Wil je meer controle over je internetverbinding en de manier waarop programma’s gebruikmaken van de connectie? We kijken in dit artikel naar het Windows Firewall-alternatief TinyWall. Waarom zou je daarvoor kiezen en hoe werkt deze software?

Met een firewall zorg je voor een beveiliging van je pc door controle uit te oefenen op het netwerkverkeer van en naar je computer. Windows kent een ingebouwde firewall: de Microsoft Defender Firewall. Die biedt een degelijke basisbeveiliging, maar heeft relatief weinig instelmogelijkheden. Gelukkig ben je niet afhankelijk van de standaardfirewall in je pc. Je kunt ook zelf kiezen welke firewall je gebruikt.

Een interessant alternatief is TinyWall. Kenmerkend aan deze firewall is de grote hoeveelheid controle die je hebt over de verbinding en de gebruiksvriendelijke omgeving. Dat maakt deze gratis firewall geschikt voor zowel beginnende als gevorderde gebruikers. Bovendien heeft het programma, zoals de naam al doet vermoeden, een compacte omvang: het neemt ongeveer 2 MB in beslag.

TinyWall hanteert daarbij een andere filosofie dan de meeste firewalls, inclusief Windows’ ingebouwde firewall: in plaats van de meeste programma’s netwerktoegang te verlenen, vraagt TinyWall je per app aan te geven of deze netwerktoegang mag krijgen. Je geeft hierdoor alleen de programma’s toegang die je daadwerkelijk gebruikt en beperkt daarmee de kans dat er ongemerkt programma’s van de verbinding gebruikmaken.

TinyWall downloaden en installeren

TinyWall downloaden doe je via de officiële site van de software. Het programma kent een rigoureuze aanpak: direct na installatie worden alle verbindingen geblokkeerd. Door deze vervolgens op de whitelist te plaatsen, kun je ze stuk voor stuk toestaan.

Direct na installatie open je TinyWall via het bijbehorende pictogram in het systeemvak van Windows, waar je al pictogrammen vindt zoals het volume en de netwerkverbinding. Klik op het pictogram van TinyWall om het snelmenu te openen.

©PXimport

In tegenstelling tot de meeste firewalls toont TinyWall geen vensters waarin je wordt gevraagd om internettoegang voor het betreffende programma toe te staan. De vensteraanpak kan na verloop van tijd hinderlijk worden en brengt het risico met zich mee dat de gebruiker sneller programma’s goedkeurt, om van de pop-up af te zijn.

TinyWall hanteert een minder opdringende aanpak, waarbij je zelf telkens bepaalt welk programma toestemming krijgt. Het programma biedt hiervoor drie manieren.

Werken met de whitelist

De eerste is het aanwijzen van het programma dat je toegang wilt geven. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Whitelist volgens uitvoerbaar bestand. Een verkennervenster wordt geopend. Open nu de map waarin het programma zich bevindt en wijs het uitvoerbaar bestand (bijvoorbeeld Programma.exe) aan.

Met de tweede manier kun je ook een proces toegang geven tot de internetverbinding. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Whitelist volgens proces. Een overzicht van alle processen verschijnt. Selecteer het proces dat je toegang wilt geven. Gebruik de Shift-toets om in één keer hele secties te selecteren of de Ctrl-toets om meerdere, losse processen te selecteren. Klaar? Bevestig met een klik op Selecteer.

De derde en laatste manier om snel toegang te verlenen is direct de eenvoudigste: je wijst simpelweg het programmavenster aan dat je wilt toevoegen. Klik op het pictogram van TinyWall en kies voor Whitelist volgens venster. Klik nu in het midden van het venster dat je wilt toevoegen. Het wordt in de lijst met toegestane programma’s gezet.

©PXimport

Actuele verbindingen

Een goede beveiliging begint met inzicht. Bekijk welke programma’s gebruikmaken van de internetverbinding. Open het menu van TinyWall en kies Toon verbindingen. In een lijst verschijnen de programma’s die gebruikmaken van de internetverbinding. Standaard worden de actieve verbindingen getoond. Klik op de kolom Proces om de programma’s op alfabetische volgorde te sorteren.

Je kunt ook opvragen welke poorten worden gebruikt: plaats een vinkje bij de optie Toon open poorten. Het venster biedt verder de mogelijkheid om geblokkeerde programma’s te tonen, via de optie Toon geblokkeerde toepassingen. Dit venster komt ook van pas als een programma in je ogen onnodig wordt geblokkeerd.

Kies voor Toon open poorten en klik met de rechtermuisknop op het programma dat je wilt aanpassen. Kies voor Deblokkeer.

©PXimport

Uitzonderingen

Naast het snelmenu vind je het onderdeel Beheer alle instellingen. Het venster is opgebouwd uit meerdere tabbladen. Via het beheervenster kun je zien welke programma’s netwerktoegang hebben. Handig, zo houd je grip op de programma’s en kun je naderhand altijd een programma verwijderen als je de netwerktoegang wilt ontzeggen.

Open de tab Toepassingsuitzondering. Een lijst met toegestane programma’s verschijnt. Selecteer een programma en klik op Wijzig om de eigenschappen op te vragen. Interessant aan het eigenschappenvenster is de optie Uitzondering lifetime, waarmee je de toegangsinstellingen voor het programma kunt wijzigen en dit laat gelden voor een bepaalde periode.

©PXimport

Ook kun je hier de instellingen verder aanpassen. Wil je bijvoorbeeld niet dat het programma beperkingen krijgt opgelegd, dan kies je Geen beperkingen. Terug naar het overzichtsvenster van toegestane programma’s. Rechtsboven vind je de knop Detecteren. Via deze optie kun je automatisch laten zoek naar geopende programma’s en deze toevoegen aan de lijst met netwerktoegang.

Klik op Start en laat TinyWall naar de programma’s zoeken. Zorg ervoor dat je voordat je de zoekactie begint, de programma’s hebt geopend waarvoor je de toegang wilt instellen. In de lijst Zoekresultaat plaats je vinkjes naast de programma’s die je netwerktoegang wilt geven. Klik hierna op Toepassen.

Voor de gevorderde gebruiker is het tabblad Speciale uitzonderingen interessant. Hierop zijn specialistische taken en programma’s verzameld.

©PXimport

Items met een vinkje hebben toestemming voor netwerktoegang. Zo vind je hier onder meer Windows Update (het updatemechanisme van Windows), Windows Store Update (dat zorgt dat de Microsoft Store actueel is) en Windows Time Sync (dat de tijd synchroniseert met de internettijd).

Verwijder alleen vinkjes naast services waarvan je zeker weet dat je zonder kunt. In het vak rechts, bij Optioneel, vind je aanvullende diensten waarvoor je de netwerktoegang kunt inschakelen. Maak je bijvoorbeeld gebruik van Extern Bureaublad om de computer op afstand te benaderen, dan plaats je een vinkje bij Windows Remote Desktop.

Automatisch instellen

In plaats van het systeem handmatig te configureren, iets wat nog altijd de veiligste keuze is, kun je de firewall ook automatisch instellen. Hierbij wordt alle verkeer toegestaan en wordt tijdens de sessie opgeslagen welke programma’s van de verbinding gebruikmaakten. Deze modus bespaar je veel tijd, maar is uiteraard iets minder veilig dan handmatige configuratie.

De modus leent zich goed bij schone systemen, bijvoorbeeld wanneer je onlangs een schone installatie van Windows hebt uitgevoerd. Is het systeem besmet met bijvoorbeeld malware, dan kan er alsnog een malafide softwareverbinding worden gemaakt en op de whitelist terechtkomen. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Verander staat, Automatisch leren.

Windows Firewall uitschakelen (of niet?)

De firewall van Windows blijft in principe ingeschakeld als u voor een alternatieve firewall kiest. Het draaien van twee firewalls is alleen onnodig en zelfs niet wenselijk. Je verliest daarmee het overzicht, omdat beide firewalls anders zijn geconfigureerd. Je kunt bijvoorbeeld bij een blokkade ook niet direct herleiden waar de oorsprong ligt. Daarom leggen we nog even uit hoe je Windows Firewall kunt uitschakelen.

Open het instellingenvenster van Windows via de Windows-toets+I en kies voor Bijwerken en beveiliging, Windows-beveiliging. Kies daarFirewall- en netwerkbeveiliging.

©PXimport

Het beste kun je de ingebouwde Defender Firewall uitschakelen. Dit is overigens niet verplicht: twee firewalls kunnen wel naast elkaar draaien. Controleer bij de beveiligingsgebieden Particulier netwerk, Openbaar netwerk (en Domeinnetwerk, als je gebruikmaakt van de Pro-editie van Windows 10) of de firewall is in- of uitgeschakeld.

Om tot slot de firewall uit te schakelen, klik je op het onderdeel en zet je de schuif op Uit in de sectie Microsoft Defender Firewall.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).