E-mailen, foto’s bekijken van de (klein)kinderen, skypen met vrienden of online winkelen—natuurlijk kan dat allemaal op een smartphone. Toch werkt het vaak net wat prettiger op een laptop, zeker als je wat ouder bent (ook al wil je dat misschien niet altijd toegeven). In dit artikel lees je waar je op moet letten bij het kiezen van een laptop voor senioren. Is het niet voor jezelf, dan misschien wel voor je ouders!

Lees ook: Dé oplossing voor als een Windows-update problemen geeft

Seniorenlaptop nodig? Deze vragen stel je eerst

Voordat je op zoek gaat naar een laptop voor senioren, zijn er een paar belangrijke vragen die je kunt stellen. De antwoorden helpen je om doelgericht te kiezen..

• Vraag 1: Waarvoor ga je de laptop gebruiken?

Is de laptop vooral bedoeld voor e-mailen, internetten en videobellen? Of wil je er ook documenten en brieven op schrijven, foto's bewerken of misschien zelfs games spelen? Dit bepaalt deels welke specificaties je nodig hebt. (Lees ‘je’ gerust als: je ouders, een bejaarde tante, enzovoorts.)

• Vraag 2: Hoeveel ervaring heb je met computers?

Heb je veel ervaring met het gebruik van laptops of ben je een beginner? Voor ervaren gebruikers zijn er meer opties en mogelijkheden. Voor een beginner is juist een eenvoudig te bedienen laptop beter geschikt.

• Vraag 3: Zijn er fysieke beperkingen?

Heb je bijvoorbeeld moeite met lezen van kleine letters of hoor je niet meer zo goed? Of zijn er motorische beperkingen die het lastig maken om te typen of een muis te gebruiken? Dan is het belangrijk dat de laptop aansluit bij je fysieke mogelijkheden.

• Vraag 4: Hoeveel geld wil je uitgeven?

Er zijn goede laptops in diverse prijsklassen. Met een beperkt budget van bijvoorbeeld 300 euro zijn al prima opties te vinden. Voor meer geavanceerde laptops kan dat oplopen tot 1000 euro of meer.

• Vraag 5: Welk besturingssysteem past het beste?

Voor veel senioren zijn Windows of macOS fijne keuzes, dankzij hun vertrouwde en overzichtelijke interface. Windows-laptops zijn meestal wat voordeliger, terwijl macOS bekend staat om zijn gebruiksvriendelijke en intuïtieve bediening.

Seniorenlaptop – Belangrijke eigenschappen

Wanneer je de vragen hierboven hebt beantwoord, kun je je selectie laptops al verfijnen. Je kunt je vervolgens gaan richten op de specifieke eigenschappen die prettig zijn voor wie wat ouder is.

• Groot scherm

Kies bij voorkeur voor een laptop met een scherm van minimaal 15 inch. Een groot scherm is prettiger voor je ogen en ideaal om foto's, video's en websites goed te kunnen bekijken. Een Full-HD resolutie (1920 bij 1080 pixels) zorgt voor scherpe beelden. Let ook op de helderheid van het scherm: voor comfortabel kijken binnenshuis kies je minimaal 250 nits.

• Ergonomisch toetsenbord

Kies een toetsenbord dat prettig typt. Voor wie iets minder vingervlug is, zijn laptops met grote, goed geplaatste toetsen ideaal. Sommige modellen hebben zelfs achtergrondverlichting, zodat je ook in het donker probleemloos kunt typen. Een ruime toetsafstand helpt daarnaast om per ongeluk verkeerde toetsen te vermijden.

• Niet te zwaar

Kies een laptop die niet te zwaar is, zodat je hem gemakkelijk kunt meenemen. De meeste laptops wegen tegenwoordig tussen de 1 en 2 kilo. Let wel op dat een heel licht model ook kwetsbaarder kan zijn. Een gewicht tussen 1,5 en 2 kg is voor senioren meestal prima te doen.

• Lange accuduur

Niemand wil voortdurend aan het stopcontact vastzitten. Kies daarom een laptop met een accuduur van minimaal 6 uur, zodat je de hele dag vooruit kunt op één lading. Sommige modellen houden het zelfs 10 uur of langer vol! De accuduur verschilt per model, dus let hier goed op bij het vergelijken.

• Geluidskwaliteit

Als je graag naar muziek luistert op je laptop of films en series wilt streamen, dan is een goede geluidskwaliteit natuurlijk belangrijk. Luister voordat je een laptop koopt even naar de speakers om te bepalen of het geluid goed en helder is. Er bestaan ook laptops met speciale software om het geluid te verbeteren.

• Voldoende opslag

Hoeveel opslagruimte je nodig hebt, hangt af van hoeveel programma's, foto's en andere bestanden je wil opslaan. Over het algemeen is 256 GB aan opslag genoeg voor de meeste gebruikers. Wil je veel foto's, video's en muziek op je laptop opslaan? Kies dan voor 512 GB of meer. Een ssd in plaats van harde schijf zorgt voor sneller opstarten. Wil je heel veel bestanden opslaan, dan kun je ook nog extra een externe harde schijf of ssd aanschaffen.

Ook interessant: 36 externe ssd's getest

©dan74

• USB-poorten

Kijk ook goed hoeveel usb-poorten een laptop heeft. Dit bepaalt hoeveel randapparatuur je kunt aansluiten, zoals een externe muis, printer of externe harde schijf. Tegenwoordig hebben de meeste laptops 2 tot 3 usb-poorten. Het is handig als minstens één hiervan een usb 3.0 poort is, voor snellere overdracht van gegevens.

• HDMI-poort

Met de HDMI-poort kun je de laptop makkelijk aansluiten op een televisie of groter computerscherm. Handig voor als je foto's op groot scherm wilt bekijken of films wilt streamen.

• Optische drive

Een optische drive (dvd-speler) is tegenwoordig een zeldzaamheid bij laptops. Heb je deze nog nodig om bijvoorbeeld films op dvd te kijken of om foto's vanaf een schijfje af te drukken? Controleer dan of de laptop die je op het oog hebt een ingebouwde optische drive heeft. Zo niet, dan kun je altijd nog een externe optische drive aansluiten via usb.

Handige extra's

• Touchscreen

Steeds meer laptops hebben een aanraakscherm. Dit is handig als je moeite hebt met een muis of touchpad. Je bedient de laptop simpelweg door het scherm aan te raken – zoals je ook je smartphone of tablet bedient. Let wel op dat je bij een touchscreen vaak wel wat inlevert op het gebied van schermkwaliteit en accuduur.

• Webcam

Met een ingebouwde webcam kan je makkelijk videobellen met familie en vrienden via Skype, FaceTime of andere programma's. De meeste moderne laptops hebben standaard een webcam, maar controleer dit voor de zekerheid. Let op de resolutie: 720p of hoger is aan te raden.

Voordat je écht gaat kopen …

Mocht er iets misgaan, dan wil je natuurlijk dat dit snel en goed wordt opgelost. Heb je een laptop op het oog? Check dan op de website van de fabrikant hoe het zit met de garantie en de bereikbaarheid van de klantenservice. Je vindt daar meestal ook handleidingen en eventuele extra software (zoals firmware) om de laptop in optimale conditie te houden.

Koop je een laptop voor iemand anders, bijvoorbeeld je ouders? Merk je dat ze er niet goed mee overweg kunnen, dan is een computercursus misschien een goed idee. In veel buurtcentra worden beginnerscursussen aangeboden die hen op weg kunnen helpen.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).