ID.nl logo
Usb-c en Thunderbolt: overeenkomsten en verschillen
© PXimport
Huis

Usb-c en Thunderbolt: overeenkomsten en verschillen

Usb-c wordt ondersteund door Thunderbolt, maar usb-c is geen Thunderbolt. Omdat de aansluitingen voor beide poorten er tegenwoordig hetzelfde uitzien, leidt dat soms tot verwarring. We gaan je uitleggen hoe het precies in elkaar steekt!

In dit artikel vertellen we je:

  • Over de verschillen en overeenkomsten tussen usb-c en Thunderbolt
  • Welke kabel met welke standaard compatibel is
  • Alles over de versies van Thunderbolt en usb-c, en wat de verschillen zijn
  • Welke kabel je nodig hebt voor snelladen en (of) snelle data-overdracht
  • Wat een E-mark-chip is

Usb-c kennen we tegenwoordig (bijna) allemaal, al was het maar vanwege bijvoorbeeld de laad-aansluiting op je telefoon. Primair is usb-c een poort met een snelle overdrachtssnelheid. Hoe hoog die snelheid is, hangt af van de versie. Eerst was er usb-c 3.1 met een maximale overdrachtssnelheid van 10 Gb/s, later volgde usb-c 3.2, dat in staat was tot snelheden van 20 Gb/s.

Dat is – zeker voor thuisgebruikers – meer dan ruim voldoende; traditionele externe schijven halen bijvoorbeeld slechts een fractie van deze snelheid. Ook ssd’s (hoewel ze steeds sneller worden) zijn geen partij voor usb-c. Je kunt bijvoorbeeld moeiteloos meerdere externe schijven tegelijk gebruiken. Of koppel een usb-c naar HDMI-adapter aan je laptop voor (nog) een extra beeldscherm.

©PXimport

🔴 Tip: snel Usb-c is enorm veelzijdig en ook de allereerste versies zijn met hun doorvoersnelheden méér dan snel genoeg voor welke externe schijf dan ook.

Usb-c kan overweg met oudere usb-standaarden

Over laptops gesproken: de meeste exemplaren beschikken tegenwoordig standaard over één of meerdere usb-c-aansluitingen. Een deel daarvan heeft helemaal geen ‘traditionele’ usb-poorten meer aan boord. Om dan toch je standaard hardware zoals een scanner, printer of muis en toetsenbord aan te sluiten, kun je gebruikmaken van een verloopkabeltje.

Of ga voor een handig hubje waarmee je meteen meerdere usb-A-poorten krijgt. Heb je eenmaal zo’n verloopstukje, dan ontdek je direct dat usb-c naar beneden toe compatibel is met alle eerdere usb-standaarden, wat natuurlijk altijd prettig is. Lang niet alle usb-apparaten hebben immers een hoge doorvoersnelheid nodig – verre van zelfs.

©PXimport

🔴 Tip: Usb-c is backward compatibel Usb-c kan ook met alle eerdere versies van usb overweg. Alleen is dan wel vaak een simpel converterkabeltje nodig. Of ga voor een hub, dan maak je van één usb-c-aansluiting in een klap meerdere klassieke usb-aansluitingen.

Nog veel sneller: Thunderbolt 

Usb-c is dus snel, maar het kan nog veel sneller. Iets dat gebruikers van Apple-computers al veel langer weten. Op computers (en tegenwoordig ook een deel van de tablets) tref je alweer een hele tijd Thunderbolt-aansluitingen. Die poort brak groots door op het moment dat deze exact dezelfde aansluiting kreeg als usb-c. Een praktische gedachte, want behalve dat Thunderbolt een eigen standaard is, ondersteunt het ook een-op-een usb-c.

Dat betekent dat je tegenwoordig zonder nadenken elk usb-c-apparaat in een Thunderbolt-poort kunt prikken. Eerdere versies van Thunderbolt kenden overigens nog een eigen plug en connector, maar dat is geschiedenis. Usb-c via Thunderbolt ondersteunt ook de eerdergenoemde verloopkabels naar usb-c. Oftewel: al je nieuwe én oude apparatuur is er compatibel mee.

Maar Thunderbolt is veel meer. Het is ook een eigen standaard die extreem hoge doorvoersnelheden behaalt. Thunderbolt versie 4 haalt snelheden tot 40 Gb/s, het dit jaar aangekondigde Thunderbolt 5 zelfs tot 80 Gb/s. Nu zijn deze snelheden ook heel handig voor een extraatje dat usb-c niet ondersteunt. Via Thunderbolt is het namelijk mogelijk om PCIe-bussen naar buiten te halen. PCIe (ofwel PCI Express) is een bussysteem dat je misschien kent vanuit een traditionele pc. In de daarin aanwezige fysieke PCIe-sleuven steek je uitbreidingskaarten als bijvoorbeeld een videokaart of een geluidskaart. Via een verloop (veelal bestaande uit een kast met daarin een PCIe-slot) is op deze manier ook een van Thunderbolt voorziene notebook van een extra snelle videokaart (of een andere uitbreiding) te voorzien.

©PXimport

Thunderbolt-poorten zijn te herkennen aan de symbooltjes met een bliksemschicht.

🔴 Tip: Thunderbolt en usb-c hebben dezelfde aansluiting Thunderbolt en usb-c gebruiken dezelfde connector. Alle usb-c-hardware plug je moeiteloos in een Thunderbolt-poort, maar andersom werkt niet altijd.

Kabel-compatibiliteit

Kortom: Thunderbolt gaat een grote stap verder dan wat usb-c te bieden heeft. Die hoge overdrachtssnelheden hebben er ook voor gezorgd dat er bijvoorbeeld 4K-schermen met een Thunderbolt-video-ingang bestaan. En dan komen we bij een eerste beschouwing van de kabels: usb-c-kabels kun je probleemloos gebruiken in combinatie met een Thunderbolt-poort. Het overgrote deel van de Thunderbolt-kabels is ook als usb-c-kabel te gebruiken, al ben je dan wel een beetje een dief van je eigen portemonnee, want die zijn veel duurder dan 'gewone' usb-c-kabels.

Laptop met Thunderbolt-poorten?

Bekijk hier een overzicht van de beschikbare modellen!

Wil je écht de volledige snelheid uit je Thunderbolt-aansluiting halen (bijvoorbeeld voor het koppelen van een monitor of een externe PCIe-converter), dan moet je een Thunderbolt-kabel gebruiken. Let dan wel op of de kabel die je wilt aanschaffen compatible is met de Thunderbolt-versie die op jouw computer in gebruik is (zie handleiding of specs).

🔴 Tip: Thunderbolt-kabel Je kunt een Thunderbolt-kabel eventueel als usb-c-kabel gebruiken, maar dat is wel een onnodig dure grap als je verder geen Thunderbolt gebruikt.

Usb-c en de wirwar aan (laad)kabels 

Voor data-overdracht is de zaak dus vrij duidelijk. Een heel ander beeld heerst er – helaas – als het gaat om usb-c-kabels voor mobiel gebruik. Over het algemeen worden die vooral als laadkabel ingezet. Usb-c heeft nog een ander voordeel ten opzichte van voorgaande usb-versies: het ondersteunt veel hogere laadstromen en kan ook meer vermogen leveren, wat betekent dat je bijvoorbeeld je tablet in geval van nood als mobiele lader voor je telefoon onderweg kunt gebruiken.

Officieel zit er in een laad-annex-datakabel een speciale beveiligingschip verwerkt die overbelasting moet voorkomen: de zogeheten E-mark-chip. Die is vooral bij hogere laadstromen belangrijk, om bijvoorbeeld brand door oververhitting en dergelijke te voorkomen. Nu zul je bij je speurtocht naar een passende laadkabel al snel worden overspoeld door het grote aanbod en de vaak even grote prijsverschillen.

🔴 Tip: Alleen snelladen als de hele keten passend is Snelladen werkt alleen als je apparaat én de kabel én de lader compatibel met elkaar zijn. Indien in een van die componenten een onderdeel (of protocol) ontbreekt, haal je slechts standaard laadsnelheden.

Snel laden is vaak traag gegevens overdragen

Die prijsverschillen ontstaan niet voor niets. Een merkloze laadkabel van AliExpress heeft meestal helemaal geen E-mark-chip aan boord. In plaats daarvan is een simpel weerstandje ingebouwd, dat nauwelijks tot geen beveiliging geeft. In het gunstigste geval brandt de weerstand door bij overbelasting, waarna je de kabel in de vuilnisbak kunt gooien.

De wat duurdere kabels hebben de chip veelal wel aan boord, wat betekent dat je er veilig en effectief mee kunt snelladen. Maar – om de chaos compleet te maken – die snellaadkabels zijn meestal rampzalig traag als het gaat om doorvoersnelheden! In veel gevallen wordt maximaal de snelheid van usb 2.0 gehaald (ofwel slechts 480 Mb/s). Overhevelen van video’s en foto’s vanuit bijvoorbeeld je smartphone gaat dan erg lang duren.

Je kunt dat oplossen door een aparte laadkabel en datakabel aan te schaffen. Met de snelle datakabel kun je ook laden, maar dan langzaam. Of (veel handiger) lees vóór aanschaf heel goed de kleine lettertjes op de verpakking van de beoogde kabel. Is dat een snellaadkabel én biedt deze hoge doorvoersnelheden (zeg maar vanaf 5-10 Gb/s), dan zit je goed. Staat er geen snelheid op de verpakking vermeld, dan gaat het in de meeste gevallen om trage kabels met maximaal usb2.0-snelheid. Overigens: die usb2.0-snelheid komt niet helemaal uit de lucht vallen. Usb-c heeft namelijk óók een usb2.0-datakanaal aan boord. Dat vergt minder stevige afscherming in de kabel en is dus goedkoper te implementeren.

©PXimport

🔴 Tip: Snelle laadkabel Wil je een usb-c-laadkabel die óók een hoge data-doorvoersnelheid heeft, controleer die snelheden dan grondig voor aanschaf. Als hoge snelheden worden ondersteund, prijkt dat vaak duidelijk op de verpakking. Als er niks op staat of ergens in een hoekje 480 Mb/s, dan weet je genoeg: dan is het een trage kabel.

Apple en Thunderbolt

Apple is samen met Intel de ontwikkelaar van Thunderbolt. Vandaar dat je standaard op elke (recentere) Apple-computer Thunderbolt-poorten aantreft. Maar inmiddels hebben ook de iPad Pro’s Thunderbolt. Daardoor zijn extreem hoge overdrachtssnelheden mogelijk tussen bijvoorbeeld tablet en Macbook of iMac. Dat kan zo z’n voordelen hebben als je de iPad Pro als een energiezuinige en ultracompacte laptop gebruikt. Video’s overhevelen voor bewerking onderweg in de trein en later na bewerking weer terug overhevelen naar je Mac gaat dan lekker vlot. Thunderbolt heeft meer dan genoeg te bieden!

🔴 Tip: Ook meer en meer op pc's Hoewel Apple ongetwijfeld de koning van Thunderbolt genoemd mag worden qua uitrol op zijn hardware, verschijnt Thunderbolt ook steeds meer op Windows-computers.

▼ Volgende artikel
Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!
© ASUS
Huis

Gamers, opgelet: de ROG Xbox Ally en Ally X komen in oktober!

ASUS Republic of Gamers (ROG) heeft op Gamescom 2025 in Keulen de ROG Xbox Ally en de krachtiger ROG Xbox Ally X onthuld. Beide handhelds liggen vanaf 16 oktober 2025 wereldwijd in de winkels. Bezoekers van de gamingbeurs kregen deze week de primeur om de nieuwe apparaten zelf uit te proberen.

Laten we beginnen met wat specs: de standaard ROG Xbox Ally draait op een AMD Ryzen Z2 A-processor met vier Zen 2-cores en acht RDNA 2-GPU-cores. In combinatie met 16 GB LPDDR5X-6400 RAM, een 512 GB SSD en een 60 Wh-batterij mikt dit model op solide prestaties voor onderweg. De Ally X gaat echter nog een stapje verder: deze versie krijgt de nieuwe AMD Ryzen AI Z2 Extreme met acht cores, zestien threads, 16 RDNA 3.5-GPU-cores en een geïntegreerde NPU. Daarbij hoort 24 GB sneller LPDDR5X-8000 werkgeheugen, een 1 TB SSD en een grotere 80 Wh-batterij voor langere speeltijd.

Xbox-ervaring in handheld-vorm

Bij het inschakelen start de Ally direct in een fullscreen Xbox-omgeving. Daarmee voelt het apparaat aan als een natuurlijke uitbreiding van de console, terwijl Windows 11 onderliggend toegang biedt tot je volledige pc-bibliotheek. Spelen kan via Game Pass, Steam en andere pc-stores, maar ook via cloudgaming of remote play vanaf een Xbox-console. Xbox heeft bovendien met gamestudio's samengewerkt om duizenden titels beter geschikt te maken voor handhelds. In de bibliotheek verschijnen nieuwe aanduidingen als Handheld Optimized en Mostly Compatible, zodat je meteen weet welke games vlekkeloos draaien.

©ASUS

Scherm, geluid en comfort

Zowel de Ally als de Ally X hebben een 7-inch Full-HD-scherm met 120 Hz verversingssnelheid, 500 nits helderheid en FreeSync Premium voor vloeiende beelden. Het scherm is beschermd met Gorilla Glass. De Ally X onderscheidt zich met dual Smart-Amp speakers, vibrerende triggers en subtiele RGB-verlichting rond de sticks voor extra feedback. Ook ergonomie kreeg de nodige aandacht: de vorm van de grepen is geïnspireerd op de Xbox-controller, met een gebalanceerd gewicht zodat langere speelsessies comfortabel blijven.

Prestaties en uitbreidbaarheid

Om te zorgen dat de hardware ook bij intensief gebruik koel blijft, introduceert de Ally X een zogenoemd Zero Gravity-koelsysteem dat in elke houding stabiel presteert. Beide modellen zijn bovendien eenvoudig uit te breiden dankzij een M.2-slot voor extra opslag. De connectiviteit verschilt wel enigszins: waar de standaard Ally beschikt over usb-c (3.2 Gen 2), microSD en wifi 6E, voegt de Ally X daar usb 4 met Thunderbolt-ondersteuning aan toe.

©ASUS

Slimme software en AI-functies

Nieuwe softwarefuncties moeten het gebruik verder stroomlijnen. Shaders worden al tijdens het downloaden voorgeladen, waardoor games sneller starten en minder energie verbruiken. Voor de Ally X zijn vanaf 2026 bovendien extra AI-mogelijkheden gepland, zoals Automatic Super Resolution voor hogere beeldkwaliteit en het automatisch vastleggen van hoogtepunten in korte videoclips.

▼ Volgende artikel
Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?
© Malkov Konstantin
Huis

Inductie, keramisch of gas: welke pan past bij jouw kookplaat?

Of je nu op gas, inductie of een keramische plaat kookt, het type kookplaat in je keuken bepaalt in grote mate welke pannen je kunt gebruiken. Daarbij draait het vooral om het materiaal van de pan. In dit artikel lees je wat je nodig hebt om zorgeloos en efficiënt te kunnen koken, wat er op jouw fornuis ook staat. Smakelijk alvast!

👨🏼‍🍳 In het kort:

• Gas, inductie of keramisch: zo werken deze kookplaten • Van koper tot roestvrijstaal: welke pan past bij welke kookplaat? • Onderhoudstips voor je kookplaat • Misvattingen ontkracht

Lees ook: Overstappen van gasfornuis naar inductieplaat: de voor- en nadelen

Hoe werkt jouw kookplaat eigenlijk?

Om te begrijpen welke pannen het best op jouw kookplaat werken, is het handig om eerst te weten hoe die kookplaten precies hun werk doen. Een gaskookplaat verwarmt je pan direct via een open vlam: simpel, doeltreffend en visueel controleerbaar. Bij inductie gebeurt dat heel anders: een spoel onder het kookoppervlak wekt een magnetisch veld op, waardoor alleen pannen met een magnetiseerbare bodem zelf warm worden. De plaat zelf blijft koel. Keramische kookplaten zitten daar qua techniek tussenin. Onder een glad glasoppervlak zit een elektrisch verwarmingselement dat de plaat en vervolgens de pan verwarmt.

Van koper tot RVS: welke pan werkt waarbij?

Pannen zijn er in allerlei materialen, en elk daarvan gedraagt zich anders op een kookplaat. Hieronder lees je wat je van de bekendste soorten kunt verwachten.

Roestvrijstaal (RVS)

RVS is een echte alleskunner. Deze pannen doen het goed op alle soorten kookplaten, zolang ze voor inductie wel een magnetische bodem hebben. RVS geleidt warmte iets minder goed dan bijvoorbeeld koper of gietijzer, maar met een goede, dikke bodem kun je er uitstekend mee uit de voeten, ook op inductie.

©tsarenko | Fototocam

Gietijzer

Gietijzeren pannen zijn zwaar, maar daar krijg je gelijkmatige warmteverdeling voor terug. Ze zijn prima geschikt voor gas en keramisch, en door hun magnetische eigenschappen ook voor inductie. Let wel op bij glas-keramische kookplaten: de wat ruwe of ongelijke bodem van gietijzer kan krassen veroorzaken en minder efficiënt verwarmen. Ook het onderhoud vraagt aandacht – afwassen doe je met warm water en keukenpapier, niet in de vaatwasser.

©kseyale

Check: geschikt voor inductie? Bij inductiekookplaten is het belangrijk dat de pan magnetisch is, anders zal deze niet werken. Dit kun je eenvoudig controleren door een magneet aan de onderkant van de pan te houden - als deze wordt aangetrokken, is de pan compatibel.

Lees ook: Zo kook je extra zuinig op een inductiekookplaat

Koper

Met koperen pannen kook je snel en nauwkeurig: koper geleidt warmte als de beste. Tegelijk zijn ze kwetsbaarder voor krassen en deuken, en ze vergen wat meer onderhoud om mooi te blijven. Niet geschikt voor de vaatwasser dus. Op gas en keramisch doen ze het prima, maar voor inductie heb je een speciale bodem nodig. Zonder die aanpassing werkt het simpelweg niet.

©fotofabrika

Aluminium

Aluminium is licht, betaalbaar en geleidt warmte goed. Het doet zijn werk uitstekend op gas en keramisch. Voor inductie moet aluminium speciaal bewerkt zijn – alleen dan werkt het magnetische veld. Aluminium krast en deukt snel, dus voorzichtigheid is geboden bij gebruik én schoonmaak.

Check: geschikt voor keramisch? Voor keramische kookplaten moet de bodem van de pan vlak en glad zijn om een goede warmteoverdracht te garanderen en krassen op de plaat te voorkomen.

Pannen met een dikke, goed geleidende bodem leveren doorgaans het beste resultaat, ongeacht het fornuis. Koper en gietijzer scoren hoog op warmteverdeling en -behoud, terwijl roestvrij staat en aluminium het juist moeten hebben van slimme combinaties en coatings. Denk bijvoorbeeld aan een antiaanbaklaag of een gelaagde bodem, die verschillende eigenschappen combineren voor betere prestaties.

Welke pan op welke kookplaat?

MateriaalGasInductieKeramisch
RVSJaJa*Ja
GietijzerJaJaJa
AluminiumJaNee**Ja
KoperJaNee**Ja

*= Mits voorzien van een ferromagnetische bodem ** = Alleen als ze een speciale inductie-geschikte bodem hebben

Nog even in het kort:

⚪ RVS pannen werken goed op alle kookplaten, maar kunnen door inductie sneller en gelijkmatiger verhit worden. ⚫ Gietijzer is minder geschikt voor inductie vanwege de oneffen bodem, maar werkt prima op gas en keramisch. 🟠 ⚪ Koper en aluminium geleiden goed, maar zijn gevoelig voor krassen en deuken.

Zo houd je je kookplaat en pannen in topvorm

Met een beetje aandacht gaan je kookplaat én pannen langer mee. Voor inductie is het cruciaal dat de bodem van je pan vlak en onbeschadigd is, anders kunnen er krassen op de plaat ontstaan. Keramische platen vragen om een zachte aanpak: gebruik geen schurende middelen of scherpe voorwerpen. Hardnekkige resten? Leg er wat vochtig keukenpapier op en laat het twintig minuten weken. Daarna kun je het vuil meestal met een nat doekje verwijderen. Voor echt aangekoekte plekken is een speciale keramische schraper een veilig alternatief.

Lees ook: Inductiekookplaat schoonmaken? Dit moet je wel doen en dit niet

©Maryna Pleshkun | zest_marina

Misverstanden de wereld uit: vier hardnekkige kookmythes

Er doen nogal wat verhalen de ronde over pannen en kookplaten. Tijd om de vier hardnekkigste misverstanden recht te zetten.

1. Overstappen betekent al je pannen vervangen

Niet per se. Veel pannen kun je gewoon blijven gebruiken, ook als je overstapt naar een andere kookplaat. Kijk goed naar het materiaal, de staat van de pan en of de bodem geschikt is voor je nieuwe kooktype. Je hoeft dus zeker niet halsoverkop een nieuwe pannenset te kopen.

2. Inductie is gevaarlijk

Sommige mensen maken zich zorgen over het magnetisme van inductieplaten. Dat is nergens voor nodig: het magnetische veld is zwak en werkt alleen als er een geschikte pan op staat. Voor de gebruiker is het volkomen veilig.

3. Keramische platen zijn breekbaar

Zolang je ze met zorg gebruikt en pannen met een gladde bodem kiest, gaan keramische kookplaten jarenlang mee zonder noemenswaardige schade. Het glas is stevig, maar vraagt wel om voorzichtig gebruik.

4. Elke pan werkt op elke kookplaat

Helaas, zo eenvoudig is het niet. Niet elk materiaal is compatibel met elk type kookplaat. De juiste pan kiezen begint bij weten wat voor kookplaat je hebt en wat voor bodem die pan nodig heeft.

Tot slot

Je weet nu waar je op moet letten als je een pan kiest voor jouw kookplaat. Niet ieder materiaal werkt overal even goed, maar met de juiste match zit je altijd goed. Tijd om de keuken in te duiken en je kookkunsten de vrije loop te laten. Veel plezier aan het fornuis!