In het midden- en hoge segment deden de processors van AMD al enkele jaren niet meer mee. De prestaties per core van Intel waren een brug te ver voor het verouderde assortiment van AMD. Met Ryzen heeft AMD echter weer ijzersterke processors in handen. En waar bij Intel meestal quadcores de standaard is, zijn de AMD Ryzen 7-modellen maar liefst voorzien van acht krachtige cores. En dat voor mooie prijzen.

De naam Zen, de basisarchitectuur van deze Ryzen-producten, ging al lange tijd gepaard met een flinke portie hype. Niet vreemd gezien de mooie beloftes die werden gedaan, maar vooral ook vanwege het feit dat succes voor AMD betekent dat we voor het eerst in zeer lange tijd weer echte concurrentie zouden zien op de processormarkt. AMD heeft veel goed te maken. Zo liep hun productieprocedé achter – een cruciaal onderdeel wanneer je wilt concurreren op gebied van efficiëntie – en was het gat met Intel wat betreft prestaties per core enorm.

Dat laatste was de nekslag voor de vorige generatie AMD-processors, aangezien het gros van de gebruiksdoeleinden meer profiteren van snellere cores dan van extra cores. Ook zullen de liefhebbers niet zijn vergeten dat in die tijd de AMD-definitie van ‘een core’ wat losser bleek dan bij Intel het geval was. De eerdere zogenaamde achtcore-processors lieten het ook op zwaardere applicaties afweten.

Vergelijkbaar met Intel

Met Zen is het procedé teruggebracht naar 14 nm, in lijn met de meest recente Intel-processors. AMD heeft de processor zo ontworpen dat de definitie van ‘een core’ ook weer overeenkomt met wat mensen in de jaren van de Intel-dominantie gewend zijn geraakt. Je kunt een achtcore AMD Ryzen weer vergelijken met een achtcore van Intel. Alle Ryzen-processors maken gebruik van Simultaneous Multithreading (SMT), de AMD-tegenhanger van Intels Hyperthreading (HT), waarmee je per core twee taken tegelijk kunt uitvoeren. Zo is een Core i7-7700K een quadcore-cpu met 8 threads en een Ryzen 7 1800X een achtcore-cpu met 16 threads. Ook maakt AMD een inhaalslag wat betreft de ondersteuning voor bijvoorbeeld ddr4-geheugen en moderne snelle m.2-ssd’s, daarover verderop meer.

In deze review bekijken we de AMD Ryzen 7 1800X en de AMD Ryzen 7 1700, beide achtcore-modellen waarbij enkel de kloksnelheid en boostsnelheid het onderscheid maken. Op het moment van schrijven zijn de AMD Ryzen 5-processors, modellen met zes en vier cores, nog niet beschikbaar, maar deze zouden op het moment dat je dit leest op de markt moeten verschijnen. Let wel op dat de Ryzen 7 1800X in tegenstelling tot de Ryzen 7 1700 zonder koeler wordt geleverd, en dat beide modellen een losse grafische kaart vereisen om te functioneren.

©PXimport

Het AM4-platform

Niet alleen de processor is cruciaal, maar het hele platform eromheen is belangrijk. Ook dit is een onderdeel waarop AMD een flinke inhaalslag moest maken. Dat is gelukt: zo laat AMD ddr3-werkgeheugen achter zich en werkt Ryzen enkel met het nieuwere, snellere en zuinigere ddr4-werkgeheugen. Ook usb 3.1 generatie 2 is aanwezig, net als de ondersteuning voor pci-e nvme-ssd’s (zoals de Samsung 960 Pro). En al maken weinig mensen gebruik van deze supersnelle externe ssd’s, de prosumer verwacht nu eenmaal alle moderne snufjes. Gamers zullen nieuwe ontwikkelingen toejuichen zoals de aanwezigheid van pci-e 3.0 16x-sloten.

Waar AMD mee op wil vallen ten opzichte van Intel is het langer vasthouden aan hun AM4-socket. AMD belooft dat de komende twee generaties Zen-processors en de aankomende apu’s (accelerated processing unit) gebruik zullen maken van AM4, waarmee je ook met je upgrades in 2020 nog gebruik moet kunnen maken van de huidige generatie moederborden.

©PXimport

Chipsets

Een geschikt moederbord kiezen voor je Ryzen-cpu begint met de keuze voor de geschikte chipset en die is er in verschillende varianten. De hoogst gepositioneerde is de X370-chipset die gebruikt wordt op moederborden zoals de Gigabyte X370 Aorus Gaming 5 die wij voor deze test gebruikten. Moederborden op basis van deze chipset bieden de optie om meerdere grafische kaarten te gebruiken in sli of crossfire, en hebben meer sata- en usb-poorten dan de lager gepositioneerde modellen. Moederborden met de letter X in de chipset bieden gecombineerd met een cpu met de letter X erin (bijvoorbeeld de Ryzen 7 1800X) ook een hogere automatische boost- of overkloksnelheid via de XFR-technologie. Kies je voor een X-cpu, schaf dan ook een X-moederborden aan.

De moederborden met de B350-chipset zijn voor het grotere publiek. De ontbrekende ondersteuning voor sli en crossfire worden door deze doelgroep tot zelden benut. Bekijken we de reeds aangekondigde B350-moederborden, dan is het lastig te bedenken wat de meeste consumenten, gamers, of zelfs creatieve professionals te kort zullen komen.

De A320-chipset is het instapmodel van AMD, maar vooralsnog zijn er geen moederborden te vinden die gebruikmaken van deze chipset. Hier is nog iets harder gesneden in het aantal mogelijke usb-poorten. En waar de twee eerdergenoemd chipsets wel in staat zijn om de processor te overklokken, is dat met de A320-chipset niet mogelijk. Het lijkt aannemelijk dat we deze chipset vooral zullen aantreffen in de oem-systemen van bijvoorbeeld Dell, HP of Medion. Op termijn zullen er nog X300- en A300-moederborden volgen, die specifiek gericht zijn op mini-pc’s (small form factor). Details daarover ontbreken vooralsnog.

©PXimport

Compatibiliteitsproblemen

©PXimport

Testmethode

Wij hebben de AMD Ryzen 7 1800X en Ryzen 7 1700 getest op een Gigabyte Aorus AX370 Gaming 5-moederbord met 16 GB Corsair ddr4-werkgeheugen. De grafische kracht komt van een Gigabyte GeForce GTX 1070 G1 Gaming, koeling van de Noctua NH-U12S, opslag in de vorm van een Western Digital Blue-ssd en het geheel werd van stroom voorzien door een Seasonic Prime 850 W Titanium.

De Intel-resultaten die je in de tabel vindt, zijn op systemen met vergelijkbare hardware behaald. De Intel Core i7-7700K en zijn voorganger de Core i7-6700K (en tevens basis van onze gpu-vergelijking) kun je als een directe concurrent van de AMD Ryzen 7 1700 zien: ze zitten rond het prijspunt van 370 euro. Kijken we vanaf dat punt naar de bovenkant van de markt dan loopt elke vergelijking eigenlijk snel scheef: zo mag je voor de duurste Ryzen zo’n 560 euro uittrekken, terwijl de directe tegenspeler van Intel, de eveneens achtcore i7-6900K ruim het dubbele kost. Voor de tiencore i7-6950X die je in de vergelijking aantreft, mag je zelfs ruim 1800 euro uittrekken. Voor de prijs van één 6950X kun je dus drie Ryzen 7 1800X’en in huis halen en houd je zelfs nog geld over.

©PXimport

De resultaten

Met nieuwe technologie is het altijd even spannend of de verwachtingen wel werkelijkheid worden, maar al snel bleek dat de hype van de laatste weken omtrent de AMD Ryzen niet onterecht was. Het is niet zo dat AMD spontaan Intel weet te verslaan in de prestaties per core, maar ze haken voor het eerst in jaren scherp aan en dan vooral wat betreft de Intel-modellen die ook meer dan vier cores bieden. Combineer dat met de veel gunstigere prijs die je per core betaalt en je hebt een indrukwekkende prestatie van AMD. De door ons gebenchmarkte i7-6950X lijkt vooral dankzij de twee extra cores de voorsprong te behouden, wat de Ryzen 7’s in een uitstekend daglicht zet ten opzichte van zowel deze 6950X als de 6900K. Tenzij in jouw werkzaamheden elke seconde telt of je elke minuut kunt factureren, is het bijzonder lastig de bescheiden voordelen van de i7-6950X boven de AMD Ryzen 7 1800X of zelfs de Ryzen 7 1700 in multithreaded-applicaties goed te praten.

Vergeleken met de quadcore-i7’s, die in tegenstelling tot de extreme i7-6950X gebruikmaken van een iets nieuwere Intel-architectuur, zien we dat de singlecore-prestaties van Ryzen nog iets achterblijft. Vooral bij de gelijk geprijsde Ryzen 7 1700 is dat verschil duidelijk zichtbaar. Daar staat wel tegenover dat in applicaties waar de vier extra cores van AMD tot hun recht komen, bijvoorbeeld in de video-render-test van Blender, AMD Intel eenvoudig aan de kant zet bij een vergelijkbare prijsstelling.

Kies je koeler

©PXimport

Overklokken

©PXimport

Ryzen voor gamers?

Of een Ryzen-processor ook voor de gamer interessant is, hangt sterk af van wat je verder nog meer met je systeem doet. Zoek je een processor van maximaal 370 euro puur en alleen voor gaming? Dan zien we dat de Intel Core i7-6700K die wij ter vergelijking in gamebenchmarks hebben gebruikt het gemiddeld genomen net beter doet dan de even dure AMD Ryzen 7 1700. Eerdere vergelijkingen lieten zien dat er tussen de i7-6700K en de nieuwere i7-7700K geen significante prestatieverschillen zitten voor games.

Toch zien we dat er de laatste jaren een verschuiving heeft plaatsgevonden: nog niet zo heel lang geleden was een Core i5 ‘de beste keuze’ voor gamers omdat de extra threads van een i7 geen of weinig effect hadden op de gameprestaties. Met meerdere games van vandaag, zeker grote online multiplayergames, valt er wel genoeg te zeggen voor die extra simultane rekencapaciteit die de i7 te bieden heeft.

Trekken we die lijn door, dan zeggen we dat op dit moment vier cores en acht threads voldoende zijn, maar of dat volgend jaar ook nog het geval is? Tot vandaag was er geen interessante consumentenprocessor met meer dan vier cores en er was ook geen reden voor game ontwikkelaars om daar rekening mee te houden. De verwachting is dat Ryzen game-ontwikkelaars verder zal motiveren om hun games beter te laten presteren op systemen met meer cores. Maar laten we eerlijk zijn: dit jaar koop je weinig voor de mogelijke, toekomstige winst van de vier extra cores van de AMD Ryzen 7. Oftewel: ben je enkel een gamer? De Intel Core i7-7700K is de snelste pure game-cpu op dit moment.

AMD Ryzen 7 1800X

9Score90

Maar is Ryzen dan per sé slecht voor gamers? Zeker niet! In de echt relevante benchmarks zijn de verschillen namelijk niet significant. Wat voor je eventuele nieuwe midrange/high-end computer belangrijk is, is dat de processor de grafische kaart niet afknijpt bij de instellingen waar die kaart voor is bedoeld en daar is hier geen sprake van.

Overweeg je dus een Ryzen 7 omdat je die extra cores goed kunt gebruiken voor foto- of videobewerking of ander zwaar werk, en ben je daarnaast ook een gamer? Dan is een Ryzen 7 een heel interessante processor. Helemaal wanneer het alternatief een dik 1100 euro kostende Core i7-6900K is. Investeer dan liever de helft van dat prijsverschil in een zwaardere grafische kaart en je hebt veel meer winst in games. Voor gamers zouden we wel adviseren de (door ons nog niet geteste) Ryzen 7 1700X te overwegen boven de 1700. We zien tenslotte in sommige benchmarks wel enig profijt van de hogere kloksnelheid en de meerprijs van dat model boven de 1700 is beperkt.

AMD Ryzen 7 1700

9Score90

Dus is de Ryzen 7 voor jou?

Het allermooiste van de AMD Ryzen is niet eens zo zeer dat deze eerste producten de vloer aanvegen met het bestaande aanbod, maar juist dat er voor het eerst in jaren weer echte concurrentie is voor Intel op de processormarkt. Zij die enkel gamen of eenvoudige taken op hun computer doen, hebben vooralsnog geen reden om echt warm te lopen voor de Ryzen 7-modellen. Voor hen zal Ryzen 5 , later dit jaar Ryzen 3 of begin volgend jaar de Raven Ridge-apu met geïntegreerde grafische capaciteit interessanter zijn. Voor de semi-pro of content creator, ook zij die graag een lekker potje gamen, zijn de Ryzen 7-processors vanwege de enorme prijsdoorbraak voor achtcore-processors echter wel een fantastische ontwikkeling.

Hoewel het nog een generatie zal duren voordat al die extra cores voor iedereen interessant worden, juichen we de stap van AMD om meer dan vier cores betaalbaar te maken wel toe. Ontwikkelingen zijn enkel mogelijk wanneer een fabrikant van de bekende weg af durft te stappen en technologie toegankelijk wordt voor een grote groep. Dat is precies wat Ryzen met achtcore-processors doet. Als het AMD daarnaast lukt om met de Ryzen 5 ook de Intel Core i3 en Core i5 het vuur aan de schenen te leggen, staan ons interessante tijden te wachten. Of dat enkel op gebied van prestaties zal zijn of dat het een sterkere concurrentie op gebied van prijs tot gevolg zal hebben, is nog even de vraag, maar in beide gevallen is het de consument die uiteindelijk profiteert.

Hieronder vind je de tabel (.pdf) met de testresultaten. Klik op de afbeelding voor een grotere versie.

©PXimport

WhatsApp heeft de afgelopen maanden een flinke make over ondergaan. Behalve het delen van live en motion foto's kun je nu je chats een heel eigen sfeer geven met thema's en achtergronden die door Meta AI worden gemaakt. Het voelt een beetje alsof je thuis een muur opnieuw schildert: met een paar woorden verander je saaie chatbubbels in een zeegezicht, een futuristische skyline of een knus boekenhoekje. Hoe je dat doet, lees je hier.

Generatieve AI heeft in 2025 zijn weg gevonden naar talloze sociale apps. Meta AI is de dienst van Meta – het moederbedrijf van WhatsApp – die ook in WhatsApp is geïntegreerd. Je kunt er vragen aan stellen, afbeeldingen laten genereren en zelfs de look van je chats aanpassen. De functies zijn niet overal beschikbaar en werken op dit moment vooral in talen als Engels, Arabisch, Frans en Duits. Nederlands wordt nog niet ondersteund, dus gebruik bij voorkeur een van de ondersteunde talen voor je verzoeken.

Alle chats een nieuw thema geven

Een chatthema combineert de achtergrond met de kleur van de chatbubbel. Je kunt met één ontwerp de uitstraling van al je gesprekken wijzigen. Dat doe je als volgt: open de instellingen van WhatsApp en ga naar Chats. Daar kies je voor Standaard chatthema. In dit menu vind je de optie Maken met AI. Tik hierop en omschrijf in het tekstveld welke sfeer je zoekt, bijvoorbeeld sunset by the sea of cosy book café. Je kunt ook een van de voorgestelde afbeeldingen kiezen. Nadat de AI vier varianten heeft gegenereerd, kun je met de knop Verversen nieuwe versies laten maken of via Wijzigingen maken je prompt aanpassen. Ben je tevreden, tik dan op Gereed. Vanaf nu krijgen al je chats de door jou gekozen stijl. Let op: jouw gesprekspartners zien deze verandering niet; het is een persoonlijke instelling.

Een specifieke chat een eigen thema geven

Wil je slechts één gesprek van een ander thema voorzien, dan kan dat ook. Open het betreffende gesprek en tik op de naam van de persoon of groep. Op Android vind je daarna onder de drie puntjes de optie Chatthema; op iOS staat deze knop in het infovenster van de chat. Kies opnieuw voor Maken met AI en typ je beschrijving. Net als bij de algemene instelling kun je doorlopend vernieuwen tot je een thema vindt dat bij het gesprek past. Nadat je op Gereed tikt, wordt het thema alleen op dit gesprek toegepast. Wil je terug naar het standaardontwerp, voer dan dezelfde stappen uit en kies een ander thema of verwijder het aangepaste ontwerp.

Een nieuwe achtergrond maken voor je chats

Soms wil je alleen de achtergrond van je chats veranderen zonder de bubbelkleuren te wijzigen. Ga dan in de instellingen weer naar Chats en open Standaard chatthema. Dit keer kies je voor Achtergrond en vervolgens voor Maken met AI. Omschrijf de afbeelding die je wilt laten maken en selecteer een van de voorgestelde opties. Met de knop Verversen kun je andere varianten bekijken; als je tevreden bent, tik je op Gereed. Deze achtergrond geldt nu voor al je gesprekken. Je kunt per chat echter ook een eigen achtergrond kiezen via het menu Chatthema > Achtergrond.

Privacy en beschikbaarheid

Hoewel de nieuwe AI‑functies leuk en creatief zijn, werken ze voorlopig nog niet overal. Meta rolt de mogelijkheden gefaseerd uit. Dat betekent dat je de optie Maken met AI misschien nog niet in je app ziet. Daarnaast reageert de AI het beste op prompts in de ondersteunde talen; Nederlandse verzoeken leveren vaak geen bruikbaar beeld op. Alleen de beschrijvingen die je invoert worden naar Meta verzonden; je gewone berichten blijven versleuteld en zijn niet leesbaar voor anderen.

Voorbeelden en tips

Als inspiratie hier enkele voorbeeldprompts. Een korte beschrijving als sunset by the sea levert meestal een warme zonsondergang op met roze en oranje tinten, ideaal voor een relaxte sfeer. Een prompt als cosy book café resulteert in een knus café met houten vloeren en boekenkasten tot het plafond. Wie meer levendigheid wil, kan kiezen voor festival lights: dat levert een beeld op vol kleurrijke slingers en een feestelijke sfeer. Laat vooral je verbeelding spreken. Denk aan een futuristische skyline met fonkelende neonlichten, of juist aan een rustiek huisje midden in het bos. Hoe concreter je beschrijving, hoe beter de AI de kleuren en details kan weergeven die jij voor ogen hebt.

Voor- en nadelen in het kort

De mogelijkheid om met een paar woorden een heel nieuwe chatomgeving te maken heeft duidelijke voordelen. Het geeft je gesprekken een persoonlijke uitstraling zonder dat je extra apps hoeft te installeren, en het wisselen tussen thema's is simpel. Het werkt intuïtief: een korte tekst is genoeg om een beeld te genereren. Tegelijk zijn er ook keerzijden. De functies zijn nog niet voor iedereen beschikbaar en werken voorlopig slechts in een paar talen. AI-beelden sluiten soms niet helemaal aan op wat je verwacht, en het experimenteren met thema's kan afleiden van het gesprek zelf.

Conclusie

Meta AI maakt je chats vooral persoonlijker. Met een korte beschrijving geef je een achtergrond of thema dat past bij je stemming of het onderwerp. Denk aan een tropische zonsondergang, een futuristische stad of een gezellig café: WhatsApp brengt het tot leven. De functies zijn nog in ontwikkeling en werken voorlopig vooral goed in het Engels. Maar wie graag wat kleur en fantasie toevoegt aan zijn gesprekken, vindt in de AI-generator een leuke manier om te experimenteren.

Je kent Netflix vooral van series en films, maar de streamingdienst waagde zich een paar jaar geleden al aan een eigen catalogus van mobiele games. Nu zet Netflix een volgende stap: het bedrijf test een manier om spellen rechtstreeks op je smart tv of via Netflix.com te streamen. Binnen een aantal landen, waaronder Nederland, zijn de eerste titels nu speelbaar. Hoe werkt dit, wat heb je nodig en welke games kun je verwachten?

Zo speel je games op je tv

Gamen op je tv werkt verrassend eenvoudig: je kiest een spel en scant vervolgens de QR‑code op het scherm met je telefoon. Via de link installeer je de Netflix‑app of de Netflix Game Controller‑app en log je in. Daarna gebruik je je telefoon als controller; je hoeft geen dure gameconsole of extra hardware aan te schaffen. De enige vereisten zijn een stabiele internetverbinding (bij voorkeur 10 Mbps of meer) en een ondersteunde smart‑tv (van bijvoorbeeld Samsung, Sony of LG) of streamingkastje zoals Amazon Fire TV of Chromecast met Google TV.

Wat kun je spelen?

Het huidige aanbod bestaat uit tien zeer uiteenlopende titels. Je kunt de rustige simulator Cozy Grove: Camp Spirit verkennen, waarbij je spookberen helpt, of de paranormale thriller Oxenfree spelen, waarin een groep tieners een geheimzinnig portaal ontdekt. Voor puzzelfans is er Link Twin, een hersenkraker waarbij een tweeling synchroon door levels beweegt. Ook leuk is Underwatermelon: Fruit Merge, een casual puzzelgame voor twee spelers. Liever ouderwetse actie? Dan zijn de moderne Atari‑remakes Centipede Recharged en Caverns of Mars Recharged beschikbaar.

©Netflix screenshot

Speciaal voor de feestdagen

Daar blijft het niet bij: Netflix heeft voor het komende feestseizoen een nieuwe reeks partygames aangekondigd. In LEGO Party! neem je het met vrienden op in minispellen en ga je op goudjacht in thematische Challenge Zones. Boggle Party is een woordspel waarin tot acht spelers in een race tegen de klok de langste woorden proberen te vinden. Pictionary: Game Night moeten de anderen raden wat je tekent. Tetris Time Warp voert je met de vertrouwde blokjes door verschillende tijdperken, van de originele versie uit 1984 tot de GameBoy‑variant. In Party Crashers: Fool Your Friends heeft één speler geen idee heeft waar de anderen het over hebben maar doet alsof hij het wél weet; het is aan de groep om deze speler te ontmaskeren. Al deze titels gebruik je met je telefoon als controller en zijn ontworpen voor meerdere spelers tegelijk. In de loop van de tijd zullen er meer games aan het aanbod worden toegevoegd.

©Netflix

Plussen en minnen

Deze tv‑games hebben duidelijke voordelen: je speelt zonder reclame of in‑app‑aankopen en je hoeft geen aparte console aan te schaffen. De bediening via je smartphone is laagdrempelig en al je voortgang wordt automatisch opgeslagen in de cloud. Er zijn ook nadelen: de resolutie is beperkt tot 720p en je moet telkens opnieuw een QR‑code scannen om te starten. Bovendien is de bèta-fase nog niet voor iedereen beschikbaar.

Meer dan streamen alleen

De stap naar games op tv maakt Netflix voor veel kijkers net wat veelzijdiger. Geen downloads, geen aparte hardware: gewoon spelen via je bestaande abonnement. Of je nu zin hebt in een snelle puzzel of een avondje lachen met vrienden, de kans is groot dat er straks iets voor jou tussen zit.