Zoek je extra opslag voor je pc of Mac? Dan is een externe ssd een goede investering. Maar een geschikt model vinden valt niet mee wanneer er tientallen verschillende modellen op de markt zijn. Wij hebben 36 verschillende modellen getest, variërend van eenvoudige, goedkopere oplossingen tot featurerijke modellen voor specifieke doeleinden.

Ssd’s zijn ook voor externe opslag de laatste jaren de standaard geworden. Ouderwetse mechanische schijven zijn weliswaar nog altijd iets goedkoper per gigabyte aan opslag, maar zijn kwetsbaar en vooral héél erg traag vergeleken met een goede externe ssd. Een externe ssd is sneller, compacter, stiller en duurzamer. In 2024 zijn de prijzen van flashgeheugen weer iets gestegen, maar ze zijn nog altijd veel goedkoper dan jaren geleden en voor een gangbare hoeveelheid opslag van 1 of 2 TB is de prijs eigenlijk geen overweging meer.

Vooral voordelen

De voordelen van een externe ssd boven een externe harde schijf zijn vergelijkbaar met de voordelen van een interne ssd. In de eerste plaats zijn ze vooral veel, maar dan ook héél veel sneller. Waar mechanische harde schrijven met een usb3.0-aansluiting rond de 100 MB/s halen, zitten ssd’s, afhankelijk van het model, tussen de 500 en 3000 MB/s. Ze zijn ook veel vlugger in random lezen en schrijven, wat belangrijk en vooral heel duidelijk merkbaar is wanneer je direct vanaf je externe schijf werkt. Kopieer je geregeld wat bestanden heen en weer, dan is een ssd al een mooie upgrade. Werk je direct vanaf een externe schijf, dan is een ssd eigenlijk onmisbaar.

Ssd’s zijn ook lichter, de lichtste modellen in onze test wegen nog geen 30 gram. Ook kunnen ze allemaal wel tegen een tikje of wat trillingen; zonder bewegende delen zijn ze een stuk minder kwetsbaar.

Verschillende klassen

Ssd’s kunnen worden ingedeeld in verschillende klassen. De laagste categorie zijn de usb-ssd’s met intern een SATA-ssd. Het gebruik van SATA beperkt deze ssd’s tot zo’n 550 MB/s. Deze herken je vaak aan het label usb 3.2 gen 1, het oude usb 3.0. Dat maakt ze in theorie nog altijd een stuk sneller dan harde schijven, maar anno 2024 zijn de prijzen van snellere ssd’s dermate gedaald dat dit soort ssd’s zelden nog de moeite waard zijn. Alleen bij een heel sterke aanbieding en voor licht gebruik zouden we ze overwegen.

Het nieuwe normaal zijn de usb 3.2 gen 2-ssd’s. Deze gebruiken intern de snellere NVMe-ssd en vormen de meerderheid van het huidige aanbod. De beperking ligt hier, afhankelijk van wat de fabrikant er precies in stopt, normaliter bij de snelheid van de usb-poort zelf, en dat is circa 1000 MB/s. De meeste pc’s van de afgelopen jaren hebben een dergelijke poort en prijstechnisch zien we dit soort ssd’s vaak al aan de onderkant van de markt bungelen.

Extra snel

De laatste jaren zijn er ook externe ssd’s met een usb 3.2 gen2x2-interface. Deze uitermate onhandig naamgegeven aansluiting ondersteunt snelheden tot 20 Gbit/s, wat ze in theorie twee keer sneller maakt. We zeggen nadrukkelijk in theorie, want niet alleen zijn lang niet alle exemplaren daadwerkelijk tweemaal sneller, de aansluiting is zo zeldzaam op zowel desktops als laptops dat je er maar zelden gebruik van kunt maken. Slechts een klein aantal moederborden en een handje vol van de nieuwste laptops ondersteunt deze standaard. Kortom, deze ssd’s zijn enkel voor een niche doelgroep.

Thunderbolt

In het topsegment bestaan ook thunderbolt-ssd’s. Thunderbolt-aansluitingen zijn iets gangbaarder, alle moderne MacBooks en menig moderne Intel-laptop heeft er een. Thunderbolt-apparaten werken in de regel niet op normale usb-poorten; zonder thunderbolt-aansluiting heb je er dus niets aan. Als je zo’n ssd meeneemt naar een ander systeem om bestanden over te zetten, bestaat de kans dat het apparaat niet herkend wordt. Let dus op of zo’n schijf wel bij je past. Recente thunderbolt-aansluitingen ondersteunen snelheden van 40 Gbit/s, wat thunderbolt-ssd’s veelal tot de allersnelste opties maakt. Uiteraard met bijpassend prijskaartje.

Alle ssd’s werken in principe op alle Windows-pc’s en Macs. Usb-ssd’s werken doorgaans ook met andere apparaten, zoals telefoons en consoles.

©cronislaw@gmail.com

Voornamelijk luxe laptops zijn voorzien van een thunderbolt-aansluiting.

Hoe wij testen

We testen externe ssd’s met verschillende gebruiksdoeleinden in gedachten. De meest gangbare zijn het simpelweg overzetten van bestanden, actief van de ssd werken en gamen. In de regel hebben fabrikanten het in hun specificaties bij ssd-prestaties enkel over de maximale snelheid die ze halen bij het overzetten van een kleine hoeveelheid data, maar een ssd die razendsnel grote videobestanden over kan zetten, hoeft niet per se snel te zijn wanneer je vanaf de ssd aan het werken of gamen bent en vice versa. Het is dus zaak je eigen gebruik vooraf in kaart te brengen en niet te veel op de maximale snelheid in de specificaties te letten, want daar heb je helaas bar weinig aan.

Zoek je vooral een ssd die snel bestanden kan overzetten, kijk dan in de tabel aan het eind van dit artikel naar de sequentiële prestaties: hoe hoger het getal, hoe beter. Dit getal is gebaseerd op een dataset van 64 GB. Kopieer je ook geregeld extreem grote hoeveelheden data, kijk dan in de tabel ook naar de kopieertest, daarbij gaan we uit van 300 GB. Sommige ssd’s zakken bij zulke langere acties wat prestaties betreft in en dat zal frustreren als je regelmatig grote hoeveelheid video’s of games over wilt zetten.

Zoek je een ssd om vanaf te werken, kijk dan naar de prestaties in de PC Mark 10 Storage Benchmark, een combinatie van real-world-benchmarks die echt gebruik nabootsen. Daarvan testen we een Quick-variant voor vrij licht gebruik, en een Full-variant die wat zwaarder gebruik nabootst, zoals foto- of videobewerking.

Voor gamedoeleinden gebruiken we de 3D Mark Storage Benchmark, eveneens een combinatie van verschillende benchmarks die het laden en updaten van games nabootsen.

Ben je meer een allroundgebruiker? Dan heb je het meest aan de totaalscore in de tabel waarin verschillende doeleinden gewogen worden. Een goede totaalscore wegen wij zwaar mee in ons eindoordeel.

De beste externe ssd voor jou hangt af van je gebruiksdoeleinden.

Uitgebreid testveld

Het aantal geteste modellen is inmiddels te groot om ze stuk voor stuk te bespreken, tegelijkertijd zien we dat de prijzen vrijwel dagelijks veranderen. We kijken naar zowel huidige als historische prijzen om de beste opties uit te lichten. Dat zijn de eerste modellen waar je naar zou moeten kijken als je een ssd wilt kopen, maar we raden je aan de actuele prijzen en acties in de gaten te houden. Een goede aanbieding op een model dat er gunstig voor staat in de tabel kan altijd een goede optie zijn, zelfs als hij niet door ons is uitgelicht.

De beste prijs-prestatieverhouding

Als je op zoek bent naar een ssd die een goede prijs combineert met prima prestaties, dan is de Crucial X8 al meerdere jaren onze tip. De X8 gaat echter met pensioen en het aantal winkels waar deze nog te koop is, neemt af. Gelukkig staan de opvolgers al klaar: de X9 en de X9 Pro.

Opvallend genoeg is de oude X8 nog altijd iets sneller in actief gebruik en gaming, maar de X9 is wel aanzienlijk goedkoper en houdt beter stand bij het overzetten van grote hoeveelheden data. De X9 Pro zit ertussenin, deze presteert als een (betere) middenklasse 10 Gbit/s-ssd, maar biedt ook als voordeel dat hij een IP55-rating heeft. Ook is de X9 Pro aanzienlijk compacter en lichter dan de X8, wel zo fijn. Dat maakt de Crucial X9 Pro voor ons de eerste keus voor een budgetbewuste aankoop.

Let er uiteraard op dat in deze categorie de prijs zwaar weegt, en de prijs per dag kan wisselen. Elke ssd met een redelijke totaalscore kan een interessant alternatief zijn als de prijs maar scherp genoeg is. Zo zijn ook de Transcend ESD310C of WD MyPassport goede keuzes.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Usb 3.2 gen 2 (10 Gbit/s)

De kleinste en lichtste

Kijken we in de tabel naar de kleinste en lichtste opties, dan valt Transcend direct positief op met drie modellen: de ESD310C, ESD330C en ESD320A. Dit zijn ssd’s die uitgevoerd zijn als usb-stick. Extreem compact dus, maar op prestatievlak zijn het echt keurige middenklassers. Andere echt kleine modellen, zoals de Kingston XS2000 en Corsair EX100U laten duidelijk punten liggen.

De iets oudere ESD310C heeft niet onze voorkeur vanwege de losse dopjes die heel makkelijk kwijtraken, de nieuwere ESD330C en ESD320A schuiven de usb-aansluiting uit, wat net wat eleganter is. Je kiest dan in tegenstelling tot de ESD310C wel voor óf een type-c- óf een type-a-aansluiting. En daarmee loop je ietwat vertraging op bij grotere kopieeracties, na zo’n 250 GB zakken de prestaties in. Op zich een aardige buffer, maar niet ideaal als je veel wilt kopiëren. De onderlinge verschillen zijn echter marginaal en ons advies is dan ook om voor het model te kiezen met de aansluiting(en) die bij jouw gebruik passen. Tegenwoordig zal dat vooral usb-c zijn, wat de Transcend ESD330C uiteindelijk nipt onze favoriete mini-ssd maakt.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Usb 3.2 gen 2 (10 Gbit/s)

Encryptie gemakkelijk gemaakt

©CIDimport

Verschillende ssd’s in deze test bieden encryptie aan. Dat gaat vrijwel altijd via een wachtwoord en een bijbehorende applicatie. Begin 2020 bracht Samsung daar verandering in met de T7 Touch. Dit model maakte encryptie makkelijker dankzij een ingebouwde vingerafdruklezer. Eenmaal ingesteld, kun je de ssd gemakkelijk ontgrendelen met je vingerafdruk zonder dat je nog andere applicaties hoeft te gebruiken. Hierdoor werkt de encryptie ook op pc’s waarop het installeren van extra software niet is toegestaan. Verlies je de ssd en steekt iemand anders hem in een pc, dan doet hij niets zonder de juiste vingerafdruk. Het verbaast ons dat verder geen enkele concurrent er heil in lijkt te zien, waardoor Samsung deze categorie vier jaar op rij eigenlijk cadeau krijgt. Je moet de T7 Touch echter wel alleen overwegen als die makkelijke encryptie belangrijk voor je is. De prijs is niet echt een nadeel, maar de andere ssd’s, inclusief de eerder genoemde Crucial X9 Pro, presteren over de hele linie wat beter. De T7 Touch presteert prima, maar voor hetzelfde geld kun je ook betere prestaties kopen in plaats van de vingerafdruklezer.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Usb 3.2 gen 2 (10 Gbit/s)

De snelste

Op papier is de snelste usb-ssd van dit moment dezelfde als de winnaar van vorig jaar: de SanDisk Extreme Pro. Afgelopen jaar kwam echter aan het licht dat dit model in onverwacht grote aantallen met uitval kampt. Die van ons doet het nog altijd uitstekend en we weten dat SanDisk dit model al jaren in gigantische hoeveelheden verkoopt, en dat maakt het beoordelen van de klachten lastig. De klachten waren echter dusdanig breed verspreid, ook bij veel grote media, dat we een nieuwe kroningsceremonie niet op zijn plaats vonden. We noemen hem wel, want de prestaties zijn top en wellicht komt er nog nieuwe informatie aan het licht.

Voor nu staat de kroonprins echter klaar om de rol van snelste usb-ssd te vervullen: de Crucial X10 Pro. Crucials nieuwe topmodel doet eigenlijk alles wat we van een echte high-end-ssd verwachten: op elk vlak uitstekend presteren. Daarbij is de X10 Pro lekker compact, voorzien van een chique metalen behuizing mét IP-rating en is de prijs opvallend scherp. Voor slechts iets meer geld dan de betere budgetopties haal je hiermee een ultieme usb-ssd in huis waarbij we eigenlijk geen minpunten kunnen ontdekken.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Usb 3.2 gen 2x2 (20 Gbit/s)

De beste thunderbolt-ssd

In onze test hebben we ook enkele thunderbolt-ssd’s meegenomen, deze zijn door de bank genomen sneller, maar ook veel prijziger. Vaak betaal je een meervoud van een degelijke usb-ssd. Dat maakt thunderbolt-ssd’s een echte niche oplossing voor gebruikers die prestaties cruciaal vinden en voor wie een meerprijs totaal irrelevant is. Kennelijk is die markt zo klein dat er nauwelijks beweging in zit: de Sabrent XTRM gaat al even mee, Samsung is helemaal uit de markt gestapt en alleen SanDisk heeft nog iets uitgebracht de laatste jaren. Mocht je voor zo’n thunderbolt-ssd gaan, dan is de SanDisk Professional PRO-G40 wel een uitstekend product. Hij is pijlsnel wanneer je hem via thunderbolt aansluit, maar kan ook via een reguliere usb-poort aangesloten worden. Hiermee is het een positieve uitzondering onder de thunderbolt-ssd’s. Daarnaast heeft het apparaat een IP68-behuizing, oftewel hij is bestand tegen stof en water, en biedt drie meter valbescherming. Ook kun je er met een auto overheen rijden alsof het niets is. De prijs is fors, maar gunstig vergeleken met andere thunderbolt-ssd’s.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Thunderbolt 3 (40 Gbit/s) en usb 3.2 gen 2 (10 Gbit/s)

De beste ssd voor grote hoeveelheden data

Naast de PRO-G40 heeft SanDisk nog een opvallende niche oplossing in huis, de Professional Pro-Blade Transport met MAGs. Deze ssd combineert een stevige behuizing (Pro-Blade Transport) met hot swappable ssd’s (MAGs). Dat maakt deze oplossing groter en zwaarder dan de typische externe ssd’s, maar wel veelzijdig voor (semi)professioneel gebruik, zoals voor videografen. Daarbij behaalt deze combinatie de hoogste langdurige overdrachtssnelheid van alle ssd’s. Het verschil van minimaal 10 procent met de rest lijkt niet heel hoog, maar voor professioneel gebruik is tijd vaak het meest waardevolle bezit. Naast het formaat is ook de prijs een stevige consequentie van dit ontwerp. Je betaalt er flink meer voor, dus de veel betere prestaties bij grote bestandsoverdrachten ten opzichte van de snelle Crucial X10 Pro of Samsung T9 moet wel echt een belangrijk punt vormen.

Pluspunten

Minpunten

Klasse

Usb 3.2 gen 2x2 (20 Gbit/s)

Resultaten

In onderstaande afbeelding vind je de testresultaten van de geteste ssd's.

Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Conclusie

Bij externe ssd’s zijn er weinig echt slechte producten, er zijn vooral slechte prijzen. Een aantal ssd’s doen wel unieke dingen. Zo biedt de Samsung T7 Touch eenvoudige encryptie en ondersteunt de SanDisk PRO-G40 zowel thunderbolt als usb. Het gros concurreert echter vooral op prestatieverschillen, die regelmatig gering zijn vanwege de usb-interface, en prijsverschillen die van dag tot dag veranderen.

Voor de meeste gebruikers kunnen is elke ssd die een beetje aardig scoort in de totaalscore niet mis. De prijzen, en vooral aanbiedingen, zijn voor veel gebruikers daarom belangrijk. We hebben enkele ssd’s uitgelicht, maar ook ssd’s die we niet genoemd hebben, kunnen de beste koop zijn als ze scherp aangeboden worden.

Ben je een veeleisendere gebruiker, denk dan vooral goed na over hoe jij de ssd gebruikt en hoe die ssd op dat vlak presteert. We zien namelijk dat een aantal ssd’s in specifieke taken beter uit de verf komen dan andere. Positief is dat de betere allrounders nauwelijks duurder zijn dan instappers, dus een kwaliteitsproduct kopen hoeft niet de hoofdprijs te kosten.

Een laptop meenemen op vakantie lijkt handig. Even foto's uitzoeken, een filmpje kijken of wat werk afronden. Maar afhankelijk van je bestemming en manier van reizen zijn er een paar dingen waar je van tevoren goed over na moet denken. Of je nu gaat kamperen in een tent, met de caravan op pad gaat of een huisje of hotel boekt, iedere situatie stelt z'n eigen eisen aan hoe je je laptop gebruikt, beschermt en voorbereidt.

Lees ook: Alternatieve checklist: 19 tips voor een zorgeloze vakantie

Kamperen: zonder stroom of wifi

Wie gaat kamperen in een tent, heeft meestal geen stroomvoorziening of wifi tot zijn beschikking. De laptop moet het dus doen op de accu, en je internetverbinding moet je zelf regelen. Zorg daarom dat je laptop volledig is opgeladen voordat je vertrekt. Als je meerdere dagen zonder stopcontact zit, kan een powerbank met een hoge capaciteit uitkomst bieden, al moet die dan wel geschikt zijn voor laptops. Niet elk model levert voldoende vermogen.

Wifi is er op de meeste campings wel, maar vaak alleen bij de receptie of het sanitairgebouw, en meestal niet gratis of stabiel. Wil je toch online kunnen, dan kun je je smartphone gebruiken als hotspot. Dat heet tethering: je telefoon fungeert dan als een soort draagbare wifi-router via je mobiele dataverbinding. Check vooraf bij je provider of je databundel groot genoeg is en of tethering is toegestaan in het buitenland. Grote downloads, zoals systeemupdates of cloudsynchronisatie, kunnen je databundel snel opslokken. Zet automatische updates daarom uit en pauzeer de synchronisatie met diensten als OneDrive of Google Drive zolang je via je telefoon online bent.

Houd er ook rekening mee dat in afgelegen gebieden mobiel internet soms traag of onbetrouwbaar is. Download daarom bij voorkeur alles wat je nodig denkt te hebben voor je vertrekt, van kaarten en routes tot films of series. Zo houd je grip op je verbruik én voorkom je onaangename verrassingen bij thuiskomst.

©TeTe Song

Caravan: iets meer luxe, maar nog steeds beperkingen

Wie met een caravan reist, heeft het vaak net wat makkelijker. Sommige staanplaatsen hebben een stroomaansluiting en er zijn meestal meer voorzieningen. Toch geldt ook hier dat je niet kunt rekenen op snel of onbeperkt internet. Installeer een VPN op je laptop als je gebruik wilt maken van publieke netwerken. Daarmee versleutel je je verbinding, zodat anderen niet zomaar kunnen meekijken of gegevens onderscheppen. Dit is vooral belangrijk als je e-mails checkt, online bankiert of inlogt op accounts.

Zelfs als je een wifi-netwerk kunt gebruiken, is het verstandig om automatische updates op je laptop tijdelijk uit te schakelen. Het klopt dat bij gebruik van wifi dataverbruik in principe geen rol speelt, tenzij je op een plek zit waar je moet betalen per MB of waar het netwerk bewust is afgeknepen. Wat wél vaak speelt op campings of in hotels: de verbinding is traag, instabiel of wordt gedeeld met veel andere gasten. Grote downloads zoals systeemupdates kunnen dan het netwerk zwaar belasten, waardoor alles tergend langzaam gaat of zelfs vastloopt. Door updates uit te stellen, houd je de verbinding werkbaar voor jezelf en anderen.

Heb je helemaal geen wifi tot je beschikking, dan ben je aangewezen op mobiel internet via je smartphone. Hoe je dat het beste aanpakt, heb je al eerder in dit artikel kunnen lezen.

©InsideCreativeHouse

Huisje of hotel: alles bij de hand, maar blijf alert

In een vakantiewoning of hotel hoef je je over de stroomvoorziening doorgaans geen zorgen te maken en ook is er meestal wel een wifinetwerk dat redelijk functioneert. Toch blijft het belangrijk om alert te zijn. De beveiliging van dit soort vakantienetwerken is vaak minimaal. Zonder VPN is je verbinding eenvoudig te onderscheppen. Gebruik daarom altijd een VPN-dienst of kies ervoor om vertrouwelijke zaken, zoals het inloggen op je bank, uit te stellen tot je op een vertrouwd netwerk zit.

Zorg ook in deze situatie voor een recente back-up. Denk aan synchronisatie met OneDrive, Google Drive of iCloud, maar ook aan een kopie op een externe ssd of usb-stick. Mocht je laptop gestolen worden of beschadigd raken, dan heb je in elk geval je bestanden nog.

In het buitenland: adapter, handbagage en verzekering

Ga je naar het buitenland, dan zijn er extra zaken om op te letten. Niet elk land gebruikt dezelfde stopcontacten en netspanning. Een universele wereldstekker is daarom handig, zeker als je meerdere apparaten mee hebt. Voor sommige bestemmingen heb je ook een spanningsomvormer nodig, hoewel moderne opladers vaak meerdere voltages aankunnen. Check dit op het label van je oplader.

Bij vliegreizen moet je goed kijken naar de bagageregels. Bij budgetmaatschappijen zoals Ryanair of Easyjet mag je soms maar één stuk handbagage meenemen. Dat betekent kiezen: een rugzak met je laptop of een trolley met kleding. Wil je beide, dan moet je bijbetalen. Stop je laptop liever niet in ruimbagage. Niet alleen vanwege de kans op beschadiging, maar ook omdat lithiumbatterijen daar eigenlijk niet thuishoren en zelfs geweigerd kunnen worden. Als het echt niet anders kunt, gebruik dan een stevige hoes of laptoptas, leg je laptop midden in je bagage tussen kleding en meld bij het inchecken dat er elektronica in zit.

Nog even dit: voorbereid op pad

Een goede voorbereiding voorkomt veel gedoe. Werk je besturingssysteem en antivirussoftware bij vóór vertrek, zodat je onderweg niet verrast wordt door verplichte updates. Kijk of je genoeg opslagruimte hebt voor je vakantiefoto's of -video's. Denk ook aan offline gebruik: stel je e-mailclient in op offline modus, download navigatiekaarten en sla films of series lokaal op. Apps als Netflix en Disney+ bieden standaard de mogelijkheid om titels offline te bewaren.

Pas ook je tweestapsverificatie aan voordat je vertrekt. Wie normaal via sms een code ontvangt, kan in het buitenland tegen problemen aanlopen, vooral als het Nederlandse nummer niet werkt of buiten bereik is. Gebruik liever een authenticator-app, zoals Google Authenticator of Authy. Daarmee ontvang je je inlogcodes ook zonder mobiele verbinding, zolang je je smartphone maar bij je hebt.

Tot slot: laat je laptop niet in de volle zon liggen, in een warme auto of op een vochtige plek in de tent. Hitte en vocht zijn funest voor de elektronica. Gebruik bij voorkeur een waterdichte hoes of sleeve en bewaar hem op een droge plek in de schaduw. Fijne vakantie!

Hisense richt zijn pijlen op het middensegment, en deze 65U7Q Pro is daar een goed voorbeeld van. Het toestel verbetert een aantal zwakke punten van zijn voorganger en stoot daarmee duidelijk door naar de betere toestellen. Maar Hisense heeft niet alle minpunten weggewerkt. Bovendien toont de nieuwe versie van het VIDAA U-systeem dat niet alle aanpassingen een verbetering zijn.

Wie in het middensegment voor een televisie shopt, levert onvermijdelijk wat in op het gebied van design. De U7Q Pro is daarop geen uitzondering. Het toestel oogt degelijk, maar springt niet in het oog als een staaltje van topdesign. In tegenstelling tot zijn voorganger heeft hij nu wel een relatief vlakke rug. Daardoor springt het 7,5 cm dikke profiel wat meer in het oog, al maskeren de schuine zijdes dat enigszins. Het toestel staat op een centrale voet die bestaat uit twee voetsteunen afgedekt met een kunststof plaat. Het resultaat oogt wat saai en verraadt zijn middenklasse-roots. De afwerking van het toestel zelf is degelijk, de voet mocht misschien iets geraffineerder.

Aansluitingen

Hisense is overgeschakeld op een nieuw hardwareplatform en dat komt in elk geval met één voordeel. De U7Q Pro beschikt nu over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 48 Gbit/s bandbreedte leveren. Dat is vooral voor hardcore gamers van belang. Die kunnen nu een soundbar aansluiten via ARC/eARC en hebben daarnaast de mogelijkheid om meerdere 4K120-bronnen te gebruiken.

Pc-gamers krijgen nog meer goed nieuws: zij kunnen nu een verversingsfrequentie tot 165 Hz in 4K gebruiken, en zelfs tot 288Hz in Full HD. De tv ondersteunt bovendien ALLM, HDMI VRR en AMD FreeSync, en is bovendien NVIDIA G-Sync Compatible. De input-lag scoort geen topresultaat, maar wel meer dan behoorlijk: 14,2 ms bij 4K60 en 10,1 ms bij 2K120.

De U7Q Pro is daarnaast uitgerust met twee usb-poorten, een minijack-ingang voor composiet video en stereo, een hoofdtelefoonaansluiting, optisch digitale audio-uitgang, ethernet, wifi 5 en bluetooth. Even opletten bij wandmontage, want de ethernetpoort, een van de usb-poorten en de optisch digitale audio-uitgang wijzen naar achteren. De rest van de aansluitingen bevindt zich aan de zijkant. De tv heeft een enkelvoudige DVB-T/T2/C-tuner, een DVB-S/S2-tuner en een CI+-slot. Met behulp van externe usb-opslag kun je live-tv pauzeren of opnemen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Verbeterde piekhelderheid en contrast

Vorig jaar worstelde de U79NQ met een matig contrast en doorsnee piekhelderheid. De U7Q Pro probeert dat duidelijk te verbeteren. Net als de voorganger gebruikt hij een VA-paneel met miniled-achtergrondverlichting, maar het aantal zones is opgetrokken van 384 naar 560 (28 x 20). In de HDR Filmmaker-modus meten we 1537 nits piekhelderheid op het 10%-venster; dat is 40 procent verbetering ten opzichte van het voorgaande model. Daartegenover haalt het volledig witte scherm maar 423 nits, en dat is dan weer 25 procent lager dan vorig jaar. Mogelijk heeft Hisense de optimalisatie gericht op speculaire highlights in plaats van algemene helderheid.

Ook het contrast is verbeterd, al blijft het eigen ANSI-contrast van het VA-paneel onveranderd op een eerder bescheiden 3190:1. Maar in de Filmmaker-modus verbetert de local dimming (in de Laag-stand) dat naar een mooie 7100:1 en zelfs 18.930:1 op eenvoudiger testpatronen. Dat is een degelijk resultaat, maar loopt nog steeds wat achter op concurrenten.

De zone-aansturing is prima, hoewel aan de leidende randen van heldere objecten een subtiele dimming zichtbaar kan zijn, vooral tegen een erg donkere achtergrond. Hogere local dimming-instellingen bieden geen substantiële contrastverbetering, maar introduceren wel merkbaar verlies van zwartdetail en onderdrukking van kleinere lichtaccenten. De voorzichtige dimming-aanpak zorgt er ook voor dat vage halo-effecten zichtbaar blijven, met name op donkere achtergronden en in HDR-content.

Door de matige kijkhoek wordt dat duidelijk zichtbaar als je te ver opzij zit. Kijk je echt bij volledige verduistering, dan kun je overwegen om de lokale dimming naar de medium-stand te schakelen. Het paneel van ons testmodel had wat beperkte uniformiteitsproblemen, waardoor soms een 'dirty screen effect' zichtbaar was bij heldere beelden. Denk eraan dat dit kan variëren tussen individuele toestellen.

HDR-content en kalibratie

Met ondersteuning voor HDR10, HDR10+, Dolby Vision IQ met Precision Detail is de U7Q Pro perfect uitgerust voor het breedste aanbod aan HDR-content. Dolby Vision IQ levert consistent de beste resultaten met uitstekende diepte en nuance. HDR10-prestaties zijn dankzij betere tonemapping duidelijk mooier dan vorig jaar. Er blijft meer contrast in het beeld en het 92% P3-kleurbereik ondersteunt rijke, verzadigde kleuren.

De HDR Tonemapping geeft een wat gemengd resultaat. Het kan witdetail en heldere kleurtinten beter zichtbaar maken, maar donkere beelden worden donkerder, terwijl heldere fragmenten helderder worden. Dat is zelden gewenst, dus het gebruik van deze instelling blijft twijfelachtig.

Zowel de SDR als de HDR Filmmaker-modus zijn redelijk goed gekalibreerd; de fouten die we opmerken zijn zelden duidelijk zichtbaar. In SDR merken we dat de grijsschaal wat naar geel uitwijkt, maar gelukkig zonder kwalijke gevolgen op huidskleuren. In HDR is het resultaat beter: de grijsschaal is neutraal, maar iets te donker terwijl kleuren dan weer vaak wat te helder zijn. Beide leveren uitstekende schaduwdetails, alleen heel donkere HDR-beelden ondervinden wat last van het beperkte contrast.

©Hisense

Beeldverwerking

De Hi-View AI Engine Pro levert prestaties die grotendeels in lijn liggen met die van de vergelijkbare modellen van vorig jaar. Dat betekent prima deinterlacing van 1080i-content en prima ruisonderdrukking voor willekeurige ruis. De prestaties met blokruis (gevolg van MPEG-compressie) blijven echter wat aan de zwakke kant. De upscaling levert mooie resultaten die weliswaar relatief zachte beelden opleveren. Je kunt de scherpte-instelling iets verhogen of met behulp van de superresolutie-instelling wat extra detail zichtbaar maken.

Hoe dan ook blijft het opletten met dvd-beelden, omdat die van relatief lage kwaliteit zijn en fouten daardoor makkelijker zichtbaar zijn. Zo kan superresolutie daar voor een overmatig uitgevlakte look zorgen, of voor onnatuurlijk scherpe randen. Voor de meeste instellingen (ruisonderdrukking, superresolutie) is de laagste stand bovendien erg voorzichtig, terwijl de medium-stand soms juist wat te sterk is.

Goede punten zijn er voor de weergave van 10 bit-gradienten, zoals in HDR-content. Die zijn mooi geleidelijk zonder duidelijke strookvorming. In SDR-content zijn zichtbare kleurstroken weg te werken met de Kleurverloop-instelling. Je kunt ook deze het best op de laagste stand zetten, ook al werkt die niet alle problemen weg. De medium stand is ook hier iets te agressief en kan detail verwijderen.

Het paneel heeft een goede bewegingsscherpte, zeker met behulp van de optie 'Hoge Verversingssnelheid', die een verversingssnelheid van 240 Hz gebruikt in ruil voor het verlies van wat verticaal detail. Het is een prima optie voor sport en mogelijk zelfs voor film, al zien we daar minder noodzaak. Vind je het schokken bij lange camerabewegingen storend, activeer dan Ultra Smooth Motion; de processor creëert dan vloeiende beweging zonder veel beeldfouten.

Stevige audio

De audioconfiguratie is wat steviger dan vorig jaar. De 2.1-opstelling is uitgebreid met twee zijwaarts gerichte luidsprekers naar een 2.1.2-configuratie. Het totale vermogen gaat daarmee van 40 naar 50 watt. De Hisense haalt flink wat volume uit dat vermogen, maar heeft moeite om de controle te bewaren als je echt veel volume vraagt. Dan hoor je vervorming en af en toe zelfs wat klanken die doen vermoeden dat het chassis trilt.

De U7Q Pro ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X, en met de zijwaarts gerichte luidsprekers is er een goed surround-effect en beperkt hoogte-effect. De woofer zorgt voor goede basondersteuning. In deze prijsklasse vinden we de prestaties goed; die zullen voor veel mensen dan ook volstaan.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Erg druk thuisscherm

VIDAA U9 brengt een aantal veranderingen, maar blijft wel bij zijn basisprincipes. Dit 2023-artikel met een volledig overzicht van VIDAA U7 geeft aan je wat je zoal kunt verwachten. Wat is er veranderd? Het lokale aanbod aan apps groeit, zij het erg traag. HBO Max en Streamz (BE) zijn aan de lijst toegevoegd, maar NOS Live, NPO Start, Pathé Thuis, Ziggo Go, VRT Max en GoPlay ontbreken nog steeds.

Op het thuisscherm staat de lijst met apps nu onderaan; centraal in beeld staat voortaan een lijst aanbevelingen. Die heeft nu helemaal links een tegel voor de meest recent gebruikte bron en een tegel voor de ingangen. Dat zijn redelijke wijzigingen. Wat we echter storend vinden, is dat de reclame-carrousel bovenaan erg snel van item wisselt. Dat is op zich al verwarrend: wie een item in de app-lijst selecteert, ziet die twee rijen van plaats verwisselen, terwijl er onderaan nogmaals een banner met reclame de kop opsteekt. Dat zorgt ervoor dat er te veel activiteit is op het thuisscherm, zodat de gebruikservaring onrustig wordt. Hisense pusht ook heel hard zijn associatie met FIFA, ook niet echt aangenaam. Het begint op overmatige reclame te lijken.

De afstandsbediening is op wat kleine wijzigingen na overgenomen van vorig jaar. Ze is aangenaam in gebruik, vooral door de toetsen met zachte maar duidelijke aanslag. De ingebouwde oplaadbare batterij wordt gevoed door een fotovoltaïsch (zonne)paneel. Doordat dat aan de voorzijde is geplaatst, is de afstandsbediening relatief lang van vorm, maar dat stoort eigenlijk nooit.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Conclusie

De Hisense 65U7Q Pro presenteert een duidelijk beter contrast dan zijn voorganger, die op dat vlak wat onderpresteerde. Een aantal minpunten is echter wel gebleven. Zo blijft dynamische tonemapping voor HDR een lastige zaak: soms verbetert het beeld, soms verslechtert het. VIDAA U heeft een paar extra lokale apps gekregen, maar redelijk wat lokale apps zijn na meerdere jaren nog steeds niet beschikbaar. De nieuwe layout van het thuisscherm lijkt ons ook te druk; dat kan verwarrend zijn.

Op het gebied van beeldkwaliteit is er duidelijke verbetering met sterkere contrastprestaties en meer piekhelderheid. Voor HDR heb je ruime formaat-ondersteuning en prima weergave met voldoende impact. Gamers krijgen extra mogelijkheden dankzij de vier HDMI 2.1-poorten en goede bewegingsscherpte met zelfs een optie om tot 4K165 of 2K288 te gaan. De nieuwe behuizing heeft ook plaats gegeven aan een iets ruimere audio-oplossing met degelijke resultaten. De 65U7Q Pro lijkt ons goed geprijsd voor wat hij biedt, maar heeft mogelijk wel stevige concurrentie van gelijkwaardige TCL-modellen.