ID.nl logo
Processor overbelast? Zo ontdek je waarom je pc traag is
© Reshift Digital
Huis

Processor overbelast? Zo ontdek je waarom je pc traag is

Je hebt de indruk dat je systeem op bepaalde momenten langzamer reageert en misschien hoor je de ventilatoren ineens luidruchtiger draaien. Het kan dan zijn dat een bepaald programma of proces je processor overbelast. Maar welke? Merk je dat je pc traag is, probeer dan eens de volgende trucs.

Je vermoedt dat een of andere applicatie of service zich te veel systeembronnen toe-eigent en de cpu te zwaar belast. Om dat uit te zoeken, kun je het Windows Taakbeheer inzetten (via Ctrl+Alt+Del of rechtstreeks met Ctrl+Shift+Esc), waar je indien nodig Meer details selecteert en het tabblad Processen opent.

Standaard worden de processen hier uitgesplitst in drie categorieën: Toepassingen, Achtergrondprocessen en Windows-processen. In de kolom Processor lees je in realtime telkens het processorgebruik af. Je hoeft zo’n kolomtitel maar aan te klikken om de items te sorteren.

Wat is svchost.exe?

Het gebeurt wel vaker dat een Windows-proces de cpu (tijdelijk) intens belast en niet zelden blijkt dat om svchost.exe gaat, het proces dat andere Windows-services aanstuurt. Dat is wat lastiger, omdat het doorgaans meer dan eens voorkomt en diverse andere processen kan bevatten. Dat zie je trouwens ook wanneer je op de Opdrachtprompt het volgende commando uitvoert:

tasklist /svc | find "svchost.exe"

Om uit te zoeken welk service of applicatie achter zo’n overkoepelend proces schuilt, klik je op het pijltje bij de naam. Eén voorbeeld: bij Servicehost: UtcSVvc verschijnt dan Connected User Experience and Telemetry, zodat je al gerichter naar mogelijke oorzaken van een ontspoord cpu-gebruik kunt speuren.

Kun je zo’n item niet aan een applicatiebestand linken, rechtsklik dan op een kolomtitel en selecteer Opdrachtregel. In deze kolom lees je namelijk het pad naar het bijbehorende applicatiebestand af, zodat je precies weet welk bestand achter het verhoogde processorgebruik zit. Je kunt hier ook de kolommen GPU en GPU-engine activeren als je wilt weten hoe zwaar je grafische kaart door de diverse processen wordt aangesproken.

Voor nuttige informatie kun je ook elders terecht in het Taakbeheer. Open Prestaties, klik onderaan op Broncontrole openen en ga naar het tabblad Processor. Om ook hier te kunnen zien welke processen een overkoepelend proces bevat, plaats je in het venster Processen een vinkje bij het proces en kijk je bij Services. In deze module vind je, naast het gemiddelde processorverbruik ook het aantal gebruikte threads.

We vermelden nog het gratis programma Process Explorer, waar je net zo goed het cpu- en gpu-gebruik kunt aflezen. Handig is dat je de muispijl maar boven een proces hoeft te houden om de bijbehorende service(s) en opdrachtregelpad(en) af te lezen. En om het cpu-gebruik van een geopende applicatie te kennen, sleep je het vizier-icoon naar dat programmavenster.

©PXimport

CPU-monitoring

Windows Taakbeheer beperkt de monitoring van het cpu-gebruik tot de afgelopen minuut. Om het gedurende langere tijd te monitoren ga je als volgt te werk. Druk op Windows-toets+R en voer perfmon uit. Open Gegevensverzamelaarsets in het linkerpaneel en rechtsklik op Gedefinieerd door de gebruiker. Kies Nieuw, Gegevensverzamelaarset. Vul een naam in, selecteer Handmatig maken (geavanceerd), druk op Volgende en duid Prestatiemeteritem aan. 

Klik nogmaals op Volgende en op Toevoegen. Open het onderdeel Processor, selecteer Percentage processortijd en plaats een vinkje bij Beschrijving weergeven. Bij Instanties van geselecteerd object kun je _Total geselecteerd laten of je voegt specifieke processorkernen toe. Rechts verschijnt nu Percentage processortijd - _Total. Bevestig met OK en stel Interval van steekproeven in op bijvoorbeeld 5 seconden. Druk op Volgende (2x) en op Voltooien.

De set wordt toegevoegd. Klik die met rechts aan, kies Starten en voer enkele (arbeidsintensieve) handelingen uit. Je kunt deze test op elk moment stopzetten. Na afloop vind je de test terug in het linkerpaneel, in de rubriek Rapporten. Open die met een dubbelklik om het cpu-gebruik grafisch uitgetekend te zien.

©PXimport

Prioriteiten stellen

Tot slot nog even dit. Een besturingssysteem als Windows verdeelt de beschikbare processortijd over alle processen op basis van hun prioriteit. Hoe hoger de prioriteit, hoe meer processortijd het proces verhoudingsgewijs toegewezen krijgt. 

Wie nu al meteen ervan droomt een belangrijke applicatie 100 procent cpu-tijd te geven, moeten we toch terugfluiten. Dat is niet alleen niet wenselijk (want dan zou de rest van je systeem niet meer functioneren), maar ook niet mogelijk. Dit is zo omdat bepaalde threads, zoals kernel threads van apparaatdrivers en van het bestandssysteem, een hogere prioriteit krijgen (van 16 tot 31) dan een door de gebruiker ingestelde thread (normaliter tot en met 15).

Je kunt een applicatie wel met een aangepaste prioriteit laten uitvoeren. Dat kan bijvoorbeeld vanuit het contextmenu van het eerder vermelde Process Explorer, maar ook vanuit Windows Taakbeheer, waar je het tabblad Details opent. 

Rechtsklik op de gewenste applicatie (ook hier kun je desgewenst de kolom Opdrachtregel zichtbaar maken) en kies Prioriteit instellen. Standaard staat die ingesteld op Normaal, maar er zijn nog vijf andere niveaus beschikbaar, van Laag tot Realtime

Deze opties vertalen zich in respectievelijk niveaus van 4, 6, 8, 10, 13 en 24. We raden je tenslotte aan een applicatie (zoals je favoriete game) geen hogere prioriteit te geven dan Hoog. Hopelijk presteert je pc weer optimaal, nu je weet welke processen de grootste impact hadden.

▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.