Bij fotografie is de stand van de zon soms erg belangrijk. Een specifieke schaduwval kan een foto maken of breken. En dan zijn er ook nog het gouden en blauwe uur. Met de app Solar Watch ben je altijd op de hoogde van de zonstand. Dit kun je er allemaal mee.

Meer serieuze fotografen en professionals moeten vaak met van alles en nog wat rekening houden tijdens hun ‘fotosafari’s’. Een van die dingen is schaduw. Stel je moet als makelaar – om maar wat te noemen – een pand fotograferen. Dan komt dat natuurlijk het best tot z’n recht als het niet net in een donkere schaduw staat, dat maakt een object al snel een stuk onaantrekkelijker. Bovendien lijkt het dan of je als toekomstige bewoner wellicht altijd in het donker zit. ‘Want anders was die foto immers wel op een ander tijdstip gemaakt, toch?’. 

Nu kun je zelf in je eigen omgeving en misschien zelfs een flink deel van de stad waar je onderdeel van uitmaakt grofweg inschatten waar wanneer zaken in het zonnetje staan. Dat wordt al snel anders als je in vreemde omgevingen beland. Dan komt de app Solar Watch voor iOS en iPadOS prima van pas. Je kunt er bijvoorbeeld prima op zien wanneer welke kant van een beoogde straat in ’t zonnetje staat (of juist niet als je nou net schaduw nodig hebt). Ook de shaduwval is ermee te achterhalen.

Tabel ontdekken

Start de app en je ziet een tabel geldig voor jouw locatie. Vrees niet: de ‘droge’ tabel kan desgewenst straks door een kaartprojectie vervangen worden. Komen we zo op terug. Eerst toch even naar die tabel kijken, want daar zijn wel degelijk interessante dingen in te vinden! 

Ten eerste zie je de verschillende soorten schemeringsmomenten. Belangrijk zijn zonder meer zonsop- en ondergang. Mocht je een foto daarvan willen scoren, dan zit je met die tijdstippen gewapend alvast op de eerste rang. Mits je zorgt voor vrij zicht naar het oosten of westen. 

©PXimport

Gouden uur

Dan is er het Golden hour, waar je twee keer per dag van kunt profiteren: in de ochtend na zonsopgang en in de avond voor zonsondergang. In de ochtend kun je vaak schitterende skylinefoto’s schieten in het wat ‘kouder’ aandoende gouden uur dan. Ook perfect voor straatbeelden in grote steden en dergelijke. Ook geldt dat het ochtend-gouden uur ideaal is voor winterse opnamen: sneeuw, ijzel enzovoort zijn dan nog niet gesmolten door oplopende temperaturen.

Het gouden uur voor zonsondergang levert vaak meer ‘opgewarmde’ plaatjes op. Ook bruikbaar voor net genoemde doelen, maar zeker ook voor warm aandoende taferelen op een al even warme zomerdag. Mogelijk minder geschikt voor winterse taferelen, zeker als de temperatuur overdag waarden boven nul heeft aangetikt.

Wil je overigens van welk gouden uur ook kunnen genieten dan is een liefst flink wolkenloze hemel wel noodzakelijk. Een dik grijs wolkendek en er valt niks spannends te beleven.

Blauwe uren

De blauwe uren zijn minder afhankelijk van een heldere lucht (al maakt het ’t vaak net wat mooier). Ze beginnen na zonsondergang (of wat voor zonsopgang). Het blauwige licht van de lucht zorgt dan voor veel levendiger avondfoto’s. Het zijn de momenten waarop straatverlichting, neonreclame’s, kantoor- en huisverlichting al aan zijn gegaan, maar er ook nog altijd een donkerblauwe waas in de lucht waarneembaar is. Burgerlijke schemering (en soms een stukje nautische schemering) zijn de uren die je moet hebben in dat geval. 

Wil je tot slot zo’n kort mogelijke schaduw in je foto’s om wat voor reden dan ook, dan heb je het hoogste punt dat de zon bereikt nodig. In de tabel vind je dat terug als Meridiaan. Vanzelfsprekend is het precieze moment oneindig kort, maar in je foto merk je niet veel van een kwartier voor of na de meridiaan. Kortom: gewapend met deze kennis én de tabel uit Solar Watch kun je al flink wat beslissingen nemen.

©PXimport

Kaart, satelliet en 3D

Voor maanfotografen is de knop Maan in de knoppenbalk onderin nog interessant, je kunt er de stand- en fase van de maan mee terugvinden. Ook is er een verder doorlopende maandkalender en worden onder de knop Kalender bijzondere verschijnselen als een supermaan of maansverduistering (al dan niet gedeeltelijk) aangegeven. 

Nu wordt het tijd voor de meer interessante optie die Solar Watch te bieden heeft: een projectie van de zon (en maan) op een kaart. Tik op de kaartknop en je ziet je eigen locatie. Middels de zoekknop kun je een locatie zoeken. In de standaard (en wat ons betreft meest handige) kaartweergave – gewoon recht van boven – zie je de zonnestand (of tik op de maan voor een maanstand) in een boog. Veeg je vinger over de grafiek onder de kaart en je ziet precies waar de zon staat. En daarmee ook welke gebouwen in de schaduw staan en welke niet. 

Handig hierbij is de satellietweergave, die geeft een net wat meer realistisch beeld. Ook kun je dan zien of er mogelijk nog gebouwen voor jouw gewenste object staan. Omdat de app Apple Maps gebruikt, zijn er in Europa nog vrij weinig steden die in 3D getekend worden op de kaart terug te vinden. In het geval van Amerikaanse steden is er wél het een en ander aan 3D te vinden, wat het nóg weer makkelijker maakt om je fotopositie (en tijdstip) te vinden. 

Let daarbij wel op dat de shaduwen die zichtbaar zijn in de 3D-kaart of satellietfoto niet veranderen bij het wijzigen van ’t tijdstip! Dat kan ook niet, want die foto’s zijn nou eenmaal gemaakt op een bepaalde tijd en er zijn dus vast ingebakken schaduwen te zien. Je daar niet door laten afleiden dus.

©PXimport

AR, kijk om je heen

Een laatste aardigheidje is de AR-knop. Druk je daarop, dan zie je een live-beeld van de plek waar je staat. Met daarop geprojecteerd een ‘zonneboog’ (of maanboog, naar wens), wellicht even ‘rondkijken’ om ‘m te vinden. Hier op kun je zien waar de zon precies staat op een bepaald tijdstip, geprojecteerd in real-time op de omgeving. Dat is bijvoorbeeld handig voor interieurfotografie, zo weet je precies wanneer het zonnetje op een mooie manier naar binnen schijnt. 

De al genoemde maanfotografen kunnen hun statief en camera alvast opstellen op een plek waar ze zo lang mogelijk vrij zicht hebben op onze kazige nabuur. Al met al een verdraaid handige app om altijd op je telefoon of tablet bij de hand te hebben. Misschien relatief zinloos voor de jachtige stedentrips waar je afhankelijk bent van een programma aan activiteiten, maar ideaal voor als je vrij kunt rondlopen. Plan voor vertrek de plekken die je in het voor jou mooiste licht wilt fotograferen en je komt thuis met foto’s die net weer wat aantrekkelijker zijn!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.