De processor is de motor van een pc. Hoe sneller dit onderdeel berekeningen uitvoert, des te beter het systeem presteert. Lang niet iedereen beseft dat het mogelijk is om de processor te optimaliseren. Het is het proberen waard, want wie weet boekt jouw computer een behoorlijke snelheidswinst.

Tip 01: Processor

Iedere pc beschikt over een processor (cpu) om berekeningen uit te voeren. Een vlotte processor heeft als voordeel dat de wachttijden op het systeem minimaal zijn. Een zwaar programma openen of een spelletje spelen gaat in dat geval lekker soepel! Heb je helaas wel last van vertraging? Het is dan zaak om eens flink de bezem door je pc te halen.

We hebben daar eerder al uitgebreid aandacht aan besteed. Wanneer de computer na de nodige opruimwerkzaamheden nog steeds langzaam is, ligt dat waarschijnlijk aan de hardware. Mogelijk kan de processor de boel op je pc vanwege veeleisende software niet meer goed bolwerken. Een ingrijpende oplossing is om de processor te vervangen voor een sneller exemplaar. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want lang niet iedereen heeft de kennis in huis om dit onderdeel te vervangen.

Bovendien is een nieuwe processor vrij duur. Voordat je de cpu van de hand doet, probeer je eerst met behulp van de resterende tips uit dit artikel het rekenwonder van je pc een snelheidsboost te geven.

©PXimport

Tip 01 Een Intel Core i7-processor kan razendsnel rekenen.

Tip 02: Type achterhalen

Het is belangrijk om te weten welke processor er in je systeem gehuisvest is en welke kloksnelheid daarbij hoort. Open Configuratiescherm en ga naar Systeem en beveiliging / Systeem. Achter Processor zie je het type staan. Verder staat de kloksnelheid in gigahertz (GHz) vermeld.

Als je systeem last heeft van vertraging, kun je aan de hand van het type processor wellicht de oorzaak achterhalen. Misschien is er bijvoorbeeld sprake van ouderdom of is er een relatief goedkoop rekencentrum (bijvoorbeeld Intel Celeron of Pentium) ingebouwd. De reden voor de vertraging is dan goed te verklaren. Het kan ook gebeuren dat je al een zeer rappe processor gebruikt, bijvoorbeeld Intel Core i7 of AMD FX.

Is er naar jouw idee evengoed sprake van vertraging? Hiervoor zijn allerlei oorzaken denkbaar waar we in de komende tips uitgebreid bij stilstaan.

©PXimport

Tip 02 Bekijk in het Configuratiescherm welke processor er in je pc zit.

Tip 03: Temperatuur meten

Het is zinvol om regelmatig de temperatuur van de processor te controleren. Wanneer het rekenorgaan van je pc namelijk te warm wordt, heeft dat gevolgen voor de systeemprestaties. Afhankelijk van het type schakelt de processor bij oververhitting een tandje terug of zet het onderdeel zichzelf helemaal uit. Je krijgt dan bijvoorbeeld een blauw scherm (blue screen of death).

Download het programma SpeedFan. Installeer het tooltje vervolgens op je systeem. Via sensors in de systeemkast leest SpeedFan de temperatuur van verschillende onderdelen uit. Achter CPU staat de huidige temperatuur van de processor vermeld. Als de processor meerdere kernen bevat, verschijnt ook hiervan de temperatuur in beeld.

©PXimport

Tip 03 Met SpeedFan achterhaal je eenvoudig de temperatuur van je pc.

Tip 04: Oververhitting

In de specificaties van je processor staat vermeld welke temperatuur het onderdeel maximaal kan verdragen. Deze gegevens vind je terug op de website van de fabrikant (Intel of AMD). Vaak ligt de grens rond de honderd graden. Het is dus belangrijk dat de temperatuur van de cpu daar ver onder blijft, bij voorkeur zo rond de veertig à vijftig graden.

Wanneer de processor een te hoge temperatuur aangeeft, is het zinvol om de ruimte waarin de computer staat zo koel mogelijk te houden. Is er sprake van structurele oververhitting? Schroef de systeemkast dan open en verwijder zoveel mogelijk stof uit de computer. Maak hierbij ook de ventilatoren goed schoon. Gebruik hiervoor bij voorkeur perslucht en een zachte borstel.

Vergeet niet om ook de ventilatiegaten stofvrij te maken, zodat de pc voortaan warme lucht gemakkelijker afvoert. Verder kun je overwegen om een extra ventilator in de systeemkast te monteren, zodat warme lucht sneller uit de systeemkast verdwijnt.

©PXimport

Tip 04 Via perslucht uit een flesje blaas je stof in en rondom de processor gemakkelijk weg.

Tip 05: Koelpasta vervangen

Als je niet weet waar de oververhitting vandaan komt, dan is de koelpasta tussen de processor en cpu-koeler wellicht uitgewerkt. De vloeistof droogt na verloop van tijd namelijk vaak uit. Een laagje koelpasta tussen beide componenten is noodzakelijk om de warmte goed af te voeren. Je maakt eerst de cpu-koeler los van de processor. Dat lukt meestal door vier boutjes los te maken.

Probeer oude resten van de oorspronkelijke vloeistof zo voorzichtig mogelijk te verwijderen. Op de achterkant van de chip breng je een dun laagje koelpasta aan waarbij je de vloeistof zo goed mogelijk verdeelt, bijvoorbeeld met een oud (bank)pasje. Vervolgens maak je de cpu-koeler weer vast aan het moederbord. Iedere computerzaak verkoopt voor enkele euro's koelpasta in een doseerspuit.

©PXimport

Tip 05 Koelpasta is in een handige doseerspuit verkrijgbaar.

Tip 06: Kloksnelheid meten

De fabrikant belooft voor iedere processor een bepaalde kloksnelheid. Het is nuttig om te weten of deze kloksnelheid daadwerkelijk gehaald wordt. Je gebruikt hiervoor het programma CPU Speed Professional. Als je pc traag is, achterhaal je gemakkelijk of een te lage kloksnelheid hiervan de oorzaak is.

Voordat je met de freeware aan de slag gaat, is het belangrijk om alle openstaande applicaties op de pc af te sluiten. Download het programma. Zodra je de installatie hebt afgerond, klik je linksboven op Test CPU Speed. Vervolgens gaat er een meter lopen die de na enkele ogenblikken de maximale kloksnelheid meet. Na afloop verschijnt de gemeten kloksnelheid in een pop-upscherm. Ga na of de gemeten waarde met de specificaties van je processor correspondeert.

©PXimport

Tip 06 Met CPU Speed Professional achterhaal je wat de maximale kloksnelheid van de processor is.

Tip 07: Externe rekenkracht

Als je merkt dat een bepaald programma erg traag functioneert, krijgt de processor waarschijnlijk te veel rekentaken voor zijn kiezen. Tegenwoordig zijn er veel videokaarten die bepaalde berekeningen van de processor kunnen overnemen, mits de gebruikte software dat ondersteunt. Hardwareversnelling door de videokaart zorgt ervoor dat de cpu capaciteit overhoudt om andere processen te verwerken. Het resultaat is een snellere pc! Overigens is het meestal wel een vereiste dat je in compatibele programma's een specifieke functie activeert (CUDA, OpenCL of DXVA) waarmee je hardwareversnelling door de videokaart inschakelt.

Vooral veel video(bewerkings)programma's en games doen een beroep op de rekenkracht van de grafische kaart. Voorbeelden hiervan zijn Corel Video Studio, Roxio Creator, VLC media player en Battlefield 4.

©PXimport

Tip 07 Steeds meer programma's laten specifieke rekentaken door de videokaart uitvoeren.

Tip 08: Overklokken

Bij bepaalde processors is de kloksnelheid zelf aan te passen, waardoor het systeem in staat is om binnen een bepaalde tijd meer berekeningen te verwerken. Zeker voor veeleisende software kan dat zeer welkom zijn, bijvoorbeeld geavanceerde games en videobewerkers. Intel en AMD stellen hun processors in de fabriek altijd op een veilige kloksnelheid in, waardoor de temperatuur niet te hoog oploopt. Hierin zit altijd wel wat marge.

Zonder al te grote risico's valt er pakweg 15 tot 25 procent snelheidswinst te behalen. Het overklokken van je pc is geen klusje waar je zonder goede voorbereiding aan begint. Als je de kloksnelheid namelijk te hoog opvoert, zijn er behoorlijk wat risico's. Bij een verkeerde instelling kan het zomaar gebeuren dat het systeem plotseling uitvalt of zelfs stukgaat door oververhitting. Een mogelijke oplossing hiervoor is om extra ventilatoren in de systeemkast aan te brengen. Verder kost het opvoeren van de processor meer stroom. De voeding dient om die reden krachtig genoeg te zijn. Opvoering van de processor kan daarnaast de levensduur van het onderdeel verkorten.

Afhankelijk van de gebruikte processor en het moederbord in jouw systeem, verschilt de exacte werkwijze van overklokken. Over het algemeen geldt dat je in het BIOS van de computer de front-side bus en/of multiplier verhoogt. Vermenigvuldiging van beide waarden vormt samen de kloksnelheid. Verder is het vaak ook noodzakelijk om het voltage aan te passen, zodat de processor bij een hogere kloksnelheid voldoende energie ontvangt. Houd er rekening mee dat de garantie van processors meestal vervalt zodra je een hogere kloksnelheid instelt.

©PXimport

Tip 08 Houd je wel van een uitdaging? In het BIOS wijzig je op eigen risico de kloksnelheid.

Back-up maken

Zodra je merkt dat de processor niet meer goed functioneert of je van plan bent om de pc te overklokken, is het belangrijk dat je spoedig een back-up maakt. Je wilt tenslotte geen waardevolle bestanden kwijtraken! Bij een defecte processor start het systeem niet meer op. Verder brengt overklokken bepaalde risico's met zich mee. Je kopieert belangrijke bestanden het beste naar een externe opslagdrager, zoals een usb-stick, harde schijf of NAS.

Je kunt er ook voor kiezen om een systeemkopie (image) te maken. Hiermee creëer je een back-up van de volledige computer inclusief alle programma's en bestanden. Gaat de pc kapot, dan heb je in ieder geval nog een kopie van het besturingssysteem en alle persoonlijke data achter de hand.

©PXimport

Vanuit Windows 7 en 8 maak je eenvoudig een systeemkopie.

Tip 09: Moederbord-software

Steeds meer fabrikanten van moederborden stellen specifieke software beschikbaar om de kloksnelheid vanuit Windows te wijzigen. Een voordeel hiervan is dat overklokken niet langer alleen is voorbestemd voor behendige pc-gebruikers die blindelings de weg weten in het BIOS.

In een gebruiksvriendelijke interface verander je eenvoudig de snelheid als je wel wat extra rekenkracht kunt gebruiken. Je opent het overklokprogramma in Windows. Hoe dit programma heet is afhankelijk van welk moederbord je systeem bevat. Heb je bijvoorbeeld een moederbord van ASUS, dan doe je een beroep op de software AI Suite. Vind je geen geschikt programma op je systeem? Als je een vrij recent moederbord gebruikt, is er meestal wel een overklokprogramma beschikbaar. Kijk hiervoor op de website van de fabrikant.

In het voorbeeld van AI Suite schroeven bezitters van een modern ASUS-moederbord via het tooltje TurboV EVO de prestaties van de processor op. Je kunt de waarden handmatig wijzigen, maar er is onder het tabblad Auto Tuning ook een automatische instelfunctie te vinden. De pc start een paar keer opnieuw op, waarna het overklokprogramma de instellingen van de processor volledig op eigen houtje aanpast.

©PXimport

Tip 09 De meeste moederbord-fabrikanten leveren software mee waarmee je de processor kunt overklokken.

Tip 10: Stresstest

Na het overklokken is het belangrijk om grondig te controleren of de boel stabiel is. Belangrijk is bijvoorbeeld dat de temperatuur niet te hoog oploopt. Na iedere wijziging van de processor-instellingen voer je daarom een zogeheten stresstest uit. Het programma Prime95 is in staat om het systeem maximaal te belasten, waarbij je bekijkt of de computer het volhoudt.

Ondervindt de computer geen problemen, dan kun je ervan uitgaan dat het systeem stabiel is. De overklok-actie is in dat geval geslaagd. Haal het juiste downloadbestand voor jouw systeem binnen. Je pakt het zip-bestand vervolgens uit, waarna je dubbelklikt op prime95.exe. Een installatie is niet nodig, want de freeware start meteen op. Kies achtereenvolgens voor Just Stress Testing / In-place large FFTs. Dit is de zwaarste test die Prime95 in huis heeft. Start vervolgens SpeedFan (zie tip 03) op om de actuele temperatuur van de processor te meten.

Laat de test een paar uur draaien en houd scherp in de gaten of de processor niet te heet wordt. Loopt de temperatuur wel erg hoog op of valt het systeem na verloop van tijd uit? Schroef dan de kloksnelheid een tandje terug. Klik in Prime95 op Test / Stop / OK om de stresstest te beëindigen.

©PXimport

Tip 10 Met Prime95 controleer je of de opgevoerde processor het onder maximale belasting volhoudt.

©PXimport

Tip 10 Houd tijdens de stresstest de temperatuur van de processor goed in de gaten.

Tip 11: Turbo Boost

Recente processors van Intel overklokken zichzelf automatisch wanneer de pc daar behoefte aan heeft. Bij veeleisende werkzaamheden verhoogt de cpu op eigen houtje tijdelijk de kloksnelheid waardoor er geen sprake is van vertraging. Intel noemt deze technologie Turbo Boost. Recente Core-processors zijn uitgerust met deze functie. Welke kloksnelheid de cpu onder leiding van Turbo Boost bereikt, is onder meer afhankelijk van de temperatuur en het energieverbruik.

Als een laptop bijvoorbeeld draait op de accu, grijpt de processor doorgaans minder snel naar een hogere kloksnelheid om niet te veel van de batterij te vragen. Intel laat het gebruik van Turbo Boost zien via een gadget op het bureaublad. Hieraan zie je precies wanneer Intel de turbomotor aanzet. In dat geval verschijnt er namelijk een blauwe balk. Merk je niets aan de gadget?

Wellicht is Turbo Boost uitgeschakeld. Open in dat geval het BIOS van de pc en activeer alsnog deze functie. Ook fabrikant AMD versnelt bij bepaalde processors automatisch de kloksnelheid wanneer dat mogelijk is. Deze techniek heet AMD Turbo CORE.

©PXimport

Tip 11 Via een gadget op het bureaublad (rechts in beeld) houd je de status van Intel Turbo Boost in de gaten.

Tip 12: Hyperthreading

Een andere nuttige instelling van bepaalde processors van Intel is hyperthreading. Bij deze technologie herkent het besturingssysteem een processorkern als twee afzonderlijke processors. Bij een quadcore-processor denkt Windows dus dat er maar liefst acht processors aanwezig zijn, terwijl het in werkelijkheid om slechts vier kernen gaat. Dit is mogelijk dankzij virtualisatie. Je pc houdt Windows hiermee eigenlijk voor de gek.

Hyperthreading heeft als voordeel dat het rekencentrum van je pc meer werk kan verzetten. In het BIOS van je pc controleer je of deze functie staat ingeschakeld. Wil je weten hoeveel processorkernen jouw pc detecteert? Open Configuratiescherm en ga naar Hardware en geluiden / Apparaatbeheer. Klik op het pijltje voor Processors en tel hoeveel kernen Windows herkent.

©PXimport

Tip 12 Bij een Intel Core i7-processor herkent Windows met hyperthreading acht kernen in plaats van vier.

De Verkenner van Windows is waarschijnlijk een van je meest gebruikte programma’s. In dit artikel bespreken we enkele handige functies en opties, waaronder een paar nieuwigheden (in Windows 11 24H2). Functies die ontbreken, vullen we aan met externe tools.

Tip 1 Tabbladen

Wil je bestanden kopiëren of verplaatsen tussen mappen, open dan eenvoudig twee tabbladen in Verkenner. Selecteer de items in de eerste map en sleep deze met de rechtermuisknop ingedrukt naar het tweede tabblad. Laat de muisknop los om een contextmenu te openen met opties als Hierheen kopiëren, Hierheen verplaatsen en Hier snelkoppelingen maken.

Tabbladen kun je verslepen, net als in een browser. Klik je met rechts op een tabblad, dan krijg je opties als Andere tabbladen sluiten, Tabblad rechts sluiten en Tabblad dupliceren.

Navigeren in Verkenner: net als in je browser.

Tip 2 Contextmenu

Wanneer je in Verkenner met rechts op een map of bestand klikt, verschijnt standaard de optie Meer opties weergeven in het contextmenu. Hier vind je onder meer Knippen, Kopiëren en Naam wijzigen. Zie je deze opties liever meteen in het contextmenu verschijnen, dan kun je dit met een registeringreep regelen.

Start regedit.exe vanuit het Windows-startmenu. Navigeer naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\Software\Classes\CLSID. Klik hier met rechts op en kies Nieuw / Sleutel. Geef deze de naam {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik met rechts op deze nieuwe sleutel en maak hier de subsleutel InprocServer32. Dubbelklik in het rechterdeelvenster op (Standaard), bevestig met OK, sluit De Register-editor af en herstart Windows.

Na een registeringreep duikt het vertrouwde contextmenu weer op.

Tip 3 Sneltoetsen

Verkenner biedt tijdbesparende sneltoetsen, net als veel andere applicaties. Met Windows-toets+E bijvoorbeeld start je Verkenner snel op, terwijl je met ingedrukte Ctrl-toets in combinatie met W, Tab en Shift+Tab tussen tabbladen navigeert. Andere nuttige sneltoetsen zijn F2 om bestanden te hernoemen, Shift+Delete om data definitief te verwijderen (na bevestiging) en Ctrl+Z om de laatste actie ongedaan te maken. Heb je bijvoorbeeld per ongeluk bestanden hernoemd of verwijderd, dan kun je dat met deze sneltoets herstellen.

In de tabel vind je een overzicht van de meeste sneltoetsen voor Verkenner.

Tip 4 Extra opties

Selecteer je in Verkenner een map of bestand en druk je op Shift+F10, dan verschijnen afhankelijk van het geselecteerde item extra geavanceerde opties. Voor een map zie je bijvoorbeeld In nieuw proces openen en PowerShell-venster hier openen. De eerste optie opent een nieuw, onafhankelijk Verkenner-venster dat ook blijft werken in het geval dat andere processen vastlopen. De tweede optie spreekt voor zich.

Bij een uitvoerbaar bestand vind je de optie Als andere gebruiker uitvoeren, waarmee je de toepassing kunt starten met de machtigingen van een specifieke gebruiker.

Je kunt ook geavanceerdere opties tevoorschijn halen.

Tip 5 De startpagina van Verkenner

Als je Verkenner opent, zie je boven in het navigatievenster (maak dit desnoods zichtbaar via Weergeven / Weergeven) standaard het item Thuis. Dit is je startpagina, met rechts dynamische onderdelen als Snelle toegang, Favorieten en Recente. Via het contextmenu kun je mappen vastmaken of losmaken aan het menu Snelle toegang. Bestanden kun je via vergelijkbare opties toevoegen aan of juist verwijderen uit de favorieten. Op deze manier zijn veelgebruikte mappen en bestanden sneller toegankelijk.

Onder Recente vind je de twintig meest recent (lokaal) geopende of bewerkte bestanden. Is dit lijstje leeg, schakel de functie in via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Startmenu en schakel de optie Recent geopende items weergeven in Start, Jumplists en de Verkenner in. In Windows 11 versie 24H2 komt hier Gedeeld bij, voor bestanden die via OneDrive, SharePoint of Teams met jou zijn gedeeld (vooropgesteld dat je met het juiste account bent aangemeld).

In Windows 11 fungeert het item Thuis in Verkenner als een soort startpagina.

Tip 6 De rubriek Galerie

Op de startpagina van Verkenner vind je in het navigatiedeelvenster, direct onder Thuis, de rubriek Galerie. Hier zie je een chronologisch overzicht met een scrolbare tijdsindeling van visuele media uit je persoonlijke mappen Afbeeldingen en Video’s, en uit je OneDrive (indien synchronisatie is ingeschakeld).

Je kunt ook zelf bepalen welke galerielocaties worden gebruikt. Klik bovenaan op Verzameling / Verzameling beheren om mappen te verwijderen of toe te voegen. Verschijnen media van bepaalde locaties niet, voeg deze dan toe aan de indexeringslocaties van de ingebouwde zoekfunctie (zie tip 8).

Leuk: de ingebouwde mediagalerie van Verkenner.

Tip 7 Compressie

In Windows kun je al langer bestanden en mappen archiveren naar een zip-bestand. Selecteer de items, klik met rechts op de selectie en kies Kopiëren naar / Gecomprimeerde (gezipte) map. Het zip-bestand neemt automatisch de naam over van het bestand waarop je het laatst hebt geklikt.

Om een zip-archief uit te pakken, selecteer je het bestand, kies je bovenaan Alles uitpakken en geef je een doellocatie op. Sinds Windows 11 versie 23H2 kun je op dezelfde manier ook archieven als tar en 7z uitpakken. Vanaf versie 24H2 is het mogelijk data direct vanuit het contextmenu Comprimeren in te pakken in de formaten zip, 7z en tar. Via de optie Aanvullende opties kun je hierbij ook compressiemethodes selecteren. Deze functie is mogelijk nog niet op alle 24H2-systemen beschikbaar.

Windows kan al langer met zip-bestanden overweg (andere formaten volgen binnenkort).

Tip 8 Zoekfunctie

Een bestandsbrowser bevat uiteraard een zoekfunctie. Zo kun je in Verkenner een map openen en rechts boven in de zoekbalk een deel van een bestandsnaam invoeren. Dit levert een lijst op van bestanden in de map, inclusief submappen.

Bij te veel zoekresultaten kun je booleaanse zoekoperatoren, jokertekens en filters gebruiken. Combineer zoektermen met operatoren als AND (beide aanwezig), OR (één of beide aanwezig) en NOT (niet aanwezig). Een XOR-operator (één aanwezig, maar niet beide) ontbreekt, maar kan via PowerShell worden uitgevoerd met deze opdracht:

Via de optie Zoekopties bovenaan, kun je na het invoeren van een zoekterm allerlei filters instellen, zoals Gewijzigd op / Deze maand en Grootte / Heel groot. Hier kun je ook locaties en criteria kiezen, zoals Alle onderliggende mappen of Huidige map, al dan niet ook zoeken in de (leesbare) bestandsinhoud enzovoort.

Meerdere filters combineren is ook mogelijk en de zoekbalk toont telkens netjes de bijbehorende zoekinstructies (goed ter lering). Zoekopdrachten kun je voor snel hergebruik bewaren via de knop met drie puntjes, met de optie Vastmaken aan Snelle toegang.

Bij Zoekopties / Geïndexeerde locaties wijzigen bepaal je zelf welke bestandslocaties Windows moet indexeren, wat (veel) snellere zoekresultaten oplevert.

Zoeken is meer dan zomaar trefwoorden intikken. Filters maken het zoekproces veel efficiënter.

Tip 9 Alternatief bestandsbeheer

Hoewel Verkenner de standaard bestandsbrowser van Windows is, kun je daarnaast ook prima andere tools gebruiken. Gratis alternatieven zijn bijvoorbeeld het krachtige Multi Commander en het eenvoudigere Files, dat met een aanpasbare lay-out goed aansluit bij Windows 11.

Hier bekijken we kort Files. In het navigatiepaneel vind je naast Stations ook secties als Cloudstations (voor Google Drive en OneDrive), Netwerk, WSL, Vastgezet (voor vastgepinde mappen en bestanden) en Labels.

Met Labels kun je gekleurde labels toewijzen aan data, waarna deze automatisch in virtuele mappen verschijnen. Klik op het icoon naast een map of bestand om deze te veranderen in selectievakjes, wat meervoudige selectie vereenvoudigt. Het contextmenu biedt opties zoals Comprimeren (naar zip en 7z) en de optie Maak map met selectie. Ook hernoemen in bulk is mogelijk. Via het tandwielpictogram zet je de interface nog meer naar je hand.

Het programma Files is in diverse opzichten toch net iets beter dan Verkenner.

Tip 10 Schijfruimte

Verkenner geeft een beetje inzicht in de beschikbare schijfruimte, maar het is minder snel duidelijk waar de grootste bestanden zich bevinden. Hiervoor is een tool als TreeSize Free handiger. Deze tool toont in een boomstructuur welke mappen en bestanden de meeste ruimte innemen, inclusief hun percentage van de totale schijfruimte.

TreeSize Free integreert in Verkenner, zodat je vanuit het contextmenu via Scannen met Treesize Free eenvoudig een mappenscan start. Je kunt mappen direct sorteren op grootte en ook netwerkschijven worden ondersteund. De scanfunctie biedt binnen enkele seconden een overzicht, zelfs op grote schijven. Bestanden kunnen ook rechtstreeks vanuit de tool worden verwijderd, wat opruimen efficiënter maakt.

Deze schijf raakt al behoorlijk vol.

Tip 11 Speurneus

De geïntegreerde zoekfunctie van Windows ondersteunt weliswaar indexering, jokertekens, zoekfilters en booleaanse zoekoperatoren, maar veel gebruikers vinden deze niet zo gebruiksvriendelijk. De gratis versie van Listary is handiger en kan ook dienen als applicatielauncher.

Standaard zoekt Listary op alle lokale schijven (aanpasbaar in de Pro-versie, inclusief ondersteuning voor netwerkschijven). Standaardfilters als Folder, Bestand, Document, Picture, Video en Audio helpen je resultaten te verfijnen, en je kunt instellen hoe recent data mogen zijn gewijzigd.

Door tweemaal op de Ctrl-toets te drukken, verschijnt een balk waarin je een deel van een bestands- of programmanaam kunt invoeren om het direct te openen met een muisklik of sneltoets.

Via Opties, bereikbaar via het contextmenu van het programma-icoon, kun je extra functies toevoegen. Denk aan commando’s zoals cmd voor de Opdrachtprompt of aangepaste snelkoppelingen als kb <bestand> (opent het bestand in Kladblok). Hier stel je tevens tekstmacro’s in, zoals g <zoekterm> of w <zoekterm>, voor snelle zoekopdrachten in Google en Wikipedia.

Twee in één: een snelle zoekfunctie en een applicatielauncher.

Tip 12 Archivaris

Hoewel Windows 11 versie 24h2 ondersteuning biedt voor tar, zip en 7z, blijven de instelopties beperkt. Voor meer functionaliteit is 7-Zip een betere keuze.

Na installatie vind je de 7-Zip Manager in het startmenu. Hiermee kun je bestanden archiveren, testen en uitpakken, maar dankzij integratie met Verkenner kan dit ook direct vanuit het contextmenu. Hier zijn opties beschikbaar zoals Toevoegen aan <bestandsnaam>.7z of <bestandsnaam>.zip, Toevoegen aan archief en Inpakken en e-mailen. Bij de laatste twee kun je uitgebreide parameters instellen.

Je kiest bijvoorbeeld het archiefformaat (7z, zip, tar, wim enzovoort), compressieniveau en -grootte. Ook kun je een zelfuitpakkend SFX-archief maken (met exe-extensie) of het archief beveiligen met een wachtwoord. Daarnaast is het mogelijk grote archieven automatisch op te splitsen in instelbare, kleinere bestanden.

7-Zip richt zich duidelijk tot de veeleisende power-user.

Tip 13 Voorbeeldweergave

In het voorbeeldvenster in Verkenner (klik op Weergeven en selecteer Voorbeeldvenster) kun je miniaturen bekijken van veelgebruikte afbeeldingsformaten, de eerste frames van video’s en de inhoud van enkele tekst- en documentbestanden. QuickLook breidt deze functionaliteit aanzienlijk uit en werkt vergelijkbaar met de voorbeeldfunctie in macOS. Deze app is beschikbaar in de Microsoft Store.

Door simpelweg op de spatiebalk te drukken, zie je direct een (groot) voorbeeld van een bestand, zonder dat je een extra programma of Verkenner-venster hoeft te openen. QuickLook ondersteunt meer bestandstypen dan Verkenner, zoals jpg, png, (geanimeerde) gif, raw-afbeeldingen, pdf, Word-, PowerPoint- en Excel-bestanden, markdown, video en audio (inclusief ingebouwde afspeelmogelijkheden), code- en archiefbestanden.

Met één druk op de spatiebalk krijg je fraaie voorbeeldweergaven.

Tip 14 Eigenschappen aanpassen

Elke map en elk bestand heeft eigenschappen zoals een datum, en attributen zoals alleen lezen, verborgen en systeem(bestand). Hoewel je deze attributen kunt bekijken via de Opdrachtprompt, werkt dit veel eenvoudiger met het tooltje Attribute Changer via de optie shell extension.

Selecteer de gewenste data in Verkenner, open het contextmenu en kies Eigenschappen aanpassen. Op het tabblad Eigenschappen schakel je attributen naar wens in of uit, en pas je tegelijk de datum- en tijdnotaties aan (Gemaakt, Gewijzigd, Laatst geopend). Rechtsklikken op de velden geeft toegang tot extra opties. Zo kun je bijvoorbeeld de datum van een (foto)selectie in één keer met een bepaald aantal dagen aanpassen. Een simulatiemodus toont de wijzigingen vooraf.

Pas bijvoorbeeld de bestandsdatums aan.

Tip 15 Bulkacties

Als je vaak dezelfde acties op groepen bestanden uitvoert, bespaart DropIt je veel tijd. Hoewel de tool al wat ouder is, werkt hij nog uitstekend op Windows 11. Na installatie verschijnt een verplaatsbare knop op je bureaublad. Klik hier met rechts op en kies Profielen / Aanpassen. In het dialoogvenster kun je acties instellen.

Wil je bijvoorbeeld alle png-bestanden uit een map verplaatsen, geef het profiel dan een naam als PNG-verhuis. Selecteer vervolgens een pictogram via Zoeken en sla het profiel op. Kies het profiel, klik met rechts op het pictogram en ga naar Associaties. Klik op de plusknop, vul een naam in en stel bij Regels de waarde *.png in. Kies Verplaats bij Acties (DropIt ondersteunt meer dan twintig verschillende acties) en geef de Doelfolder op. Voeg een extra associatie toe voor andere bestanden: Regels: # (voor alle andere bestanden), Actie: Overslaan. Bewaar de associaties. Nu kun je een map met png-bestanden simpelweg naar de DropIt-knop slepen en bevestigen.

Bestandsoperaties in bulk gaan veel sneller met DropIt.

Tip 16 Menubeheer

Programma’s zoals 7-Zip en Attribute Changer voegen hun opties toe aan het contextmenu van Verkenner, maar met Filemenu Tools krijg je nog meer mogelijkheden. Na installatie verschijnt in het contextmenu de optie Filemenu Tools, waarmee je toegang hebt tot meer dan dertig functies.

Voorbeelden zijn Change Icon, Size of Folder, Send to Mail Recipient en Shred Files. Via Configure Filemenu Tools kun je het menu aanpassen door ongewenste items uit te schakelen en dit te bevestigen met de groene V-knop. Op de tabbladen Send To… menu en Commands of other applications kun je ook andere contextmenu-opties aanpassen, maar voor volledig beheer van het contextmenu is Context Menu Manager beter geschikt. Klik op de GitHub-pagina op Github Releases en download het recentste exe-bestand. In het menu Home kun je vrijwel alle contextmenu-opties van Verkenner beheren, ongewenste items uitschakelen en eigen items toevoegen via Create new menu item.

Stel het contextmenu van Verkenner helemaal in zoals jij dat wenst.

Niet alle pc-games zijn officieel uitgebracht voor macOS, maar er zijn verschillende manieren waardoor je alsnog Windows-games kunt spelen op een Mac of MacBook. We leggen je uit hoe je dat doet.

Apple voorziet zijn Macs en MacBooks de laatste jaren van eigen M-chips, wat ze een stuk krachtiger maakt dan voorheen. Hoewel ze daarmee genoeg capaciteit in huis hebben om de meest veeleisende games te draaien, zullen niet alle games native op macOS werken. Dat komt doordat macOS nu eenmaal een compleet ander besturingssysteem is dan Windows. 

Macs met Apple Silicon-processors ondersteunen bijvoorbeeld geen 32-bit-apps, waardoor een oudere Mac met Intel-chip bepaalde games wél kan draaien, terwijl een gloednieuwe Mac die niet ondersteunt. Voor ontwikkelaars is het bovendien niet rendabel om games voor macOS uit te brengen, bijvoorbeeld omdat er minder gamers op het platform te vinden zijn. 

Je hoeft echter niet meteen naar de winkel te rennen voor een Windows-pc, want er zijn wel degelijk verschillende manieren waarop je alsnog Windows-games op je Mac kunt spelen.

Windows-games spelen op een Mac(Book)

Er zijn genoeg mogelijkheden om Windows-games te spelen op een Mac, maar welke je kiest, hangt af van het type game dat je wilt spelen. Op AppleGamingWiki is een lijst te vinden van een hoop pc-games, waarbij per titel wordt vermeld of die native op een Mac draait en via welke andere tools de game te spelen is. Niet alle tools werken namelijk in combinatie met elk spel. 

Tools zoals CrossOver en Whisky

CrossOver is een van de meest gebruikvriendelijke tools om Windows-games te spelen op een Mac. De tool is gemaakt door CodeWeavers en stelt gebruikers in staat om Microsoft-apps op een Mac te draaien. CrossOver kan dus niet alleen games draaien, maar ook andere Windows-software zoals productiviteitstools. Het grote nadeel van CrossOver is dat de tool 74 euro per jaar kost om te gebruiken. Wel is er een gratis proefperiode beschikbaar. 

Een minder gebruiksvriendelijk, maar gratis alternatief is Whisky. Er is een hoop overlap tussen de twee tools, omdat Whisky en CrossOver dezelfde onderliggende technologie gebruiken: Wine (wat staat voor Wine is not an emulator). Toch is het een stuk lastiger om een Windows-game via Whisky op een Mac te laten draaien. De tool is een stuk technischer ingesteld en geeft de gebruiker meer controle, maar is daardoor ook moeilijker te doorgronden. Op de website van Whisky is een lijst met ondersteunde games te vinden.

Parallels

Een andere (betaalde) optie is Parallels. Dat is een programma dat een volledig Windows-besturingssysteem simultaan naast macOS kan draaien. De virtuele machine binnen macOS maakt het mogelijk om Windows 11 of Windows 10 te installeren, waardoor je vervolgens Windows-games en andere Windows-apps kunt downloaden. Deze tool is minder geschikt voor grafisch intensieve games, aangezien er twee besturingssystemen naast elkaar worden gedraaid.

Belangrijk om te weten is dat je de pc-games wel echt in je bezit moet hebben als je ze via de bovenstaande tools wilt spelen, zoals op Steam of een ander gameplatform. Ook werken niet alle games even goed met bovenstaande tools.

Ook interessant: Zo kun je je geld terugvragen op Steam

©Gorodenkoff

Stream je games naar je Mac

Grote techbedrijven als Nvidia en Microsoft hebben hun eigen clouddiensten voor games uitgebracht, waardoor het mogelijk is om pc-games naar je Mac te streamen. Met diensten als GeForce Now en Xbox Cloud Gaming kun je eenvoudig pc-games spelen, zonder dat enige technische kennis vereist is.

Diensten als Nvidia GeForce Now en Xbox Cloud Gaming maken het mogelijk om Windows-games te spelen zonder dat je over geschikte hardware beschikt. De game draait dan niet lokaal op je Mac, maar op een externe server. De beelden worden vervolgens naar je beeldscherm gestreamd. 

GeForce Now is gratis te gebruiken, al gelden er dan beperkingen en worden er advertenties getoond. Er zijn ook abonnementen beschikbaar met extra mogelijkheden vanaf 10,99 euro per maand. Niet alle games worden ondersteund, maar Nvidia heeft een lijst gepubliceerd met compatibele spellen. Bij Nvidia GeForce Now moet je de games eerst gekocht hebben, bijvoorbeeld op Steam, voordat je ze kunt streamen.

Xbox Cloud Gaming is beschikbaar met een Game Pass Ultimate-abonnement en maakt het mogelijk om games te spelen op een apparaat naar keuze, waaronder een Mac. Je bent hierbij afhankelijk van de Game Pass-bibliotheek, maar in het aanbod vind je ook een hoop titels die niet zijn uitgebracht voor Mac. Game Pass Ultimate kost 17,99 euro per maand.

Lees ook: Waar kun je het beste pc-games kopen? Een overzicht