ID.nl logo
Koopgids pc: zo koop je de beste computer
© PXimport
Zekerheid & gemak

Koopgids pc: zo koop je de beste computer

Je wilt een nieuwe pc, maar wat moet je kopen? De markt ontwikkelt zich nog altijd erg snel en zelfs de fanatiekste Computer!Totaal lezer kan bij aanschaf een snelle opfriscursus gebruiken over de stand van zaken wat de belangrijke onderdelen betreft. In dit artikel praten we je bij over wat de belangrijke onderdelen en recente ontwikkelingen zijn, en geven we een aantal hapklare gebalanceerde voorbeeldsystemen, waarna je zelf de beste computer kunt uitzoeken.

Het samenstellen van een nieuwe pc begint bij de basis: de processor. De processor is traditioneel de echte motor van je systeem, deze bepaalt grotendeels waar je machine toe in staat is. In ver verleden waren ontwikkelingen op gebied van processors eenvoudig te volgen: elke nieuwe generatie bracht een wat hogere kloksnelheid en was weer wat efficiënter. Gaandeweg werd het een stuk complexer: processors kregen meerdere kernen, kregen Hyperthreading (Intel, afgekort tot HT) of Simultaneous multithreading (AMD, afgekort tot SMT) waardoor ze meerdere taken per kern konden verwerken. En met dit soort technieken waren traditionele specificaties zoals op hoeveel GHz een processor draait weinig informatief over de werkelijke prestaties.

Bijna-monopolie

Sinds ongeveer 2011 had Intel praktisch een monopolie op consumentenprocessors, hierdoor ging de vooruitgang jarenlang weer heel geleidelijk. Een Intel Core i3 had twee cores met Hyperthreading, voldoende voor de meeste basis taken. Een i5 had vier cores en daarmee voldoende kracht voor gamers en ook licht grafisch werk. En een i7 had vier cores met Hyperthreading, nog wat extra rekenkracht voor de veeleisendere creatievelingen.

Een computer ‘met i7-processor’ werd daarmee synoniem voor een zeer capabele computer, en men snapte dat een i7 uit 2016 uiteraard net wat beter was dan een i7 uit 2011. We moeten toegeven: Intel maakte het voor de consument in elk geval begrijpelijk. Perfect was het niet. De consument vertaalde ‘beter’ naar ‘sneller’, terwijl als je een luxere processor dan noodzakelijk gebruikte, dit in werkelijkheid weinig tot niets opleverde. We moeten een processor dus goed afstemmen op het daadwerkelijke gebruik.

Zelf bouwen hoeft niet

Zelf bouwen is niet eng, het internet staat vol met pc-bouwhandleidingen. Complexer dan een gemiddeld doosje technisch Lego is zelfbouw uiteindelijk niet. Toch biedt praktisch elke webshop die onderdelen verkoopt (tegen een vergoeding) de mogelijkheid om de door jou geselecteerde onderdelen in elkaar te zetten en de software te installeren. De kennis die je in dit artikel opdoet kun je ook toepassen op grote systeembouwers (denk aan merken als Dell en HP) of bij je aanschaf van een kant-en-klaar systeem in een fysieke winkel. Helaas zien we bij kant-en-klare systemen dat er vaak wat oudere onderdelen worden gebruikt.

2018: De spanning is terug

In 2017 maakte AMD zijn terugkeer als concurrent in de processormarkt. We hebben het in Computer!Totaal veelvuldig over deze AMD Ryzen-processors gehad. Na een jarenlange periode van ‘hetzelfde, maar dan ietsjes sneller’ kwamen er ineens processors op de markt die voor hetzelfde geld veel meer cores leverden. Voor het meest eenvoudige computergebruik valt de meerwaarde van zes of acht cores te betwisten, maar in het huidige door smartphones gedomineerde tijdperk neemt het aantal mensen dat foto- en videobewerking wil doen weer toe. Juist dat soort taken profiteren daadwerkelijk van die extra processorkracht.

©PXimport

Intel komt in beweging

Dat die concurrentie goed is voor de consument bleek eind 2017, toen Intel voor het eerst in jaren besloot om extra rekenkernen aan de nieuwste Core-processors toe te voegen, de achtste generatie inmiddels. Een enorme sprong voor de consument, want de nieuwste Core i3 was daarmee interessanter dan een één jaar oude i5. We benadrukken in het kader ‘Zelf bouwen’ dat kant-en-klare systemen vaak wat oudere onderdelen bevatten. Het zou namelijk jammer zijn als je bij de aanschaf van een nieuwe pc per ongeluk met een oudere en daarmee aanzienlijk minder krachtige processor naar huis gaat.

Ook AMD heeft zijn assortiment onlangs ververst, in de vorm van Ryzen 2, maar sinds de grote sprong van 2017 is die vooruitgang niet zo groot als bij de eerste generatie Ryzen of de huidige achtste generatie Core-processors van Intel.

©PXimport

Wat kies je?

2018 is dus een goed jaar voor processors, maar het uitzoeken van het juiste model hangt af van je wensen. We kunnen niet in extreem detail treden, maar dit zijn onze favorieten afhankelijk van je eisen:

  • Intel Pentium G5400, 75 euro: als ultiem budget-model.
  • Intel Core i3-8100, 110 euro: als basis van een allround instap-pc.
  • AMD Ryzen 5 2400G, 155 euro: als basis van een budget game-pc.
  • Intel Core i5-8400, 175 euro: als basis van een mid-range game-pc.
  • AMD Ryzen 5 2600X, 200 euro: als basis van een mid-range foto- en videobewerkings-pc.
  • AMD Ryzen 7 2700X, 300 euro: als basis van een high-end foto- en videobewerkings-pc. - Intel Core i7-8700K, 340 euro: als basis voor een high-end game-pc.

Topmodellen

Voor de meest veeleisende gebruikers biedt Intel een serie Core i9-processors tot en met 18 cores. En AMD’s Threadripper vormt een betaalbaarder alternatief met modellen met 8, 12, en 16 cores. Deze systemen vereisen echter ook stevige investeringen in de andere componenten en zijn daarmee vooral voor de echte kenners weggelegd. Dit is echt een stap te ver voor ‘gewone’ consumentenhardware.

©PXimport

Moederbord

Ontwikkelingen op gebied van moederborden gaan hand in hand met die van processors. Hoewel voor de geek interessant, zijn de meeste van die ontwikkelingen niet iets waar je specifiek rekening mee hoeft te houden. Belangrijk is of het moederbord voldoet aan wat jij verwacht op je pc aan te sluiten. Heb je bijvoorbeeld veel usb-apparaten of speakers met een optische ingang, dan heb je die aansluitingen nodig. Heb je geen netwerkkabel bij je computer, dan is een model met ingebouwde wifi wel zo handig. De meest significante ontwikkeling hier is de toevoeging van usb 3.1 (gen 2) voor snelle externe ssd’s en de aanwezigheid van usb-c-poorten. Dat veel betere moederborden iets van rgb-leds voor lichteffecten bieden, is een subjectieve meerwaarde en beslist geen revolutie.

Let vooral op dat het moederbord gemaakt is voor de door jou gekozen processor. Zo vereisen de huidige generatie AMD-processors een moederbord met socket AM4 en de huidige generatie Intel-processors socket 1151 v2. Op de site van elke moederbordfabrikant vind je terug welke processors er in passen.

©PXimport

Werkgeheugen

In 2016 waren de prijzen van werkgeheugen lager dan ooit, maar helaas zijn ze sindsdien grofweg verdubbeld. Elk van de tot dusver genoemde processors gebruikt hetzelfde DDR4-geheugen. Met een nuchtere kijk op de prijzen moeten we erkennen dat we praktisch niets te kiezen hebben. Voor de meeste gebruikers is 8 GB ram zowel de minimale als de optimale hoeveelheid geheugen. Gamers, foto- en videobewerkers zullen 16 GB overwegen, als het budget dat toestaat. Meer dan dat is enkel relevant voor zeer veeleisende creatieve professionals. Ook bij geheugen is het zeer raadzaam om de website van de moederbordfabrikant te raadplegen of het door jou uitgezochte geheugen compatibel is met het moederbord. Vooral kopers van AMD Ryzen-systemen dienen daar bij stil te staan. Intel-systemen werken meestal ook goed met geheugen dat niet op de lijst staat. Maar dan nog: meestal is niet altijd. Checken dus.

©PXimport

Koeling niet vergeten?

Koeling is cruciaal voor een computer, maar gelukkig worden de meeste processors met een standaardkoeler geleverd. Opvallend genoeg worden de duurste processors, zoals de Intel Core i7-8700K, zonder koeler geleverd. Koop je een processor zonder koeling, dan moet je sowieso investeren in een losse processorkoeler. Maar ook als je je processor wilt overklokken of wilt zorgen dat je systeem zowel erg koel als echt fluisterstil is, is het een goed idee om uit te zoeken of je de standaard meegeleverde koeler niet beter kunt vervangen door een beter exemplaar. Voor ca. 30 tot 50 euro vind je uitstekende opties. Uit onze eerdere testen bleken onder meer de Scythe Mugen 5 en de Kotetsu II krachtige en stille opties. Let wel op dat de koeler ondersteuning biedt voor het type socket van je moederbord én dat deze qua afmetingen in je gekozen behuizing past.

©PXimport

Videokaart

Vorig jaar en ook dit jaar is er enorm veel aandacht voor cryptomining. Doordat krachtige grafische kaarten enorm geschikt bleken om cryptovaluta mee te ‘minen’ werden deze massaal door cryptominers opgekocht. Dit zorgt al zeker een jaar voor ernstige tekorten en prijsverhogingen voor allerlei grafische kaarten. Normaal gesproken kon je ervan uitgaan dat je voor een bepaald bedrag ieder jaar een nieuwe videokaart kon kopen die tientallen procenten krachtiger was dan zijn voorganger. Maar ook in 2018 tot dusver betaalde je grofweg 20 tot 40 procent meer voor exact dezelfde videokaart van een jaar ervoor. Grote vernieuwingen lijken vooralsnog ook niet voor de deur te staan. AMD teert al een jaar op zijn RX500-serie en Nvidia teert nog wat langer op zijn 10-serie, zoals de GTX 1080. Concreet nieuws over nieuwe producten ontbreekt.

Geruchten gaan dat in het derde kwartaal van dit jaar een stap vooruit wordt gemaakt, maar hoe groot die stap is, moeten blijken. Door de overspannen markt sta je bij de aanschaf voor een eenvoudige maar vervelende keuze: koop een relatief dure videokaart óf stel je aanschaf nog even uit. Als je geen haast hebt en nog even kunt wachten, dan adviseren we om af te wachten hoe de markt zich ontwikkelt. Voor gamers met een full-hd-scherm raden we minimaal aan te mikken op een AMD RX 580 of Nvidia GeForce GTX 1060. Speel je op hogere resoluties, dan is het advies simpel: te krachtige videokaarten bestaan niet. Pak zo veel kracht als je budget toelaat.

©PXimport

Processor met gpu

Niet-gamers hebben het geluk dat een videokaart normaliter helemaal niet nodig is, de meeste processors zijn prima in staat beeld te geven dankzij een geïntegreerde grafische processor. Ook voor lichte foto- en videobewerking kun je normaliter prima zonder. Voor gamers op een strak budget noemen we speciaal de AMD Ryzen 5 2400G. Deze processor levert ruim bovengemiddeld krachtige grafische prestaties. Voor minder dan de helft van wat een losse GTX 1060-videokaart kost, heb je hiermee een processor en videokaart ineen. Het spelen van de zwaarste games kun je hierop vergeten, maar in tegenstelling tot een Intel-processor zonder losse videokaart krijg je hiermee veel games wel goed speelbaar. Dit maakt het wachten op betaalbare videokaarten een stuk aangenamer.

©PXimport

Gpu-geheugen

Een grote misvatting over videokaarten is dat de hoeveelheid geheugen de prestaties bepaalt. Natuurlijk moet een videokaart voldoende geheugen hebben: 4 GB is een goed uitgangspunt voor 1080p, en 6 GB of hoger is fijn voor hogere resoluties. Maar verder is de meerwaarde van een nog grotere hoeveelheid enkel in de toekomst interessant. Het zegt werkelijk niets over de onderliggende kracht. Zo zijn er videokaarten met 4 GB geheugen die de meeste games nauwelijks kunnen draaien en videokaarten met 3 GB die de meeste games juist prima kunnen verwerken. Kijk dus éérst naar de chipset, daarna pas naar het geheugen.

Opslag

Koop je in 2018 een computer, dan is een ssd een onvermijdelijke aanschaf. Geen ander onderdeel zorgt ervoor dat je computer zo ‘lekker vlot’ aanvoelt. Een ssd met voldoende capaciteit voor al je data is het ideale scenario. De prijs loopt echter sterk op als je veel data hebt of veel games wilt installeren. Een goed alternatief advies is het combineren van een kleinere ssd, een ssd van 240 tot 256 GB is een goede basis, met een harde schijf voor de massaopslag. Ssd’s zijn er in verschillende fysieke formaten waarvan de vertrouwde 2,5inch-schijf en de m.2-ssd tegenwoordig de meest voor de hand liggende keuzes zijn. De compacte m.2-ssd is handig voor in dunne laptops, maar ook moderne moederborden zijn uitgerust met een m.2-slot.

De markt voor harde schijven is praktisch al jaren onveranderd. De maximale capaciteit van een 3,5inch-schijf neemt weliswaar toe, maar de kans dat je een schijf groter dan 1 tot 4 TB in je computer zet, is vrij klein. De keuze die we vandaag maken, is niet significant anders dan jaren geleden. De markt voor ssd’s heeft een onrustige tijd achter de rug en net als bij de markt voor werkgeheugen waren het vooral stijgende prijzen die hun effect hadden op nieuwe computers. Een ontwikkeling die gelukkig weer kerende is.

©PXimport

Voeding

Over het algemeen zijn voedingen zijn in de loop der jaren betrouwbaarder, efficiënter en stiller geworden. Een slechte voeding is funest voor de levensduur van een computer, dus raden we altijd met klem aan om een echte A-kwaliteit voeding aan te schaffen. Maar hoe bepaal je wat een goede voeding is? Helaas is daar geen simpel antwoord op, al willen we wel duidelijk maken dat het opgegeven vermogen helemaal niets zegt over de kwaliteit. Met de meeste recente voedingen van de populairste merken Seasonic, Corsair, Cooler Master, be quiet! en Antec kun je bijna niet misgaan, maar we raden aan toch even reviews te checken. In ons overzicht met voorbeeldconfiguraties noemen we een aantal betrouwbare opties.

Iets waar je op kunt letten is of de voeding modulair of semi-modulair is. Dit betekent dat de kabels alleen aangesloten hoeven te worden wanneer ze daadwerkelijk nodig zijn. Dit voorkomt een kabelkluwen in je pc van kabels die toch niet nodig zijn. Het verschil tussen volledig modulair en semi-modulair is dat bij die laatste de voedingskabel naar het moederbord die je toch altijd nodig hebt wél vast is uitgevoerd.

©PXimport

Behuizing

Als er één onderdeel is waarbij de keuze lastig is, is het wel behuizingen. Kijken we naar de technische ontwikkelingen, dan zijn die redelijk eenvoudig samen te vatten: we zien een enorme toename in gebruik van gehard glas, de ruimte voor dvd-stations is praktisch verleden tijd en het gebruik van de moderne usb-c-aansluiting gaat nog niet zo hard als we eigenlijk zouden willen.

Bij je aanschaf moet je eerst controleren dat de behuizing ruimte biedt aan de door jou uitgezochte onderdelen. De vormfactor (atx, micro-atx, itx) van het moederbord moet in de behuizing passen en er moet ruimte zijn voor jouw gekozen voeding, opslag en koeling. De bij de processor meegeleverde koelingen passen vaak omdat ze niet zo knoepergroot zijn, maar je kunt het altijd checken aan de hand van de specificaties.

Het ontwerp van de behuizing bepaalt de balans tussen koelprestaties en geluidsproductie, waarbij het eerste vooral een overweging is bij heel krachtige systemen. De allergrootste vraag blijft vooral: wat vind jij mooi?

Adviezen

Het is een lastige tijd om op zoek te zijn naar een nieuw systeem. Het kiezen van een game-pc’s staat budgettair onder druk van de cryptomining-hype, die de prijs van videokaarten tot ongekende hoogtes stuwt. Gamers die niet direct een nieuw systeem nodig hebben, kunnen beter nog even wachten. Ook de geheugenprijzen zijn momenteel vrij hoog, iets dat alle kopers merken in de prijs van werkgeheugen en ssd-opslag. Aan de andere kant heeft de terugkeer van concurrentie op de processormarkt ervoor gezorgd dat we na jaren van geleidelijke toenames in prestaties anno 2018 weer flink krachtigere systemen krijgen voor ons geld. We adviseren altijd om goed na te denken wat je precies verwacht van een computer, maar om je vast op weg te helpen hebben we een aantal voorbeeldsystemen uitgezocht. Een echt budgetsysteem voor de meest eenvoudige taken, een luxe compacte all-round pc voor thuis, een werkpaard voor foto- en videobewerking en een middenklasse en high-end game computer. Gebruik deze configuraties vooral als inspiratie voor een door jou samengesteld systeem.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie
© Reshoot
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

TP-Link Tapo C325WB

De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

TP-Link Tapo C225

Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

EZVIZ BC1c 4K

Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

Foscam G4P-B

De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.