Alle Macs hebben sinds de overgang naar Apples eigen chips inmiddels een fraaie make-over gekregen. Op één uitzondering na: de Mac mini had tot voor kort nog altijd hetzelfde ontwerp dat we al sinds 2011 kennen. Dat verandert met de vernieuwde Mac mini met M4-processors. Behalve nieuwe krachtigere chips is ook de behuizing flink aangepakt en een stuk kleiner geworden. Is de Mac mini hiermee nog steeds een prima mini-pc?

De Mac mini was eind 2020 een van de eerste Macs die overging naar Apples eigen ARM-processors. Aan het uiterlijk veranderde toen niks: de Mac mini met M1-processor zag er precies hetzelfde uit als zijn Intel-voorgangers in een ontwerp dat Apple al sinds 2011 gebruikte. Ook de introductie van de Mac mini met M2-processor was vorig jaar geen reden tot een nieuw ontwerp, terwijl alle andere Macs met een eigen processor zoals de MacBook Air, iMac en MacBook Pro inmiddels wél van een fris nieuw ontwerp waren voorzien. Driemaal is kennelijk ook bij Apple scheepsrecht, want voor de nieuwe Mac mini met M4-processor voorziet Apple zijn goedkoopste Mac eindelijk van een totaal nieuw ontwerp.

©Jeroen Boer - ID.nl

Op de Mac mini sluit je je eigen toetsenbord, muis en beeldscherm aan.

Zoveel kleiner

Het basisidee blijft hetzelfde: de Mac mini is een compact aluminium kastje waarop je je eigen beeldscherm en invoerapparatuur aansluit. Vergeleken met de vorige Mac mini zijn de afmetingen echter een stuk compacter. Waar de vorige Mac mini 19,7 x 19,7 x 3,58 cm mat, is dat nu slechts 12,7 x 12,7 x 5 cm. De computer is dus iets hoger, maar neemt wel veel minder ruimte op je bureau in beslag (zo'n 41,6 procent van het vorige model). Alle aansluitingen (waarover we verderop meer vertellen) vind je op de voor- en achterkant. Op die achterkant was kennelijk geen plek voor de aan-uitschakelaar, want die is onderop geplaatst. Een beetje vreemde keuze, want hoewel veel gebruikers een Mac niet zullen uitschakelen of aanzetten via het toetsenbord, heb je de knop soms toch nodig. Indrukken kan niet zonder de hele Mac op te tillen en dat voelt toch beetje als een compromis. Ondanks de compacte afmetingen is ook de voeding ingebouwd; een soepel netsnoer zonder randaarde is alles dat nodig is voor de stroomvoorziening.

©Jeroen Boer - ID.nl

De aan-uitschakelaar zit op de onderkant, net als de sleuven voor de koeling.

Lekker veel aansluitingen

Functioneel is de Mac mini ook een stuk handiger geworden, want Apple heeft in de vorm van twee usb-c-poorten en een 3,5mm-geluidsaansluiting eindelijk poorten op de voorkant geplaatst. Die twee usb-c-poorten ondersteunen usb 3.2-snelheden tot 10 Gbit/s en zijn dus snel genoeg voor de meeste doeleinden. Het ontwerp doet hierdoor denken aan Apples professionelere Mac Studio, al missen wel de kaartlezer om het echt af te maken.

©Jeroen Boer - ID.nl

Net als de Mac Studio heeft de Mac mini nu poorten op de voorkant.

Op de achterkant vind je nog meer aansluitingen in de vorm van drie usb-c-poorten, een netwerkaansluiting en een HDMI-aansluiting. Afhankelijk van de gekozen processor ondersteunen die drie usb-poorten Thunderbolt 4 of 5, in beide gevallen razendsnelle universele poorten die je kunt gebruiken voor snelle dataoverdracht of het aansluiten van een beeldscherm. Een scherm kun je ook via HDMI aansluiten. Het hangt van de gekozen processor af hoeveel schermen je tegelijkertijd kunt gebruiken. Een Mac mini met de M4-processor ondersteunt maximaal drie beeldschermen tegelijkertijd terwijl een Mac mini met M4 Pro maximaal vier beeldschermen kan bedienen. Iets dat mist ten opzichte van de vorige Mac mini zijn de twee usb-a-poorten. Die wisselen we echter graag in voor usb-c op de voorkant. De instapvariant van de Mac mini heeft deze generatie bovendien net zo veel aansluitingen als de duurdere varianten, dus de meeste gebruikers gaan er flink op vooruit. De netwerkaansluiting ondersteunt standaard een snelheid tot 1 Gbit/s. Voor een meerprijs van 115 euro krijg je een 10Gbit/s-aansluiting.

©Jeroen Boer - ID.nl

Op de achterkant sluit je onder andere het netsnoer en je monitor aan.

Eindelijk genoeg RAM

Een fijne trendbreuk – die overigens vanaf nu voor alle Macs geldt die momenteel te koop zijn – is dat de instapconfiguratie van de Mac mini eindelijk van 16 GB RAM is voorzien. De prijs voor de instapconfiguratie is met 719 euro hetzelfde gebleven, waardoor je dus veel meer Mac voor je geld krijgt dan twee weken geleden. Dat geldt overigens ook voor Macs die niet onlangs zijn vernieuwd, zoals de MacBook Air met M2- of M3-processor. Dat Apple je nu geen 230 euro meer vraagt voor een upgrade naar 16 GB RAM komt door de introductie van macOS Sequoia 15.1 dat Apples AI-platform Apple Intelligence naar macOS brengt. Die AI-toepassingen draaien soepeler als een systeem van 16 GB RAM is voorzien. Je kunt Apple Intelligence in Nederland gebruiken als je je Mac instelt op Amerikaans-Engels. Het geheugen upgraden kan uiteraard ook: zo krijg je op een Mac mini met M4-processor voor 230 euro meer 24 GB RAM terwijl je voor 460 euro extra je Mac voorziet van 32 GB RAM. Op een Mac mini met M4 Pro-processor krijg je minimaal 24 GB RAM en kun je voor 460 of 690 euro extra kiezen voor 48 of zelfs 64 GB geheugen. 

Opslag en processors

De goedkoopste Mac mini begint bij 719 euro en is daarvoor uitgerust met een M4-processor met 10 cores, 16 GB RAM en 256 GB opslag. Meer opslag is mogelijk, maar daar betaal je wel een forse meerprijs voor. Zo vraagt Apple op een Mac mini met M4-processor maar liefst 460 euro voor een ssd van 1 TB terwijl 2 TB 920 euro kost. De Mac mini met M4 Pro-processor heeft een prijs vanaf 1669 euro en biedt daarvoor 24 GB RAM en 512 GB opslag. Voor een ssd van 1 TB betaal je dan 230 euro, terwijl 2 TB je 690 euro kost. De variant met M4 Pro gaat tot maximaal 8 TB, maar daar vraagt Apple wel een duizelingwekkende 2760 euro extra voor. Opslag-upgrades kosten kortom wat we van Apple gewend zijn. Door aanwezigheid van snelle usb-c-poorten is het echter prima mogelijk om (op termijn) een externe ssd op de Mac mini aan te sluiten. Daar krijg je ook op de instapvariant genoeg snelle aansluitingen voor.

Ook qua processor heb je nog keuzes, want voor 230 euro extra kun je in plaats van M4 Pro met 12 cores ook kiezen voor een M4 Pro met 14 cores.

Wij ontvingen van Apple een Mac mini voorzien van een M4 Pro met 14 cores, 48 GB RAM, 1 TB opslag en multi-gigabit-ethernet, waarmee de prijs op een pittige 2704 euro komt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

De drie snelste usb-c-poorten met Thunderbolt-ondersteuning vind je op de achterkant.

Uitstekende prestaties

Wij kregen van Apple dus een van de duurste configuraties voorzien van de krachtigste M4 Pro-processor met 14 cores. Dat biedt goed vergelijkingsmateriaal met de meest krachtige uitvoering van de vorige Mac mini die we in 2023 getest hebben, maar we vermoeden dat veel van jullie meer geïnteresseerd zijn in een goedkopere Mac mini met de normale M4-processor. Die chip hebben we helaas nog niet in een Mac mini kunnen testen, maar hebben we wel kunnen gebruiken in een MacBook Pro. Hierdoor hebben we dus wel grofweg een idee van de prestaties van een Mac mini met een normale M4. We hebben de prestaties onder andere getest met de benchmarks Geekbench 5 en Cinebench R23 waarvoor we genoeg vergelijkingsmateriaal met andere Apple-processors hebben.

In Cinebench 23 zet de Mac mini met M4 Pro een score van 2252 en 23471 punten neer voor respectievelijk de single- en multi-core-prestaties. Een flink gat met het vorige topmodel Mac mini met M2 Pro dat in dezelfde test 1649 en 14822 punten scoort. Interessanter is wellicht dat de M4 in een MacBook Pro in dezelfde test 2202 en 13733 punten neerzet en gemiddeld dus sneller is dan de M2 pro in de vorige Mac mini. En de M4 is zelfs flink sneller dan een normale M3 die we vorig jaar in de iMac hebben getest en die in deze test 1906 en 9767 punten neerzet.

Dat beeld wordt bevestigd in Geekbench 5 waar de M4 Pro een uitstekende 2742 en 22909 punten neerzet waarmee de M4 Pro een flink stuk sneller is dan de M2 Pro die in deze test 1958 en 15144 punten scoorde. Maar wederom maakt de normale M4 ook indruk met 2609 en 13268 punten. Dat is niet veel slechter dan de M2 pro in de voorganger en sneller dan een M3 die tot 2351 en 10730 punten komt. De M4 Pro is kortom een echt razendsnelle chip, maar de gewone M4 is ook erg snel en krachtiger dan veel van Apples voorgaande chips. De instapper met M4 is hiermee voor eigenlijk alles dat je thuis doet meer dan snel genoeg. De 1TB-ssd presteert uitstekend met een lees- en schrijfsnelheid van 5126,9 en 6288,1 MB/s; we vermoeden wel dat de kleinere capaciteit ssd's wat langzamer zullen zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Lekker compact, maar indrukwekkend krachtig.

Soms wel luidruchtig

Tijdens normaal gebruik doet de geteste Mac mini onhoorbaar zijn werk, maar als je hem langdurig volle bak aan het werk zet in een benchmark of in een taak als het langer renderen van beeldmateriaal slaat de koeling aan. Die koeling gebruikt de onderkant van de Mac voor zowel het aanzuigen als uitblazen van lucht en is vermoedelijk door de kleinere oppervlakte van de Mac mini luidruchtiger dan de voorganger. Je zult de koeling gelukkig niet vaak horen, maar het apparaatje kan wel flink blazen. De koeling doet wel goed zijn werk: er is vrijwel geen verval in prestaties als taken langdurig draaien.

Als je het apparaat voluit aan het werk zet, verbruikt de Mac mini met M4 Pro zo'n 80 watt. Bij een beetje browsen is dat veel minder en zagen we doorgaans een verbruik van slechts 5 watt. 

Conclusie

Hoewel de Mac mini al een prima desktop-pc was, heeft Apple hem in 2024 met het nieuwe ontwerp nog beter gemaakt. Eindelijk krijg je aansluitingen op de voorkant en is de computer van minimaal 16 GB RAM voorzien. Voor de instapconfiguratie betaal je nog steeds 719 euro en daarmee krijg je een computer waarop je gewoon alles soepel kunt doen voor thuisgebruik. De M4-processor is vergeleken met de M2 en M3 een razendsnelle chip en voor wie weet dat er nog meer kracht nodig is, is er de M4 Pro. Wij zouden gewoon voor een Mac mini met M4 gaan. Alleen de opslagcapaciteit van 256 GB is in de instapconfiguratie wellicht wat krap als je met grote bestanden werkt. Uiteraard kun je de Mac mini bij aanschaf upgraden, maar daar betaal je hoge prijzen voor. De aanwezigheid van genoeg snelle usb-c-poorten maakt ook uitbreiden met een flink goedkopere externe ssd prima mogelijk.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.

tado° maakt het balanceren van verwarmingssystemen voortaan een kwestie van software. Het merk introduceert de digitale Hydronic Balancing-functie, die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van warm water over alle radiatoren in huis. De functie is per 15 december beschikbaar voor alle Europese gebruikers van tado° X-apparaten.

Hydronisch balanceren is een methode om verwarmingssystemen optimaal af te stellen, zodat warmte efficiënt en gelijkmatig wordt verspreid. Waar dat traditioneel handmatig moet worden gedaan - een tijdrovend proces waarbij je het systeem leeg moet laten lopen - automatiseert tado° dit via software en slimme radiatorknoppen.

De nieuwe functie regelt de waterstroom digitaal, zonder dat fysieke aanpassingen nodig zijn. Volgens tado° kunnen gebruikers de tado° X Slimme Radiatorknoppen zelf installeren, waarna het systeem de warmteverdeling automatisch optimaliseert. Dat moet niet alleen leiden tot een constanter binnenklimaat, maar ook tot minder energieverbruik omdat de boiler of warmtepomp efficiënter werkt.Hydronic Balancing is gratis beschikbaar voor wie een tado° Warmtepomp Optimizer X gebruikt in combinatie met een Panasonic AQUAREA-warmtepomp. Andere gebruikers kunnen de functie gebruiken via het tado° AI Assist-abonnement, dat 3,99 euro per maand kost. Het bedrijf werkt nog aan officiële certificering van deze digitale aanpak, die begin 2026 wordt verwacht.

Bekijk alle tado° slimme thermostaten op Kieskeurig.nl

©tado°