ID.nl logo
Zo stap je moeiteloos over op Windows 10
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo stap je moeiteloos over op Windows 10

Een van de problemen die Microsoft nog niet heeft opgelost met Windows is het eenvoudig migreren van je data, instellingen en applicaties bij aankoop van een nieuwe pc of laptop. In deze special geven we je tips om het overstappen naar Windows 10 zo pijnloos mogelijk te maken.

Je bestanden

Tip 01: Externe schijf

De eenvoudigste manier om je bestanden over te zetten naar je nieuwe pc of laptop, is door middel van een externe harde schijf. Zoek al je persoonlijke bestanden bij elkaar en verplaats deze naar de externe schijf. Je vindt je bestanden terug via Windows Verkenner en dan in de mappen bij C:\Gebruikers\[gebruikersnaam]. Zorg ervoor dat je alles verplaatst wat je nodig hebt, maar houd wel overzicht over alle mappen en bestanden. Koppel de schijf veilig los door in het systeemvak op de taakbalk op het usb-icoon te klikken en je schijf uit de lijst te kiezen. Sluit de schijf aan op je nieuwe pc of laptop en zet de bestanden op de juiste plek terug. Hiermee is het niet mogelijk om instellingen te kopiëren. Die zullen we apart per applicatie over moeten zetten, indien mogelijk. Lees ook: Voorkom irritaties en maak Windows 10 gebruiksvriendelijk.

©PXimport

Tip 02: Bestandsgeschiedenis

Als je de ingebouwde back-uptool van Windows 8.1 (Bestandsgeschiedenis) gebruikte, dan heb je de mogelijkheid om je oude back-up te gebruiken met je nieuwe Windows 10-pc om zo je bestanden te herstellen. Daarvoor sluit je de back-upschijf die je gebruikt voor Bestandsgeschiedenis aan op je nieuwe pc of laptop. Ga dan in Windows 10 naar het Configuratiescherm en dan naar Systeem en beveiliging / Bestandsgeschiedenis. Klik rechts op Station selecteren. Blader naar de schijf van je oude back-ups. Indien je een netwerklocatie gebruikt, klik op Netwerklocatie toevoegen en blader naar de map van Bestandsgeschiedenis. Zodra je die vorige locatie hebt gekozen, zet je een vinkje bij Ik wil een oudere back-up van dit station voor Bestandsgeschiedenis gebruiken. Zodra je dat aanvinkt, kun je daaronder een van je back-ups selecteren en zie je meteen wanneer die back-ups gemaakt zijn. Klik op OK om de instellingen op te slaan. Om je bestanden te herstellen, klik je links op Persoonlijke bestanden terugzetten. Selecteer dan alle mappen en klik op de groene knop onderaan om de bestanden op de originele locatie terug te zetten.

©PXimport

Tip 03: Windows 7-back-up

Voor een back-up gemaakt in Windows 7, ga je naar het Configuratiescherm in Windows 10 en klik je op Back-up maken en terugzetten (Windows 7) bij Systeem en beveiliging. Klik dan op Een andere back-up selecteren voor het terugzetten van bestanden. Blader naar het station of de netwerklocatie waar de back-up van je oude pc of laptop is opgeslagen. Kies daarna de betreffende back-up uit de lijst en klik op Volgende. Vink de optie aan Alle bestanden in deze back-up selecteren en klik op Volgende. Kies daarna waar je ze terug wilt zetten: naar de oorspronkelijke of een andere locatie. Het is aan te raden naar een andere locatie te herstellen, omdat ook de map AppData meekomt en die kun je beter niet herstellen naar een nieuwe pc. Daarnaast kan het zijn dat je gebruikersnamen op de oude en nieuwe pc’s verschillen als je ingelogd bent met een Microsoft-account. Als je een locatie hebt gekozen, klik je op Terugzetten om het herstel te starten.

©PXimport

Een back-up gemaakt via de Windows 7-back-uptool kun je ook in Windows 10 terugzetten

-

Tip 04: Lokaal netwerk

Als je niet de beschikking hebt over een externe harde schijf of als deze niet genoeg schijfruimte heeft, dan kun je ook bestanden kopiëren en plakken via je lokale netwerk door de schijf te delen. Dan is het wel nodig dat je oude pc of laptop enige tijd aan kan staan. Om op Windows Vista, 7 of 8.1 je schijf te delen, ga je naar de Windows Verkenner. Klik met links op Computer of Deze pc en klik met de rechtermuisknop op de schijf die je wilt delen. Kies voor Eigenschappen en ga naar het tabblad Delen. Klik op Geavanceerd delen en vink de optie Deze map delen aan. Klik op OK / Sluiten. Op je nieuwe Windows 10-computer ga je naar Verkenner en klik je in de linkerbalk op Netwerk. Dubbelklik op de naam van je computer en voer de gebruikersnaam en wachtwoord van die pc in om te verbinden. Je ziet een lijst met mappen, waaronder een map met de schijfletter, bijvoorbeeld C. Daar vind je al je oude bestanden terug.

©PXimport

Mail

Tip 05: E-mail exporteren

Om je e-mail vanuit Windows Mail in Windows Vista te importeren, open je in Windows Vista de Mail-applicatie en klik je op Bestand / Exporteren / Berichten. Gebruik je nog Windows Live Mail van het Windows Essentials 2012-pakket, dan is het sowieso tijd om over stappen, want ondersteuning daarvoor is per 10 januari 2017 beëindigd. Om je mail te exporteren vanuit Windows Live Mail, klik je linksboven op de blauwe knop en kies je voor E-mail exporteren / E-mailberichten. De stappen voor beide programma’s zijn nu hetzelfde. Kies voor Microsoft Windows Mail. Gebruik je Microsoft Exchange, dan hoef je je mail niet te exporteren, want deze blijft veelal op de mailserver staan. Klik op Volgende. Klik op Bladeren om te kiezen waar de geëxporteerde berichten opgeslagen moeten worden, bijvoorbeeld op je externe harde schijf. Klik weer op Volgende. Kies dan de mappen die je wilt exporteren of kies voor Alle mappen. Klik op Volgende / Voltooien en verplaats achteraf de mappen naar je nieuwe Windows 10-pc of -laptop.

©PXimport

Tip 06: E-mail importeren

Helaas is het zo dat de ingebouwde Mail-app van Windows 10 geen mogelijkheid heeft om e-mail te importeren. Dat is vreemd, want als je op een van je e-mails dubbelklikt, opent de Mail-app van Windows 10 die gewoon netjes. Je hebt dan twee keuzes: of je laat de mail zo staan in een map, als archief, of je stapt over op een andere mailclient, zoals Microsoft Office Outlook of Mozilla Thunderbird. Wij kiezen voor die laatste optie en dan Thunderbird.

Je kunt Thunderbird hier vinden. Zet je account op door de juiste accountinstellingen in te vullen. Je kunt dan de eml-bestanden importeren met de add-on ImportExportTools. Na installatie klik je rechtsboven op het hamburgermenu en kies je voor Add-ons. Klik rechtsboven op het tandwiel en kies voor Add-on installeren via bestand. Kies de net gedownloade add-on. Zodra je Thunderbird opnieuw hebt gestart, selecteer je links de map waarnaar je mail wilt importeren. Druk dan op de Alt-toets om de menubalk weer te geven en ga naar Extra / Importeren/exporteren in mbox/eml-opmaak / Alle EML-bestanden uit een map importeren / ook uit submappen. Blader dan naar de map van je bestanden en klik op Openen om alles te importeren.

©PXimport

Tip 07: Outlook

Als je je e-mail wilt overzetten van Outlook 2010, 2013 of 2016 naar je nieuwe pc of laptop, is het nodig om de pst-bestanden over te zetten. Dat zijn de Outlook-databestanden waar al je e-mails in zijn opgeslagen. Tenminste, dat is alleen nodig als je pop3 gebruikt en daarmee dus e-mail lokaal hebt opgeslagen. Dat zal vaak het geval zijn als je e-mail van je internetprovider gebruikt. Zorg ervoor dat Outlook gesloten is voordat je begint. Op je oude pc vind je die pst-bestanden terug door de Windows Verkenner te openen en vervolgens het volgende pad in de adresbalk te kopiëren: %localappdata%\Microsoft\Outlook.

Kopieer daar alle pst-bestanden die je ziet. Installeer daarna Outlook op je nieuwe pc en stel je accounts in. Zodra je accounts zijn ingesteld, kun je het pst-bestand weer importeren. In Outlook 2007 ga je daarvoor naar Bestand / Importeren en exporteren. In Outlook 2010 is dat Bestand / Openen / Importeren en in Outlook 2013 of 2016 vind je het bij Bestand / Openen & Exporteren / Importeren/exporteren. Kies dan voor Gegevens uit een ander programma of bestand importeren en kies het betreffende pst-bestand. Klik op Volgende en kies welke mappen je wilt importeren en onderaan in welk account de e-mail moeten worden opgeslagen. Klik op Voltooien om het proces te starten. In het pst-bestand zijn ook bijlages opgeslagen.

©PXimport

Browser

Tip 08: Internet Explorer

Vanuit Internet Explorer is het mogelijk om je favorieten, feeds en cookies te exporteren. Daarvoor ga je in Internet Explorer in het menu naar Bestand / Importeren/exporteren (druk op de Alt-toets als je het menu niet ziet). Kies voor Exporteren naar een bestand en selecteer wat je mee wilt nemen en waar het opgeslagen moet worden. Verplaats het bestand naar je nieuwe pc en doe daar hetzelfde, maar kies dan voor Importeren. Er mist nu wel één groot onderdeel: je wachtwoorden.

De volgende stappen zijn voor IE-versie 11 op Windows 7 en nieuwer. Je kunt ze daar individueel als volgt inzien: ga via de menubalk of het tandwiel rechtsboven naar Internetopties. Ga dan naar het tabblad Inhoud en kies voor Instellingen bij Automatisch invullen. Klik op Wachtwoorden beheren. Je ziet nu alle wachtwoorden die zijn opgeslagen in Internet Explorer. Als je een item selecteert, kun je bij het wachtwoord op Weergeven klikken. Vul het wachtwoord van je gebruikersaccount in om het wachtwoord te zien. Voor Windows Vista gebruik je IE Passview. Klik op Download IE PassView In Zip file. Pak de zip uit en voer iepv.exe uit. Je ziet je wachtwoorden nu als platte tekst in de lijst.

©PXimport

Als je Firefox gebruikt, is het eenvoudig om over te stappen van je oude naar nieuwe computer

-

Tip 09: Mozilla Firefox

Als je Mozilla Firefox gebruikt, is het eenvoudig om over te stappen van je oude naar nieuwe computer. De eenvoudigste oplossing is om een Mozilla-account aan te maken en Firefox Sync aan te zetten. Als je daarna inlogt op Firefox op je nieuwe pc, verschijnen vanzelf je extensies, thema’s, bladwijzers, wachtwoorden en meer. In Firefox ga je hiervoor naar het hamburgermenu rechtsboven in beeld. Klik op Aanmelden bij Sync / Beginnen. Vul een e-mailadres en wachtwoord in om een account aan te maken en klik op Volgende.

Het aanmaken van een account is nu klaar. Om te selecteren wat er allemaal gesynchroniseerd moet worden, ga je weer naar het hamburgermenu en dan naar Opties. Klik op Sync en vink aan wat je over wilt zetten. Op je nieuwe pc ga je ook naar Sync zoals zo net. Klik nu onderaan op Hebt u al een account? Meld u aan. Log even in en je gegevens worden automatisch overgezet. Maak je liever geen gebruik van de cloud? Dan zal je handmatig de Firefox-profielbestanden moeten kopiëren en plakken naar je nieuwe pc. Je opent je profielmap als volgt: klik op het hamburgermenu en daarna onderaan op het vraagteken. Ga naar Probleemoplossingsinformatie. Klik bij Toepassingsbasics op Map tonen. In die map staan al je profielbestanden die je over moet zetten.

©PXimport

Tip 10: Google Chrome

De eenvoudigste manier om je gegevens van Google Chrome over te zetten naar je nieuwe pc, is om in te loggen in Chrome met je Google-account. Daarvoor klik je rechtsboven naast de minimaliseerknop op de gebruikersknop en klik je op Inloggen op Chrome. Heb je geen Google-account? Klik op Meer opties / Nieuwe account maken. Nadat je bent ingelogd, klik je rechtsboven naast de adresbalk op de drie puntjes en ga je naar Instellingen. Klik dan bovenaan op de pagina op de knop Geavanceerde synchronisatie-instellingen. Je kunt nu selecteren wat je allemaal wilt synchroniseren, zoals apps, automatisch aanvullen, browsergeschiedenis, bladwijzers en meer. Om toegang tot je browsergegevens te krijgen op je nieuwe pc, log je daar ook in Chrome in op dezelfde manier als net.

©PXimport

Contactpersonen

Tip 11: Contacten export

De eenvoudigste manier om je contactpersonen over te zetten van je oude pc naar je nieuwe is om ze te importeren in Outlook.com, Gmail of Microsoft Office Outlook. Vervolgens log je in de Windows 10-app Personen in met een van je online-accounts of gebruik je Outlook van Office. Om aan de slag te gaan, exporteer je je contactpersonen als komma gescheiden bestand (csv) of als vcard. In Windows Live Mail exporteer je je contacten door linksonder op Contactpersonen te klikken. Ga daarna rechtsboven in het Lint naar Exporteren.

Kies voor Kommagescheiden waarden (.CSV), kies de map waar je de contacten wilt neerzetten en klik op OK. In Windows Vista ga je in Windows Mail naar Bestand / Exporteren / Windows Contactpersonen. Kies dan voor csv als je exporteert naar Gmail, of voor vcard als je exporteert naar Office Outlook. Helaas kan het csv-bestand van Windows Mail niet in Outlook.com en Office Outlook geïmporteerd worden. Outlook.com ondersteunt bovendien niet het importeren van vcard-bestanden. Klik op Exporteren en kies een plek om het bestand op te slaan. Klik op Volgende en kies nu alle velden door deze aan te vinken. Let op dat je ook omlaag scrolt. Als je de Personen-app in Windows 8.1 gebruikt, dan hoef je niets te exporteren, want die data zijn afkomstig uit je online accounts.

©PXimport

Tip 12: Contacten import

In Windows 10 kun je je contactpersonen niet direct importeren. In plaats daarvan zal je ze in een clouddienst als Gmail of Outlook.com moeten importeren en vervolgens daarmee in een Windows 10-app inloggen. Voor Outlook.com ga je hiernaartoe. Klik rechtsboven op het tandwiel en kies voor Opties. Klik op Contactpersonen importeren en kies waarvandaan je ze hebt geëxporteerd. Kies voor Windows Live Mail. Blader naar het csv-bestand van net en klik op Uploaden. Voor Gmail ga je hiernaartoe. Klik rechts op Meer / Importeren. Klik op CSV- of vCard-bestand / Naar oude versie van contacten. Klik links op Contacten importeren… in het nieuw geopende tabblad. Selecteer het csv-bestand en klik op Importeren. In Outlook 2016 ga je naar Bestand / Openen / Importeren/exporteren. Kies als je een csv importeert voor Gegevens uit een ander programma of bestand importeren en klik op Volgende. Kies voor Door komma’s gescheiden waarden / Volgende. Kies het csv-bestand en klik op Volgende. Kies de doelmap, dus Contactpersonen en ga door. Klik op Voltooien om te starten met het importeren. Importeer je een vcard, kies dan voor Een VCARD-bestand (.vcf) importeren en kies de betreffende bestanden.

©PXimport

Software

Windows Easy Transfer?

Windows Easy Transfer was een handig programma om je bestanden, foto’s en muziek over te zetten. Het was in gebruik van Windows XP tot en met Windows 8.1. Helaas bestaat het niet meer sinds Windows 10. Waarom precies, zullen we niet weten. Je kon data overzetten met een kabel, via het netwerk of zelfs met een usb-stick. Sinds Windows 10 is het programma niet meer beschikbaar. Als alternatief bood Microsoft gratis tijdelijk PCmover Express aan van LapLink. Dat aanbod is helaas alweer verlopen, jammer want het was wel een handig programma. Nu betaal je er echter 12 euro voor. Of je het dat waard vindt, moet je zelf bepalen. Het alternatief is het volgen van de stappen in dit artikel. De Express-versie zet alleen bestanden, gegevens, instellingen en gebruiksprofielen over. De Professional-versie kan ook bepaalde software overzetten.

Tip 13: EaseUS Todo PCTrans

Met EaseUS Todo PCTrans is het mogelijk om maximaal twee programma’s van de ene naar de andere computer over te zetten. Je downloadt het hier. Download het bestand en voer het uit op zowel de oude als de nieuwe computer. Kies na de installatie voor Via network connection. Op je oude computer kies je de oude pc of laptop uit de lijst en klik je op Connect. Heb je verbindingsproblemen, schakel dan firewall en antivirus uit. Kies welke applicaties je wilt overzetten, door op het potloodje rechts bij Applications te klikken. In de lijst zie je welke applicaties sowieso geschikt zijn om over te zetten en welke waarschijnlijk geschikt zijn. We raden aan om alleen de sowieso geschikte te selecteren. Met de waarschijnlijke applicaties hadden we namelijk niet zo veel succes, maar dat kan per pc verschillen. Je kunt eventueel ook persoonlijke bestanden overzetten. Klik op Transfer om het overzetten te starten.

©PXimport

In Windows 10 kun je niet direct contactpersonen importeren

-

Tip 14: Programmalijst

Om te weten welke software je allemaal moet overzetten, is het maken van een lijst handig. Die lijst kun je dan op je nieuwe pc zetten, zodat je altijd weet welke software je nog moet installeren. De eenvoudigste manier om zo’n lijst te genereren, is via CCleaner, dat je hier downloadt. Voer het gedownloade bestand uit en volg de installatiestappen. In het hoofdscherm van CCleaner ga je dan naar het tabblad Gereedschap. Kies voor Programma’s deïnstalleren. Wacht even tot de lijst is geladen en klik rechtsonder op Opslaan als tekstdocument en sla het tekstbestand op een handige locatie op. Verplaats het naar je nieuwe pc, waarna je de lijst af kunt gaan en de software opnieuw kunt installeren.

©PXimport

Tip 15: Productsleutels

Veel software moet nog geactiveerd worden met een licentiesleutel, waarvan je misschien na al die jaren het overzicht kwijt bent geraakt. Met Jelly Bean Keyfinder kun je van meer dan driehonderd programma’s eenvoudig en gratis de licentiesleutel terughalen, zodat je de licentie kunt overzetten op je nieuwe pc of laptop. Je downloadt Keyfinder hier. Start na de installatie het programma, waarna Keyfinder direct de software scant en de productsleutel eruit haalt. Je kunt de sleutels exporteren naar txt- of csv-bestand, door op File / Save As te klikken. Het is een goed idee om gevonden software voordat je die installeert op je nieuwe pc of laptop te verwijderen of te deactiveren, zodat je later geen last krijgt van activatieproblemen. Raadpleeg de handleiding van de software hoe je precies het betreffende programma kunt deactiveren.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus