ID.nl logo
12 tips om creatieve foto's te maken
© Reshift Digital
Huis

12 tips om creatieve foto's te maken

Werkelijk overal kun je met een smartphone mooie foto's schieten. Met een beetje fantasie en creativiteit valt er zelfs nóg meer uit jouw telefooncamera te halen, zonder dat je daar ingewikkelde dingen voor hoeft te doen. Want het draait vooral om goed om je heen kijken en wat eenvoudige trucjes uithalen om de omgeving net even anders te fotograferen dan je gewend bent. Daarom deze 12 smartphone-fotografietips.

Tip 01: Spannende contrasten

Als de zon al wat lager staat kun je heerlijk spelen met licht en schaduw om contrastrijke foto’s te maken. Vooral vroeg en laat op de dag, maar ook in de winterperiode als de zon overdag niet zo hoog klimt. In (winkel)straatjes, parken, maar ook onder een toegangspoort en bij op het eerste oog saaie onderdoorgangen bij bruggen en viaducten vind je dan plekken die deels in het zonlicht en deels in de schaduw liggen. 

Neem hier dan niet alleen het verlichte en dus goed herkenbare stukje omgeving in beeld, maar pak ook een flink stuk schaduwrand mee. Dankzij het donkere kader wordt je oog extra goed naar het verlichte middenstuk getrokken en krijg je een veel spannender foto. Tik wel even op het verlichte deel om hierop scherp te stellen. De schaduwgebieden worden dan vanzelf donkerder. 

Soms blijft de foto na het tikken wat aan de lichte kant en dan maak je het beeld zelf donkerder door omlaag te vegen. Dit kan als het scherpstelkadertje is te zien. Sommige telefoons hebben hier een apart schuifbalkje voor. Het idee is vooral dat het lichtste deel van de foto helder blijft, terwijl de rest lekker in het duister mag verdwijnen.

©PXimport

Tip 02: Spelbreker

De meeste smartphones hebben tegenwoordig een HDR-stand en die kan roet in het eten gooien bij uitvoeren van tip 1. Wat deze functie namelijk doet, is ervoor zorgen dat zowel lichte als donkere gebieden zo herkenbaar mogelijk op de foto komen. In gewone situaties zoals een landschapsfoto of stadsfoto is dat natuurlijk prima, maar in dit specifieke geval is het juist niet de bedoeling. Jouw telefoon weet alleen niet uit zichzelf dat jij de schaduwen zo donker en onherkenbaar mogelijk wilt vastleggen. Vandaar dat je voor dit soort foto’s de HDR-stand beter even kunt uitzetten. 

Op een iPhone ga je hiervoor naar de app Instellingen op het hoofdscherm en zet bij het onderdeel Camera de optie Automatische HDR of Slimme HDR uit. Op oude modellen tik je in de camera-app zelf op HDR en zet je dit op Uit. Op Android-telefoons vind je een pictogram in de camera-app of ga je naar de camera-instellingen om HDR uit te zetten. Vergeet vooral niet om zodra je klaar bent HDR weer aan te zetten! Ook binnen kun je contrastrijke foto’s maken door ergens een felle lamp op te laten schijnen.

©PXimport

Tip 03: Half in het licht

Stel: je loopt in een winkelstraat, een knus hofje of de tuin achter een gebouw en het lukt de laagstaande zon nog net om een stukje omgeving onder te dompelen in warm licht. Dan kun je dit in beeld brengen zoals we bij tip 1 hebben gedaan en iemand precies in de lichtvlek laten plaatsnemen of eraan voorbij laten lopen. Zo krijg je weer eens een heel andere familie- of vakantiefoto. 

Let wel op dat je iemand buiten die lichtvlek, in het schaduwgebied dus, amper terugziet! Wat je daarom ook kunt doen, is een foto maken op precies het moment dat iemand vanuit de schaduw het licht in stapt, of vanuit het licht weer in de schaduwen verdwijnt. Zo krijg je een spannende en mysterieuze foto waarop iemand deels in de schaduwen verborgen blijft. Je ziet bijvoorbeeld alleen een hoofd, bovenlichaam of een stel benen. 

De timing luistert behoorlijk nauw, maar met een beetje oefenen lukt het steeds vaker en beter. Loopt iemand wel langs de lichtvlek maar blijft die persoon zelf in de schaduw, dan krijg je een silhouet, iets wat ook heel mooi staat.

©PXimport

Tip 04: Reflecties

Foto’s met reflecties doen het altijd goed, zoals van een monumentaal pand, een zonsondergang of een groepje bomen in herfstkleuren. Alleen heb je niet altijd een vijver of meer bij de hand om een spiegeling te fotograferen. Gelukkig zijn er nog andere manieren om reflectiefoto’s te maken. Wacht bijvoorbeeld tot het heeft geregend. Zodra de zon doorbreekt, hoef je alleen maar op zoek te gaan naar een regenplas. Gewoon ergens op de stoep, een wandelpad of langs de weg. 

Om te zien of je een mooie weerspiegeling krijgt, moet je wel even flink door je knieën, want vooral laag bij de grond zie je de reflectie pas echt goed. Je hebt ook een beetje geluk nodig om net het fraaiste stukje omgeving erin te zien. Gelukkig zijn er na een fikse bui genoeg regenplassen te vinden. 

Eentje gevonden? Breng je telefoon tot vlak boven het wateroppervlak en draai en kantel het toestel tot je alles goed in beeld hebt. Houd de telefoon ondersteboven als de camera bovenin bij de rand zit. Want hoe dichter de camera bij het water komt, hoe mooier de reflectie wordt.

©PXimport

Verlaag je de helderheid om een extra contrastrijke foto te maken? Of maak je een reflectiefoto en stel je scherp op de weerspiegeling om te voorkomen dat per ongeluk de straatstenen scherp worden in plaats van het uitzicht? Zodra je één foto hebt gemaakt, neemt de automatische piloot van jouw smartphone het meteen weer van je over, waardoor het risico bestaat dat de volgende foto alsnog te donker of te helder of op de verkeerde plek scherp is.  Wat je hieraan kunt doen, is je vinger op het scherm gedrukt houden in plaats van er een kort tikje op geven. Doe dit tot je een melding ziet dat zowel de belichting als de scherpstelling is vergrendeld. Helaas werkt dit niet op elke telefoon, of het werkt op een iets andere manier, zoals eerst tikken en daarna een slotje dicht tikken.  Na het vergrendelen mag je nog steeds zelfs de helderheid aanpassen door te vegen. Ook voor filmpjes is dit enorm handig, omdat je hiermee voorkomt dat tijdens de opname de helderheid en scherpte alsmaar verspringen.

©PXimport

Tip 05: Regen op afroep

Is het al weken droog, waardoor nergens een plasje water is te vinden? Dan maak je toch gewoon je eigen regenplas? Neem een drinkfles mee en sprenkel wat water over de straatstenen, een metalen reling of een betonrandje tot je een mooi plasje hebt. Lekker handig, want zo kun je altijd en overal de mooiste reflectiefoto’s maken. Je kiest zelf de ideale plek uit waar je het beste zicht hebt op dat mooie gebouw of die flitsende sportwagen. 

Richt de smartphonecamera bijvoorbeeld zodanig dat je een symmetrische foto krijgt, met in de bovenste helft de bolide langs de weg, terwijl je hem in de onderste helft ondersteboven in de weerspiegeling ziet. Wat ook kan, is je telefoon een stuk hoger houden, waardoor je de omgeving alleen via de weerspiegeling in het plasje ziet. Of ga wel laag, maar neem een rafelrandje van de waterplas mee. Zo’n onscherpe voorgrond geeft de foto nog meer diepte.

Zet een foto ook eens ondersteboven, voor een ietwat onwerkelijk beeld. Dat kan gewoon met de apps Foto’s of Galerij van je telefoon of met een fotobewerker, zoals het gratis programma Snapseed.

©PXimport

Tip 06: Alles wat glimt

Omdat je elk glimmende oppervlak voor reflectiefoto’s kunt gebruiken, bestaan er oneindig veel mogelijkheden. Denk aan een glimmende metalen reling, de motorkap van een geparkeerde auto, etalageruiten … Zelfs een vloer of muur die uit glanzende stenen bestaat, geeft mooie reflecties! Breng gewoon je oog of de camera van je telefoon er dicht bij in de buurt en je ziet meteen of het raak is. Het is erg belangrijk dat je dit even doet, want anders loop je er zo aan voorbij en dan mis je de prachtigste foto’s. 

Vind je het vervelend om steeds op zoek te gaan naar reflecterende oppervlakken? Neem dan een tweede of oudere smartphone of desnoods een make-up spiegeltje mee en houd dit horizontaal voor de camera van je telefoon. Schuif of kantel het heel lichtje tot je een prachtig dubbelbeeld hebt. Het is even wat gegoochel voor je het trucje in de vingers hebt. Vooral bij telefoons met afgeronde schermranden werkt dit perfect, omdat de omgeving dan naadloos overloopt in de reflectie. 

Een weerspiegeling kun je ook perfect gebruiken in minder fotogenieke omgevingen. Want stel dat verderop een fraai gebouw staat, maar bij jou is de omgeving oninteressant en rommelig, dan verberg je dat in één klap door de reflectie van het mooie gebouw over de lelijke voorgrond te laten vallen.

©PXimport

Tip 07: Achtergrond vervagen

Een foto met een vervaagde achtergrond zorgt ervoor dat een persoon of voorwerp op de voorgrond er extra goed uitspringt. Ook lijkt het dan al snel of je een dure en geavanceerde spiegelreflexcamera hebt gebruikt, omdat met een telefoon vrijwel alles wat je in beeld neemt haarscherp op de foto komt te staan. 

Tegenwoordig is het wel mogelijk om de achtergrond te vervagen door naar de portretstand te gaan, al gaat het nu om een softwaretrucje en is het dus geen echt optisch effect. Zonder portretstand kan het ook met jouw smartphone, maar dan moet je wel zo dicht mogelijk op je onderwerp kruipen. In dat geval zal de achtergrond alsnog lekker vaag worden. Misschien niet zo sterk als in de portretstand, maar wel op een natuurlijke manier. 

Het betekent wel dat het alleen met kleine objecten lukt, of een gedeelte van iets groters, want je moet het onderwerp echt van heel dichtbij in beeld nemen. Hoe dichterbij, hoe vager de achtergrond. Kortom, het is ideaal voor close-ups, macrofoto’s en detailfoto’s. Ook nu kijk je waar de camera in de behuizing zit, want elke centimeter die je wint, telt. Let wel op wat de minimale scherpstelafstand is, het hoofdonderwerp wil je uiteraard wel scherp krijgen.

©PXimport

Tip 08: Voorgrond onscherpte

Een andere methode om met fraaie vervagingen te werken, is door in je directe omgeving op zoek te gaan naar iets waarmee je een gedeelte van het beeld kunt blokkeren. Want ditmaal maak je niet de achtergrond onscherp, maar juist de voorgrond! Zo kun je tussen het gebladerte van een plant of struik door fotograferen, of vlak langs een gordijn of deurpost. Ook een deurklink werkt perfect, omdat die onwerkelijk groot en behoorlijk onscherp op de foto komt.

Je moet er opnieuw heel dicht op kruipen, want net als bij tip 7 zorgt dat voor extra veel onscherpte, ditmaal dus van de voorgrond in plaats van de achtergrond. Houd je telefoon gerust midden tussen de bloemblaadjes als dat mogelijk is. 

Omdat je het beeld deels of grotendeels blokkeert met iets dat zich vlak bij de camera bevindt, kan het zijn dat de camera niet meer weet wat er scherp moet worden. Tik daarom even op het hoofdonderwerp en pas eventueel ook de helderheid aan. Dit soort foto’s kan een spannend of mysterieus tintje hebben vanwege het doorkijkje vanuit een niet-alledaags standpunt. Een beetje alsof je als paparazzi midden in de struiken ligt om stiekem een foto te maken.

©PXimport

Tip 09: Omgevingen mixen

Een smartphone is ideaal om foto’s te maken waarin je twee verschillende omgevingen met elkaar laat samensmelten. Hoe je dat doet? Let de volgende keer dat je in een winkelstraat loopt niet alleen op wat je achter de winkelruit in de etalage ziet liggen of staan, maar zoek op diezelfde ruit ook naar een reflectie van wat er buiten op straat gebeurt. Zodra je de juiste plek weet te vinden, krijg je een prachtig dubbelbeeld waarin een straattafereel heel leuk samensmelt met wat er in de winkel of etalage is te zien.

Loop gerust wat heen en weer, doe een stap dichterbij of van de ruit vandaan in je zoektocht naar de beste composities. Het werkt met alle ramen, dus het hoeft niet per se een winkel te zijn. Vind je het lastig om te zien? Pak dan je telefoon er even bij, start de camera en kijk via het scherm hoe beide werelden samensmelten. Als je de telefoon schuin richt in plaats van recht vooruit is het makkelijker om je eigen reflectie uit beeld te weren.

©PXimport

Tip 10: Lastig bereikbaar

Met een smartphone kun je unieke foto’s maken die je nauwelijks of in ieder geval erg lastig met een grote camera zoals een spiegelreflex maakt. Puur en alleen omdat een telefooncamera zo enorm klein is, meestal vlak langs de rand van de behuizing zit en een telefoon ook nog eens supercompact is, waardoor je hem op plekken kunt houden waar andere camera’s simpelweg niet kunnen komen. Je kunt door enorm kleine openingen fotograferen. Denk aan roosters, gaas, de ring van een sleutelbos, de strooi-opening van een potje met specerijen, of maak een foto van het binnenste van een blikje, een gekleurde fles of een kristallen bloemvaasje. 

De opening is vaak groot genoeg om een telefooncamera langs of doorheen te laten kijken. Wat ook kan, is een (herfst)boomblad tot een kokertje vouwen en het park of bos daar doorheen fotograferen.

©PXimport

Niet alleen tijdens het fotograferen, maar ook als je graag filmpjes opneemt, kun je alle tips uit dit artikel toepassen. De effecten zijn dan nog indrukwekkender, omdat het om bewegend beeld gaat. Bij een spiegeling op zoiets als een regenplas of het scherm van een tweede smartphone zie je dan dezelfde mensen of voorwerpen op twee verschillende plekken tegelijk door het beeld bewegen. En bij het contrastrijke beeld uit de allereerste tips verschijnen voorbijgangers en fietsers schijnbaar vanuit het niets, zodra ze vanuit een schaduwgebied het zonlicht binnenkomen.

©PXimport

Tip 11: Overgangseffect

Een tip speciaal voor bewegend beeld is dat je voorgrondobjecten zoals een boom, heg, lantarenpaal of muurtje kunt gebruiken om filmfragmenten wat spannender te maken. Dat werkt perfect bij landschappen, stadsgezichten, huis-tuin-en-keukenfilmpjes of bij feesten en partijen. Hoe werkt het? Je houdt de telefoon expres ergens vlak achter en beweegt al filmend opzij, zodat de mooie omgeving erachter vandaan tevoorschijn komt. Of andersom, je laat het aan het einde van het filmpje erachter verdwijnen. 

Maak je meerdere filmpjes die je straks aan elkaar plakt in een videomontage-app? Begin en eindig je elk fragment met geblokkeerd beeld, dan vloeien de losse scènes straks mooi in elkaar over. Beweeg liefst dezelfde kant op en met constante snelheid, dat kijkt prettiger. Een variatie is dat je de telefooncamera naar een voorwerp toe beweegt en in de volgende opname via een achterwaarts beweging ergens anders vandaan trekt. 

In je woonkamer loop je bijvoorbeeld tot nagenoeg tegen een deur of televisiescherm, waarna je via een laptopscherm zomaar in een andere kamer weer verschijnt of via een boom ineens in het bos staat. Helderheid en scherpstelling veranderen gegarandeerd zodra je dicht bij voorwerpen bent. Dit los je op via de techniek uit het kader over vergrendelen.

Beweeg dezelfde kant op en met constante snelheid, dat kijkt prettiger

-

Tip 12: Contrast afstellen

Soms is het zonlicht net niet fel genoeg om de schaduwen lekker diep en daarmee zo onherkenbaar mogelijk te maken, of de telefoon heeft de foto per ongeluk toch te licht vastgelegd. Wat ook kan gebeuren, is dat bij een reflectiefoto de weerspiegeling een stuk donkerder is dan de omgeving zelf. In die gevallen is het altijd nog mogelijk om zelf het contrast een beetje aan te passen. 

Open de foto bijvoorbeeld in de gratis app Snapseed, kies Tools (het pennetje) en daarna Afstellen. Tik vervolgens op het pictogram van de schuifjes, kies Schaduw en veeg naar links om alle schaduwgebieden extra donker te maken, of naar rechts om een reflectie lichter te maken. Met Hooglichten stel je eventueel de lichtste delen van jouw schaduwfoto of reflectiefoto naar smaak in. 

Klaar? Tik op het vinkje en sla de bewerkte foto op via Exporteren. Soms zit deze functie ook al in de standaardapps Foto’s en Galerij.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 e-readers met kleurenscherm voor minder dan 250 euro

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

▼ Volgende artikel
Kan je iPhone ook virussen krijgen?
© ID.nl
Huis

Kan je iPhone ook virussen krijgen?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Dit artikel in het kort

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onkwetsbaar. Toch richten de meeste aanvallen zich niet op iOS zelf, maar op de zwakste schakel. En dat is jouw gedrag: dat ene moment dat je klikt, scant of downloadt zonder nadenken. In dit artikel lees je hoe criminelen te werk gaan, waaraan je kunt merken dat er iets mis is met je iPhone en hoe je je telefoon kunt beschermen tegen malware, phishing en andere digitale risico's.

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Let op met AirDrop

Als AirDrop is ingesteld op Iedereen gedurende 10 minuten, kunnen onbekenden jouw toestel zien en je iets sturen, maar er wordt niets automatisch ontvangen. Je krijgt altijd eerst een melding met een voorbeeld van wat iemand wil delen, bijvoorbeeld een foto of document. Pas wanneer je op Accepteren tikt, wordt het bestand opgeslagen.

Het gevaar zit in de verleiding om tóch te klikken. Aanvallers sturen soms misleidende of schokkende beelden met een naam die je nieuwsgierig maakt. Accepteer je zo'n bestand en open je het daarna, dan kan het een link of document bevatten dat je naar een phishingpagina leidt of schadelijke code uitvoert.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.