Wil je een beetje leuk gamen, dan kun je nog steeds niet zonder grafische kaart. Hoewel er voor serieus gamen maar twee fabrikanten van chipsets zijn, is het aanbod alsnog overweldigend. Wij hebben voor je uitgezocht hoe de belangrijkste grafische kaarten presteren en welke jij daarvan nodig hebt.

Er zijn waanzinnig veel verschillende spellen en gamers. Zo kun je houden van sportgames, racegames, MMO's, shooters, strategiespellen, adventures, hack & slash en ga nog maar even door. De eisen die je hierbij aan je systeem stelt, zijn heel verschillend en voor elke gamer is er dan ook een ideale grafische kaart die optimale prestaties tegen een zo gunstig mogelijke prijs biedt.

Wanneer heb je geen grafische kaart nodig?

Tegenwoordig zit in de processor ook vaak een grafische chip geïntegreerd. AMD noemt dit een apu (accelerated processing unit) en heeft hiervoor de A-serie. Intel heeft het in zijn cpu's met de Haswell-architectuur. Als je de computer alleen voor internet, office, foto's en films gebruikt, dan is dit een prima oplossing. Gamen kan op zich wel, als je je beperkt tot oudere spellen in een resolutie die lager is dan Full HD. Dat geldt wel vooral voor AMD's apu's.

©PXimport

Moderne processors van AMD en Intel hebben een ingebouwde gpu. Op AMD's A-serie kun je nog net gamen als je je kwaliteitseisen beperkt.

Casual gamer

We verdelen gamers grofweg in drie categorieën: casual gamers, mid-end gamers en high-end gamers. In de eerst categorie val je als je af en toe een spelletje speelt, maar wel wilt dat dit soepel gaat. Je speelt doorgaans op een resolutie van 1920 x 1080 pixels of zelfs lager. Daarnaast hoeven de games niet op het hoogste detail gespeeld te worden. De grafische kaart mag niet te veel geld kosten, maar je moet er wel af en toe een spel mee kunnen spelen.

Voor de casual gamer is de AMD Radeon R9 270 de beste keuze. Met deze kaart kun je je games op Full HD aardig spelen. Alleen bij de zwaardere games zal het detail wat omlaag moeten. Bij sommige webshops kun je de R9 270 al voor minder dan 150 euro kopen.

©PXimport

De Radeon R9 270 raden we aan voor de casual gamers. Op een resolutie van 1920 x 1080 en lager kun je de meeste games fatsoenlijk spelen.

AMD Radeon R9 270

Score

4 sterren

Prijs

€ 150,-

Mid-end gamer

Val je in de tweede groep, de mid-end gamers, dan liggen je eisen hoger dan bij de casual gamer. Het aantal fps moet het liefst boven de 50 zijn, zodat je spel vloeiend draait. Daarnaast moeten de games er ook gelikt uitzien, dus de grafische details in de games moeten hoger kunnen.

Voor de mid-end gamer is de keuze lastiger door het grote aanbod. Wij kiezen voor de AMD Radeon R9 280X, om zijn uitstekende prijs-performanceverhouding. Gamen op Full HD is geen enkel probleem. Door de recente prijsdalingen begint ook de nog krachtigere Radeon R9 290 interessant te worden.

©PXimport

De Radeon R9 280X is onze keuze voor de mid-end gamer. Deze kaart is betaalbaar en kan prima omgaan met games op een Full HD-resolutie.

AMD Radeon R9 280X

Score

4 sterren

Prijs

€ 240,-

©PXimport

De GeForce GTX 980 is de snelste kaart uit onze test, helaas is de prijs van ruim 550 euro ook niet mals.

High-end gamer

De derde groep wordt gevormd door high-end gamers. Val je in deze groep, dan ben bereid om wat meer geld voor een gamesysteem neer te leggen. Gamen is tenslotte je hobby en dat kost nu eenmaal geld. Binnen deze categorie zelf heb je ook nog verschillen. De een zal de games spelen op Full HD en met alle details op maximaal, de ander speelt zijn games op een hoge resolutie van 2560 x 1440 pixels, terwijl een derde high-end-gamer zijn fps zo hoog mogelijk wil hebben omdat hij met een 120- of 140Hz-scherm speelt.

©PXimport

Voor de high-end gamer is de NVIDIA GeForce GTX 980 de beste geteste kaart. Gamen op Full HD resulteert in zeer hoge fps en de resolutie van 2560 x 1440 is ook geen probleem. Een prijsvriendelijk alternatief is de AMD Radeon R9 290X. Dit is alleen wel een heethoofd, zorg dus voor een uitvoering met goede koeling.

NVIDIA GeForce GTX 980

Score

5 sterren

Prijs

€ 555,-

De drie categorieën zijn natuurlijk erg algemeen. Het is heel goed mogelijk dat jij buiten deze drie categorieën valt. Bijvoorbeeld als je spellen speelt op meer dan één scherm of op een UHD-resolutie. Je eisen zijn dan echter zo hoog, dat we je dan aanraden om met meer dan één grafische kaart te werken in SLI of CrossFire.

JBL breidt zijn Junior-serie uit met de JBL Junior FREE, de eerste open-ear koptelefoon van het merk die speciaal is ontworpen voor kinderen. Het model combineert een open ontwerp met ouderlijk toezicht via een app en een maximale geluidssterkte van 85 decibel, zodat kinderen veilig kunnen luisteren zonder volledig afgesloten te zijn van hun omgeving.

De Junior FREE maakt gebruik van JBL's OpenSound-technologie, waarbij geluid via luchttrillingen naar het oor wordt geleid zonder de gehoorgang af te sluiten. Daardoor horen kinderen nog wat er om hen heen gebeurt, wat handig is tijdens huiswerk of onderweg. Tegelijkertijd beperkt de ingebouwde JBL Safe Sound-functie het volume tot 85 decibel, een niveau dat als veilig wordt beschouwd voor jonge oren. Ouders kunnen via de JBL Headphones-app het volume en de luistertijd in real-time volgen, en krijgen dagelijkse of wekelijkse rapporten over gebruik en geluidsblootstelling.

Het ontwerp is afgestemd op kinderen: lichtgewicht, flexibel en gemaakt van zacht siliconenmateriaal. De open-ear constructie rust op het oor in plaats van erin, wat volgens JBL extra comfort biedt bij langdurig gebruik. De grotere knoppen maken de bediening eenvoudig, en de spatwaterdichte behuizing (IPX4) moet de koptelefoon bestand maken tegen dagelijkse ongelukjes. De batterij houdt het tot tien uur vol, en met tien minuten opladen komt daar nog eens drie uur bij.

JBL heeft ook gedacht aan speelse details. De verpakking kan worden omgevormd tot een telefoonstandaard en in de doos zitten stickers waarmee kinderen hun koptelefoon kunnen versieren.

©JBL

De JBL Junior FREE is vanaf november verkrijgbaar in paars, turquoise en perzik. De adviesprijs is 69,99 euro.

Stel: je hebt een tekstdocument en je wilt zowel een lange versie als een korte versie afdrukken of als pdf uitvoeren. Je kunt dan met verschillende documentversies weerken, maar soms is het juist minder omslachtig om in hetzelfde document bepaalde stukken tekst te verbergen.

Om de tekst te verbergen, selecteer je eerst de inhoud die je tijdelijk aan het oog wilt onttrekken. Daarna open je het lettertype-dialoogvenster. Dat kan door met de rechtermuisknop op de tekstselectie te klikken en de opdracht Lettertype te kiezen. Of je gebruikt simpelweg de toetscombinatie Ctrl+D. In dit dialoogvenster zet je onder Effecten een vinkje bij de eigenschap Verborgen tekst. Of nog sneller: selecteer de tekst die je wilt verbergen en gebruik de combinatie Ctrl+Shift+H (met de H van hide). Hierdoor verdwijnt de tekst uit beeld. Er zal ook geen extra witruimte te zien zijn.

Alles weergeven

Wil je de tekst tonen, dan kun je die inschakelen via de optie Alles weergeven (Ctrl+*). Dat is de knop met het alineapictogram in het tabblad Start in de groep Alinea, en wordt ook weleens ‘Toon onzichtbare tekens’ genoemd. Hierdoor wordt de verborgen tekst tijdelijk weer zichtbaar, maar hij is wel met kleine grijze puntjes onderstreept. Dat is om aan te geven dat deze tekst nog steeds het kenmerk verborgen heeft en dus niet wordt afgedrukt. Om de tekst wel weer definitief zichtbaar te maken, haal je hem eerst via de functie Alles weergeven tevoorschijn. Daarna selecteer je de met puntjes onderstreepte tekst en vervolgens verwijder je het vinkje Verborgen tekst in het dialoogvenster Lettertype. Vraag je het aantal woorden in het document op met Controleren / Aantal woorden, dan zal de verborgen tekst altijd blijven meetellen. Wanneer je het document afdrukt of exporteert als pdf, zal de verborgen tekst echter niet te zien zijn.

Verborgen tekst altijd weergeven

Ten slotte zit er een optie in Word om verborgen tekst altijd te tonen. Ga daarvoor naar Bestand, kies Opties en selecteer in de linkerkolom Weergave. Je kunt nu met een vinkje aangeven dat je verborgen tekst altijd op het scherm wilt zien. Daaronder bij de Afdrukopties is het mogelijk om in te stellen dat je verborgen tekst altijd wilt afdrukken. Die twee opties zijn niet de standaardinstelling.