Alle Macs hebben sinds de overgang naar Apples eigen chips inmiddels een fraaie make-over gekregen. Op één uitzondering na: de Mac mini had tot voor kort nog altijd hetzelfde ontwerp dat we al sinds 2011 kennen. Dat verandert met de vernieuwde Mac mini met M4-processors. Behalve nieuwe krachtigere chips is ook de behuizing flink aangepakt en een stuk kleiner geworden. Is de Mac mini hiermee nog steeds een prima mini-pc?

De Mac mini was eind 2020 een van de eerste Macs die overging naar Apples eigen ARM-processors. Aan het uiterlijk veranderde toen niks: de Mac mini met M1-processor zag er precies hetzelfde uit als zijn Intel-voorgangers in een ontwerp dat Apple al sinds 2011 gebruikte. Ook de introductie van de Mac mini met M2-processor was vorig jaar geen reden tot een nieuw ontwerp, terwijl alle andere Macs met een eigen processor zoals de MacBook Air, iMac en MacBook Pro inmiddels wél van een fris nieuw ontwerp waren voorzien. Driemaal is kennelijk ook bij Apple scheepsrecht, want voor de nieuwe Mac mini met M4-processor voorziet Apple zijn goedkoopste Mac eindelijk van een totaal nieuw ontwerp.

©Jeroen Boer - ID.nl

Op de Mac mini sluit je je eigen toetsenbord, muis en beeldscherm aan.

Zoveel kleiner

Het basisidee blijft hetzelfde: de Mac mini is een compact aluminium kastje waarop je je eigen beeldscherm en invoerapparatuur aansluit. Vergeleken met de vorige Mac mini zijn de afmetingen echter een stuk compacter. Waar de vorige Mac mini 19,7 x 19,7 x 3,58 cm mat, is dat nu slechts 12,7 x 12,7 x 5 cm. De computer is dus iets hoger, maar neemt wel veel minder ruimte op je bureau in beslag (zo'n 41,6 procent van het vorige model). Alle aansluitingen (waarover we verderop meer vertellen) vind je op de voor- en achterkant. Op die achterkant was kennelijk geen plek voor de aan-uitschakelaar, want die is onderop geplaatst. Een beetje vreemde keuze, want hoewel veel gebruikers een Mac niet zullen uitschakelen of aanzetten via het toetsenbord, heb je de knop soms toch nodig. Indrukken kan niet zonder de hele Mac op te tillen en dat voelt toch beetje als een compromis. Ondanks de compacte afmetingen is ook de voeding ingebouwd; een soepel netsnoer zonder randaarde is alles dat nodig is voor de stroomvoorziening.

©Jeroen Boer - ID.nl

De aan-uitschakelaar zit op de onderkant, net als de sleuven voor de koeling.

Lekker veel aansluitingen

Functioneel is de Mac mini ook een stuk handiger geworden, want Apple heeft in de vorm van twee usb-c-poorten en een 3,5mm-geluidsaansluiting eindelijk poorten op de voorkant geplaatst. Die twee usb-c-poorten ondersteunen usb 3.2-snelheden tot 10 Gbit/s en zijn dus snel genoeg voor de meeste doeleinden. Het ontwerp doet hierdoor denken aan Apples professionelere Mac Studio, al missen wel de kaartlezer om het echt af te maken.

©Jeroen Boer - ID.nl

Net als de Mac Studio heeft de Mac mini nu poorten op de voorkant.

Op de achterkant vind je nog meer aansluitingen in de vorm van drie usb-c-poorten, een netwerkaansluiting en een HDMI-aansluiting. Afhankelijk van de gekozen processor ondersteunen die drie usb-poorten Thunderbolt 4 of 5, in beide gevallen razendsnelle universele poorten die je kunt gebruiken voor snelle dataoverdracht of het aansluiten van een beeldscherm. Een scherm kun je ook via HDMI aansluiten. Het hangt van de gekozen processor af hoeveel schermen je tegelijkertijd kunt gebruiken. Een Mac mini met de M4-processor ondersteunt maximaal drie beeldschermen tegelijkertijd terwijl een Mac mini met M4 Pro maximaal vier beeldschermen kan bedienen. Iets dat mist ten opzichte van de vorige Mac mini zijn de twee usb-a-poorten. Die wisselen we echter graag in voor usb-c op de voorkant. De instapvariant van de Mac mini heeft deze generatie bovendien net zo veel aansluitingen als de duurdere varianten, dus de meeste gebruikers gaan er flink op vooruit. De netwerkaansluiting ondersteunt standaard een snelheid tot 1 Gbit/s. Voor een meerprijs van 115 euro krijg je een 10Gbit/s-aansluiting.

©Jeroen Boer - ID.nl

Op de achterkant sluit je onder andere het netsnoer en je monitor aan.

Eindelijk genoeg RAM

Een fijne trendbreuk – die overigens vanaf nu voor alle Macs geldt die momenteel te koop zijn – is dat de instapconfiguratie van de Mac mini eindelijk van 16 GB RAM is voorzien. De prijs voor de instapconfiguratie is met 719 euro hetzelfde gebleven, waardoor je dus veel meer Mac voor je geld krijgt dan twee weken geleden. Dat geldt overigens ook voor Macs die niet onlangs zijn vernieuwd, zoals de MacBook Air met M2- of M3-processor. Dat Apple je nu geen 230 euro meer vraagt voor een upgrade naar 16 GB RAM komt door de introductie van macOS Sequoia 15.1 dat Apples AI-platform Apple Intelligence naar macOS brengt. Die AI-toepassingen draaien soepeler als een systeem van 16 GB RAM is voorzien. Je kunt Apple Intelligence in Nederland gebruiken als je je Mac instelt op Amerikaans-Engels. Het geheugen upgraden kan uiteraard ook: zo krijg je op een Mac mini met M4-processor voor 230 euro meer 24 GB RAM terwijl je voor 460 euro extra je Mac voorziet van 32 GB RAM. Op een Mac mini met M4 Pro-processor krijg je minimaal 24 GB RAM en kun je voor 460 of 690 euro extra kiezen voor 48 of zelfs 64 GB geheugen. 

Opslag en processors

De goedkoopste Mac mini begint bij 719 euro en is daarvoor uitgerust met een M4-processor met 10 cores, 16 GB RAM en 256 GB opslag. Meer opslag is mogelijk, maar daar betaal je wel een forse meerprijs voor. Zo vraagt Apple op een Mac mini met M4-processor maar liefst 460 euro voor een ssd van 1 TB terwijl 2 TB 920 euro kost. De Mac mini met M4 Pro-processor heeft een prijs vanaf 1669 euro en biedt daarvoor 24 GB RAM en 512 GB opslag. Voor een ssd van 1 TB betaal je dan 230 euro, terwijl 2 TB je 690 euro kost. De variant met M4 Pro gaat tot maximaal 8 TB, maar daar vraagt Apple wel een duizelingwekkende 2760 euro extra voor. Opslag-upgrades kosten kortom wat we van Apple gewend zijn. Door aanwezigheid van snelle usb-c-poorten is het echter prima mogelijk om (op termijn) een externe ssd op de Mac mini aan te sluiten. Daar krijg je ook op de instapvariant genoeg snelle aansluitingen voor.

Ook qua processor heb je nog keuzes, want voor 230 euro extra kun je in plaats van M4 Pro met 12 cores ook kiezen voor een M4 Pro met 14 cores.

Wij ontvingen van Apple een Mac mini voorzien van een M4 Pro met 14 cores, 48 GB RAM, 1 TB opslag en multi-gigabit-ethernet, waarmee de prijs op een pittige 2704 euro komt. 

©Jeroen Boer - ID.nl

De drie snelste usb-c-poorten met Thunderbolt-ondersteuning vind je op de achterkant.

Uitstekende prestaties

Wij kregen van Apple dus een van de duurste configuraties voorzien van de krachtigste M4 Pro-processor met 14 cores. Dat biedt goed vergelijkingsmateriaal met de meest krachtige uitvoering van de vorige Mac mini die we in 2023 getest hebben, maar we vermoeden dat veel van jullie meer geïnteresseerd zijn in een goedkopere Mac mini met de normale M4-processor. Die chip hebben we helaas nog niet in een Mac mini kunnen testen, maar hebben we wel kunnen gebruiken in een MacBook Pro. Hierdoor hebben we dus wel grofweg een idee van de prestaties van een Mac mini met een normale M4. We hebben de prestaties onder andere getest met de benchmarks Geekbench 5 en Cinebench R23 waarvoor we genoeg vergelijkingsmateriaal met andere Apple-processors hebben.

In Cinebench 23 zet de Mac mini met M4 Pro een score van 2252 en 23471 punten neer voor respectievelijk de single- en multi-core-prestaties. Een flink gat met het vorige topmodel Mac mini met M2 Pro dat in dezelfde test 1649 en 14822 punten scoort. Interessanter is wellicht dat de M4 in een MacBook Pro in dezelfde test 2202 en 13733 punten neerzet en gemiddeld dus sneller is dan de M2 pro in de vorige Mac mini. En de M4 is zelfs flink sneller dan een normale M3 die we vorig jaar in de iMac hebben getest en die in deze test 1906 en 9767 punten neerzet.

Dat beeld wordt bevestigd in Geekbench 5 waar de M4 Pro een uitstekende 2742 en 22909 punten neerzet waarmee de M4 Pro een flink stuk sneller is dan de M2 Pro die in deze test 1958 en 15144 punten scoorde. Maar wederom maakt de normale M4 ook indruk met 2609 en 13268 punten. Dat is niet veel slechter dan de M2 pro in de voorganger en sneller dan een M3 die tot 2351 en 10730 punten komt. De M4 Pro is kortom een echt razendsnelle chip, maar de gewone M4 is ook erg snel en krachtiger dan veel van Apples voorgaande chips. De instapper met M4 is hiermee voor eigenlijk alles dat je thuis doet meer dan snel genoeg. De 1TB-ssd presteert uitstekend met een lees- en schrijfsnelheid van 5126,9 en 6288,1 MB/s; we vermoeden wel dat de kleinere capaciteit ssd's wat langzamer zullen zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Lekker compact, maar indrukwekkend krachtig.

Soms wel luidruchtig

Tijdens normaal gebruik doet de geteste Mac mini onhoorbaar zijn werk, maar als je hem langdurig volle bak aan het werk zet in een benchmark of in een taak als het langer renderen van beeldmateriaal slaat de koeling aan. Die koeling gebruikt de onderkant van de Mac voor zowel het aanzuigen als uitblazen van lucht en is vermoedelijk door de kleinere oppervlakte van de Mac mini luidruchtiger dan de voorganger. Je zult de koeling gelukkig niet vaak horen, maar het apparaatje kan wel flink blazen. De koeling doet wel goed zijn werk: er is vrijwel geen verval in prestaties als taken langdurig draaien.

Als je het apparaat voluit aan het werk zet, verbruikt de Mac mini met M4 Pro zo'n 80 watt. Bij een beetje browsen is dat veel minder en zagen we doorgaans een verbruik van slechts 5 watt. 

Conclusie

Hoewel de Mac mini al een prima desktop-pc was, heeft Apple hem in 2024 met het nieuwe ontwerp nog beter gemaakt. Eindelijk krijg je aansluitingen op de voorkant en is de computer van minimaal 16 GB RAM voorzien. Voor de instapconfiguratie betaal je nog steeds 719 euro en daarmee krijg je een computer waarop je gewoon alles soepel kunt doen voor thuisgebruik. De M4-processor is vergeleken met de M2 en M3 een razendsnelle chip en voor wie weet dat er nog meer kracht nodig is, is er de M4 Pro. Wij zouden gewoon voor een Mac mini met M4 gaan. Alleen de opslagcapaciteit van 256 GB is in de instapconfiguratie wellicht wat krap als je met grote bestanden werkt. Uiteraard kun je de Mac mini bij aanschaf upgraden, maar daar betaal je hoge prijzen voor. De aanwezigheid van genoeg snelle usb-c-poorten maakt ook uitbreiden met een flink goedkopere externe ssd prima mogelijk.

Op papier (!) voegt de Amazon Kindle Paperwhite niet ontzettend veel toe. Maar de aanpassingen kunnen wel waardevol zijn voor iedereen die al jaren een (verouderde) Kindle-versie heeft. Wat brengt de 2024-variant?

We vallen meteen met de deur in huis. Mocht je de 2021-versie van de Amazon Kindle Paperwhite gekocht hebben, dan zal de stap naar de 2024-variant te klein zijn om opnieuw 180 euro uit te geven aan een (eerlijk is eerlijk: voortreffelijke) e-reader. Maar als jouw Kindle uit 2018 of eerder komt, dan is het wél tijd om de overstap te maken. De Amazon Kindle van de twaalfde generatie heeft namelijk twee belangrijke en waardevolle aanpassingen.

Ten eerste is het systeem nu tot 25 procent sneller. Amazon geeft weinig informatie vrij over de processor en andere specificaties; maar als je een oude en nieuwe Kindle naast elkaar houdt, merk je dat verschil. Het menu reageert vlotter op je aanrakingen, waardoor je minder lang hoeft te wachten. Dit is met name merkbaar wanneer je iets moet intypen, als je een boek zoekt bijvoorbeeld.

Daarnaast is het scherm ten opzichte van de 2021-editie is het scherm met een inch gegroeid. Er past nu net wat meer op het scherm: wat ons betreft betekent dat vooral meer leesplezier. Dat hij daardoor een paar gram zwaarder en wat groter is dan de voorgaande Paperwhite mag eigenlijk geen naam hebben. Met een gewicht van 211 gram en een scherm van 7 inch blijft de 2024-variant namelijk nog steeds een e-reader die niet zwaar of ontzettend groot is. Het is nog steeds een compact apparaat dat je vrijwel overal mee naartoe kunt nemen.

©Wesley Akkerman

Kleine frustratie

Het apparaat ligt lekker in de hand, maar is tevens ontzettend glad waardoor we een hoesje eigenlijk verplicht vinden. Zo voorkom je dat je de e-reader stevig vast wilt houden, waardoor je mogelijk met je duim op het e-inkt-scherm tikt.

Tikken op het scherm betekent dat je van pagina wisselt in een boek of comic. Dat wil je natuurlijk niet per ongeluk doen, want dat kan je een beetje uit het lezen halen. Het is geen groot probleem, maar wel een kleine smet op de ervaring. Verder hebben we weinig aan te merken op het ontwerp. Onderop zit de knop waarmee je hem uit de slaapstand haalt. Ook zit hier de usb-c-poort waarmee je hem oplaadt. De accu kan het tot drie maanden uithouden.

©Wesley Akkerman

(Bijna) hetzelfde, verbeterd

Net als bij andere Kindle-modellen kun je de kwaliteit van het scherm aanpassen op je eigen zicht. Zo heb je verschillende niveaus van helderheid, die er zowel in de avond als overdag prima uitzien. Daarnaast ben je in staat de warmte van het scherm te veranderen. Dan maak je de digitale pagina's in feite meer geel dan wit, maar dat vinden we geen groot probleem. Na een seconde is je zicht daaraan gewend en lees je de woorden prettig van het schermpje. Ook de contrastverhouding is nu hoger. Dat zie je voornamelijk wanneer je comics of graphic novels leest. Een verbetering waarvan we zeggen: meer dan welkom. Maar...

©Wesley Akkerman

Oude(re) Kindle vervangen of niet?

...Ondanks de verbeteringen wat betreft snelheid, schermgrootte en de hierboven beschreven contrastverhouding is de sprong tussen de variant uit 2021 en deze uit 2024 ook weer niet zó groot dat we meteen roepen dat je er nu een moet bestellen. Ja, de ervaring is beter – maar ook weer niet zó veel beter.

Daarnaast is het jammer dat Amazon de Amazon Kindle Paperwhite voorziet van slechts 16 GB aan opslagruimte. Nu zal dat voor je verzameling oude en nieuwe boeken en novels meer dan voldoende zijn, maar fans van audioboeken kunnen beter naar een model kijken met iets meer ruimte. De Paperwhite Signature Edition heeft bijvoorbeeld 32 GB aan opslagruimte, maar kost met 199 euro ook meteen twee tientjes meer.

©Wesley Akkerman

Een Kindle zoals verwacht

Het zal niemand verrassen dat de Amazon Kindle Paperwhite presteert zoals verwacht. Zoals altijd kun je heel fijn je boeken lezen op dit apparaat, zonder vermoeide ogen. De interface is toegankelijk en boeken aanschaffen is zo gepiept. Dat kan direct op de e-reader, met een Amazon-account, of via de website. Dan worden ze naar de e-reader gestuurd. Gekochte boeken worden verder netjes gepresenteerd op het thuisscherm van het apparaat. Zoals altijd is het ook mogelijk gratis epubs met een omweg naar het product te sturen.

Het apparaat biedt een aantal opties voor het aanpassen van de tekstgrootte en het lettertype, maar voelt tegelijkertijd ook een beetje beperkt. We zien graag meer opties in het menu staan. Daarnaast is het jammer dat de nieuwe Paperwhite geen koptelefoonaansluiting heeft en dat je voor luisterboeken bent aangewezen op bluetooth – zeggen we in het kader van veelzijdigheid.

©Wesley Akkerman

Amazon Kindle Paperwhite kopen?

Hoewel we enthousiast zijn over de Amazon Kindle Paperwhite (2024) en de aanpassingen zeker de moeite waard vinden, betekent dat niet dat we iedereen met een 2021-model aanraden om over te stappen – want daarvoor zijn de stappen te klein. Maar heb je een veel ouder model, dan kun je dat met een gerust hart wél doen. De basis is vertrouwd gebleven, en ondanks een paar kleine minpunten is dit zeker geen miskoop.

Of het nu gaat om pizza's, ijs of zelf ingevroren maaltijden: een goede vriezer is onmisbaar. Maar kies je voor een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie? In dit artikel zetten we de verschillen op een rij, zodat jij de beste keuze kunt maken.

Lees ook: Hier moet je op letten bij de aanschaf van een nieuwe vriezer

Voordat je je zoektocht naar het juiste model vriezer start, is het belangrijk om te bepalen hoeveel vriesruimte je nodig hebt. Het zou zonde zijn als je een duur apparaat in de keuken of schuur hebt staan dat uiteindelijk te weinig opbergruimte blijkt te hebben, of juist een apparaat dat altijd maar tot de helft gevuld is en daardoor onnodig veel energie verbruikt. Of je nu een vrieskast, vrieskist of koelvriescombinatie kiest: voor alle modellen geldt dat je zo'n 50 liter vriesruimte per persoon rekent. Bestaat jouw huishouden uit vier mensen, dan heb je dus een vriezer met een inhoud van minstens 200 liter nodig. Met z'n tweeën heb je vaak genoeg aan 100 tot 150 liter.

Vrieskast

Een vrieskast lijkt door zijn verticale model veel op een koelkast, met als verschil dat de gehele kast bedoeld is om te vriezen. De binnenkant van een vrieskast bestaat dan ook uitsluitend uit lades. Het fijne daaraan is dat een vrieskast erg overzichtelijk is: als je ervoor staat, zie je in één oogopslag welke producten waar liggen. Dat is anders bij een vrieskist, waarin diepvriesproducten op elkaar gestapeld liggen in één groot vriesvak. Ook kun je in een vrieskast over het algemeen erg veel producten kwijt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het compacte vriesgedeelte van een koelvriescombinatie. Vrieskasten zijn er ook in tafelmodellen, die ideaal zijn voor kleinere keukens of huishoudens. Een tafelmodel plaats je bijvoorbeeld onder het keukenblad, waardoor hij geen extra ruimte in je keuken inneemt.

©carballo

Vrieskist

Iets minder populair dan de vrieskast en koelvriescombinatie is de vrieskist: een liggende vriezer met een deksel bovenop. Het voordeel van dit type vriezer is ook meteen een nadeel: een vrieskist is erg groot, waardoor hij niet in de gemiddelde keuken past. Vrieskisten scoren ook op esthetisch gebied wat minder hoog, waardoor de meeste mensen dit apparaat sowieso niet snel in de keuken zouden plaatsen. Toch kunnen vrieskisten juist vanwege hun grote formaat ontzettend handig zijn. Bijvoorbeeld als je vaak in bulk koopt, hobbykok bent, een moestuin hebt of in de zomer veel ijsjes of ijsblokjes wilt bewaren. Sommige vrieskisten hebben zelfs een netto inhoud van 600 liter! Als je ruimte overhebt in je schuur of garage en vaak voedsel invriest, is een vrieskist dus zeker het overwegen waard. Vrieskisten zijn daarnaast relatief goedkoop én energiezuinig, omdat de kou na het openen van het deksel direct weer terug in de kist 'valt'. Het apparaat hoeft na openen dus niet extra hard te werken om de vriesruimte weer op de juiste temperatuur te krijgen.

Lees ook: Een vrieskast in de schuur of garage? Een koud kunstje!

©Vinícius Bacarin

Koelvriescombinatie

Veruit de meeste huishoudens hebben een koelvriescombinatie: een koelkast en vriezer ineen. De vriezer bevindt zich meestal boven of onder het koelgedeelte. Zo'n koelvriescombinatie is natuurlijk hartstikke handig, want het bespaart een hoop ruimte in de keuken. Ook is een koelvriescombinatie over het algemeen goedkoper dan een losse koelkast en vriezer. En omdat er maar één compressor hoeft te draaien, is een koelvriescombinatie vaak ook energiezuiniger dan twee losse apparaten bij elkaar. Maar zo'n twee-in-één-apparaat heeft ook een nadeel: je kunt er veel minder diepvriesproducten in kwijt dan in een losse vrieskast of -kist. Vaak beslaat de koelruimte het grootste gedeelte van het apparaat, en blijven er drie tot vijf lades over voor het vriezen. Voor een gemiddeld gezin dat af en toe wat invriest is dat meestal wel voldoende. Heb je meer vriesruimte nodig, bijvoorbeeld omdat je vaak aanbiedingen koopt of aan mealpreppen doet? Dan heb je aan een koelvriescombinatie mogelijk niet genoeg en is een vrieskast of -kist voor jou een beter idee.

©Indofootage

Extra functies

Als je eenmaal besloten hebt voor welk type vriezer je gaat, zou je ook nog kunnen kijken welke functies je wilt dat het apparaat heeft. Veel moderne vrieskasten, -kisten en koelvriescombinaties beschikken over allerlei slimme functies die helpen om voedsel langer vers te houden en het apparaat efficiënt te laten werken. Zo hoef je met No Frost nooit meer te ontdooien, is de snelvriesfunctie handig voor het snel invriezen van nieuwe boodschappen en voorkomt een deuralarm dat warme lucht de vriezer binnendringt. Bij vrieskisten is binnenverlichting extra belangrijk, zodat je niet eindeloos hoeft te graaien als je een product zoekt. Let ook op het energielabel van je nieuwe vriezer, want vriezers vreten behoorlijk wat stroom. Wil je een zo zuinig mogelijk apparaat, ga dan voor een vriezer met energielabel C of hoger (tot A). Je kunt ook het energieverbruik in kWh/jaar gebruiken om apparaten te vergelijken; dit geeft het absolute verbruik van een vriezer aan.