Een NAS als centraal opslagpunt is ideaal, maar het maakt je ook kwetsbaar. Er staan zoveel data op, dat een back-up vaak wordt nagelaten of over het hoofd gezien. Terwijl je nas back-uppen wél belangrijk is. In deze workshop geven we tips waar je op moet letten bij het maken van een back-up en helpen we je met een goede strategie bij het plannen daarvan.

Vanaf het moment dat je een NAS in gebruik neemt, verschuift veel data van individuele apparaten naar de NAS. Je foto’s, video’s, documenten en installatiebestanden voor software staan dan niet meer op je pc, smartphone of tablet, maar op de centrale NAS. Die NAS zal bovendien ook nog vaak als back-upbestemming voor die apparaten dienen, zodat je bijvoorbeeld een back-up-image van je Windows-installatie hebt. Het grootste voordeel van de centrale opslag is dat je met elk apparaat bij je data kunt. Je vakantiefoto’s kun je overzetten van je camera naar de NAS, vervolgens bewerken op de pc en dan bekijken op de tv via een streamingkastje.

Back-ups voor NAS

Dat je alle data centraal hebt staan op een NAS is natuurlijk ook heel praktisch voor het maken van back-ups vanuit je NAS naar externe media of systemen. Dit kun je bovendien goed automatiseren, omdat de NAS toch altijd aanstaat. Elke NAS biedt uiteenlopende toepassingen voor zowel het synchroniseren van bestanden als het maken van back-ups. Helaas maakt niet iedereen daar (goed) gebruik van. 

Een van de misvattingen is dat de data toch wel veilig zijn, omdat bijvoorbeeld RAID voor extra gegevensbescherming zorgt, maar dat mag je niet met back-ups vergelijken (zie kader ‘RAID is geen back-up’). In de volgende workshop zullen we de belangrijkste toepassingen en aanvullende hardware bespreken voor het maken van back-ups van je NAS. In deze workshop richten we ons op de strategieën.

RAID is geen back-up

Het is misschien een inkoppertje, maar mensen verwarren RAID nog steeds met een back-up. Feitelijk zorgt RAID ervoor dat je systeem, zoals een NAS, blijft werken als één van de schijven defect gaat. Afhankelijk van het niveau van de bescherming, kunnen zelfs meerdere schijven kapotgaan. Dit geeft je de tijd het probleem op te lossen zonder dat je veel tijd verliest aan bijvoorbeeld een herinstallatie van software en het herstellen van een back-up van je NAS. RAID beschermt je niet tegen bijvoorbeeld blikseminslag of diefstal.

Strategie

Een goede back-upstrategie volgt de 3-2-1-vuistregel. Die stelt dat dat je drie kopieën van je belangrijke data moet hebben, op twee verschillende apparaten, waarvan één buitenshuis. Een kopie buitenshuis noemen we ook wel een off-site back-up. Zo dek je vrijwel alle risico’s af, zoals het falen van hardware, datacorruptie, diefstal of een menselijke fout. Je gebruikt immers meerdere apparaten voor het maken van de back-up, beschikt over meerdere kopieën en één daarvan bevindt zich op een andere locatie. 

Wat we hieraan nog kunnen toevoegen, is dat je voor elk apparaat waarmee je back-ups maakt ook de procedure voor het terugzetten van de back-up kent én hebt geprobeerd. Als je bijvoorbeeld een back-up naar de cloud maakt, zoals met Synology C2 Storage waar je verderop over leest, moet je er rekening mee houden dat het herstellen van data via je internetverbinding langer duurt dan je misschien gewend bent.

©PXimport

Welke data?

Bedenk bij het uitwerken van je plan welke data je zoal wil bewaren en hoe belangrijk de data zijn. Data op een NAS zijn in combinatie met RAID al redelijk beschermd. Als je wat films hebt gedownload, kun je die vast ook weer opnieuw downloaden als je ze kwijt bent. Maar van een zorgvuldig samengestelde videobibliotheek met uniek materiaal zul je wel een kopie achter de hand willen hebben. Stel dat je met de NAS beelden van bewakingscamera’s bewaart, dan zal het niet altijd nodig zijn om een back-up van die beelden te hebben. Het risico dat je precies de beelden nodig hebt op het moment dat je NAS crasht of de bliksem inslaat, is erg klein. 

Afhankelijk van de software die je gebruikt, kun je ervoor kiezen om alleen beelden veilig te stellen rondom gebeurtenissen zoals de detectie van beweging, of de beelden naar je e-mailadres te laten sturen. Voor bepaald materiaal zou je de eis voor een off-site back-up kunnen laten vallen. Dan accepteer je de gevolgen van bijvoorbeeld een inbraak of brand, in de regel vrij zeldzame gebeurtenissen.

Back-up van systemen?

Stel dat je pc of laptop crasht of wordt aangevallen door ransomware, is het natuurlijk ideaal als je een actuele en volledige back-up van het systeem voorhanden hebt. Maar meestal hoeft dat niet, als je alles bij de hand hebt om het systeem handmatig te herstellen. Is alles ook echt klaar daarvoor? Kun je software, maar ook bijvoorbeeld games, opnieuw downloaden en installeren? Of heb je installatiebestanden al klaarstaan in een mapje op je NAS dat je alleen maar hoeft te koppelen? Kun je na het installeren van bijvoorbeeld Outlook je e-mail en agenda herstellen? En heb je voor al deze acties je accountgegevens en licentiesleutels beschikbaar? Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden is daarvoor erg praktisch. 

Heb je geen systeemback-up, dan moet je er natuurlijk voor zorgen dat er back-ups zijn van alle belangrijke gegevens op pc of laptop. Hetzelfde geldt voor je smartphone en tablet. Denk aan de foto’s of video’s die je hebt gemaakt. Ook voor de data die je in de cloud bewaart, maak je bij voorkeur een back-up, zoals van je e-mail of de inhoud van je Dropbox. Providers zorgen daar vaak maar beperkt zelf voor. In de volgende workshop geven we tips over hoe je al deze data kunt veiligstellen op je NAS, ook als het om clouddata gaat.

Een paar bestanden hernoemen is zo gebeurd. Maar zodra je tientallen of honderden namen moet aanpassen, schiet handmatig werk tekort. Dan komt externe software goed van pas. PowerRename, onderdeel van de PowerToys-collectie, biedt uitkomst. Met deze slimme tool kun je grote aantallen bestanden in één keer hernoemen. Dat gaat snel, efficiënt en precies zoals jij het wilt.

PowerRename activeren

PowerRename is een stuk krachtiger dan de standaard hernoemfunctie van Windows. De tool maakt deel uit van PowerToys, een opensource-project van Microsoft. Wil je de Microsoft Store-versie installeren? Open dan het Startmenu, zoek naar Microsoft Store en start de app. Typ PowerToys in het zoekveld bovenaan. Klik op Installeren zodra je het programma hebt gevonden. Na installatie verschijnt PowerToys in het systeemvak van Windows. Open het, kies in de linkerkolom PowerRename en je ziet meteen een korte animatie van hoe de tool werkt. Klik op Instellingenopenen en controleer of PowerRename is ingeschakeld. Let op: bij ons werkte PowerRename pas na een herstart van het systeem.

Contextueel menu in Verkenner

Open de map met de bestanden die je wilt hernoemen. Selecteer ze allemaal met Ctrl+A en klik met de rechtermuisknop op de selectie. In het contextmenu van Windows Verkenner kies je onderaan de opdracht Naam wijzigen met PowerRename.

Zoeken en vervangen

Daarna opent het venster van PowerRename. In het veld Zoeken geef je in welk deel van de bestandsnaam je wilt vervangen. In het veld eronder typ je de nieuwe tekst. In ons voorbeeld vervangen we het woord Image door Kreta2015. Nog vóór de wijziging wordt uitgevoerd, toont PowerRename een overzicht: links de oorspronkelijke bestandsnamen, rechts de nieuwe. Zo zie je meteen wat er verandert. Daaronder kies je of de aanpassing moet gelden voor de volledige naam inclusief extensie, alleen de bestandsnaam, of alleen de extensie.

Met de knoppen onder Tekstopmaak pas je eenvoudig het hoofdlettergebruik aan, van alles in kleine letters, naar alles in hoofdletters, alleen een hoofdletter aan het begin, of elke beginletter van een woord in hoofdletters. Het laatste pictogram schakelt de nummering in. Activeer je dat, dan voegt PowerRename automatisch nummers tussen haakjes toe aan de bestandsnamen.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!