Met emulators kun je oude games, bijvoorbeeld uit het tijdperk van Atari, weer tot leven wekken. Hoe werkt het? Wat mag je wel en niet met een emulator? Lees verder en ontdek het.

Misschien kun je je de tijd van de nostalgische computergames nog goed herinneren. Mogelijk speelde je ze op een Atari- of Commodore-machine. Helaas raken sommige games in de vergetelheid. Met een emulator kun je deze oude tijden opnieuw beleven. Een emulator bootst de omgeving na waarvoor de game oorspronkelijk is ontwikkeld. Zo speel je bijvoorbeeld met een emulator een spel binnen Windows, terwijl dat oorspronkelijk is gemaakt voor Atari. Met de juiste emulator speel je games voor platforms uit het verleden.

Het spelen van oude games is overigens bijzonder populair. Er bestaat een grote groep enthousiaste gebruikers en er zijn verschillende emulators beschikbaar. Ook grote partijen zijn flink aan de slag gegaan met emulators. Een goed voorbeeld hiervan zijn de emulators die je vindt bij de Nintendo Switch. Op dit platform kun je een grote hoeveelheid games uit het verleden spelen, voor onder meer de NES- en SNES-consoles.

Met een emulator speel je games uit het verleden.

Regelgeving

Ga je met een emulator aan de slag, dan is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de spelregels. Je mag een emulator in de meeste gevallen zonder problemen gebruiken. Uiteraard heb je ook de game nodig die je wilt spelen. Hiervoor geldt dat je deze legaal in je bezit moet hebben.

Op internet zwerven talloze games rond, maar let er hierbij op dat je de rechten hebt om de individuele games te spelen. Dat betekent vaak dat je de game moet hebben aangeschaft. Het zomaar downloaden en installeren van een ROM-bestand zonder dat je hiervan eigenaar bent en nooit voor de game hebt betaald, is in veel gevallen illegaal.

ROM’s

De spellen zelf worden in de emulatorwereld aangeduid met ROM, een afkorting van Read Only Memory. Een ROM verwijst naar de tijd waarin spellen hoofdzakelijk werden gedistribueerd via spelcartridges. Om een spel te spelen, heb je twee onderdelen nodig: een emulator en een ROM. Voor de ROM moet je zelf zorgen, waarbij je uiteraard rekening houdt met de regelgeving. Er bestaan verschillende ROM’s, waaronder voor homebrew-games. Dit zijn spellen die niet door grote speluitgeverijen zijn gemaakt, maar door de community.

Oude games

Ben je op zoek naar een specifiek spel uit het DOS-tijdperk? Vaak zijn deze games niet meer eenvoudig te krijgen. Via The Internet Archive is er nog steeds de kans dat je deze game wel kunt spelen. Je maakt hiervoor gebruik van de bibliotheek met MS-DOS-software. Er zijn collecties met MS-DOS-games en met klassieke computergames. Helaas is de website van The Internet Archive regelmatig niet bereikbaar. De kans is dan ook aanwezig dat je niet op elk moment van de dag een spel kunt spelen.

DOSBox

Heb je goede herinneringen aan de games die je op een MS-DOS-computer speelde? Heel veel software werkt niet meer naar behoren op nieuwere systemen. Met een DOS-emulator kun je alsnog oude software gebruiken. DOSBox maakt een afgeschermde omgeving waarin de klassieke DOS-instellingen worden nagebootst. Het is geen plug-and-playomgeving, dus moet je zelf nog enkele stappen uitvoeren om het geheel werkend te krijgen.

Zorg dat je op de website van de makers de nieuwste versie binnenhaalt. Kies voor Windows door Win32 installer. Installeer DOSBox nu in een aparte map. Deze mag je zelf kiezen. Maak bijvoorbeeld de map aan C:\DOSBox. Maak een andere map aan voor de spellen die je hebt en graag wilt spelen, bijvoorbeeld C:\Games. Voor elk spel maak je vervolgens daarin een eigen map aan. Het resultaat hiervan is bijvoorbeeld C:\Games\Spel1, C:\Games\Spel2, C:\Games\Spel3. Nu is het tijd om je spellen te verzamelen en deze een voor een naar de zojuist gemaakt spelmappen te kopiëren.

DOSBox emuleert een klassieke DOS-omgeving.

Spel starten

Open nu de map C:\Dosbox (dus waarin je DOSBox hebt geïnstalleerd) en dubbelklik op Dosbox.exe. In het venster geef je vervolgens aan waar DOSBox de oude spellen kan vinden. Gebruik hiervoor de opdracht Mount C C:\Games. Druk op Enter. Je keert hierna weer terug naar de opdrachtprompt.

Schakel nu over naar de locatie met de spellen. Typ hiervoor C:. Druk op Enter. Om een spel te spelen, laat je DOSBox de map openen waarin de game zich bevindt. Typ hiervoor Cd Spel1, om de submap Spel1 te openen. Druk op Enter. Typ tot slot de naam van het uitvoerbaar bestand (exe-bestand) om het spel te openen en de games te spelen.

Laat DOSBox weten waar de games zijn te vinden.

RetroPie

Heb je de smaak te pakken gekregen? Bouw dan je eigen emulator! Een goed platform hiervoor een Raspberry Pi, in combinatie met RetroPie. Online vindt je verschillende kant-en-klare kits, maar je kunt ook zelf een emulator bouwen. Gebruik hiervoor bij voorkeur een Raspberry Pi 4. Kies bovendien voor een microSD-kaart van minstens 8 GB. Hoe groter de opslag, hoe meer games je kunt opslaan. Verder is een spelcontroller uiteraard ook van belang.

Op de website van RetroPie lees je verder welke onderdelen je nodig hebt. Ook kun je hier de recentste versie van de emulator downloaden. Ga je aan de slag met RetroPie op Raspberry Pi, dan vind je op de website ook de stappen voor deze installatie. Houd er rekening mee dat RetroPie niet compatibel is met de Bullseye-versie van Raspberry Pi.

Een meer recent en gedetailleerder stappenplan vind je op deze webpagina. De maker baseert zich hierbij op een handmatige installatie op Raspberry Pi 5-hardware.

Met RetroPie en Raspberry Pi kun je een eigen emulator bouwen.

RetroArch

Een interessante emulator met veel aanpassingsmogelijkheden is RetroArch. Je kunt deze emulator gebruiken binnen Windows, maar interessant is dat de makers ook ondersteuning hebben ingebouwd voor andere platformen. Zo draait RetroArch ook op iOS en Android en op spelconsoles zoals de PlayStation en Nintendo Switch. Via deze website vind je het complete overzicht.

Net als bij de andere emulators, moet je ook deze wel goed instellen. Het programma is opgebouwd uit acht tabbladen. Via het onderdeel Hoofdmenu heb je controle over de games en andere programma’s die je wilt gebruiken. Zorg ervoor dat je de nieuwste en meest complete bestanden hebt. Kies in Hoofdmenu voor Online Updater. De werking is van RetroArch is gebaseerd op cores. Een core kun je beschouwen als een specifieke emulator die draait binnen de RetroArch-omgeving. Dit geeft je meteen de vrijheid om te kiezen welke emulator (en daarmee cores) je installeert.

De meeste emulators kosten het nodige instelwerk.

Wat je nodig hebt

Om RetroArch te laten werken, heb je een aantal zaken nodig. Je moet natuurlijk zelf beschikken over de games die je wilt spelen. Het gaat hier om de ROM’s waarover je eerder in dit artikel hebt gelezen. Je zorgt ervoor dat je een aparte map maakt (bijvoorbeeld Games) waarin je deze spellen plaatst.

Verder heb je voor RetroArch een zogeheten BIOS-bestand nodig. BIOS-bestanden mogen niet worden gedeeld, dus deze moet je zelf op een legale manier regelen. Hierna richt je de RetroArch-omgeving verder in. Daarbij is het belangrijk dat je ook de bediening (bijvoorbeeld met een toetsenbord of nog beter: met een gamecontroller) correct instelt. Lees hiervoor dit duidelijke stappenplan met verdere uitleg.

Telefoonkoppeling

Speel je vaak spellen op je telefoon en wil je deze graag ook op een computer spelen? Dan kun je een emulator gebruiken, of slim gebruikmaken van het onderdeel Telefoonkoppeling dat je in Windows 11 vindt. Hoewel dit technisch gezien geen emulator is, stelt de functie je wel in staat om games van je telefoon binnen Windows te gebruiken.

Open Startmenu en typ Telefoonkoppeling. Volg de stappen van de wizard om je telefoon te koppelen. Het hoofdvenster van Telefoonkoppeling is opgebouwd uit meerdere tabbladen. Kies voor de tab Apps. Hier zie je een overzicht van recent gebruikte apps, bijvoorbeeld mobiele games die je hebt gespeeld. Klik op Telefoonscherm openen en zorg ervoor dat de telefoon is ontgrendeld. Het scherm van de telefoon wordt gespiegeld en alle apps zijn beschikbaar om op je computer te gebruiken.

Android-games (en apps) via je eigen telefoon en Windows spelen.

Favorieten

Via het venster van Telefoonkoppeling kun je ook veelgebruikte games makkelijk toegankelijk maken: voeg ze toe aan de sectie Favorieten. Ga naar de sectie Alle apps. Versleep vervolgens de favoriete apps naar het eerdergenoemde vak en laat ze hierboven los. Voortaan kun je de game direct starten vanuit het venster van Telefoonkoppeling.

BlueStacks

Wil je liever een volwaardige Android-omgeving emuleren en is het in Windows 11 ingebouwde Telefoonkoppeling niet voldoende? Dan kun je ook een Android-emulator voor Windows overwegen. Goed voorbeeld hiervan is BlueStacks. Let tijdens de installatie wel goed op en voorkom dat er ongevraagd extra programma’s worden meegeïnstalleerd.

Prettig aan BlueStacks is de uitgebreide ondersteuning van spelcontrollers. Zo kun je onder meer een PlayStation- of Xbox-controller aan de computer koppelen en BlueStacks automatisch de het juiste model laten detecteren. De spelbesturing in de game wordt vervolgens automatisch aangepast aan de gebruikte controller. Ook heb je voor BlueStacks niet een al te krachtige computer nodig. De emulator draait al met 4 GB intern geheugen en slechts 5 GB vrije schijfruimte. Mogelijk heb je nog een oude computer over, die je specifiek voor de emulator kunt inrichten.

Onlinespellen spelen

Een emulator geeft je de meeste vrijheid bij het spelen van games uit vervlogen tijden of voor platforms die je niet meer tot je beschikking hebt. Zoals je hebt gelezen, vraagt het instellen van een emulator wel de nodige tijd en aandacht. In plaats van een lokale emulator kun je ook gebruikmaken van de verschillende online-emulators die inmiddels beschikbaar zijn. Dit scheelt je het instelwerk en vooral van casual gaming zijn online emulators een aantrekkelijk alternatief.

Op www.playretrogames.online vind je een grote collectie games die je via de browser kunt spelen. Boven in de menubalk vind je een overzicht van games en platformen waarop ze zijn uitgebracht. Klik op een game en kies Play Now om de game direct te spelen. Aan het begin van elke game vind je instructies over de bediening, die vaak is afgestemd op het gebruik van een spelcontroller. Je kunt de games ook beeldvullend spelen.

Online spelen zonder een lokale emulator.

De Boox Go Color 7 Gen II moet de compacte kleur-e-reader naar een hoger niveau tillen. Met Android 13, stylus-ondersteuning en toegang tot talloze apps lijkt het een veelzijdige upgrade ten opzichte van de eerste generatie. Maar wie hoopt op een spectaculair verschil, ontdekt al snel dat de verbeteringen bescheiden zijn en dat oude minpunten nog steeds aanwezig zijn.

Qua uiterlijk heeft Onyx weinig aangepast. De Gen II is net zo licht en handzaam als zijn voorganger, weegt nog steeds rond de 190 gram en ligt dankzij de matte achterkant prettig in de hand. De brede rand rondom het scherm blijft een slimme keuze, zodat je het apparaat stevig kunt vasthouden zonder per ongeluk het scherm aan te raken. De bladerknoppen lijken iets beter geplaatst en klikken overtuigender dan bij de Gen I, maar het blijft een nuanceverschil. Het formaat is precies in balans: groot genoeg om comfortabel te lezen, maar compact genoeg om gemakkelijk mee te nemen. Dat maakt het een van de grootste troeven van deze serie.

Kleuren overtuigen nog steeds niet

Het 7-inch scherm gebruikt de Kaleido 3-technologie, met 4096 kleuren op 150 ppi en 300 ppi voor zwart-wit. In de praktijk oogt het kleurbeeld nog steeds erg zacht, flets en wollig, met een lichte gelige zweem die vooral opvalt bij bepaalde achtergrondkleuren. Voor strips en grafieken is het prima, maar het haalt het niet bij zelfs de goedkoopste tablets. Het contrast blijft lager dan bij een zwart-wit-e-reader en het lichte screendoor-effect (waarbij je het fijne raster van de pixels op een scherm kunt zien, alsof je door een hor of gaas kijkt) is goed zichtbaar. Ghosting, waarbij oude beeldresten kort blijven hangen, is iets minder storend dan bij zijn voorganger, maar nog altijd aanwezig.

©ER | ID.nl

©ER | ID.nl

Leuk voor stripverhalen, maar met beperkingen

Het kleurenscherm van de Boox Go Color 7 Gen II komt het best tot zijn recht bij het lezen van stripverhalen, manga of comics. Illustraties krijgen immers een subtiele kleurdiepte die prettiger is voor de ogen dan de felle gloed van een tablet, en het compacte 7-inch formaat voelt in de hand bijna als een klein stripboekje. Vooral bij traditionele manga werkt dat prima, zeker als je leest via een sideload-app als Tachiyomi of Perfect Viewer, die je zelf als .apk-bestand kunt installeren.

Bij webtoons of andere digitale strips met lange verticale pagina’s merk je echter dat het e-ink-scherm wat moeite heeft: het scrollen is niet altijd vloeiend en het beeld ververst uiteraard niet zo snel als op een lcd- of oled-scherm. Ook blijft de kleurweergave wat gedempt en mist het geheel de levendigheid van een tablet. Ghosting kan bij intensieve beeldwisselingen eveneens zichtbaar blijven, waardoor het apparaat beter presteert bij rustiger, pagina-gebaseerde content dan bij dynamische visuele media.

©ER | ID.nl

Flexibiliteit met een leercurve

De overstap naar Android 13 zorgt voor een stabielere en iets snellere ervaring dan bij de vorige generatie. Het grote voordeel is de vrijheid om via Google Play vrijwel elke lees-app te installeren, van Kindle tot Kobo en Storytel. Zo kun je vanuit één apparaat bij meerdere aanbieders terecht. Daarnaast kun je per app talloze leesinstellingen aanpassen, tot en met het installeren van specifieke lettertypes zoals een dyslexie­vriendelijk font.

Toch zit daar ook een keerzijde aan. Zowel de knoppen als het touchscreen reageren merkbaar trager dan bij conventionele e-readers, en bij complexe apps merk je dat de hardware het eigenlijk maar moeilijk kan bijbenen. Het apparaat voelt daardoor minder direct en soepel aan, zelfs bij simpele handelingen zoals het invoeren van een pincode.

©ER | ID.nl

Android is een kracht én een valkuil

Doordat het apparaat draait op Android 13 kun je zoals hierboven al genoemd via de Play Store vrijwel elke app installeren. Dat opent een deur naar een breed scala aan toepassingen: naast lees-apps zoals Kindle, Kobo en Storytel kun je er ook allerhande educatieve apps, productiviteitstools en zelfs games op zetten.

In theorie maakt dat van de Go Color 7 Gen II een soort mini-tablet met e-ink-scherm. In de praktijk loop je echter al snel tegen de grenzen van de technologie aan. Bewegende beelden, zoals video's, ogen traag en onscherp, en animaties in apps komen schokkerig over. Games werken technisch gezien, maar de reactiesnelheid van het scherm maakt ze eigenlijk onspeelbaar. Ook voelt de interface minder vloeiend aan dan op een echte tablet, waardoor het apparaat het meest tot zijn recht komt als veelzijdige e-reader, en niet als volwaardige vervanger van je iPad of Android-tablet. Houd dat dus in gedachten.

Kijk nou, een stylus!

De grootste vernieuwing is de ondersteuning voor een stylus. Met de Boox InkSense-pen kun je notities maken, documenten annoteren en zelfs illustraties maken (als je daar de juiste app voor installeert). Dat werkt, maar het schrijf-/tekengevoel is wisselend. Palm rejection is niet altijd betrouwbaar, waardoor er soms ongewenste strepen op het scherm verschijnen als je hand erop rust. Daarnaast verliest de pen soms kortstondig contact, waardoor lijnen of delen van letters ontbreken. Voor snelle krabbels of het markeren van tekst voldoet het, maar voor langdurig schrijf- of tekenwerk of precisie-aantekeningen is de Gen II minder geschikt.

Accessoires niet inbegrepen

Wie de Boox Go Color 7 Gen II optimaal wil gebruiken, moet rekening houden met extra kosten. De InkSense-stylus, die nodig is om notities te maken of te tekenen, wordt niet standaard meegeleverd en kost 54,95 euro. Ook de magnetische beschermhoes, geprijsd op 29,95 euro, moet je apart aanschaffen. Die hoes is handig voor bescherming en om de e-reader rechtop te zetten, maar de magneten zijn niet bijzonder krachtig, waardoor het apparaat er vrij gemakkelijk uit kan glijden. Voor wie het complete pakket wil, tikt de totaalprijs dus merkbaar hoger uit dan alleen de aanschaf van het apparaat zelf.

Conclusie: niche-ding voor specifieke gebruikers

De Boox Go Color 7 Gen II is een degelijk apparaat voor wie (een beetje) kleur nodig heeft in een compact formaat, meerdere leesplatforms wil combineren en bereid is tijd te investeren in het instellen van apps en instellingen. De stap vooruit ten opzichte van de Gen I is echter klein. De kleurweergave blijft erg zacht, ghosting is nog steeds aanwezig en de stylus-ervaring wordt beperkt door onnauwkeurigheid en vertraging. Als e-reader voor wie vooral in zwart-wit leest of lekker snel wil kunnen bladeren, zijn er gebruiksvriendelijker en goedkopere alternatieven. En wie denkt hiermee ook meteen een tabletvervanger in huis te halen, zal snel merken dat bewegend beeld en interactieve content (bijvoorbeeld bij het browsen) simpelweg niet prettig werken op e-ink.

Samsung heeft onlangs de Galaxy Buds3 FE uitgebracht, een set draadloze oordopjes met actieve ruisonderdrukking, AI-integratie en slimme bediening voor een scherpe prijs. Deze nieuwe Fan Edition biedt moderne eigenschappen en Galaxy-ecosysteemfunctionaliteit. Lees hieronder wat je zoal kunt verwachten van Samsungs nieuwste oordopjes.

De Buds3 FE onderscheiden zich met een zogenaamd 'blade design', een langgerekte vorm met een matte tweekleurige afwerking en semi-transparante accenten. De oordopjes wegen 5 gram per stuk en de case komt uit op 41,8 gram. Ze zijn verkrijgbaar in zwart en grijs, met IP54-classificatie voor stof- en spatwaterbestendigheid.

Slimme bediening en AI-integratie

Samsung zet met deze dopjes volop in op gebruiksgemak. De Buds3 FE zijn uitgerust met touch-, druk- en nabijheidssensoren, waarmee gebruikers onder meer het volume kunnen regelen, muziek pauzeren of gesprekken aannemen door te tikken of te knijpen. Dankzij Auto Switch kunnen de oordopjes automatisch overschakelen tussen verschillende Galaxy-apparaten. Voor Galaxy-gebruikers komt daar nog een extra laag aan functionaliteit bij in de vorm van Galaxy AI. Daarmee heb je onder meer spraakcommando's, realtime vertalingen en snelle toegang tot persoonlijke content zonder het scherm aan te raken tot je beschikking.

©Samsung

Geluidsfuncties, connectiviteit en accu

De Buds3 FE zijn voorzien van een dynamische 1-weg speaker en drie microfoons per oordopje. Ze ondersteunen actieve ruisonderdrukking (ANC), een ambient sound-modus en Crystal Clear Call-technologie. Die laatste maakt gebruik van een machine-learning-model om stemmen te isoleren tijdens gesprekken. De oordopjes zijn compatibel met bluetooth 5.4 en ondersteunen de codecs AAC, SBC en SSC (Samsung Seamless Codec).

©Samsung

Qua batterijduur belooft Samsung tot 6 uur luisterplezier met ANC ingeschakeld, oplopend tot 8,5 uur zonder. In combinatie met de oplaadcase loopt dat op tot respectievelijk 24 en 30 uur. Voor bellen geldt een maximale gesprekstijd van 4 uur, met een totaal van 18 uur inclusief case. De oplaadcase bevat een 515mAh-accu, de oordopjes zelf hebben elk 53 mAh aan capaciteit.

Beschikbaarheid

De Galaxy Buds3 FE zijn per direct verkrijgbaar in de Benelux voor een adviesprijs van 149 euro. Van 18 augustus tot en met 5 oktober 2025 geldt een lanceringsactie met 50 euro cashback, waarmee de prijs dus tijdelijk op 99 euro uitkomt.