn-verbinding met je thuisnetwerk opzetten. Dit kan via je router of nas, of via een computer thuis die je altijd aan laat staan. Hiermee loopt al het internetverkeer op je smartphone via je internetverbinding thuis en kun je veilig op openbare wifi-netwerken je gang gaan. Zorg wel dat je een snelle internetverbinding thuis hebt, liefst via de kabel of glasvezel. Wil je ook thuis voorkomen dat men weet wat je online doet, maak dan gebruik van een vpn-dienst.

Een betaalde of gratis vpn?

Gratis vpn-diensten hebben beperkingen op snelheid, hoeveelheid data, aantal verbindingen of een combinatie hiervan. Wil je alleen veilig je mail op je smartphone of tablet checken als je niet thuis bent, dan biedt bijvoorbeeld TunnelBear een gratis abonnement aan waarmee je 500 megabyte per maand kunt verbruiken. Wil je meer, dan moet je gaan betalen.

Wat zijn de beste vpn-diensten?

We hebben in 2019 een vergelijkende test gedaan, waarbij Expressvpn als beste uit de bus kwam. De prestaties van en verschillen tussen vpn-diensten zijn echter erg wisselen. Ook is dat erg afhankelijk zijn van de locatie, de snelheid van de internetverbinding die wordt gebruikt en de rekenkracht van de gebruikte apparatuur. Daarnaast is het lastig te achterhalen of de vpn-diensten geen privégegevens doorspelen. Zelf hebben we tevens goede ervaringen met VyprVPN, Private Internet Access (PIA) en NordVPN. 

Hoe zit het met mijn snelheid?

Gebruik je vpn, dan gaat dat altijd ten koste van je snelheid. Je aanvraag voor een bepaalde webpagina of andere internetinfo gaat niet meer direct naar die webserver, maar eerst naar de server van je vpn-dienst, dan naar die webserver, weer terug naar je vpn-dienst en dan weer naar jou. En dat gaat continu zo door. Heb je een snelle kabel- of glasvezelverbinding, dan hoef je er amper wat van te merken. Daarnaast heb je de extra rekenkracht die de versleuteling vraagt. Voor een dikke pc geen probleem, maar op sommige mobiele apparaten merk je er wel wat van. Ben je gamer, dan is een lage ping heel belangrijk en daar zijn de extra tussenstappen van een vpn-dienst niet bevorderlijk voor. In alle gevallen: test eerst of de vpn-dienst snel genoeg voor je is. Veel diensten bieden proefpakketten.

Streamingdienst deblokkeren met vpn-router

Zijn er alternatieven voor vpn?

Veelgenoemde alternatieven voor vpn zijn Tor en een anonieme proxy. Die laatste wordt gebruikt om regiogebonden content van bijvoorbeeld Netflix, Hulu, BBC iPlayer en Uitzending Gemist toch op een andere plek te kunnen bekijken. Veel anonieme proxy's doen alleen niets voor jouw privacy, sterker nog, ze delen deze gegevens met anderen. Bij Tor, een netwerk waarop je anoniem kunt surfen, is je privacy in principe wel goed geregeld, maar ook hier zijn er wel eens 'infiltranten' en is de snelheid vaak een zwak punt. 

Maar dat betekent niet dat je Tor geen kans moet geven: in tegenstelling tot veel gecentraliseerde anonimiseringsdiensten, die als proxy of vpn werken en je beloven dat je via hun dienst anoniem kunt surfen, is Tor juist volledig gedecentraliseerd en is ontworpen om je anonimiteit te waarborgen.  Wil je meer te weten komen over Tor, lees dan eens dit artikel.

Zelf aan de slag met vpn

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.