iPadOS 15 en iOS 15 zijn gelanceerd en inmiddels is de eerste kleine (maar broodnodige) update naar versie 15.0.1 achter de rug. Tijd om eens te kijken wat het nieuwe OS écht te bieden heeft. We focussen ons hier op iPadOS, maar veel is ook toepasbaar op iOS.

De lancering van iPadOS 15 (in de rest van dit artikel noemen we iOS 15 niet apart meer, maar bedoelen het wel ook te noemen…) verliep niet bepaald vlekkeloos. De nieuwste versie werd geplaagd door diverse serieuze bugs, waarvan de meest ergerlijke verholpen zijn na de update naar 15.0.1. iPadOS 15 is trouwens veel meer een evolutie dan een revolutie, wat voor serieuze gebruikers erg prettig is. Een van de minder direct in het oog springende maar erg handige nieuwtjes is, dat je veel meer controle hebt over afdrukken. Eindelijk zijn kwaliteit en papierinstellingen beschikbaar, waarmee de iPad (en iPhone) voor serieuze afdruktaken ingezet kunnen worden.

©PXimport

Wel zien we dat dit onderdeel ook nog niet helemaal 100% werkt, bij ons springt de standaard papierinstelling A4 nog wel eens terug naar Enveloppe. Dat vereist enig opletwerk om niet geconfronteerd te worden met een hele berg voor een fractie gevulde pagina’s. Mooier zou geweest zijn als je als gebruiker simpelweg verschillende printprofielen aan kan maken en deze ook bewaard worden. Een ander gekkigheidje is dat de afdrukkwaliteit altijd op Normaal staat, terwijl Hoog ook beschikbaar is. Maar steeds opnieuw geselecteerd dient te worden wat met name bij laserprinters onzin is. Daar ga je gewoon altijd voor Hoog omdat het qua afdruksnelheid meestal niks uitmaakt. Hoe dan ook: de afdrukmogelijkheden zijn beslist een verbetering, maar verdienen nog wel wat polijstwerk.

Safari: even wennen

Safari is volledig op de schop gegaan. Ondanks waarschuwingen van vele beta-testers heeft Apple toch voor een scala aan soms tamelijk drastische vernieuwingen gekozen. Werken met tabbladen zal zonder meer wennen worden. Een andere feature die door Apple de hemel in geprezen werd is ‘pull to refresh’. Ofwel: trek een geopende pagina naar beneden en deze wordt ververst. Helaas blijkt dit tot een ramp te leiden in combinatie met een muis en een toetsenbord. Ben jij bijvoorbeeld in een online app (Google Docs of een CMS) een tekst aan het tikken en scroll je per ongeluk te ver naar boven, dan wordt de pagina ververst. Wat veelal leidt tot verlies van al het getikte materiaal (zeker als er nog niks was opgeslagen). Meest irritante is dat pull to refresh op geen enkele manier uitschakelbaar is en wat ons betreft dus als een bug beschouwd kan worden. Afwachten maar of dat ooit opgelost gaat worden. Voor serieus productiewerk bevelen we je voor nu een alternatieve browser als Brave aan. Daarin kan die optie wél uitgezet worden. Voor de uiteindelijke rendersnelheid van webpagina’s maakt het trouwens niks uit of je een alternatief gebruikt: alle surrogaatbrowsers voor iPadOS maken onder de motorkap namelijk gebruik van de systeembrowser-engine Webkit. Kortom: een overstap is een eitje zonder zorgen.

©PXimport

Snelle notitie

Alleraardigst werkt het nieuwe snelle mini-notitieblaadje. Schuif diagonaal vanuit de rechter onderhoek van je scherm naar linksboven en het kleinood opent. Ideaal om tijdens een telefoongesprek snel wat zaken te noteren. Tik je op Gereed, dan wordt de notitie bewaard en vind je Je snelle notitie terug in de ‘gewone’ app Notities. Het is een van die kleinigheden die ’t gebruik van je iPad of iPhone vereenvoudigen. Al werkt de schuifmethode op die iPad niet om de optie te activeren, daarvoor moet je de ‘snelle notitie’ toevoegen aan het Bedieningspaneel. Dat doe je door de app Instellingen te starten, gevolgd door een tik op Bedieningspaneel links. Tik dan rechts op de groene + voor de optie Snelle notitie. Het bedieningspaneel op je door van rechtsboven in beeld naar beneden te schuiven, alwaar je de net toegevoegde optie dan terugvindt.

©PXimport

Muis en toetsenbord

Zoals te verwachten werkt de iPad ook onder iOS 15 prima met muis en toetsenbord. Minpuntje is echter, dat zodra je gaat tikken er een forse zwevende knoppenbalk onderin beeld verschijnt die niet verwijderbaar is. Wel kun je ‘m kleiner maken door naar links of rechts onder in beeld te slepen; het wordt dan een ding ter grootte van een fors uitgevallen knop. Heel veel apps houden geen rekening met die balk, en websites natuurlijk al helemaal niet. Dat zorgt er soms voor dat de balk over essentiële bedieningselementen ligt wat tot regelmatig heen en weer schuiven leidt. Hopelijk komt ook daar in een komende update een oplossing voor. De balk zou ten minste – net als in voorgaande versies van iPadOS – weg te vegen moeten zijn. An sich tref je er wat aardige maar zeker niet onmisbare opmaakknoppen en een dicteerknopje in aan. Maar die tref je elders in apps en onderdelen ook aan. Mag wat ons betreft allemaal weg, want zit nu vooral in de weg. Wat ook best eens aangepast mag worden is het qua nauwkeurigheid best wat ‘fuzzy’ grijze balletje als muiscursor, dat mag gewoon een bruikbaar pijltje worden.

©PXimport

Widgets

Ook nieuw in iPadOS 15 is dat je voortaan overal widgets kunt plaatsen. Kwestie van een willekeurige app wat langer ingedrukt houden en in het geopende contextmenu voor Wijzig beginscherm kiezen. Tik dan op de + linksboven en voeg widgets toe. Ook nieuw in iPadOS 15 is de appbibliotheek. Die kenden we al van de iPhone en het betreft hier automatisch door iPadOS thematisch geordende apps. Ideaal voor de chaoten die nooit de moeite hebben genomen om zelf apps in thematische mappen te organiseren! Minder noodzakelijk voor een ieder die dat wel gedaan heeft. Je bereikt het paneel met de appbibliotheek door naar het allerlaatste startscherm te vegen (het zit helemaal rechts). Of tik op de nieuwe knop in het dock. Gebruik je de appbibliotheek niet, dan is het alleen maar zonde van de ruimte dat die knop daar zit. Om ‘m te verwijderen start je de app Instellingen. Tik in de kolom links op Beginscherm en dock, om vervolgens rechts de schakelaar Toon appbibliotheek in dock uit te zetten. Nu heb je weer wat extra ruimte in dat dock!

Tekst in afbeeldingen selecteren

Een van de meest genoemde handigheidjes is de mogelijkheid om tekst te selecteren en kopiëren vanuit foto’s en andere afbeeldingen als bijvoorbeeld screenshots. Alleen: die optie staat standaard niet aan! Om dat alsnog voor elkaar te krijgen is het allereerst zaak om als extra taal Engels toe te voegen. Officieel werkt de functie alleen voor bepaalde talen en Nederlands zit daar nog niet bij. Geen nood, want het betekent alleen dat je niet van bijvoorbeeld Japans naar Nederlands kunt vertalen. Maar wel naar Engels of Duits wat in onze contreien veelal geen probleem is. De kopieerfunctie werkt ook gewoon in het Nederlands, mits geactiveerd. Heb je in de app Instellingen de tweede (of derde, vierde etc) taal Engels toegevoegd via Algemeen, Taal en Regio en Voeg taal toe (waarbij je de eerste taal vanzelfsprekend op Nederlands laat staan), dan is het tijd om de verschenen schakelaar Livetekst aan te zetten. Vanaf nu kun je tekst in foto’s selecteren, waarbij de herkenningsgraad verbazingwekkend hoog is. Vaak 100% bij zelfs beroerde resoluties merken we. Ontbreekt de schakelaar, dan ondersteunt jouw (oudere) toestel het trucje helaas niet.

©PXimport

Geheugengebruik

Waar vooral iPad (Pro)-gebruikers gelukkig van gaan worden is het efficiëntere geheugenbeheer in iPadOS 15. Waarbij geldt dat apps veel meer RAM mogen gebruiken dan voorheen. Wat zware foto- en videobewerkingsapps alsmede multitasking een duidelijk merkbare boost geeft en zorgt voor meer stabiliteit.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.

Waarom is er zo veel aandacht voor DeepSeek? Ontdek in dit artikel wat deze AI-chatbot zo bijzonder maakt en waar je op moet letten.

Eind januari was er opeens sprake van opschudding in de techwereld, maar ook daarbuiten. DeepSeek werd gelanceerd en leidde tot bijna 1 biljoen (1000 miljard) dollar daling van de waarde van grote techbedrijven op de aandelenmarkt. Het tot dan toe kleine Chinese DeepSeek kwam namelijk met taalmodel R1 op de markt.

Deze nieuwe versie van hun AI-chatbot vertoonde prestaties die vergelijkbaar waren met onder meer ChatGPT, wat tot dan toe zon beetje de gouden standaard was. Het grote voordeel van DeepSeek? Het model gebruikt een fractie van de rekenkracht van concurrenten voor vergelijkbare resultaten en kost daardoor stukken minder.

©hadrian - ifeelstock

Minder rekenkracht en dus lagere kosten

Het grote probleem van AI is het enorme energieverbruik. Daarom kost het bakken met geld en zijn er vragen over de herkomst en duurzaamheid van de stroom. Zowel het trainen als het gebruik van AI vergt veel energie. Voor de training van ChatGPT 4 was bijvoorbeeld 50 gigawattuur nodig, oftewel 50 miljoen kilowattuur.

In Nederland ligt de stroomprijs boven de 30 cent per kilowattuur, waardoor de kosten hier zouden neerkomen op ruim 15 miljoen euro. In de VS liggen de prijzen gelukkig een stukje lager, maar de kosten zijn alsnog fors. En dat is nog los van de enorme investeringen in chips en apparatuur die nodig zijn.

Het mysterie van DeepSeek

China heeft geen toegang tot de meest geavanceerde chips ter wereld, mede omdat de VS er alles aan doet om dat te voorkomen. Ook internationale spelers, zoals het Nederlandse techbedrijf ASML, ervaren de gevolgen van deze beperkingen. Ondanks het gebrek aan de nieuwste chiptechnologie is DeepSeek er toch in geslaagd een competitief taalmodel te ontwikkelen, dat vooral uitblinkt in efficiëntie. Ter vergelijking: de ontwikkelings- en trainingskosten van DeepSeek bedragen slechts zo'n 3 procent van die van ChatGPT.

©MclittleStock

Is zo veel rekenkracht wel nodig?

Niet alleen de bedrijven die taalmodellen ontwikkelen, maar ook de chipindustrie heeft enorme verliezen geleden – met name de aandelen van Nvidia kelderden sterk. DeepSeek laat zien dat voor AI niet per se zo veel rekenkracht nodig is. Terwijl in de VS miljarden worden geïnvesteerd in enorme datacenters voor het trainen en draaien van AI, lijkt deze massale investeringsinspanning soms overbodig. DeepSeek bewijst dat efficiënter werken mogelijk is zonder de allerkrachtigste hardware.

De unieke werkwijze van DeepSeek

DeepSeek onderscheidt zich dus vooral doordat de ontwikkelingskosten slechts een fractie bedragen van die van ChatGPT en het uitvoeren van een gebruikersopdracht veel minder rekenkracht vergt. Dat komt doordat het systeem niet telkens het volledige model activeert.

In plaats daarvan maakt DeepSeek gebruik van een techniek die het bedrijf 'Mixture-of-Experts' noemt: het model is opgedeeld in gespecialiseerde onderdelen, en voor elke vraag worden alleen de relevante segmenten ingeschakeld. Stel dat iemand een vraag stelt over middeleeuwse kastelen, dan activeert het systeem uitsluitend het deel dat over historische kennis beschikt. Daardoor is er aanzienlijk minder rekenkracht nodig.

De prestaties van DeepSeek

Volgens diverse experts levert DeepSeek uitstekende resultaten. Het model scoort op nauwkeurigheid en komt minstens even goed weg als de grote concurrenten. Op het gebied van feitelijke presentatie, logisch redeneren en coderen presteert DeepSeek zelfs vaak beter. Wel merken sommige gebruikers dat er nog ruimte is voor verbetering qua gebruiksvriendelijkheid en de nuance in het genereren van teksten.

©WEI ZHENG

Speelt DeepSeek vals?

OpenAI heeft DeepSeek ervan beschuldigd dat zij met hun model voortborduren op het werk van ChatGPT, in plaats van iets geheel nieuws te bieden. Dat zou gedeeltelijk de lage ontwikkelingskosten kunnen verklaren. Tot op heden is er echter geen concreet bewijs gepresenteerd ter ondersteuning van deze beschuldigingen.

Daarnaast zijn er de nodige privacy-issues. Een belangrijk punt van zorg is dat de servers van DeepSeek zich in China bevinden, wat betekent dat gebruikersgegevens daar worden opgeslagen. Andere taalmodellen maken vaak gebruik van servers in de VS. Beide opties roepen uiteraard privacyvragen op, zeker gezien de huidige politieke context. Ongeacht het model is het voor gebruikers belangrijk om zich bewust te zijn van de mogelijke risico’s rondom de verwerking en opslag van hun data.

Voordelen voor de consument

Voor gebruikers van taalmodellen betekent de komst van DeepSeek in principe alleen maar positief nieuws. Zelfs als je ervoor kiest om andere modellen te blijven gebruiken, zorgt de nieuwe concurrentie voor meer innovatie en lagere prijzen. Grote aanbieders zoals OpenAI hebben hun tarieven al verlaagd, wat aantoont dat AI niet onvermijdelijk duur hoeft te zijn.