Binnenkort verschijnt de eerstvolgende grote update van Windows 10. De zevende grote wijziging biedt weer een aantal handige vernieuwingen. In dit artikel lees je wat je over enkele weken kunt verwachten van de nieuwste Windows 10 update.

Microsoft legt nu de laatste hand aan de volgende grote update van Windows 10. Ook benieuwd welke nieuwe functies je binnen enkele weken kunt gebruiken? We hebben een overzicht van de nieuwste wijzigingen.

Windows Sandbox

Iedereen die wel eens aan de slag is geweest met virtuele machines, weet dat het best wel lastig is om een afwegende balans te maken tussen het beschikbare geheugen, schijfruimte en processorkracht voor de eigenlijke Windows 10-computer en de virtuele omgeving. Bovendien heb je voor virtualisatie ook extra software nodig, zoals VirtualBox of VMWare. Vanaf de nieuwe update komt Microsoft (weer) met zijn eigen virtuele testomgeving: Windows Sandbox. Helemaal nieuw is dat niet, want nu al kunnen eigenaren van Windows 10 Pro aan de slag met het ingebouwde virtuele platform Hyper-V. Het ‘probleem’ is dat Hyper-V vooral gericht is op professionals en IT-techneuten, maar minder geschikt is voor de gewone Windows-gebruiker die af en toe software binnenin een veilige zandbakomgeving wil testen. Wat maakt Windows Sandbox dan anders? Allereerst bevat de Windows Sandbox alleen een virtuele Windows 10-versie, je kunt er dus geen ander besturingssysteem in installeren. De machine is (nadat je ‘m hebt geïnstalleerd) direct klaar voor gebruik. Het enige dat je hoeft te doen, is de Sandbox te starten en na enkele seconden heb je direct een werkende virtuele Windows 10. De versie van Windows 10 in de Sandbox is gelijk aan je eigen Windows 10. Dus heb je een 32-bits-Pro-versie, dan vind je die ook virtueel terug. De virtuele computer wordt kaal opgeleverd, software die je in je eigen Windows-systeem hebt geïnstalleerd, staan dus niet in de virtuele machine.

©PXimport

En bij het afsluiten van de virtuele machine wordt er niks bewaard: sluit je de virtuele machine af, en start je ‘m weer opnieuw op, dan heb je weer een schone virtuele Windows 10. Kortom, de omgeving is puur bedoeld voor het (tijdelijk) testen van applicaties, of wanneer je in een veilige omgeving wilt experimenteren met dubieuze software of het bezoeken van ‘gevaarlijke’ websites. De virtuele machine is compleet beschermt en staat niet in verbinding met je eigen Windows-computer.

©PXimport

Makkelijker lettertypen installeren

Een nieuw lettertype in Windows 10 installeren gaat vanaf de nieuwe update een stuk makkelijker. Voorheen moest je nog wat trucjes moest toepassen om een nieuw lettertype onder Windows 10 geïnstalleerd te krijgen, maar nu kun je ze gewoon via slepen en neerzetten in het instellingen-venster installeren. Dat werkt nu ook op gebruikersniveau: iedere Windows 10-gebruiker kan zo op die manier zijn eigen lettertypes gebruiken en zijn dan ook alleen voor die gebruiker beschikbaar. Voor bedrijven een uitkomst, want zo hoeft er geen administratoraccount gebruikt te worden om lettertypes te instelleren. Lettertypes worden in de map C:\Users\<gebruikersnaam>\AppData\Local\Microsoft\Windows\Fonts geplaatst en zijn alleen beschikbaar voor die gebruiker. Administrators kunnen overigens nog steeds gewoon lettertypes in de map C:\Windows\Fonts plaatsen, daar is niets aan veranderd.

©PXimport

Kleine wijzigingen in de Verkenner

De Windows Verkenner is sinds Windows 95 eigenlijk nauwelijks veranderd en ook in de nieuwste versie van Windows 10 vinden we nagenoeg geen wijzigingen. De enige opvallende verandering is de manier waarop je nu datums in de bestandsweergave kunt laten weergeven. In de vorige Windows-versies zag je alleen de gewijzigde datumnotatie in getallen, in de nieuwe update kun je kiezen voor een gebruiksvriendelijke datumweergave. In plaats van 11-03-2019 staat er dan bijvoorbeeld ’47 minuten geleden gewijzigd’ of ‘Gisteren om 11:03’. Via een rechtsklik op de kolom ‘Gewijzigd op’ kun je het vinkje bij de optie Gebruiksvriendelijke data gebruiken weghalen, de datumnotatie wordt dan weer volgende de oude weergave getoond.

©PXimport

Donkere modus verder uitgebreid

In Windows 10 was het al mogelijk om voor een donker thema te kiezen in de interface, maar niet alle apps kunnen daar mee overweg. Vorig jaar voegde Microsoft deze functionaliteit toe aan Edge en met de nieuwe update zijn ook de andere Windows-apps aan de beurt. Gebruikers kunnen ervoor kiezen apps afzonderlijk een donker thema te geven, los van de algemene instellingen van Windows 10 zelf. Hierdoor ontstaat wat diversiteit in de weergave van de apps. In Windows 10 kun je nu ook kiezen voor een lichte kleurmodus. Normaal was het zo dat Windows 10 standaard het startmenu en de taakbalk in het zwart weergeeft, maar met de nieuwe kleurinstellingen kun je er nu ook een ‘Licht’-modus van maken. Zet je deze functie aan, dan wordt het startmenu lichtgrijs en de taakbalk lichtblauw. Toch liever een andere kleur, dan kies je voor ‘Aangepast’ en kun je met behulp van een kleurenpalet zelf iets moois maken.

©PXimport

Manipulatiebescherming

Een nieuw onderdeel van de ingebouwde beveiligingstool Defender is de zogeheten Manipulatiebescherming. Volgens de beschrijving bij deze instelling voorkomt deze functie dat anderen knoeien met belangrijke beveiligingsfuncties. Oftewel, de beveiliging kunnen uitschakelen zonder dat je dat zelf merkt. Bij nader onderzoek blijkt dat deze functie controleert of Windows Defender niet van buitenaf wordt uitgeschakeld, bijvoorbeeld via een PowerShell-script. Zodra een hacker of een script probeert de beveiligingsinstellingen uit te schakelen, geeft deze manipulatiebescherming geen status terug aan de uitvoerder van het script, waardoor het lijkt alsof het uitschakelen is gelukt, terwijl dat in feite niet zo is. De manipulatiebescherming voorkomt overigens niet dat een tweede gebruiker van een computer de beveiligingsinstelling kan uitschakelen, maar is dus puur bedoeld voor achtergrondtaken die dat wel proberen.

©PXimport

©PXimport

Startmenu

Het Windows 10-startmenu blijft voor velen een hoofdbreken, want niet iedereen wil grote pictogrammen of diverse live-tegels die constant nieuwe informatie tonen. Ook in de komende update zit je nog vast aan de bestaande menustructuur, maar is het zoeken naar bestanden en apps wel iets verbeterd. Zo kun je nu ook de laatst gebruikte apps bestanden van de Windows Tijdlijn direct vanuit het startmenu openen. Als je op de startknop klikt en meteen op de spatiebalk tikt, worden de laatst geopende bestanden en apps weergegeven. Bovenin het menu zie je de optie Populaire apps, dit zijn de programma’s die de afgelopen periode het meest zijn gebruikt. Verder kun je nu ook sneller tegels verwijderen door met de rechter muisknop op een groep te klikken en te kiezen voor de optie 'Groep van Start losmaken'.

©PXimport

Taakbeheer

Het Windows-taakbeheer heeft een kleine wijziging ondergaan. Standaard opent Taakbeheer altijd met hetzelfde tabblad, namelijk bij het onderdeel waar de processen worden weergegeven. In de komende update van Windows 10 kun je aangeven met welk venster je Taakbeheer wilt opstarten, bijvoorbeeld de prestaties of services. Via het menu Opties en Standaardtabblad kun je het gewenste tabblad standaard maken.

©PXimport

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Nederlanders besteden elke dag gemiddeld bijna 3,5 uur aan hun telefoon. Daarmee kun je gerust stellen dat smartphones een heel belangrijk onderdeel zijn van het dagelijks leven. Door meer taken te automatiseren kun je jezelf mogelijk wat tijd besparen.

Als je merkt dat je veel tijd op je telefoon doorbrengt en minder afhankelijk wilt zijn, kun je schermtijd beperken, pushmeldingen verminderen en bewust telefoonvrije momenten in je routine inplannen. Gratis apps als StayFree kunnen je hierbij ondersteunen. In dit artikel focussen we op een andere aanpak: het automatiseren van taken met ingebouwde functies en tools, zodat je daar minder tijd aan kwijt bent. We bekijken de belangrijkste mogelijkheden binnen Android en iOS (iPhone).

Google Assistent instellen

In afwachting van het moment waarop Google Gemini alle functies van Google Assistent overneemt, laten we zien hoe je met Google Assistent meerdere acties kunt koppelen en deze met een stemcommando of op een bepaald tijdstip activeert. Google Assistent is beschikbaar voor Android en iOS en apparaten als Google Nest (Hub).

Open de app (de eerste keer) en spreek Assistent instellingen in, of ga naar Instellingen / Apps / Assistent. Bij Voice Match kun je de app trainen op je stem en de functie Hey Google inschakelen, zodat de app reageert zodra je Hey Google zegt. Bij Languages kun je meerdere talen selecteren die assistent moet ondersteunen. Met Lock Screen zorg je dat de app ook bij een vergrendeld scherm reageert op je stem. Je kunt bij deze instellingen trouwens ook altijd schakelen tussen Gemini en Google Assistent. Test de werking met instructies als Welk weer wordt het morgen, Speel mijn afspeellijst op Spotify of Wat staat er op mijn agenda.

Ga na of alle opties van Google Assistent optimaal zijn ingesteld.

Krachtige routines

Een krachtige functie van Google Assistent zijn routines, waarmee je met één gesproken instructie meerdere acties achter elkaar kunt activeren. Open de app, ga naar Instellingen en kies Routines. Hier vind je suggesties om direct uit te proberen. Wil je een eigen routine maken, tik dan op +Nieuw en selecteer Persoonlijk (alleen jij kunt details beheren) of Huishouden (gezinsleden kunnen details bekijken en aanpassen). Kies Huishouden bijvoorbeeld voor acties waar ook huisgenoten mee te maken hebben, zoals het inschakelen van de lamp bij de voordeur bij beweging of het aanpassen van de helderheid en kleur van smartlampen wanneer de televisie aangaat. Geef daarna je routine een naam, bijvoorbeeld Thuiskomen.

Geef je nieuwe routine een zinvolle naam.

Start … en actie

Tik op +Starter toevoegen en kies uit vier opties: Als ik het de Google Assistent vraag, Op een specifieke tijd, Bij zonsopkomst of zonsondergang, of Als ik aankom op een locatie of deze verlaat. Voor dit voorbeeld selecteren we de laatste optie. Je moet hierbij de voorgestelde machtigingen aan de Google-app geven, zoals Locatie: Altijd toestaan en Exacte locatie gebruiken. We beantwoorden de vraag Wil je een Hele dag-routine plannen met Ja. Tik vervolgens op Selecteer een locatie en kies een bestaande locatie uit Mijn plaatsen of voeg er een toe via +Nieuwe plaats toevoegen. Stel de Straal in (in meters) en bevestig met Starter toevoegen.

Ga daarna naar het tweede deel: +Actie toevoegen. Kies uit opties zoals Informatie en herinneringen, Media afspelen en bedienen, Telefooninstellingen aanpassen, Smarthome-apparaten beheren (zoals lampen, stekkers, thermostaten of Google Chromecast) en Je eigen opdrachten uitvoeren. Voeg één of meerdere acties toe, bevestig met Klaar en vervolgens Opslaan. De routine verschijnt nu bij Je routines, waar je deze kunt (de)activeren en bewerken. Let op dat routines beperkt kunnen worden door Digitaal welzijn, bijvoorbeeld via filters of via de functie Time-out of Niet storen.

Je kunt ook slimme apparaten aansturen met een Google Assistent-routine.

Andere automatiseringen

Android biedt nog wel enkele standaardfuncties om taken te automatiseren of minstens te versnellen. Zo kun je via Instellingen / Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht (Android 15) specifieke apps blokkeren binnen bepaalde tijdstippen. Selecteer Focusmodus, kies de storende apps die je wilt verbergen en tik op +Een schema instellen om de modus automatisch te starten en te stoppen.

Via Snelle instellingen (veeg naar beneden en tik op het potloodicoon) kun je tegels voor specifieke acties toevoegen en positioneren voor directe toegang. Voorbeelden zijn Zaklamp, Niet storen, QR-code scannen, Batterijbesparing en andere circa vijftig opties.

Een kleine greep uit het beschikbare arsenaal aan snelle tegels in Android.

Voorbeelden van opdrachten

Vanaf iOS 12, iPadOS 13, macOS Monterey en watchOS 7 is de app Opdrachten (Shortcuts) beschikbaar. Hiermee kun je meerdere stappen in één taak automatiseren, vergelijkbaar met Google Assistent Routines. De app is standaard geïnstalleerd, maar indien nodig te downloaden via de App Store.

Bij het opstarten vind je al enkele voorbeeldopdrachten. Tik op de drie puntjes bij een voorbeeld om de onderliggende taakopbouw te bekijken. Elke opdracht bestaat namelijk uit een of meer taken. Zo bestaat de opdracht Stuur laatste afbeelding als tekstbericht uit: Haal nieuwste [1 foto] op, Inclusief schermafbeeldingen, Stuur [Laatste foto] naar [Ontvangers] en Toon bij Uitvoeren (om de ontvangers direct in te voeren).

De opdracht Neem een pauze is complexer. Deze vraagt invoer van een getal voor de minuten dat de niet-storen-functie actief moet blijven. Een als-dan-regel controleert of het getal kleiner is dan één. In dat geval vraagt de app opnieuw om invoer. Deze kennis komt wellicht goed van pas bij het maken van je eigen opdrachten.

De logica achter de standaardopdracht ‘Neem een pauze’, inclusief een voorwaardelijke actie.

Nieuwe opdrachten

Stel, je wilt een ingegeven tekst opslaan als herinnering en tevens naar jezelf sturen als bericht, bijvoorbeeld om een taak of idee niet te vergeten. Open de app Opdrachten en tik op het plusteken bij Starteropdrachten. Typ Vraag om invoer in de zoekbalk Zoek taken en selecteer deze actie. Tik op instructie en typ een tekst als Wat wil je opslaan en versturen? Het onderdeel Tekst kun je laten staan, omdat je geen specifiek type invoer nodig hebt, zoals getal, url, datum of tijd.

Zoek vervolgens Herinneringen in Zoek taken en kies Voeg nieuwe herinnering toe. Tik op Herinnering en veeg de optiebalk boven het toetsenbord naar links tot je Vraag om invoer ziet. Selecteer deze en tik op Gereed. Via het pijlknopje bij de taak kun je nog extra opties instellen, zoals de Prioriteit of een Vlag.

Typ daarna Berichten in de zoekbalk Zoek taken en kies Verstuur bericht. Pas indien nodig de inhoud aan door Vraag om invoer te selecteren. Tik op Ontvangers en zoek naar je eigen telefoonnummer of een andere gewenste ontvanger. Tik op Gereed en vervolgens op het pijlknopje bij deze taak. Schakel desgewenst Toon bij uitvoeren uit.

Tik op Gereed om de opdracht af te ronden. Wil je de taak hernoemen, tik dan op de drie puntjes, gevolgd door het pijlknopje naast de opdrachtnaam. Kies in het menu Wijzig naam of selecteer (ook) andere opties, zoals Kies symbool of Zet op beginscherm. Je kunt de opdracht ook starten via Siri door de naam uit te spreken, bijvoorbeeld: Hé Siri, onthoud dit!

Controleer de logica achter je opdrachten.

Focus-modi

Net als Android biedt Apple een flexibele focusfunctie. Ga naar Instellingen en open Focus. Kies een bestaande focus, zoals Werk, of tik op de plusknop om een eigen modus te maken. Bij een aangepaste focus kun je aangeven waarop je wilt focussen, zoals Lezen of Gamen, en deze een naam en kleur geven.

Stel vervolgens de focus naar wens in. Bepaal bijvoorbeeld van welke personen of apps je geen meldingen wilt ontvangen, hoe je toegangsscherm of beginscherm eruit moet zien en hoe specifieke apps of je systeem zich moeten gedragen. Zo kun je instellen welke inkomende mails je wilt zien in Mail, of je de energiebesparingsmodus wilt activeren enzovoort. Tot slot kun je een tijdsschema instellen voor automatische activering van de focusmodus.

Je kunt diverse focusfilters inschakelen.