We kennen allemaal de vaste en variabele contracten voor energie. Variabele contracten zijn het meest gangbaar, maar leveranciers dekken zich in met relatief hoge tarieven. Het prijsplafond maakt het dit jaar nog enigszins behapbaar. Tegenwoordig kun je ook voor een dynamisch contract kiezen, waarbij je naast de gebruikelijke opslagen altijd de marktprijs voor energie betaalt. In dit artikel leggen we meer uit over dynamische energiecontracten en wanneer je hier wel (of juist niet) voor zou kunnen kiezen.

Mede door de sterk wisselende energieprijzen kun je momenteel bij geen enkele energieleverancier een vast contract afsluiten. De energieleveranciers wachten daarbij vermoedelijk ook op nieuwe regels over de opzegvergoedingen door toezichthouder ACM. Die vergoedingen zijn nu nog laag, waardoor het risico voor de energieleveranciers te groot wordt om een vaste prijs voor langere tijd af te spreken. Daarom kiezen de meeste mensen noodgedwongen voor een variabel energiecontract.

Maar wist je dat je ook een dynamisch energiecontract kunt afsluiten? Hierbij betaal je eigenlijk steeds de huidige marktprijs voor energie. Het risico van prijsschommelingen ligt dan wel bij jou als afnemer. Daar staat tegenover dat je vaak (maar niet altijd) goedkoper uit bent. Nog niet iedereen is bekend met dit type contract. Daarom zetten we de belangrijkste kenmerken voor je op een rijtje.

Wisselende prijzen

Bij een dynamisch energiecontract betaal je zoals gezegd de marktprijs voor energie. De stroomprijs kan per uur veranderen, afhankelijk van vraag en aanbod. De gasprijs wijzigt per dag. Elke dag om 15.00 uur worden de tarieven voor de volgende dag gepubliceerd, zodat je alvast weet waar je aan toe bent. Bij een variabel contract daarentegen staan de tarieven voor een bepaalde periode vast. Meestal wijzigen deze tarieven twee keer per jaar. Bij onvoorziene marktomstandigheden mogen leveranciers de tarieven echter vaker veranderen. In de praktijk doen ze dat ook – soms zelfs maandelijks.

Hoe wordt de stroomprijs bepaald?

De stroomprijs wordt bepaald door vraag en aanbod. De vraag betreft het gebruik door de industrie en particulieren. Er is vaak een piek rond etenstijd. Bij veel huishoudens gaat de elektrische auto aan de oplader, de inductiekookplaat of oven wordt aangezet en er wordt nog snel een wasje in wasmachine gestopt. Op rustige momenten, bijvoorbeeld ’s nachts, daalt de stroomprijs juist.

Naast de vraag speelt ook het aanbod een rol. Dat hangt af van productie en opwekking. Daarbij is duurzame stroom, die door zonnepanelen en windturbines wordt opgewekt, voordeliger dan stroom die wordt geproduceerd door bijvoorbeeld kolencentrales. Ook dat zie je terug in de prijs. Je kunt de actuele en historische tarieven voor stroom en gas terugzien op onder meer de website van de ANWB.

Gratis stroom

Is er volop zon en staat er een harde wind terwijl er relatief weinig vraag is? Dan kan de stroomprijs zelfs negatief worden. Je krijgt dan geld toe voor je verbruik! Door de toeslagen boven op de marktprijs (de energiebelasting en opslag duurzame energie) moet de stroomprijs overigens wel heel ruim negatief worden om er echt aan te verdienen. Dat komt af en toe wel voor, zoals op 23 april 2022, een van de meest extreme voorbeelden. Toen leverde het opladen van je elektrische auto je ongeveer 8 euro op. Omdat de hoeveelheid zonne- en windenergie de komende jaren fors zal toenemen, zal zoiets in de toekomst mogelijk vaker voorkomen. Vooral de productie van windenergie op zee wordt immers fors opgeschroefd.

©Martin Mecnarowski

Uitschieters in energieprijzen

De afgelopen maanden is energie heel gunstig geprijsd. De gemiddelde marktprijs (zonder toeslagen) voor stroom ligt over deze januarimaand op 0,12 euro en voor gas 0,80 euro. Het lijkt dus een uitgelezen moment om te profiteren van deze lagere tarieven. Je zit met een dynamisch energiecontract bovendien nergens aan vast. Je kunt altijd overstappen naar een andere aanbieder, soms zelfs zonder opzegtermijn. Wel kun je met een dynamisch energiecontract natuurlijk te maken krijgen met periodes met juist heel hoge tarieven. In de maand augustus 2022 lag de gemiddelde marktprijs (zonder toeslagen) voor stroom bijvoorbeeld rond de 0,50 euro en voor gas rond de 2,50 euro. Dat kan ook in de toekomst weer gebeuren, al word je in 2023 beschermd door het prijsplafond, al is dat met een verbruikslimiet.

Snelle stijgingen

Of een dynamisch energiecontract voor jou interessant is, hangt zodoende vooral af van je gedrag, en in hoeverre je dat kunt aanpassen. Gebruik je vooral stroom in de piekuren? Dan is zo’n contract minder gunstig. Kun je het verbruik ‘sturen’ naar de momenten dat de tarieven laag zijn? Dan kun je optimaal profiteren. Je slaat al een grote slag als je een elektrische auto hebt en zorgt dat je deze oplaadt bij een lage stroomprijs. Daarnaast kun je denken aan het opladen van een thuisaccu, opwarmen van de boiler en het gebruik van huishoudelijke apparaten zoals een wasmachine, wasdroger of vaatwasser in de goedkope uurtjes. En als je een goed geïsoleerd huis hebt, kun je het natuurlijk ook ’s nachts al (elektrisch) voorverwarmen met goedkope stroom. Op momenten dat de stroom duur is, probeer je wat zuiniger te doen.

Verbruik sturen

Of een dynamisch energiecontract voor jou interessant is, hangt zodoende vooral af van je gedrag, en in hoeverre je dat kunt aanpassen. Gebruik je vooral stroom in de piekuren? Dan is zo’n contract minder gunstig. Kun je het verbruik ‘sturen’ naar de momenten dat de tarieven laag zijn? Dan kun je optimaal profiteren. Je slaat al een grote slag als je een elektrische auto hebt, en zorgt dat je deze oplaadt bij een lage stroomprijs. Daarnaast kun je denken aan het opladen van een thuisaccu, opwarmen van de boiler en het gebruik van huishoudelijke apparaten zoals een wasmachine, wasdroger of vaatwasser in de goedkope uurtjes. En als je een goed geïsoleerd huis hebt kun je het natuurlijk ook ’s nachts al (elektrisch) voorverwarmen met goedkope stroom. Op momenten dat de stroom duur is probeer je wat zuiniger te doen.

Voorschotbedragen

De manier van afrekenen verschilt bij aanbieders van dynamisch energiecontracten. Bij sommige aanbieders betaal je achteraf voor je daadwerkelijke verbruik. Je hebt dan meestal lage tarieven in de zomer, maar betaalt wel fors meer in de winter. Andere aanbieders rekenen een voorschot gebaseerd op het verwachte verbruik of ze verrekenen alvast de toeslagen voor dat jaar op maandbasis. Het prijsplafond werkt ook iets anders. In feite werken aanbieders met een gewogen gemiddelde per maand of per jaar, afhankelijk van de aanbieder.

Zonnepanelen

Als je zonnepanelen op het dak hebt, is de manier van verrekenen en salderen wel anders dan je gewend bent. Daardoor kan het minder gunstig uitpakken. Daarover lees je meer in dit artikel. Het komt er in het kort op neer dat je bij een variabel contract je opgewekte energie op jaarbasis één op één (dus tegen hetzelfde tarief) kunt wegstrepen (salderen) tegen de verbruikte stroom. Bij een dynamisch contract krijg je bij het terugleveren de op dat moment geldende stroomprijs uitgekeerd. Dat tarief is mogelijk lager dan het tarief dat je betaalt als je de stroom daadwerkelijk gebruikt. In de praktijk is dat vaak ook zo: de stroom in de zomer is doorgaans goedkoper dan in de winter.

©tong2530 - stock.adobe.com

Aanbieders onderling vergelijken

Wil je aanbieders van dynamische energiecontracten onderling vergelijken? De marktprijs voor stroom en gas is voor elke aanbieder gelijk. Daarom kijk je vooral naar de tarieven die wél kunnen verschillen, zoals vastrecht, een vaste prijs per maand die je betaalt voor voor stroom en gas. Ook verschilt per aanbieder de opslag voor stroom per kWh en de opslag voor gas per m3. We zien daar ook best grote verschillen in. Zo is de opslag voor stroom bij Tibber en Zonneplan zo’n tien keer lager dan bij de meeste andere aanbieders.

Toekomst

In de toekomst zullen dynamische energiecontracten steeds gangbaarder worden. Nu komen nog vooral kleine leveranciers als Zonneplan, Tibber, Frank Energie, EasyEnergy, EnergyZero en ANWB met dergelijke energiecontracten. In de toekomst worden ook grote energieleveranciers verplicht om dynamische contracten aan te bieden. Dat zal waarschijnlijk in de nieuwe Energiewet worden opgenomen. Voor eigenaren van zonnepanelen zorgt de salderingsregeling nog voor een lastige afweging. Wel zal de keuze voor een dynamisch contract makkelijker worden als die regeling vanaf 2025 wordt afgebouwd.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.