Het coronavirus heeft ervoor gezorgd dat veel fabrieken tijdelijk dicht moesten of anders moesten gaan werken, waardoor de productie niet zo snel was als normaal. Het gevolg? Enorme tekorten in chips, waardoor gadgets zoals de iPhone 12 langer op zich lieten wachten. En het raakt ons weldra ook in de portemonnee.

De prijzen van technologische snufjes beloven later dit jaar enorm omhoog te schieten, want mobiele telefoons, televisies en zelfs auto’s maken volop gebruik van chips. De tekorten lopen inmiddels enorm op, want naast dat er door het coronavirus veel productieprocessen tijdelijk werden stilgelegd, is er ook schaarste in de bronnen die nodig zijn om chips te maken. Een groot probleem, want fabrieken zijn te heropenen en dan kan de productie doorgaan, maar grondstoffen zijn minder makkelijk te organiseren.

Daarnaast neemt de behoefte aan chips ook niet af, die neemt alleen maar toe. Elektrische auto’s hebben veel chips nodig, zeker als ze ook zelfrijdende mogelijkheden hebben. Daarnaast is het niet alleen zo dat producten meer chips nodig hebben, er zijn ook meer producten nodig. Er is een grotere vraag naar televisies en laptops omdat mensen meer tijd thuis spenderen. 

De hersens van onze technologie

Autobedrijven als Ford, Nissan en General Motors hebben in hun fabrieken diensten moeten schrappen, omdat er niet genoeg materiaal is om auto’s van te maken. Het is volgens Sony ook de reden dat PlayStation 5 zo moeilijk leverbaar is, want er zijn te weinig chips om de apparaten te maken. 

Juist omdat chips het hart zijn van de technologie, is het ook niet makkelijk om het product te maken en ze later toe te voegen. Of het nu om een grote auto gaat of een kleiner apparaat om op te gamen. Zelfs Samsung, dat zelf chips maakt, kan zijn nieuwe vlaggenschip niet op tijd in de schappen krijgen.

©PXimport

Samsungtopman Koh Dong-Jin heeft aangegeven dat het niet alleen te maken heeft met het coronavirus of schaarste in de keten. Hij denkt dat er een enorme disbalans bestaat in wie er vooraan in de rij staat als het gaat om het ontvangen van de weinige toevoer van grondstoffen. 

De topman duidt daarbij waarschijnlijk op zijn grote concurrent Apple, die blijft groeien en door veel bedrijven wordt gezien als eerste in de rij. Achteraan in de rij staan de autofabrikanten, die door hun manier van werken relatief laat waren aangesloten.

Voorraden opbouwen

Dat is niet het enige, want er is een andere katalysator. Huawei heeft door de sancties van de Verenigde Staten gedacht: we moeten een voorraad chips aanleggen, want vanuit de Verenigde Staten krijgen we de komende tijd helemaal niets. Toen Apple dit ter ore kwam, heeft het hierop gereageerd door zelf ook een voorraad chips aan te leggen. De kans is groot dat Koh Dong-Jin verwijst naar deze activiteiten.

Hoe los je het op? Je zou kunnen voorstellen om meer fabrieken neer te zetten, maar het schijnt zo’n twee jaar in beslag te nemen om zo’n fabriek in te lijven. Met vooralsnog geen groeispurt in de pijplijn voor de productie van chips, besluiten chipfabrikanten om de prijzen dus flink omhoog te gooien en dat zien we als consument terug in de aanschaf van techproducten in de komende periode. 

Daarnaast moeten mensen in chipfabrieken waarschijnlijk meer uren draaien, of worden er meer mensen aangenomen om te werken in de fabriek. Dit gaat vaak om Aziatische werknemers, waar de meeste chipfabrieken staan. 

De Verenigde Staten heeft er ook een aantal, maar dit is slechts 12 procent van de wereldwijde halfgeleiderproductie. President Biden heeft wel toegezegd 37 miljard dollar investeren in de bouw van chipfabrieken. Hoewel die dus niet morgen af zijn, zal de vraag naar chips enkel stijgen.

Vindingrijke oplossingen

Daarnaast is er nog een optie om iets te doen aan de chiptekorten. Zo heeft Elon Musk tijdens zijn investeerderscall deze week aangegeven dat Tesla zijn firmware heeft aangepast, zodat het bedrijf een alternatieve chip kon gebruiken. Hierdoor heeft Tesla minder last van de tekorten. 

Kortom, er is vindingrijkheid nodig om de kosten laag te houden en toch al die extra technologische gadgets en auto’s op de markt te kunnen brengen. Het is alleen de vraag of de traditionele autowereld en de soms ietwat arrogante smartphoneleveranciers hier ook aan willen, mede om te zorgen dat we straks niet aanzienlijk meer hoeven te betalen voor telefoons, smartwatches en bolides.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.