Fabrikanten van 8K-televisies waarschuwen voor de gevolgen van nieuwe Europese energielabels, die 1 maart 2023 ingaan voor tv's met een oled- of micro-led-scherm of 8K-schermresolutie. Volgens merken als Samsung zijn de energielabels zó streng dat het bijna onmogelijk wordt om nieuwe 8K's te lanceren.

De Europese Unie voerde in maart 2021 nieuwe, strengere energielabels voor televisies in. Die zijn meer gebaseerd op het daadwerkelijk stroomverbruik van de televisie. Grotere televisies met een 4K-scherm die sinds 2021 op de markt gebracht zijn, hebben bijna allemaal het laagste energielabel: G. Onder het oude energielabel was dat bijna altijd A, waardoor het leek alsof de tv’s heel energiezuinig waren.

Televisies met een 8K-scherm werden voorlopig uitgezonderd van de strengere energielabels. Fabrikanten hebben twee jaar langer de tijd gekregen om 8K-tv’s energiezuiniger te maken, waarna de strengere energielabels per 1 maart 2023 ook voor dit type televisie gelden. Merken weten dus wat er komen gaat, maar trekken een paar maanden voor de ingang van de energielabels aan de bel.

Lees ook: Dit zijn de 10 beste televisies van nu (oktober 2022)

Samsung waarschuwt

Brancheorganisatie 8K Association – waar veel bekende makers van 8K-tv’s bij aangesloten zijn – waarschuwt dat 8K-tv’s simpelweg meer stroom verbruiken dan het laagste energielabel (G) toestaat. Wat zou betekenen dat ze niet in aanmerking komen voor een energielabel, en daarom niet op de Europese markt mogen verschijnen. Het stroomverbruik van 8K-tv’s terugdringen is volgens 8K Association lastig omdat een 8K-tv veel meer pixels heeft dan een 4K-tv, en die pixels vergen stroom.

Samsung is de bekendste verkoper van 8K-televisies. Tegenover de website FlatspanelHD zeggen Samsung-woordvoerders dat het merk mogelijk op tijd kan voldoen aan de strengere Europese energielabels, maar dat zeker niet eenvoudig is. Om die beweringen te staven, rekende de website FWD uit hoeveel stroom een willekeurige moderne Samsung 8K nu verbruikt. De Samsung 65QN900B heeft een stroomverbruik van 289 watt. Wil Samsung na 1 maart een opvolger van deze televisie uitbrengen, dan mag die maximaal 113 watt stroom verbruiken. Dat is een daling van zestig procent, om alsnog uit te komen op het laagste energielabel.

©Rens Blom

Eind dit jaar overleg

De 8K Association zegt dat als er niets verandert, het goed mogelijk is dat er per 1 maart 2023 geen nieuwe 8K-tv’s meer in Europa uitkomen. De branchevereniging hoopt daarom dat de Europese Unie nog eens wil kijken naar de nieuwe energielabels voor 8K-tv’s. Dat gaat al gebeuren. Eind dit jaar vindt er een evaluatie plaats van de 2023 Energy Efficiency Index (EEI). Mogelijk verandert de Europese Unie de eisen voor 8K-tv’s, om fabrikanten enigszins tegemoet te komen.

Andere beeldmodus

Een andere mogelijkheid is dat fabrikanten het stroomverbruik per beeldmodus aanpassen. De Europese Unie baseert zijn energielabels namelijk op de beeldmodus waarin de televisie vanuit de doos aangaat. Die modus moet dus energiezuinig zijn. Een andere modus mag meer stroom verbruiken, mits je bij het overschakelen van de beeldmodus een duidelijke melding in beeld krijgt dat het stroomverbruik omhoog gaat.

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.