Je oude elpees digitaliseren doe je zo

Tip 01: Waarom digitaal?

Verzamelaars van vinyl doen er goed aan om ook een digitale kopie van hun analoge muziekcollectie op te slaan. Lp’s zijn namelijk nogal kwetsbaar voor beschadigingen. Ieder krasje laat zich bijvoorbeeld als een krakend of tikkend geluid in de audioweergave horen. Bij diepe beschadigingen slaat de plaat zelfs mogelijk over. Wie de lp’s op elkaar stapelt of in de zon legt, loopt daarnaast het risico dat ze kromtrekken. Bij veelvuldig afspelen gaat de kwaliteit van de plaat bovendien langzaam maar zeker achteruit wegens slijtage. Als je de muziek van een plaat een oneindig leven gunt, doe je er verstandig aan om een digitale kopie op te slaan. Een bijkomend voordeel is dat je de eigengemaakte mp3- of flac-bestanden op verschillende apparaten afspeelt, zoals een smartphone, tablet, draagbare muziekspeler, autoradio en pc.

Downloadcode lp’s

Tip 02: Platen wassen

Voordat je een lp in digitale vorm opslaat, is het verstandig om de betreffende platen grondig schoon te maken. Het digitaliseren gebeurt namelijk realtime. Is er een kraakje of tik tijdens de opname te horen, dan komt deze onvolkomenheid ook in de digitale versie terecht. Het reinigen van een lp kan op verschillende manieren. Een goedkope oplossing is het gebruik van een speciale antistatische borstel, waarmee je het stof van de plaat veegt. Daarnaast zijn er ook specifieke reinigingsproducten te koop. Zo is de Knosti Disco Antistat erg gewild onder vinylliefhebbers. Dit apparaat bestaat uit een smalle bak met geïntegreerde borstels, waarin de gebruiker schoonmaakvloeistof giet. Door de lp in deze bak rond te draaien, maak je hem schoon. Vervolgens hoef je de gewassen platen alleen nog maar te laten drogen in een afdruiprek. De Knosti Disco Antistat kost ongeveer vijftig euro. Wil je een heleboel platen digitaliseren die ernstig zijn vervuild? Wellicht is een elektrische platenwasmachine dan iets voor jou. De zogeheten Okki Nokki is daar een bekend voorbeeld van. Je laat de lp ronddraaien op een plateau en brengt wat reinigingsvloeistof aan. Met een borstel verdeel je de vloeistof over de groeven. Loskomend vuil zuig je vervolgens op met de geïntegreerde stofzuiger. Je platen ogen en klinken weer als nieuw. Een elektrische platenwasmachine is wel vrij prijzig. De Okki Nokki kost bijvoorbeeld zo’n 450 euro. Goed om te weten is dat sommige hifiwinkels ook elektrische platenwassers verhuren tegen een dagtarief.

Tip 03: Aansluiten

Om je platencollectie te digitaliseren, sluit je de platenspeler allereerst (indirect) aan op de computer. Dat kan op verschillende manieren. Een traditionele platenspeler speelt muziek van zichzelf in een zeer laag volume af, waardoor het niet lukt om de liedjes rechtstreeks naar een computer over te hevelen. Er is namelijk een versterkt signaal nodig. Om die reden verbind je de pc met de (voor)versterker of receiver waarop de platenspeler is aangesloten. Veel (voor)versterkers hebben een analoge uitgang om het geluid van je platenspeler naar een computer door te sturen. Meestal staat deze uitgang gemarkeerd met tape out of rec. Overigens bestaan er ook platenspelers met een ingebouwde voorversterker. Die sluit je wél rechtstreeks op een computer aan, aangezien deze apparaten van zichzelf al een versterkt signaal uitzenden. Meestal bevat de (voor)versterker of platenspeler met ingebouwde voorversterker twee tulpuitgangen. In dat geval heb je een verloopkabel nodig met twee tulpstekkers en aan het andere uiteinde een 3,5mm-stekker. Vervolgens sluit je deze 3,5mm-stekker aan op de blauwe lijningang van je pc.

Hoofdtelefoonuitgang

Tip 04: Usb-voorversterker

Praktisch gezien is het vaak onhandig om een (voor)versterker met aangesloten platenspeler aan een pc te koppelen. De afstand tussen alle apparatuur is bijvoorbeeld te groot of je hebt niet de juiste kabels bij de hand. Het kan natuurlijk ook dat je geen geschikte (voor)versterker in bezit hebt. Een zogeheten phono-usb-voorversterker is in dergelijke situaties een prima oplossing. Hierop bevinden zich in ieder geval twee tulpingangen en een usb-aansluiting. Omdat dit apparaatje een versterkt signaal naar de pc of laptop verzendt, leg je de weergave eenvoudig vast met een opnameprogramma. Usb-voorversterkers zijn in verschillende prijsklassen te koop. MAGIX biedt met het pakket Red uw lp’s een interessante oplossing aan. Naast een usb-voorversterker levert de Duitse fabrikant ook het programma Audio Cleaning Lab mee voor het digitaal vastleggen van de muziek. De adviesprijs van MAGIX Red uw lp’s bedraagt 79,99 euro, maar veel (web)winkels bieden het product voor minder geld aan.

Tip 05: Usb-platenspeler

Veel moderne platenspelers hebben van zichzelf al een usb-aansluiting. Handig, want zo heb je geen extra apparaten of kabels nodig om verbinding met een pc te maken. Zodra je een usb-platenspeler op de computer aansluit, is het vaak nog wel nodig om een apart stuurprogramma te installeren. Het systeem detecteert de usb-platenspeler als aparte geluidsbron. Geavanceerde usb-platenspelers hoef je niet eens op een pc aan te sluiten om lp’s te digitaliseren. In plaats daarvan prik je een usb-stick (of sd-kaart) in de behuizing. De platenspeler creëert daarna mp3-bestanden van de liedjes. Overigens is bij dergelijke producten een aparte opnameknop voorhanden om het begin en einde van ieder nummer handmatig te bepalen. Gunstig is dat veel fabrikanten van usb-platenspelers een eigen programma meeleveren waarmee je lp’s kunt digitaliseren.

Tip 06: Audio Cleaning Lab

Het pakket MAGIX Red uw lp’s bestaat uit een usb-voorversterker en het programma Audio Cleaning Lab. Kortom, een complete oplossing om je lp-collectie met iedere willekeurige platenspeler te digitaliseren. Aangezien dit product breed verkrijgbaar is, leggen we aan de hand van de software uit hoe het digitalisatieproces werkt. Verderop in dit artikel bespreken we daarnaast het gratis programma Audacity (zie tip 10). Zodra je de usb-voorversterker van MAGIX aansluit op de pc, herkent Windows 10 dit apparaat automatisch. Zet de schakelaar Bij Input op Phono. Veruit de meeste platenspelers hebben een mm-element, dus zet de schakelaar op de voorversterker in dat geval op MM. Overigens is dit programma ook prima bruikbaar wanneer je een platenspeler via een andere (voor)versterker hebt aangesloten. Na de installatie van Audio Cleaning Lab verschijnt direct het opnamevenster in beeld.

Tip 07: Opname-instellingen

Het is belangrijk dat Audio Cleaning Lab de aangesloten (voor)versterker of platenspeler met ingebouwde voorversterker herkent als opnameapparaat. Speel allereerst een lp af met de aangesloten draaitafel. Het maakt in eerste instantie niet uit wanneer je geen geluid hoort. Start vervolgens Audio Cleaning Lab op en kies bij het onderdeel Importeren voor Lp. Via Meeluisteren controleer je of de pc-speakers het geluid van de platenspeler reproduceren. Is dat niet het geval? Kies dan voor Instellingen en Audio-ingang. Bij Audio-ingang selecteer je vervolgens de juiste ingangsbron, namelijk een usb-poort of analoge lijningang. Soms is hier de naam van de (voor)versterker of platenspeler te zien. Verstandig is om de optie Automatische niveau-aanpassing aan te vinken, zodat de software zelfstandig een acceptabel volume-niveau selecteert. Hoor je nog steeds geen geluid? Mogelijk heeft Windows het verkeerde afspeelapparaat gekozen. Ga achtereenvolgens naar Windows-mixer en Afspelen, waarna je het gewenste afspeelapparaat selecteert. Normaal gesproken kies je hier de aangesloten pc-luidsprekers of de geïntegreerde speakers van een monitor. Sluit alle openstaande vensters met OK en Sluiten.

Tip 08: Audioformaat kiezen

Uiteraard wil je de liedjes van een lp wel in het juiste audioformaat opslaan, zodat de muziekbestanden op je favoriete apparaten zijn te beluisteren. Klik op Instellingen en Geavanceerd. Bij Opnameformaat staat standaard Wave geselecteerd. Dit ongecomprimeerde audioformaat vereist nogal veel opslagruimte. Je kunt als alternatief voor MP3 kiezen, zodat de liedjes op iedere smartphone en moderne muziekspeler afspeelbaar zijn. Bij Formaatopties stel je zelf de gewenste kwaliteit in met een maximum van 320 kbit/s. Mp3 heeft wel als nadeel dat er vanwege een hoge compressie altijd kwaliteitsverlies optreedt. Het bestandsformaat flac is in dat geval een betere keuze. Ondanks dat er compressie wordt toegepast, behoudt dit audioformaat doorgaans dezelfde audiokwaliteit als de bron. Flac neemt wel meer schijfruimte in beslag dan mp3. Maak een keuze en klik achter Bestandspad op het mappictogram om de opslaglocatie te selecteren. Bevestig als laatste met OK en Sluiten.

Tip 09: Muziek opnemen

Hoog tijd om een lp te digitaliseren! Klik op de knop Opnemen en start de lp vervolgens vanaf de gewenste groef. Een goed gevoel voor timing is hiervoor wel een vereiste. Het geluid van de plaat legt Audio Cleaning nu realtime vast in een digitaal muziekbestand. In het hoofdvenster verschijnen de bijbehorende audiogolven in beeld. Gebruik de verticale schuifregelaar eventueel om het opnameniveau bij te stellen. Dat is vooral belangrijk wanneer de software in rode letters aangeeft dat het volumeniveau te hard staat afgesteld. Na afloop van het nummer klik je op wederom op Opnemen om de opname te beëindigen. Klik tot slot op OK.

Muziek splitsen

Tip 10: Audacity

In plaats van het commerciële programma Audio Cleaning Lab kun je ook met het gratis Audacity aan de slag. De mogelijkheden van deze Nederlandstalige audiobewerker zijn grotendeels gelijk, al ligt de moeilijkheidsgraad wel iets hoger. Je downloadt de software hier. Na de installatie kom je in een ietwat kale gebruikersomgeving terecht. Kies bovenaan de werkbalk achter het microfoon-pictogram de juiste geluidsbron, namelijk de aangesloten (voor)versterker of platenspeler. Verder selecteer je de optie 2 opnamekanalen wanneer je in stereo wilt opnemen. Je controleert tot slot in het achterste veld of Audacity de pc-speakers herkent, zodat je de muziek tijdens de opname kunt beluisteren.

Tip 11: Opname vastleggen

Uiteraard wil je tijdens de opname graag meeluisteren. Hiervoor duik je even in de instellingen. Ga naar Bewerken / Voorkeuren / Opnemen en vink de optie Softwarematig playthrough aan. Sluit het venster daarna met OK. Je start in Audacity eenvoudig een opname, namelijk door in de werkbalk op de rode knop Opnemen te klikken. Leg daarna de naald in de gewenste groef van de lp. Je gebruikt zo nodig de schuifregelaar achter het microfoontje in de werkbalk om het volumeniveau af te stellen. Voor het beëindigen van de opname klik je op de gele knop Stoppen. Je hoeft de gedigitaliseerde muziek alleen nog maar als audiobestand op te slaan. Via Bestand / Audio exporteren blader je naar de gewenste opslagmap. Vul daarna een bestandsnaam in en kies het gewenste bestandsformaat. Je hebt onder meer keuze uit wav, aiff, flac, wma en mp3. Voor de opslag van mp3-bestanden is er overigens wel een extra tooltje vereist, namelijk de zogeheten Lame-encoder. Dit tooltje download je hier. Afhankelijk van welk formaat je hebt gekozen, stel je eventueel nog de gewenste kwaliteit in. Klik als laatste op Opslaan.