Wellicht heb je weleens van vpn gehoord, maar weet je niet precies wat dit inhoudt. In dit artikel leggen we daarom uit waar Virtual Private Network voor staat en wat je ermee kunt.

Wat is vpn?

Vpn staat voor Virtual Private Network en kun je zien als een privénetwerk binnen een groter netwerk. Meestal gaat het om een versleutelde verbinding tussen twee andere netwerken via openbare netwerken (internet). Denk aan je thuisnetwerken het bedrijfsnetwerk van je werkgever. vpn helpt je om een soort privétunnel of -pijplijn tussen die twee netwerken te maken.

Waarom moet je vpn gebruiken?

Groot voordeel van vpn: geen pottenkijkers. Doordat de verbinding is versleuteld, kan iemand die ook toegang heeft tot datzelfde netwerk jouw vpn-verbinding toch niet afluisteren. Denk aan een hotel, trein, restaurant of een andere plek met open wifi. Dankzij vpn zien sniffers (afluisteraars) geen zinnige informatie voorbijkomen. Wel zo prettig als je je bankzaken of andere privédingen regelt.

Wanneer moet je vpn gebruiken?

Van oudsher wordt vpn gebruikt in zakelijke omgevingen om werknemers overal ter wereld toch toegang tot het bedrijfsnetwerk te geven. De laatste maanden/jaren wordt vpn ook interessant voor particulieren. Zeker waar de overheid en andere diensten steeds meer meegluren met wat je op internet aan het doen bent. Daarnaast kunnen bepaalde diensten je niet zo makkelijk blokkeren als je uit een bepaald (voor hen ongewenst) land komt, omdat je met een vpn-dienst het kan laten lijken dat je uit een ander (wel gewenst) land komt.

Ben ik echt anoniem met vpn?

Nee, echt anoniem op internet ben je nooit. Je internetprovider weet met wie je contact maakt, bijvoorbeeld je vpn-dienst. Jevpn-dienst weet wel wat je doet, maar houdt daar normaal gesproken geen logs van bij. Toch hoeft er maar iemand een tap te plaatsen en je bent gezien. Gelukkig kan dat niet zomaar, dat is zelfs voor een overheid, geheime dienst of andere kwaadwillige geen koud kunstje.

Welke vpn-protocol kan ik het beste gebruiken?

De meest gebruikte protocollen zijn PPTP, L2TP/IPsec en OpenVPN. De meeste vpn-diensten en vpn-software ondersteunen deze drie protocollen. PPTP is de minst veilige en is relatief eenvoudig te kraken. Niet gebruiken dus! Het beste en snelste is OpenVPN, maar niet elk apparaat ondersteunt dat. Mocht je OpenVPN niet aan de praat krijgen, kies dan voor L2TP/IPsec.

©PXimport

Thuis of extern?

Wil je vooral voorkomen dat niemand je internetgebruik kan zien als je onderweg bent? Dan kun je prima een vpn-verbinding met je thuisnetwerk opzetten. Dit kan via je router of nas, of via een computer thuis die je altijd aan laat staan. Hiermee loopt al het internetverkeer op je smartphone via je internetverbinding thuis en kun je veilig op openbare wifi-netwerken je gang gaan. Zorg wel dat je een snelle internetverbinding thuis hebt, liefst via de kabel of glasvezel. Wil je ook thuis voorkomen dat men weet wat je online doet, maak dan gebruik van een vpn-dienst.

Een betaalde of gratis vpn?

Gratis vpn-diensten hebben beperkingen op snelheid, hoeveelheid data, aantal verbindingen of een combinatie hiervan. Wil je alleen veilig je mail op je smartphone of tablet checken als je niet thuis bent, dan biedt bijvoorbeeld TunnelBear een gratis abonnement aan waarmee je 500 megabyte per maand kunt verbruiken. Wil je meer, dan moet je gaan betalen.

Wat zijn de beste vpn-diensten?

We hebben in 2019 een vergelijkende test gedaan, waarbij Expressvpn als beste uit de bus kwam. De prestaties van en verschillen tussen vpn-diensten zijn echter erg wisselen. Ook is dat erg afhankelijk zijn van de locatie, de snelheid van de internetverbinding die wordt gebruikt en de rekenkracht van de gebruikte apparatuur. Daarnaast is het lastig te achterhalen of de vpn-diensten geen privégegevens doorspelen. Zelf hebben we tevens goede ervaringen met VyprVPN, Private Internet Access (PIA) en NordVPN. 

Hoe zit het met mijn snelheid?

Gebruik je vpn, dan gaat dat altijd ten koste van je snelheid. Je aanvraag voor een bepaalde webpagina of andere internetinfo gaat niet meer direct naar die webserver, maar eerst naar de server van je vpn-dienst, dan naar die webserver, weer terug naar je vpn-dienst en dan weer naar jou. En dat gaat continu zo door. Heb je een snelle kabel- of glasvezelverbinding, dan hoef je er amper wat van te merken. Daarnaast heb je de extra rekenkracht die de versleuteling vraagt. Voor een dikke pc geen probleem, maar op sommige mobiele apparaten merk je er wel wat van. Ben je gamer, dan is een lage ping heel belangrijk en daar zijn de extra tussenstappen van een vpn-dienst niet bevorderlijk voor. In alle gevallen: test eerst of de vpn-dienst snel genoeg voor je is. Veel diensten bieden proefpakketten.

Streamingdienst deblokkeren met vpn-router

Zijn er alternatieven voor vpn?

Veelgenoemde alternatieven voor vpn zijn Tor en een anonieme proxy. Die laatste wordt gebruikt om regiogebonden content van bijvoorbeeld Netflix, Hulu, BBC iPlayer en Uitzending Gemist toch op een andere plek te kunnen bekijken. Veel anonieme proxy's doen alleen niets voor jouw privacy, sterker nog, ze delen deze gegevens met anderen. Bij Tor, een netwerk waarop je anoniem kunt surfen, is je privacy in principe wel goed geregeld, maar ook hier zijn er wel eens 'infiltranten' en is de snelheid vaak een zwak punt. 

Maar dat betekent niet dat je Tor geen kans moet geven: in tegenstelling tot veel gecentraliseerde anonimiseringsdiensten, die als proxy of vpn werken en je beloven dat je via hun dienst anoniem kunt surfen, is Tor juist volledig gedecentraliseerd en is ontworpen om je anonimiteit te waarborgen.  Wil je meer te weten komen over Tor, lees dan eens dit artikel.

Zelf aan de slag met vpn

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.