Veel films, series en documentaires bevatten een timelapse. Een scène met een versnelde weergave van de werkelijkheid. Auto's en vliegtuigen razen voorbij. Zelfs de sterrenhemel draait duizelingwekkend snel over ons heen. Wist je dat je eenvoudig zelf een timelapse kunt maken?

01 Langzaam filmen

Kort samengevat is een timelapse een film samengesteld uit foto's die met tussenpozen van enkele seconden of minuten zijn gemaakt. Een gewone filmcamera legt doorgaans vijfentwintig of dertig beelden per seconde vast. Tijdens het afspelen wordt hetzelfde aantal beeldjes per seconde op het scherm getoond. Vandaar dat een film even snel afspeelt als dat het is opgenomen. Wat je op het scherm ziet, gaat even snel als in het echt.

Maar het is ook mogelijk om veel langzamer op te nemen. Desnoods maar één beeldje per seconde. Voor gewone films is dat niet aan te raden, omdat het beeld dan enorm schokkerig wordt en bewegingen niet langer vloeiend verlopen. Het is wel de perfecte manier om een spannende timelapse op te nemen.

©PXimport

In een timelapse verloopt de tijd aanzienlijk sneller dan in het echt.

In de hoogste versnelling

De truc van een timelapse is dat er gedurende een langere periode foto's worden gemaakt, maar dat deze in de uiteindelijke film in een fractie van de tijd worden afgespeeld. Daarmee wordt de actie enorm versneld. Processen die in het echte leven tergend langzaam verlopen of voor het blote oog lijken stil te staan, veranderen hiermee in spannende en verrassende actiescènes. Plotseling wordt zichtbaar wat wij zelf niet kunnen zien.

Bij een timelapse film je als het ware in een tergend langzaam tempo. Dat kan één beeldje per seconde zijn, maar ook een foto elke tien seconden, eens per minuut, of om de paar minuten. Als je wilt is een opname per uur of etmaal ook mogelijk. Geduld en de accuduur van het toestel zijn zo'n beetje de enige beperkingen. De tijd waarbinnen een enkele foto gemaakt wordt, heet een interval.

02 Gewoon met een smartphone

De eenvoudigste manier om de kracht van een timelapse te ontdekken, is door er zelf een te maken. Dat was vroeger een tijdrovende klus, maar tegenwoordig zijn er van die handige smartphones (en tablets) en laten daar nu kant-en-klare apps voor bestaan waarmee echt iedereen in een handomdraai een fraaie timelapse kan maken.

In deze cursus gebruiken wij een iPhone met daarop iMotion HD van Fingerlab SARL. De app is gratis en maakt timelapse-filmpjes in HD-kwaliteit.

©PXimport

iMotion HD is een timelapse-app voor de iPhone en uiteraard ook de iPad.

Heb je een Android-toestel, dan zijn daar ook diverse apps voor beschikbaar, zoals Lapse It van Interactive Universe. Er is een gratis Lite-versie en een betaalde Pro-versie (1,99 euro). De werking komt in grote lijnen overeen met de iPhone-app.

©PXimport

Op Android kan bijvoorbeeld Lapse It gebruikt worden om een timelapse te maken.

03 iMotion HD

De basiswerking van iMotion HD is simpel. Je kiest new movie op het startscherm, controleert of time-lapse is geselecteerd, gebruikt de schuifregelaar om een interval te kiezen, geeft eventueel een filmtitel op en tikt op start. De camera wordt geactiveerd en nu staat de app paraat. Je richt het toestel en tikt onderin op start.

©PXimport

Kies een interval en druk op start.

Vervolgens blijft de telefoon in een vast ritme opnamen maken, eentje per interval. Net zolang tot je twee keer op stop tikt. Daarna wordt meteen een voorvertoning van de timelapse op het scherm getoond. Hopelijk heb je al meteen een leuk effect te pakken. Valt het tegen? Niet getreurd, we geven in deze cursus veel aanwijzingen om de beste en leukste timelapses te maken.

©PXimport

Starten en stoppen van de timelapse is een kwestie van een druk op de knop.

04 Proefopname

Een plek waar mensen, dieren of voorwerpen in beweging zijn, is prima geschikt om een eerste start te maken met je timelapse. Zoals een drukke weg, publiek in een winkelcentrum, hijskranen aan het werk, eenden in een vijver of gewoon wat vogels in je eigen achtertuin of op het balkon.

Omdat iMotion HD per interval slechts één foto maakt, moet de app langere tijd draaien om een timelapse van voldoende lengte te krijgen. Daarom is het verstandig om eerst een korte testopname te maken. Dat kan door de app bijvoorbeeld een minuut te laten draaien met een interval van een seconde. Zo krijg je een heel bescheiden timelapse zonder er lang op te hoeven wachten. Puur en alleen om in te schatten hoe het effect eruitziet.

Met losse handen

Het opnemen van een timelapse duurt best lang. Dan is het prettig als je de smartphone niet al die tijd hoeft vast te houden. Plaats het toestel liever op een statief, zet hem ergens tegenaan, of klem hem tussen bijvoorbeeld twee dikke boeken.

Op een gewoon statief past een smartphone niet, maar er bestaan speciale ministatieven, zoals de Joby GripTight GorillaPod Stand en de Joby GripTight Micro Stand (www.joby.com). Heb je een telefoonhouder in de auto of op de fiets, dan kan je die vast ook gebruiken om een leuke actiefilm te maken. De camera is immers al naar voren gericht. Zelfs een lange rit vat je dan samen in een leuke korte timelapse. Ook uit de hand zijn korte timelapses te maken. Terwijl je loopt bijvoorbeeld. Dit soort filmpjes zijn wel wat schokkeriger omdat de camera flink beweegt, maar dat geeft juist een interessant dynamisch effect.

©PXimport

Maak het je gemakkelijk met een ministatief voor je smartphone.

05 Stoppen en weer doorgaan

Gebruik de proefopname om te bepalen of de camera op de beste plek gericht is. Door te kijken naar alles wat beweegt, maar ook wat stilstaat in beeld. Zo doe je vrijwel zeker een paar leuke ideeën op.

Het stromen van auto's en voetgangers is bijvoorbeeld al leuk, maar is er toevallig een stoplicht in beeld, dan valt het je vast op dat alles zich eerst relatief langzaam voor een rood licht ophoopt, om vervolgens razendsnel over de weg uit te vloeien zodra het licht op groen springt. In een timelapse met versnelde tijd ziet dat er best komisch uit. Laat je de camera lang genoeg draaien, dan is dit herhalende proces van druppelsgewijs ophopen en razendsnel leegstromen perfect te zien.

06 Kort en krachtig

Een timelapse is de perfecte manier om een proces dat in het echt lang duurt, kort en krachtig in beeld te brengen. Het schutten van een sluis voorbeeld. Het duurt lang voordat het waterniveau voldoende gedaald of gestegen is voordat er schepen in of uit de sluis varen. Misschien wel een kwartier of langer. Leg je dit volledig op film vast, dan krijg je een lange en verschrikkelijk saaie film.

Een timelapse is hier de perfecte oplossing. Met de app neem je het hele proces op met een interval van bijvoorbeeld tien of twintig seconden, waarna een korte timelapse van hooguit enkele minuten overblijft. Daarin stijgt en daalt het waterpeil razendsnel en racen de boten er doorheen. Ook een zonsondergang is een mooi onderwerp en zelfs een doorsnee wolkenlucht. Want wat voor ons gezien tergend langzaam voorbij trekt, vliegt in een timelapse in no-time voorbij.

07 Op maat gesneden

Het interval stem je af op het onderwerp. Gaat het om bewegingen die met het oog waarneembaar zijn, zoals verkeer op een weg, dan kiezen we meestal een kort interval. Er is al beweging, dus hoeven we het slechts lichtjes te vertragen.

Zijn de bewegingen niet of amper te zien, dan is een lang interval beter. Bijvoorbeeld als we een smeltend ijsblokje filmen. Elke seconde een foto maken heeft dan geen zin. Het smelten gaat bij kamertemperatuur erg langzaam en kan zomaar anderhalf uur in beslag nemen. Je krijgt dan te veel dezelfde foto's, wat de timelapse langdradig maakt. Tien seconden of langer is hier een beter interval. Experimenteer daarom altijd met het interval voordat je een langdurige opname start.

©PXimport

Het smelten van een ijsblokje duurt anderhalf uur. Een timelapse toont het in dertig seconden.

Draaien maar

Met een smartphone op een statief heb je steeds dezelfde omgeving in beeld. Alleen wat beweegt zal zich verplaatsen. Om wat meer dynamiek in het beeld te brengen, is het een idee het toestel langzaam te draaien. Dat mag langzaam gebeuren, want in de uiteindelijk timelapse wordt alles toch versneld.

Een goedkope truc is door een kookwekker te gebruiken. In diverse winkels zijn voor weinig geld exemplaren te koop met een vlakke bovenkant. Daarop kan je met een beetje handigheid eenvoudig je telefoon zetten. Bijvoorbeeld met ministatief en al, of door een steuntje of een plakstrip te gebruiken. In een uur draait de kookwekker rond. Met als bonus een rinkelende bel zodra de cirkel voltooid is. Er zijn wel wat beperkingen. Want de maximale draaitijd is dus een uur (minder mag natuurlijk wel altijd) en de camera draait altijd linksom.

©PXimport

Een kookwekker kan dienen als goedkoop draaiplateau.

08 Van draaitijd naar speeltijd

Hoe kleiner het interval, hoe eerder je voldoende opnamen hebt voor een korte timelapse. Gebruik je echter een lang interval, dan duurt het een behoorlijke tijd voordat je genoeg beeldjes hebt verzameld voor een filmpje van voldoende lengte. Hoe weet je van tevoren hoe lang je moet doorgaan?

Daar komen we achter door terug te redeneren. Afspelen doen we namelijk meestal met de standaardsnelheid van films: vijfentwintig beelden per seconde. Dus vijfentwintig intervallen (beeldjes) vormen samen een speeltijd van exact een seconde. Dit betekent dat als je een interval van één seconde instelt in iMotion HD, je pas na vijfentwintig seconden genoeg materiaal hebt voor precies een seconde in de eindfilm. Voor een beetje timelapse moet je daarom minutenlang opnemen. Want pas na vijf minuten heb je in dit voorbeeld een timelapse van twaalf seconden.

09 Timelapse opslaan

Zodra je met iMotion HD een timelapse hebt gemaakt, is het zaak deze op te slaan in de filmrol. In het hoofdscherm van de app tik je op my movies voor een overzicht van de opgenomen fotoreeksen. Kies een reeks uit en vervolgens is onderin het scherm met een schuifregelaar de afspeelsnelheid te regelen. Zo kan je het effect nog eens optimaal afstellen.

Tik je op tools, dan kan je snel naar het begin en het einde toespringen, of de timelapse beeldje voor beeldje bekijken. Bevalt een beeldje niet, dan kan het uit de reeks verwijderd worden. Dat is onder andere handig als er aan het begin of het einde een paar onbruikbare beeldjes zitten. Zodra je tevreden bent sla je de timelapse als een filmpje op met een tik op export.

©PXimport

Tijdens het exporteren worden de foto's samengevoegd tot een echte timelapse.

Van HD naar Full HD

Met de gratis versie van iMotion HD kan een film in HD-kwaliteit (1280 bij 720 pixels) bewaard worden. Wil je liever Full HD hebben (1920 bij 1080 pixels) dan kan dat via een eenmalige in-app-aankoop van 1,79 euro. Je kunt de film in de filmrol van de telefoon bewaren, maar onder andere ook rechtstreeks op Facebook of YouTube neerzetten en via E-mail versturen.

Grappig detail is dat je tijdens het exporteren linksboven via de optie photo zelfs de individuele plaatjes mag opslaan. Dat legt wel flink beslag op het geheugen, maar dit kan handig zijn als je liever handmatig een timelapse in elkaar zet met software op de computer of de mooiste opnamen eruit wilt pikken om aan je fotoverzameling toe te voegen.

©PXimport

De timelapse kan ook meteen gedeeld worden met vrienden.

10 Met een camera

Ook met een spiegelreflexcamera kan je een timelapse maken. Deze toestellen bieden een hogere beeldkwaliteit dan smartphones, zodat de timelapses werkelijk van het beeld spatten. Nadeel is wel dat er geen kant-en-klare films uit het toestel komt rollen. Er staan honderden of zelfs duizenden foto's op het geheugenkaartje en daar maak je via software op de computer zelf een timelapse van. Dat klinkt misschien wat ingewikkeld, maar is gelukkig een eenvoudig klusje.

11 Intervalfunctie

Als je camera een intervalfunctie heeft, kan je meteen aan de slag. Die zit er helaas niet altijd op en dan heb je een losse afstandsbediening nodig. Voor alle bekende merken zijn die verkrijgbaar, zowel merkspecifiek als universele. Voor een paar tientjes kan je al klaar zijn.

Het is belangrijk dat je een afstandsbediening koopt die specifiek voor je toestel bedoeld is. De handleiding van de camera en de website van de camerafabrikant of de leverancier de afstandsbediening helpen je hierbij. Raadpleeg bij twijfel een fotozaak, die kan je er alles over vertellen. Belangrijk is dat er een intervalfunctie op de afstandsbediening zit, waardoor de camera automatisch een reeks foto's kan maken.

©PXimport

Met een losse afstandsbediening voeg je een intervalfunctie aan de camera toe.

12 Afstandsbediening instellen

De camera stel je in net als wanneer je een gewone foto maakt. Daar mag je jouw favoriete camerastand voor gebruiken, bijvoorbeeld de Auto-, P-, of Av-stand. Maak een paar testfoto's om te controleren of de belichting en de scherpte in orde zijn. Gooi die testopnames meteen weer weg, om te voorkomen dat ze straks per ongeluk in de timelapse terechtkomen.

Sluit daarna de afstandsbediening aan en kies een interval dat goed bij het onderwerp past, net zoals we daarnet met de smartphone hebben gedaan. Je kunt weer kiezen uit een interval van secondes, minuten of zelfs uren.

Vervolgens geef je het aantal te maken opnamen aan. Vaak betekent de waarde nul dat de camera doorgaat totdat je het genoeg vindt. Erg handig, want dan hoef je niet vooraf uit te rekenen hoeveel foto's er nodig zijn. Verder is eventueel een pauze in te stellen, zodat de intervallen wat verder uit elkaar komen te liggen.

Ben je een ervaren cameragebruiker, dan is het een idee de belichting, witbalans en scherpstelling handmatig in te stellen zodat die in alle opnamen exact hetzelfde blijft.

Lange adem

Langdurige opnamen putten een accu behoorlijk uit. Ook al maak je relatief weinig foto's, de telefoon of camera staat wel continu aan. Zorg daarom dat je met een volledig opgeladen accu begint, om te voorkomen dat de stroom halverwege uitvalt.

Dim het scherm zoveel mogelijk. Dat scheelt enorm in het energieverbruik. Een smartphone houdt het verder een stuk langer uit als je binnenshuis de adapter gebruikt of onderweg een krachtige mobiele accu aansluit.

Is de intervaltijd lang, zorg dan dat de slaapstand van een camera niet actief wordt. Via een menu-optie is die tijdelijk te verlengen of zelfs uit te schakelen.

13 Timelapse maken en opslaan

Zijn de opnamen gemaakt? Zet ze dan bij elkaar in een map op je computer. Dankzij de nummering in de bestandsnamen staan ze meteen in de juiste volgorde voor de timelapse. De foto's voeg je met een videobewerker samen tot een heuse timelapse. Daar kan je bijvoorbeeld het gratis programma Movie Maker van Microsoft voor gebruiken.

©PXimport

Laad de fotoreeks in Microsoft Movie Maker.

Via Video of foto toevoegen laad je alle foto's die samen de timelapse moeten. Zodra ze zijn ingeladen, ga je naar tabblad Bewerken onder het kopje Opties voor video. Zorg dat de foto's nog steeds geselecteerd zijn (gebruik eventueel sneltoets Ctrl+A om dat alsnog te doen) en geef via het veld Weergaveduur aan hoe lang elke foto getoond moet worden. Dat bepaalt de afspeelsnelheid van de timelapse. Bijvoorbeeld 0,04 voor vijfentwintig beelden per seconde (oftewel 1/25 van een seconde per foto). Vervolgens sla je de film in het door jou gewenste formaat op via Film opslaan op tabblad Start.

©PXimport

Geef de weergaveduur voor de foto's in.

14 Geluid toevoegen

Een timelapse bevat standaard geen geluid of muziek, omdat het een film is die wordt samengesteld uit losse foto's. In Movie Maker kan je via Muziek toevoegen op het tabblad Start alsnog muziek toevoegen. Dat kan een lokaal muziekbestand zijn of een gratis dan wel betaald muzieknummer via diensten als AudioMicro, Free Music Archive en Vimeo.

Een andere mogelijkheid is met een smartphone of losse dictafoon ter plaatse geluid opnemen en daar een fragment uit gebruiken tijdens de filmmontage. Het geluid zal niet synchroon lopen met het beeld, maar dient puur voor de sfeer.

©PXimport

Voeg eventueel geluid of muziek aan de timelapse toe.

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.