We kennen allemaal de vaste en variabele contracten voor energie. Variabele contracten zijn het meest gangbaar, maar leveranciers dekken zich in met relatief hoge tarieven. Het prijsplafond maakt het dit jaar nog enigszins behapbaar. Tegenwoordig kun je ook voor een dynamisch contract kiezen, waarbij je naast de gebruikelijke opslagen altijd de marktprijs voor energie betaalt. In dit artikel leggen we meer uit over dynamische energiecontracten en wanneer je hier wel (of juist niet) voor zou kunnen kiezen.

Mede door de sterk wisselende energieprijzen kun je momenteel bij geen enkele energieleverancier een vast contract afsluiten. De energieleveranciers wachten daarbij vermoedelijk ook op nieuwe regels over de opzegvergoedingen door toezichthouder ACM. Die vergoedingen zijn nu nog laag, waardoor het risico voor de energieleveranciers te groot wordt om een vaste prijs voor langere tijd af te spreken. Daarom kiezen de meeste mensen noodgedwongen voor een variabel energiecontract.

Maar wist je dat je ook een dynamisch energiecontract kunt afsluiten? Hierbij betaal je eigenlijk steeds de huidige marktprijs voor energie. Het risico van prijsschommelingen ligt dan wel bij jou als afnemer. Daar staat tegenover dat je vaak (maar niet altijd) goedkoper uit bent. Nog niet iedereen is bekend met dit type contract. Daarom zetten we de belangrijkste kenmerken voor je op een rijtje.

Wisselende prijzen

Bij een dynamisch energiecontract betaal je zoals gezegd de marktprijs voor energie. De stroomprijs kan per uur veranderen, afhankelijk van vraag en aanbod. De gasprijs wijzigt per dag. Elke dag om 15.00 uur worden de tarieven voor de volgende dag gepubliceerd, zodat je alvast weet waar je aan toe bent. Bij een variabel contract daarentegen staan de tarieven voor een bepaalde periode vast. Meestal wijzigen deze tarieven twee keer per jaar. Bij onvoorziene marktomstandigheden mogen leveranciers de tarieven echter vaker veranderen. In de praktijk doen ze dat ook – soms zelfs maandelijks.

Hoe wordt de stroomprijs bepaald?

De stroomprijs wordt bepaald door vraag en aanbod. De vraag betreft het gebruik door de industrie en particulieren. Er is vaak een piek rond etenstijd. Bij veel huishoudens gaat de elektrische auto aan de oplader, de inductiekookplaat of oven wordt aangezet en er wordt nog snel een wasje in wasmachine gestopt. Op rustige momenten, bijvoorbeeld ’s nachts, daalt de stroomprijs juist.

Naast de vraag speelt ook het aanbod een rol. Dat hangt af van productie en opwekking. Daarbij is duurzame stroom, die door zonnepanelen en windturbines wordt opgewekt, voordeliger dan stroom die wordt geproduceerd door bijvoorbeeld kolencentrales. Ook dat zie je terug in de prijs. Je kunt de actuele en historische tarieven voor stroom en gas terugzien op onder meer de website van de ANWB.

Gratis stroom

Is er volop zon en staat er een harde wind terwijl er relatief weinig vraag is? Dan kan de stroomprijs zelfs negatief worden. Je krijgt dan geld toe voor je verbruik! Door de toeslagen boven op de marktprijs (de energiebelasting en opslag duurzame energie) moet de stroomprijs overigens wel heel ruim negatief worden om er echt aan te verdienen. Dat komt af en toe wel voor, zoals op 23 april 2022, een van de meest extreme voorbeelden. Toen leverde het opladen van je elektrische auto je ongeveer 8 euro op. Omdat de hoeveelheid zonne- en windenergie de komende jaren fors zal toenemen, zal zoiets in de toekomst mogelijk vaker voorkomen. Vooral de productie van windenergie op zee wordt immers fors opgeschroefd.

©Martin Mecnarowski

Uitschieters in energieprijzen

De afgelopen maanden is energie heel gunstig geprijsd. De gemiddelde marktprijs (zonder toeslagen) voor stroom ligt over deze januarimaand op 0,12 euro en voor gas 0,80 euro. Het lijkt dus een uitgelezen moment om te profiteren van deze lagere tarieven. Je zit met een dynamisch energiecontract bovendien nergens aan vast. Je kunt altijd overstappen naar een andere aanbieder, soms zelfs zonder opzegtermijn. Wel kun je met een dynamisch energiecontract natuurlijk te maken krijgen met periodes met juist heel hoge tarieven. In de maand augustus 2022 lag de gemiddelde marktprijs (zonder toeslagen) voor stroom bijvoorbeeld rond de 0,50 euro en voor gas rond de 2,50 euro. Dat kan ook in de toekomst weer gebeuren, al word je in 2023 beschermd door het prijsplafond, al is dat met een verbruikslimiet.

Snelle stijgingen

Of een dynamisch energiecontract voor jou interessant is, hangt zodoende vooral af van je gedrag, en in hoeverre je dat kunt aanpassen. Gebruik je vooral stroom in de piekuren? Dan is zo’n contract minder gunstig. Kun je het verbruik ‘sturen’ naar de momenten dat de tarieven laag zijn? Dan kun je optimaal profiteren. Je slaat al een grote slag als je een elektrische auto hebt en zorgt dat je deze oplaadt bij een lage stroomprijs. Daarnaast kun je denken aan het opladen van een thuisaccu, opwarmen van de boiler en het gebruik van huishoudelijke apparaten zoals een wasmachine, wasdroger of vaatwasser in de goedkope uurtjes. En als je een goed geïsoleerd huis hebt, kun je het natuurlijk ook ’s nachts al (elektrisch) voorverwarmen met goedkope stroom. Op momenten dat de stroom duur is, probeer je wat zuiniger te doen.

Verbruik sturen

Of een dynamisch energiecontract voor jou interessant is, hangt zodoende vooral af van je gedrag, en in hoeverre je dat kunt aanpassen. Gebruik je vooral stroom in de piekuren? Dan is zo’n contract minder gunstig. Kun je het verbruik ‘sturen’ naar de momenten dat de tarieven laag zijn? Dan kun je optimaal profiteren. Je slaat al een grote slag als je een elektrische auto hebt, en zorgt dat je deze oplaadt bij een lage stroomprijs. Daarnaast kun je denken aan het opladen van een thuisaccu, opwarmen van de boiler en het gebruik van huishoudelijke apparaten zoals een wasmachine, wasdroger of vaatwasser in de goedkope uurtjes. En als je een goed geïsoleerd huis hebt kun je het natuurlijk ook ’s nachts al (elektrisch) voorverwarmen met goedkope stroom. Op momenten dat de stroom duur is probeer je wat zuiniger te doen.

Voorschotbedragen

De manier van afrekenen verschilt bij aanbieders van dynamisch energiecontracten. Bij sommige aanbieders betaal je achteraf voor je daadwerkelijke verbruik. Je hebt dan meestal lage tarieven in de zomer, maar betaalt wel fors meer in de winter. Andere aanbieders rekenen een voorschot gebaseerd op het verwachte verbruik of ze verrekenen alvast de toeslagen voor dat jaar op maandbasis. Het prijsplafond werkt ook iets anders. In feite werken aanbieders met een gewogen gemiddelde per maand of per jaar, afhankelijk van de aanbieder.

Zonnepanelen

Als je zonnepanelen op het dak hebt, is de manier van verrekenen en salderen wel anders dan je gewend bent. Daardoor kan het minder gunstig uitpakken. Daarover lees je meer in dit artikel. Het komt er in het kort op neer dat je bij een variabel contract je opgewekte energie op jaarbasis één op één (dus tegen hetzelfde tarief) kunt wegstrepen (salderen) tegen de verbruikte stroom. Bij een dynamisch contract krijg je bij het terugleveren de op dat moment geldende stroomprijs uitgekeerd. Dat tarief is mogelijk lager dan het tarief dat je betaalt als je de stroom daadwerkelijk gebruikt. In de praktijk is dat vaak ook zo: de stroom in de zomer is doorgaans goedkoper dan in de winter.

©tong2530 - stock.adobe.com

Aanbieders onderling vergelijken

Wil je aanbieders van dynamische energiecontracten onderling vergelijken? De marktprijs voor stroom en gas is voor elke aanbieder gelijk. Daarom kijk je vooral naar de tarieven die wél kunnen verschillen, zoals vastrecht, een vaste prijs per maand die je betaalt voor voor stroom en gas. Ook verschilt per aanbieder de opslag voor stroom per kWh en de opslag voor gas per m3. We zien daar ook best grote verschillen in. Zo is de opslag voor stroom bij Tibber en Zonneplan zo’n tien keer lager dan bij de meeste andere aanbieders.

Toekomst

In de toekomst zullen dynamische energiecontracten steeds gangbaarder worden. Nu komen nog vooral kleine leveranciers als Zonneplan, Tibber, Frank Energie, EasyEnergy, EnergyZero en ANWB met dergelijke energiecontracten. In de toekomst worden ook grote energieleveranciers verplicht om dynamische contracten aan te bieden. Dat zal waarschijnlijk in de nieuwe Energiewet worden opgenomen. Voor eigenaren van zonnepanelen zorgt de salderingsregeling nog voor een lastige afweging. Wel zal de keuze voor een dynamisch contract makkelijker worden als die regeling vanaf 2025 wordt afgebouwd.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).