Een NAS is al een heel stuk veiliger dan bestanden op je pc lokaal opslaan, maar het kan nog beter. Want het maken van back-ups is een goede gewoonte. Dankzij Synology Hyper Backup is dat een eitje. Gewoon back-ups maken naar een aangesloten USB-schijf of – de luxe variant – naar een andere NAS in huis.

Het is sowieso verstandig om een NAS in gespiegelde RAID-configuratie te gebruiken. Gaat er dan een schijf kapot – kan altijd gebeuren natuurlijk – dan is alles snel en eenvoudig te reconstrueren na het simpelweg vervangen van de defecte dwarsligger. Echter: zie dat RAID nooit als alternatief voor een back-up. Bij een elektronisch defect zouden – hoewel de kans klein is – meerdere schijven tegelijk defect kunnen raken. En dan is er geen lief moedertje meer dat data nog kan herstellen. Ook snapshots zijn om precies die reden niet als alternatief voor een gedegen traditionele back-up bruikbaar. Synology Hyper Backup biedt uitkomst!

Naar andere NAS of USB-schijf

Synology Hyper Backup is een verder kosteloze app voor NAS'en van dat merk. Het is primair bedoeld voor het maken van back-ups naar een externe USB-schijf of een andere NAS van hetzelfde merk in je thuisnetwerk. Ook worden wat externe opslagdiensten ondersteund, maar die laten we in dit artikel voor wat ze zijn. Wil je dat, lees dan zeker dit artikel even. We gaan in deze how to aan de slag met het back-uppen naar een andere NAS in het thuisnetwerk. Vrees echter niet: de back-up naar een USB-schijf werkt ’t zelfde. Met één verschil: voor de NAS-naar-NAS-back-up moet je op de doel-NAS een doel-tool installeren. Precies daar beginnen we dan ook mee. Log in bij je doel-NAS en installeer vanuit Package Center de app Hyper Backup Vault. Eenmaal geïnstalleerd hoef je daar verder niks mee te doen. De tool zorgt er simpelweg voor dat de NAS waarop het draait als doel beschikbaar gemaakt wordt. Onder de motorkap gebeurt er natuurlijk meer, maar daar hoef jij je niet druk om te maken.

Doel-NAS-tool en account

Maak op de doel-NAS een gedeelde map aan, in dit voorbeeld HYPERBACKUP. Koppel deze map liever niet – vanuit veiligheidsoverwegingen – aan je standaard admin-account. Als je NAS niet toegankelijk is vanaf de cloud is dat minder dramatisch, aan de cloud hangend is het opletten geblazen. Zou je dan namelijk je admin-account gekraakt worden, dan zijn je back-ups door kwaadwillenden via bijvoorbeeld ransomware te ‘gijzelen’ of gewoon te deleten. Best is het om voor de back-up een aparte account aan te maken, die alléén lees- en schrijfrechten heeft in de net gemaakte map HYPERBACKUP. 

Je maakt een gedeelde map trouwens aan via Configuratiescherm, Gedeelde map en Maken. Doorloop vervolgens de wizard; de opties spreken voor zich (en anders is er bij wat moeilijker zaken altijd uitleg te vinden via het vraagtekentje). Maak vervolgens een nieuwe gebruiker aan (Configuratiescherm, Gebruiker, Maken) die je alleen toegang geeft tot de net gemaakte gedeelde map. De wizard leidt je wederom door de procedure heen. Je doel-NAS is nu helemaal voorbereid.

©PXimport

Kies je doel

Installeer op de bron-NAS (ofwel de NAS waarvan je mappen wilt back-uppen) de app Hyper Backup, wederom te vinden in Package Center. Start deze app na installatie (te vinden in het startmenu). Kies in de Back-up wizard de optie Extern NAS-apparaat (of desnoods Lokale map & USB als je een externe USB-schijf als back-up-doel gebruikt). Klik op Volgende. Kies met de optie Back-uptaak maken geselecteerd de doel-NAS (die wordt na even wachten vanzelf gevonden via het daarvoor bestemde selectiemenu), vul zaken als de net ingestelde naam voor de gebruikersaccount en het bijbehorende wachtwoord in en kies de doelmap (wordt ook weer vanzelf gevonden na een klik op het selectiemenu achter Gedeelde map). Klik op Volgende en selecteer de map waarvan een back-up gemaakt moet worden. Dat mag ook een submap van een van de shares op je NAS zijn, als je bijvoorbeeld alleen de echt belangrijke documenten wilt back-uppen.

©PXimport

Apps en hun settings eventueel ook back-uppen

Na een klik op Volgende kun je nu – desgewenst – ook apps in de back-up mee laten nemen. Kan soms handig zijn als je erg complexe instellingen en dergelijke gemaakt hebt. Kies bijvoorbeeld de app Hyper Backup en je weet dat je ook een back-up achter de hand hebt van de instellingen van de back-up-taak die je nu aan het maken bent (en eventuele andere taken die je nog toe gaat voegen in de toekomst). Klik op Volgende.

Schema instellen

Nu gaan we de ‘schakelklok’ van de back-up instellen. Het kan handig zijn om het logboek bestandswijziging aan te zetten; beschikt je doel-NAS over genoeg opslagruimte dan kan de back-up compressie uitgezet worden. Scheelt weer snelheid. Achter Back-upschema inschakelen selecteer je de gewenste back-upfrequentie. Dat kan bijvoorbeeld dagelijks zijn, op een door jou gewenst tijdstip. Of elk uur, gedurende de werktijd van bijvoorbeeld 09.00 uur tot en met 17.00 uur. Vanzelfsprekend worden gegevens die je eventueel buiten die uur-back-ups schrijft uiteindelijk ook gewoon meegenomen in de back-up, alleen dan pas weer bij de eerste geplande back-up om 09.00 uur. Zet ook de optie Integriteitscontroleschema inschakelen aan. Kun je gewoon een keer in de week in de nachtelijke uren plannen en heb je dus verder geen last van. Kies wel een tijdstip dat niet samenvalt met een eventuele geplande back-up om conflicten te voorkomen. Deze controle levert een stukje extra zekerheid op! Klik weer op Volgende.

©PXimport

Roteren maar!

Om te voorkomen dat je doel-NAS ooit helemaal volloopt met back-ups is het zaak om Back-uprotatie aan te zetten. Je kunt via diverse opties het rotatieschema desgewenst helemaal finetunen. Een ‘set-and-forget’-optie is Smart Recycle. Uur-back-ups worden dan aan het eind van de dag ineengeschoven tot dag-back-ups. Die verworden na een tijdje tot week-backups, dan maand-back-ups enzovoorts. Overigens: alle back-ups gemaakt door Hyper Backup zijn van het ‘slimme’ soort. Alleen gewijzigde en nieuw toegevoegde bestanden worden namelijk daadwerkelijk geschreven en alleen die nemen dus écht nieuwe schijfruimte in. Dat maakt het geheel schijfruimtevriendelijk. Het aantal bewaarde versies kun je dus met een gerust hart op de standaard ingestelde 256 laten staan. Klik weer op Volgende.

Eerste back-up uitvoeren

Je back-up-taak is nu klaar. Op de vraag of je nu gelijk wilt back-uppen klik je op Ja. De volgende back-ups gaan automatisch van start op – meestal – de volgende dag op het net in de ‘schakelklok’ geprogrammeerde eerste back-uptijdstip in ’t schema. De eerste back-up kan lang duren (maar je hoeft er niet bij te blijven natuurlijk, alle volgende back-ups gaan een heel stuk sneller omdat dan alleen nog de verschillen geschreven hoeven te worden.

Back-up terugzetten

Om een back-up terug te zetten zijn er – al naar gelang wat je wenst – meerdere mogelijkheden. Ten eerste kun je een complete back-up zonder nadenken terugzetten. Handig als je bijvoorbeeld per ongeluk een complete map hebt gewist, of wanneer er iets heel ernstig mis is gegaan met de schijven in je NAS. In zo’n geval klik je in het venster van Hyper Back-up op de knop met de klok helemaal linksonder in dat venster (naast de +). Klik in het contextmenuutje op Gegevens, selecteer de (meestal) laatst gemaakte back-up en doorloop de rest van de wizard. Je kunt ook losse bestanden terugzetten. Klik daarvoor op Versielijst in het paneel rechts. Dubbelklik op een back-up waarvan je zeker weet dat een per ongeluk gewist bestand of (sub)map in aanwezig is. De ‘back-up bladeraar’ opent nu. Blader naar een bestand of (sub)map dat je wilt terugzetten, selecteer het en klik op de knop Terugzetten. Volg de eventuele instructies en klaar.

©PXimport

Op doel-NAS door back-up bladeren

Ook kun je op de doel-NAS door de back-up heen bladeren. Het simpelst werkt dat door simpelweg de app File Station te openen. Blader naar de – in dit voorbeeld nog altijd – map HYPERBACKUP. Dubbelklik op een back-upmap en wederom opent de Back-upverkenner. Deze keer niet voorzien van de knop Terugzetten maar van de knop Kopiëren naar. Ofwel: je kunt de back-up nu lokaal opslaan of naar een nieuwe NAS overhevelen bijvoorbeeld. Onder normale omstandigheden heb je verder geen omkijken meer naar het back-upgebeuren!

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.