Een televisie aansluiten lijkt niet ingewikkeld, maar als je het goed wilt doen dien je toch met enkele belangrijke punten rekening te houden. Welke dat zijn, leggen we in dit artikel voor je uit.

Hoewel er soms nog andere connectoren op een televisie zitten, is hdmi dé standaardaansluiting geworden als het over consumentenelektronica gaat. Deze digitale aansluiting levert beeld en geluid in de beste kwaliteit, en kan er in sommige gevallen zelfs voor zorgen dat je alle apparaten met één afstandsbediening bedient. Toch zijn er nog wel wat zaken waar je op moet letten.

HDMI-versies

Hdmi gaat al heel lang mee (sinds 2003). Intussen zijn er al aardig wat verschillende versies. De verschillen uitgebreid toelichten gaat te ver, maar dit zijn de grote lijnen. Sinds versie 1.4 is er ondersteuning voor arc en 3D en kan er 4K gebruikt worden, maar enkel in beperkte mate (24 Hz met een kleurdiepte van 8 bit). Sinds versie 2.0 ondersteunt hdmi ook hdr en meer varianten van 4K. De nieuwste versie 2.1 biedt een hele reeks nieuwe functies, maar is voorlopig nog niet heel breed beschikbaar.

Ook is 8K inmiddels beschikbaar, maar nog niet veel tv's ondersteunen dit. Kort door de bocht kunnen 8K-toestellen nog eens vier keer meer pixels op het scherm toveren dan 4K-toestellen en zelfs zestien keer meer dan de ‘gewone’ High Definition-beelden. De tv’s hebben een resolutie van 7680x4320 pixels, wat een beeld oplevert dat enorm scherp is. Ter vergelijking, Full HD heeft een resolutie van 1920 bij 1080 pixels.

Er zijn echter nog weinig films of series in 8K te zien, met uitzondering van enkele YouTube-video’s. Het beste argument om een 8K-televisie te kopen lijkt dan ook vooralsnog de upscaling-technologie om beelden van mindere kwaliteit te stroomlijnen, maar echt noodzakelijk is dit niet gezien 4K-televisies al zonder moeite beelden kunnen ‘upscalen.

HDMI-aansluitingen zijn altijd achterwaarts compatibel, dus je kunt oudere versies aansluiten op nieuwere, maar dan ben je uiteraard beperkt tot de functies van de oudste versie.

De juiste kabel

HDMI-kabels komen in twee belangrijke versies: Standard en High Speed. De Standard-kabels ondersteunen maximaal 720p- en 1080i-resoluties, die kabels laat je best liggen. Koop High Speed-kabels, die zijn geschikt voor alles tot 4K. Beide versies bestaan in twee varianten: met en zonder ethernet. Koop de variant met ethernet, want die is nodig als je (e)arc wenst te gebruiken.

Hdmi-kabels met de aanduiding Premium High Speed zijn identiek aan High Speed-kabels, maar zijn onderworpen aan extra testen om te garanderen dat ze de maximale bandbreedte leveren (18 Gbit/s, bijvoorbeeld voor 4K met 60 fps, kleurdiepte 8 bit en 4:4:4 chroma). Ze zijn voorzien van een speciaal logo. In de praktijk kunnen ook bijna alle High Speed-kabels dat, maar ze zijn er niet op getest.

Ultra High Speed-kabels zijn ontwikkeld voor extreem hoge resoluties (zoals 8K). Ze zijn voorgesteld samen met hdmi 2.1, maar zijn voorlopig nog niet officieel te krijgen. Ze zullen in elk geval compatibel zijn met je bestaande apparatuur.

Kabels mogen in theorie niet aangeduid worden met hdmi-versienummers (een hdmi 2.0-kabel bestaat niet), al gebeurt dat in de praktijk helaas vaak. Let bij je aankoop op het logo (wij adviseren dus High Speed with Ethernet), en kijk eventueel in de features (4K60p, 2160p, hdr enzovoort). Voor lange kabels (10 meter of meer) kun je overwegen om een actieve kabel te gebruiken, die maakt gebruik van glasvezel om langere afstanden te overbruggen.

©PXimport

Goedkope kabel of dure kabel?

Hdmi-functies activeren

Hdmi doet meer dan alleen beeld en geluid doorsturen. Zo kun je sommige apparaten bedienen met de afstandsbediening van je tv dankzij CEC (Consumer Electronics Control). Die functie moet je vaak activeren en fabrikanten gebruiken er helaas allemaal een eigen naam voor. Ga in de menu’s op zoek naar: Philips EasyLink, Sony Bravia Link, Samsung Anynet+, LG Simplink, of Panasonic Viera Link.

Sommige functies zijn niet op alle hdmi-aansluitingen van je televisie beschikbaar. Arc (Audio Return Channel), waarmee het geluid vanaf je televisie wordt doorgegeven aan je externe geluidssysteem of soundbar, is bijvoorbeeld in veel gevallen maar op één hdmi-aansluiting te gebruiken. Die is dan gelabeld met ‘ARC’.

Game-specifieke functies

©PXimport

Bandbreedte en beeldkwaliteit

Hdmi 2.0-aansluitingen komen in twee varianten voor: met 18 Gbit/s bandbreedte en met 9 Gbit/s bandbreedte. Waarom is dat belangrijk? Omdat enkel 18Gbit/s-aansluitingen 4K met hdr ondersteunen. Aansluitingen met 9 Gbit/s zijn beperkt tot 4K met 24 fps, zonder hdr. Helaas staat dit niet altijd duidelijk in de specificaties van een tv, maar je kunt het wel ontdekken. Zo kan het zijn dat er van de vier hdmi-aansluitingen maar een of twee de volledige bandbreedte leveren. Als de handleiding of specificaties vermelden dat je op een bepaalde hdmi-aansluiting tot 4K aan 60 fps kunt aanleveren, dan mag je veilig veronderstellen dat het een 18Gbit/s-versie is.

Op sommige modellen moet je de hdmi-instelling omschakelen naar de ‘verbeterde modus’, zodat de tv aan een aangesloten speler kan ‘vertellen’ dat hij de best mogelijke hdr-kwaliteit ondersteunt. Op heel wat tv’s gebeurt dat automatisch, maar ook hiervoor moet je soms in de menu’s duiken. Uiteraard kun je die instelling enkel aanpassen op een 18Gbit/s-aansluiting. En ook hier gebruiken fabrikanten vaak verschillende benamingen.

Opgelet, sommige oudere apparaten (met name sommige settopboxen voor digitale tv) leveren geen geluid meer als je de hdmi-aansluiting in ‘verbeterde’ modus zet. Zet dus alleen de aansluitingen waarop je een hdr-capabel toestel aansluit in ‘verbeterde’ modus.

Externe spelers of interne bron?

Kun je voor de beste kwaliteit het beste de ingebouwde streaming-apps op je tv of een externe speler gebruiken? In de meeste gevallen maakt dit weinig uit. Vaak zijn de ingebouwde apps van een tv de gemakkelijkste keuze. Levert de ingebouwde Netflix 4K hdr (eventueel met Dolby Vision en Dolby Atmos), dan krijg je van een externe speler zeker geen beter resultaat. YouTube moet 4K HDR10 en 4K HLG kunnen leveren.

Als je toch een externe speler aansluit, houd dan rekening met de aanbevelingen uit de vorige paragraaf. Gebruik je een extern audiosysteem, lees dan zeker de volgende paragraaf. Zet de speler in 4K-resolutie (of Auto).

Indien je de optie hebt om een bepaald Chroma-subsampling-schema te kiezen, kies dan voor 4:2:0, omdat zo goed als alle video zo opgeslagen wordt. Met 4:2:0 wordt kleurinformatie gecomprimeerd, waardoor er minder data over de kabel gaat. Kies enkel 4:4:4 als subsampling als je zeker weet dat de chroma-upscaler van je speler beter is dan die van de televisie.

Arc en earc

Arc (Audio Return Channel) en earc (extended arc, nieuw sinds hdmi 2.1) verdienen wat extra aandacht. Het concept achter arc is eenvoudig: wie voor beter geluid kiest en een soundbar of av-receiver gebruikt, sluit zijn bronnen aan op de soundbar of av-receiver.

Maar wat moet je dan met het geluid van bronnen op je tv (ingebouwde tuners, Netflix, usb enzovoort)? Normaal gesproken heb je daar een aparte kabel voor nodig, vaak een digitaal optische kabel van je tv naar de soundbar/reciever. Met hdmi arc is dat niet nodig: de tv gebruikt de hdmi-kabel die van je audiosysteem naar je tv loopt (en die enkel beeld naar je tv brengt) om de audio van interne tv-bronnen naar je audiosysteem door te zetten. Hiervoor moeten zowel je tv als je audiosysteem een hdmi-poort met de arc-functie te hebben. Je verbindt ze met een hdmi-kabel mét ethernet (High Speed with Ethernet) … en klaar!

Ook hier moet je soms in de instellingen kijken om de correcte en beste configuratie te garanderen. Selecteer in het geluidsmenu van de tv dat je een extern audiosysteem gebruikt, en selecteer indien mogelijk de optie om ‘bitstream’ audio uit te sturen. Zo garandeer je dat eventuele processing door je audio-installatie gebeurt. Kies geen ‘PCM’, want in dat geval gebeurt alle processing in de tv, en verlies je mogelijk surround-informatie.

Dolby Atmos

Oudere aansluitingen

Op heel wat televisies vind je nog oudere analoge aansluitingen. Het gaat dan om composiet video (gele tulpstekker), en component video (rode, groene en blauwe tulpstekker). Die aansluitingen gebruik je enkel als het echt niet anders kan. De kwaliteit van composiet video is erg slecht (maximaal SD 576p, met heel wat beeldfouten), component video levert nog redelijke resultaten (kan tot full hd gaan). Een VGA-aansluiting kun je gebruiken als je een oudere computer of laptop wilt aansluiten, ook tot maximaal full hd met degelijke kwaliteit.

In al deze gevallen ben je voor audio aangewezen op analoge stereo (rode en witte tulpstekker, of stereo minijack). Nogmaals, gebruik deze aansluitingen alleen als het niet anders kan.

De enige oudere aansluiting die wel nog van belang kan zijn is de digitaal optische audio-uitgang. Sommige soundbars beschikken niet over hdmi en kunnen dus enkel via dit type aansluiting met de tv verbonden worden. In dit artikel besteden we hier wat aandacht aan. Veel soundbars hebben tegenwoordig een hdmi-arc-aansluiting, hetgeen onze voorkeur heeft. Sommige tv’s sturen via de optische kabel immers enkel stereo naar buiten, terwijl je via hdmi (bepaald) surround-geluid naar je soundbar kunt sturen.

Televisie kopen

Op ID.nl en op het TikTok-kanaal Power Unlimited Tech zie je geregeld tests van de nieuwste gadgets en apparaten. Daarnaast worden op Review.nl (dat ook bij ons moederbedrijf hoort) allerlei producten getest door gewone consumenten. Alles wat na afloop terugkomt, krijgt een tweede kans bij ons. Correctie: bij júllie. Want de Pu Tech Tweedehands-Vintedstore is nú geopend!

🧪Wat Review.nl precies doet

Review.nl is ons platform waar consumenten nieuwe producten testen. Want die kijken toch anders naar producten dan professionele reviewers. Hoe iets bevalt in de praktijk, in het dagelijks leven, ook bij langer gebruik: dat is wat veel mensen willen weten voordat ze zelf naar de (web)winkel lopen.

Vaak willen deze consumentenreviewers het product dat ze getest hebben overnemen, omdat ze eigenlijk niet meer zonder kunnen. Maar soms komen er ook spullen terug, bijvoorbeeld omdat testers al iets vergelijkbaars hebben. Die producten zijn vaak maar een paar weken gebruikt. Zo goed als nieuw dus – en daarom verdienen ze een tweede leven.

🎯Tweede ronde op Vinted

De beste exemplaren bieden we nu aan via onze nieuwe Vinted-pagina. Daar vind je tweedekans elektronica die er nog prima uitziet, maar niet meer als nieuw verkocht wordt. Denk aan smartwatches, koptelefoons, muizen en toetsenborden. Het aanbod wordt regelmatig aangevuld, dus het loont om af en toe even te kijken.

December is een drukke, bomvolle maand met al die feestdagen. Grote kans dus dat je niet direct denkt aan tuinieren. Toch is het wél belangrijk. Door nu een paar uurtjes te besteden aan blad harken, snoeien en kwetsbare planten beschermen tegen de vorst, kun je volgend voorjaar weer volop van je tuin genieten!

Lees ook: Van januari tot en met december tuinieren: tips voor het hele jaar buiten bezig

Geef de tuin kleur (ook vooral in de winter)

In veel tuinen oogt het nu wat flets en leeg, maar met een paar simpele ingrepen breng je meteen meer leven in het geheel. Een skimmia doet het bijvoorbeeld goed in dit seizoen. Deze groenblijver houdt van een plek met halfschaduw en geeft direct wat kleur aan de tuin. Je kunt ook kiezen voor een winterbloeiende sneeuwbal. Die plant je, net als andere bladverliezende struiken en bomen, gewoon in deze periode. Een wintergroene haag zorgt er ook voor dat je tuin levendiger blijft. Druk de aarde rondom nieuwe aanplant stevig aan. Dat voorkomt dat wortels loskomen door harde wind. En wacht met planten als de grond bevroren is.

Wil je in het voorjaar graag sneeuwklokjes, narcissen, krokussen of blauwe druifjes ziet opkomen, dan heb je nog even de tijd om die te planten: doe dit uiterlijk half december en vóór de vorst. Wil je juist nu nog vrolijke plantjes? Ga dan voor winterharde viooltjes. Die zijn verkrijgbaar in allerlei kleuren. Omdat ze tot het eind van het voorjaar doorbloeien, heb je daar de komende maanden veel plezier aan.

©Evgeniya - stock.adobe.com

Blad van het gazon halen en tussen de planten leggen

De bomen worden nu echt kaal, en dat betekent dat je tuin waarschijnlijk vol ligt met blad. Tijd om weg te halen. Begin met je terras en eventuele paadjes; laat je het blad daar liggen, dan kan het glad worden. Haal ook het blad weg rond rots- en vetplanten: deze planten doen het namelijk beter in een droge omgeving en het blad zorgt ervoor dat de grond vochtig blijft. Gebruik tot slot een bladblazer of een hark om je gazon bladvrij te krijgen. Laat je het blad op het gras liggen, dan krijgt het geen zonlicht meer, waardoor je in het voorjaar daar lelijke of kale plekken krijgt.

Gooi de bladeren niet meteen op de composthoop of in de afvalbak, maar gebruik het om de grond tussen de planten ermee af te dekken: zo bescherm je je planten tegen vorst. Ook zorgen de verterende bladeren ervoor dat er meer voedingsstoffen in de grond komen. Win-win dus voor je planten!

Lees ook: Composteren kun je leren: de beginnersgids voor compost

Bladblazer kopen? Let dan hier op

Een bladblazer kies je op basis van het type aandrijving, de kracht en het gemak tijdens gebruik. Een elektrische blazer met snoer is geschikt voor kleine tuinen. Een accublazer geeft meer bewegingsvrijheid en werkt prettig voor middelgrote tuinen. Voor grote tuinen of zwaar werk, zoals nat blad, werkt een benzinemodel krachtiger. Let daarnaast op blaaskracht en luchtvolume, want dat bepaalt hoe effectief je bladeren wegblaast. Gewicht speelt ook mee: hoe lichter het model, hoe langer je er comfortabel mee kunt werken. Sommige blazers kunnen naast blazen ook zuigen en versnipperen. Verder is het goed om te kijken naar geluidsniveau en onderhoud, omdat benzinemodellen vaker geluid maken en meer verzorging vragen dan elektrische varianten.

Drie bekende merken bladblazers

Einhell

Einhell staat bekend om toegankelijke prijzen en praktische machines voor alledaags tuinonderhoud. Het merk richt zich op gebruikers die een degelijk gereedschap zoeken zonder hoge kosten. De apparaten zijn vaak licht, makkelijk in gebruik en geschikt voor gemiddelde tuinen. Een breed verkrijgbaar model is de Einhell GC-EL 3000 E, een elektrische bladblazer met genoeg vermogen voor standaard tuinklussen.

Black+Decker

Black+Decker heeft een lange geschiedenis in elektrisch gereedschap en tuinmachines. Het merk staat bekend om gebruiksvriendelijke, veelzijdige oplossingen voor huis en tuin. De focus ligt op comfort, eenvoudige bediening en brede beschikbaarheid. Een veelgekozen model is de Black+Decker BEBLV300SB-QS, een elektrisch model dat handig is voor kleinere tuinen en snelle opruimklussen.

Makita

Makita is een Japans merk dat bekendstaat om duurzame bouwkwaliteit, een groot accuplatform en machines die soepel en prettig werken. Vooral de accublazers zijn populair, omdat ze kracht combineren met wendbaarheid. Een veelgekozen model is de Makita DUB185Z, een lichte accublazer die ideaal is voor terrassen, oprijlanen en kleinere tuinen.

Planten tegen vorst beschermen

Wordt er vorst verwacht? Dat is hét moment om je planten te beschermen tegen de kou. Gebruik noppenfolie of vliesdoek en pak daarmee planten in bakken en potten goed in. Kuipplanten die je binnen hebt gezet om te overwinteren, geef je water als de aarde droog is. Haal ook twee keer per maand dor blad bij de kuipplanten weg. Is het weer zacht? Zet dan een raampje of deur open in de ruimte waar je de kuipplanten hebt gezet; zo krijgen ze wat frisse lucht.

Is het een lange periode droog buiten? Geef dan de planten in potten en bloembakken in de tuin ook water. En heb je een buitenkraan? Sluit die dan nu af, zodat je geen vorstschade krijgt.

©Olga Seyfutdinova

(Fruit)bomen snoeien

Tussen december en februari kun je de leilinde weer netjes in vorm te snoeien. In deze rustige wintermaanden reageert de boom het best op een snoeibeurt. Bij druif, berk en esdoorn ligt het anders. Die hebben een andere sapstroom en moet je daarom uiterlijk voor half december snoeien. Doe dat op een dag zonder vorst, zodat de snoeiwonden rustig kunnen sluiten.

Ook kleinfruit kun je nu aanpakken. Haal bij de braam de takken weg die dit jaar vruchten droegen, zodat jonge scheuten alle ruimte krijgen. De zomerframboos snoei je door de jonge scheuten te verwijderen. Bij de herfstframboos knip je de takken die vrucht gedragen hebben juist helemaal tot aan de grond af. Daarmee geef je de struiken een sterke start in het nieuwe seizoen.

Kerst voorbij? Kerstboom de tuin in!

Een kerstboom met kluit kun je eenvoudig een tweede leven geven in de tuin. Vooral kleinere exemplaren slaan goed aan. Fijnspar, Servische spar en fraserspar zijn soorten die herplanten doorgaans goed verdragen. Laat de boom eerst wennen aan koelere temperaturen door hem tijdelijk op een lichte, onverwarmde plek te zetten.

Daarna kan hij in een pot naar buiten, waar hij verder kan herstellen. Pas als de vorst uit de grond is, plant je hem in de volle grond. Kies een zonnige of halfschaduwrijke plek waar de boom de ruimte heeft om te groeien. Volgend jaar kun je hem dan weer binnenhalen als kerstboom. Of je laat hem buiten staan en versiert hem – zo breng je meteen wat kerststemming in de tuin.

©ID.nl