Wil je meer controle over je internetverbinding en de manier waarop programma’s gebruikmaken van de connectie? We kijken in dit artikel naar het Windows Firewall-alternatief TinyWall. Waarom zou je daarvoor kiezen en hoe werkt deze software?

Met een firewall zorg je voor een beveiliging van je pc door controle uit te oefenen op het netwerkverkeer van en naar je computer. Windows kent een ingebouwde firewall: de Microsoft Defender Firewall. Die biedt een degelijke basisbeveiliging, maar heeft relatief weinig instelmogelijkheden. Gelukkig ben je niet afhankelijk van de standaardfirewall in je pc. Je kunt ook zelf kiezen welke firewall je gebruikt.

Een interessant alternatief is TinyWall. Kenmerkend aan deze firewall is de grote hoeveelheid controle die je hebt over de verbinding en de gebruiksvriendelijke omgeving. Dat maakt deze gratis firewall geschikt voor zowel beginnende als gevorderde gebruikers. Bovendien heeft het programma, zoals de naam al doet vermoeden, een compacte omvang: het neemt ongeveer 2 MB in beslag.

TinyWall hanteert daarbij een andere filosofie dan de meeste firewalls, inclusief Windows’ ingebouwde firewall: in plaats van de meeste programma’s netwerktoegang te verlenen, vraagt TinyWall je per app aan te geven of deze netwerktoegang mag krijgen. Je geeft hierdoor alleen de programma’s toegang die je daadwerkelijk gebruikt en beperkt daarmee de kans dat er ongemerkt programma’s van de verbinding gebruikmaken.

TinyWall downloaden en installeren

TinyWall downloaden doe je via de officiële site van de software. Het programma kent een rigoureuze aanpak: direct na installatie worden alle verbindingen geblokkeerd. Door deze vervolgens op de whitelist te plaatsen, kun je ze stuk voor stuk toestaan.

Direct na installatie open je TinyWall via het bijbehorende pictogram in het systeemvak van Windows, waar je al pictogrammen vindt zoals het volume en de netwerkverbinding. Klik op het pictogram van TinyWall om het snelmenu te openen.

©PXimport

In tegenstelling tot de meeste firewalls toont TinyWall geen vensters waarin je wordt gevraagd om internettoegang voor het betreffende programma toe te staan. De vensteraanpak kan na verloop van tijd hinderlijk worden en brengt het risico met zich mee dat de gebruiker sneller programma’s goedkeurt, om van de pop-up af te zijn.

TinyWall hanteert een minder opdringende aanpak, waarbij je zelf telkens bepaalt welk programma toestemming krijgt. Het programma biedt hiervoor drie manieren.

Werken met de whitelist

De eerste is het aanwijzen van het programma dat je toegang wilt geven. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Whitelist volgens uitvoerbaar bestand. Een verkennervenster wordt geopend. Open nu de map waarin het programma zich bevindt en wijs het uitvoerbaar bestand (bijvoorbeeld Programma.exe) aan.

Met de tweede manier kun je ook een proces toegang geven tot de internetverbinding. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Whitelist volgens proces. Een overzicht van alle processen verschijnt. Selecteer het proces dat je toegang wilt geven. Gebruik de Shift-toets om in één keer hele secties te selecteren of de Ctrl-toets om meerdere, losse processen te selecteren. Klaar? Bevestig met een klik op Selecteer.

De derde en laatste manier om snel toegang te verlenen is direct de eenvoudigste: je wijst simpelweg het programmavenster aan dat je wilt toevoegen. Klik op het pictogram van TinyWall en kies voor Whitelist volgens venster. Klik nu in het midden van het venster dat je wilt toevoegen. Het wordt in de lijst met toegestane programma’s gezet.

©PXimport

Actuele verbindingen

Een goede beveiliging begint met inzicht. Bekijk welke programma’s gebruikmaken van de internetverbinding. Open het menu van TinyWall en kies Toon verbindingen. In een lijst verschijnen de programma’s die gebruikmaken van de internetverbinding. Standaard worden de actieve verbindingen getoond. Klik op de kolom Proces om de programma’s op alfabetische volgorde te sorteren.

Je kunt ook opvragen welke poorten worden gebruikt: plaats een vinkje bij de optie Toon open poorten. Het venster biedt verder de mogelijkheid om geblokkeerde programma’s te tonen, via de optie Toon geblokkeerde toepassingen. Dit venster komt ook van pas als een programma in je ogen onnodig wordt geblokkeerd.

Kies voor Toon open poorten en klik met de rechtermuisknop op het programma dat je wilt aanpassen. Kies voor Deblokkeer.

©PXimport

Uitzonderingen

Naast het snelmenu vind je het onderdeel Beheer alle instellingen. Het venster is opgebouwd uit meerdere tabbladen. Via het beheervenster kun je zien welke programma’s netwerktoegang hebben. Handig, zo houd je grip op de programma’s en kun je naderhand altijd een programma verwijderen als je de netwerktoegang wilt ontzeggen.

Open de tab Toepassingsuitzondering. Een lijst met toegestane programma’s verschijnt. Selecteer een programma en klik op Wijzig om de eigenschappen op te vragen. Interessant aan het eigenschappenvenster is de optie Uitzondering lifetime, waarmee je de toegangsinstellingen voor het programma kunt wijzigen en dit laat gelden voor een bepaalde periode.

©PXimport

Ook kun je hier de instellingen verder aanpassen. Wil je bijvoorbeeld niet dat het programma beperkingen krijgt opgelegd, dan kies je Geen beperkingen. Terug naar het overzichtsvenster van toegestane programma’s. Rechtsboven vind je de knop Detecteren. Via deze optie kun je automatisch laten zoek naar geopende programma’s en deze toevoegen aan de lijst met netwerktoegang.

Klik op Start en laat TinyWall naar de programma’s zoeken. Zorg ervoor dat je voordat je de zoekactie begint, de programma’s hebt geopend waarvoor je de toegang wilt instellen. In de lijst Zoekresultaat plaats je vinkjes naast de programma’s die je netwerktoegang wilt geven. Klik hierna op Toepassen.

Voor de gevorderde gebruiker is het tabblad Speciale uitzonderingen interessant. Hierop zijn specialistische taken en programma’s verzameld.

©PXimport

Items met een vinkje hebben toestemming voor netwerktoegang. Zo vind je hier onder meer Windows Update (het updatemechanisme van Windows), Windows Store Update (dat zorgt dat de Microsoft Store actueel is) en Windows Time Sync (dat de tijd synchroniseert met de internettijd).

Verwijder alleen vinkjes naast services waarvan je zeker weet dat je zonder kunt. In het vak rechts, bij Optioneel, vind je aanvullende diensten waarvoor je de netwerktoegang kunt inschakelen. Maak je bijvoorbeeld gebruik van Extern Bureaublad om de computer op afstand te benaderen, dan plaats je een vinkje bij Windows Remote Desktop.

Automatisch instellen

In plaats van het systeem handmatig te configureren, iets wat nog altijd de veiligste keuze is, kun je de firewall ook automatisch instellen. Hierbij wordt alle verkeer toegestaan en wordt tijdens de sessie opgeslagen welke programma’s van de verbinding gebruikmaakten. Deze modus bespaar je veel tijd, maar is uiteraard iets minder veilig dan handmatige configuratie.

De modus leent zich goed bij schone systemen, bijvoorbeeld wanneer je onlangs een schone installatie van Windows hebt uitgevoerd. Is het systeem besmet met bijvoorbeeld malware, dan kan er alsnog een malafide softwareverbinding worden gemaakt en op de whitelist terechtkomen. Klik op het pictogram van TinyWall en kies Verander staat, Automatisch leren.

Windows Firewall uitschakelen (of niet?)

De firewall van Windows blijft in principe ingeschakeld als u voor een alternatieve firewall kiest. Het draaien van twee firewalls is alleen onnodig en zelfs niet wenselijk. Je verliest daarmee het overzicht, omdat beide firewalls anders zijn geconfigureerd. Je kunt bijvoorbeeld bij een blokkade ook niet direct herleiden waar de oorsprong ligt. Daarom leggen we nog even uit hoe je Windows Firewall kunt uitschakelen.

Open het instellingenvenster van Windows via de Windows-toets+I en kies voor Bijwerken en beveiliging, Windows-beveiliging. Kies daarFirewall- en netwerkbeveiliging.

©PXimport

Het beste kun je de ingebouwde Defender Firewall uitschakelen. Dit is overigens niet verplicht: twee firewalls kunnen wel naast elkaar draaien. Controleer bij de beveiligingsgebieden Particulier netwerk, Openbaar netwerk (en Domeinnetwerk, als je gebruikmaakt van de Pro-editie van Windows 10) of de firewall is in- of uitgeschakeld.

Om tot slot de firewall uit te schakelen, klik je op het onderdeel en zet je de schuif op Uit in de sectie Microsoft Defender Firewall.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.