ID.nl logo
Lettertype-management: zo beheer je je fonts
© Reshift Digital
Huis

Lettertype-management: zo beheer je je fonts

Lettertypes bepalen de uitstraling van je document. De keuze van het juiste lettertype is vooral een kwestie van persoonlijke smaak, maar als je typografische bibliotheek uitpuilt van honderden geïnstalleerde fonts, hoe kun je er dan nog slim gebruik van maken en er niet door overweldigd raken?

Tip 01: Installeren

Er is maar weinig zo eenvoudig als het installeren van een nieuw lettertype. Je dubbelklikt op het lettertypebestand en krijgt een voorvertoning van alle letters en cijfers en een voorbeeldzin te zien. Ben je tevreden met hoe alles eruitziet, dan kun je heel gemakkelijk het lettertype aan je systeem toevoegen door op de knop Installeren te klikken. Wanneer je daarna een programma als Word opent, zal de nieuwkomer in de lijst met lettertypes staan. Lees ook:15 tips en trucs voor Microsoft Word.

©PXimport

Tip 02: Opschonen

Heb je – wellicht zo dadelijk, na het lezen van dit artikel – wel erg veel lettertypes geïnstalleerd, dan is het handig om te weten hoe je een grote schoonmaak houdt. Er zijn hiervoor vanuit Windows twee mogelijkheden: verbergen of verwijderen. Open het onderdeel Lettertypen via het Configuratiescherm. Klik je met de rechtermuisknop op een lettertype, dan kun je het lettertype onder meer Verwijderen of Verbergen. De eerste keuze, verwijderen, is definitief. Verborgen lettertypes blijven in het systeem staan, maar zijn niet zichtbaar in je programma’s. Om een verborgen lettertype weer terug te halen, selecteer je het en klik je via de rechtermuisknop op Weergeven om het weer actief te maken.

©PXimport

Tip 03: Voorbeeld

Wanneer je in het overzicht van geïnstalleerde lettertypes met de rechtermuisknop klikt op een lettertypebestand, zie je daar ook de optie Voorbeeld. Deze voorbeeldweergave van het lettertype kun je desgewenst meteen naar de printer sturen. Om speciale lettertekens te vinden, zoals het symbool voor copyright, gebruik je in het venster Lettertypen de opdracht Een teken zoeken. In het bovenste vakje selecteer je het lettertype dat je wilt gebruiken en vervolgens klik je in het rooster op het gezochte karakter. Daarna kun je het letterteken gewoon kopiëren en plakken in een tekstdocument.

©PXimport

Tegenwoordig kun je ontzettend veel lettertypes installeren voordat dit je pc zal vertragen

-

Font versus lettertype

Het woord ‘font’ verwijst naar het Latijnse woord van gieten. De term stamt uit de tijd toen de letters nog in lood, antimoon of tin werden gegoten. De begrippen font en lettertype worden vaak door elkaar gebruikt. De drukker had van hetzelfde lettertype verschillende sets letterblokjes nodig. Voor Garamond Standaard 10 had hij een afzonderlijk bakje fonts, en voor Garamond Italic 12 een ander bakje fonts. Nog steeds is een font een lettertype in een bepaalde tekenstijl, zoals standaard, vet, cursief of vet cursief.

©PXimport

Tip 04: Standaardlettertypes

Op de huidige generatie pc’s kun je ontzettend veel lettertypes installeren zonder dat je computer daar last van heeft. Eventuele vertraging merk je pas op wanneer een programma zijn keuzemenu voor lettertypes te langzaam opbouwt. Maar zelfs op een pc met weinig RAM-geheugen kun je probleemloos met 1.000 lettertypes werken. Onder aan het venster Lettertypen vind je het aantal lettertypes in jouw besturingssysteem terug.

Om terug te keren naar de oorspronkelijke set lettertypes die meegeleverd werd met het Windows-systeem, klik je in het venster Lettertypen aan de linkerkant op Lettertype-instellingen en kies je voor Standaardlettertype-instellingen herstellen. Deze standaardlettertypes horen bij het besturingssysteem en mag je dan ook niet verwijderen. Ze zijn geoptimaliseerd voor het scherm en niet voor afdrukken. Als je nieuwe fonts van internet downloadt, zijn dat meestal TrueType-bestanden (.ttf). Deze lettertypes kun je naar believen vergroten, zonder kwaliteitsverlies. Het OpenType-font (.otf) werd ontworpen door Microsoft en duikt daarom vooral op in Windows-toepassingen. Als laatste heb je nog PostScript-lettertypes (.pfb), deze worden standaard door Adobe geleverd voor professioneel gebruik.

©PXimport

Tip 05: Fontbanken

Via online fontbanken heb je een ruime keuze aan lettertypes. Een goed lettertype ontwerpen is echter een gespecialiseerd vak en tussen de gratis fonts vind je helaas veel broddelwerk. Websites als www.dafont.com of www.1001freefonts.com verdelen hun aanbod in verschillende categorieën. In beide bronnen zitten bovendien een heleboel dingbats. Dingbats zijn afbeeldingen, pictogrammen of ornamenten die je, net als letters, via het toetsenbord invoert. Wil je het lettertype van Metallica, Apple, Walt Disney of Coca Cola gebruiken? Op www.flexfonts.nl vind je ze in alfabetische volgorde.

Google trakteert op meer dan 800 kwalitatieve fontfamilies

-

Comic Sans-haat

Van de duizenden lettertypes is er één die de gemoederen blijft verhitten: Comic Sans. Het Microsoft-lettertype werd in de vroege jaren 90 ontworpen voor een reeks cartoons. Op typografisch vlak is dit lettertype inderdaad een draak. De verdeling van het gewicht (de dikte van de lijnen) is niet goed en het evenwicht tussen de letters in woord is verstoord. Designers verafschuwen het font massaal, terwijl doe-het-zelf ontwerpers vaak teruggrijpen naar deze sympathieke klassieker. Ondertussen bestaan er zelfs verschillende haatsites over dit lettertype.

©PXimport

Tip 06: Google Fonts

Google trakteert je op meer dan 800 kwalitatieve fontfamilies. Om snel het juiste lettertype te vinden, gebruik je de opties aan de rechterkant van je scherm. Je hebt keuze uit schreefletters (Serif) of schreefloze letters (Sans Serif), zie ook het kader ‘Over de schreef’. Er zijn lettertypes die lijken op een handschrift (Handwriting) en lettertypes die allemaal dezelfde breedte innemen (Monospace). Om deze fonts te downloaden, maak je eerst een selectie door op de plustekens bij de fontfamilie te klikken. Daarna klik je op de zwarte balk onderaan waar je ze door middel van de downloadpijl naar je computer kunt downloaden.

Om het installeren van Google Fonts nog makkelijker te maken, is er de tool SkyFonts. Kies na de installatie bij Services voor Google Fonts. Vanaf dan hoef je voor het installeren van een lettertype alleen nog maar Google Fonts te selecteren, op SkyFonts te klikken en te bevestigen met Add. Wanneer je deze app samen met Windows of macOS laat opstarten, kun je gebruikmaken van de synchronisatiefunctie zodat op al je computers dezelfde Google Fonts beschikbaar zijn.

©PXimport

Over de schreef

Schreeflettertypes hebben klein randje als decoratie aan de buitenkanten van diverse letters. Die schreven zorgen dat de tekst serieuzer overkomt. Bovendien ondersteunt zo’n schreef de leesrichting. Vandaar dat veel boeken en kranten een lettertype met schreef gebruiken. Bij signaalwoorden, woorden die je in een oogopslag leest, gebruikt men vaak schreefloze letters. Titels en informatie op verkeersborden zijn daarom schreefloos.

©PXimport

Font Pair

Met zo’n toevloed aan Google Fonts is het voor een niet-specialist vaak moeilijk een goede combinatie te selecteren. Want hoe weet je nou welke verschillende lettertypes mooi bij elkaar passen? Op Font Pair krijg je een overzicht van fontparen die uitstekend met elkaar samen gaan. Als je zo’n tandem hebt gevonden, kun je het duo in één keer downloaden.

©PXimport

PrintMyFonts maakt het makkelijk om lettertypes te vergelijken

-

Tip 07: PrintMyFonts

Wedden dat er op jouw harde schijf een heleboel fonts staan waarvan je geen idee hebt hoe ze op papier overkomen? Het gratis programma PrintMyFonts voor Windows, macOS en Linux toont alle geïnstalleerde en nog niet geïnstalleerde lettertypes die het op je computer aantreft. Door een proefzin in te typen, kun je zien hoe de tekst daadwerkelijk oogt. Heb je nog een map met niet-geïnstalleerde lettertypes, dan kun je die toevoegen door ze naar PrintMyFonts te slepen of ze toe te voegen via Add Files. Ook die niet-geïnstalleerde lettertypes komen dan in de lijst te staan. De lijst met lettertypes kun je afdrukken of exporteren naar een afbeelding (bmp, jpg of png). Wanneer je de geëxporteerde afbeelding in dezelfde map als de lettertypes bewaart, zie je in een oogopslag hoe de fonts eruitzien, zonder het programma te hoeven openen.

Je kunt PrintMyFonts ook vanaf een usb-stick laten werken als portable app, zodat je altijd snel voorbeelden van fonts kunt bekijken.

©PXimport

WhatTheFont

Soms heb je op een website of in een publicatie een bepaald lettertype gezien waarvan je de naam niet kent. In dat geval kun je de lettertekens laten herkennen via de webdienst WhatTheFont. Zorg dat je een duidelijke digitale afbeelding hebt van het lettertype. Wanneer het gaat om tekens op een website, kun je het beste een schermafbeelding maken. WhatTheFont presenteert de mogelijke oplossingen en zet de meest waarschijnlijke fontnaam bovenaan. Indien de automatische herkenning van WhatTheFont toch faalt, kun je beroep doen op de expertise van het forum.

©PXimport

Tip 08: Beheerder NexusFont

De ware fan wil natuurlijk genieten van een ruime keuze lettertypes, maar toch zijn programma’s minimaal belasten. In dat geval ben je aangewezen op een fontmanager. Zo’n beheerprogramma maakt het mogelijk dat je een basisverzameling aanhoudt en tijdelijk de lettertypebestanden installeert die je voor een bepaalde klus nodig hebt. Via www.xiles.net haal je het gratis Nederlandstalige programma NexusFont op waarmee je alle lettertypes in verschillende groottes, met verschillende stijlen en met elke gewenste proeftekst bekijkt. NexusFont scant bij het starten razendsnel alle geïnstalleerde lettertypes. Ben je benieuwd naar de bijzondere tekens van de lettertypes, dan open je via de tweede knop van links de Karaktermap. Hier zie je een overzicht van alle karakters in het geselecteerde lettertype. Wil je zo’n teken gebruiken in een tekst, dan kun je het hier direct selecteren en kopiëren en vervolgens daar plakken waar je het nodig hebt.

©PXimport

Met NexusFont kun je probleemloos met fonts werken die niet daadwerkelijk geïnstalleerd zijn

-

Tip 09: Sets en groepen

Het grootste nadeel van een overvloed aan lettertypes is niet eens het risico op vertraging van het systeem, maar het vinden van het juiste lettertype. Dat is met een grote fontbibliotheek iets als zoeken naar een speld in een hooiberg. De kracht van NexusFont zit hem in de organisatiemogelijkheden. Klik met de rechtermuisknop in de linkerbalk om een nieuwe set of groep aan te maken die je aan verschillende taken koppelt. Daarna sleep je de geselecteerde fonts uit het hoofdvak in de nieuwe sets of groepen. Een groep gebruik je om fontmappen te verzamelen. Dat kunnen ook mappen zijn met fonts die niet in het systeem geïnstalleerd zijn, maar die ergens op de harde schijf staan. Wanneer de mappen aan een groep zijn toegevoegd, kun je ze zien in Nexus Font.

Een set gebruik je om lettertypes toe te wijzen aan een bepaalde taak. Stel dat je voor een maandelijkse nieuwsbrief een paar verschillende lettertypes wilt gebruiken, dan bewaar je die in een set, zodat je ze snel kunt laden wanneer je aan die nieuwsbrief werkt. De rest van de maand heb je ze niet nodig, dus schakel je de set daarna weer uit zodat de lettertypes niet ‘in de weg zitten’ in je programma’s.

©PXimport

Tip 10: Niet geïnstalleerd

Een andere, zeer handige, functie van NexusFont is dat je mappen met niet-geïnstalleerde lettertypebestanden kunt activeren. Klik op een groep met de rechtermuisknop, selecteer de opdracht Map toevoegen en navigeer naar de map met niet-geïnstalleerde lettertypes. Zolang NexusFont actief is, kun je deze niet-geïnstalleerde lettertypes gebruiken in allerlei programma’s. Ben je klaar met je werk en sluit je NexusFont af, dan zijn de geselecteerde lettertypes niet langer te gebruiken. Je kunt eenvoudig zien of een lettertype geïnstalleerd is op het systeem waarop je werkt: in de linkerkolom zie je de groep Installed. Als je daarop klikt zie je alle geïnstalleerde lettertypes. Bovendien herken je een geïnstalleerd lettertype aan het Windows-vlaggetje voor zijn naam.

©PXimport

Tip 11: Op een usb-stick

Wanneer je NexusFont op een usb-stick plaatst, samen met je collectie lettertypebestanden, heb je zowel de fontmanager als de bibliotheek met je favoriete fonts steeds bij de hand. Op die manier heb je op iedere laptop of desktop toegang tot al je favoriete lettertypen, zonder dat je iets hoeft te installeren. Overigens is het ook mogelijk om met dit programma lettertypes te installeren en te de-installeren via het menu Lettertype.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waarom je tv-beeld onnatuurlijk oogt (en hoe je dat oplost)
© DC Studio
Huis

Waarom je tv-beeld onnatuurlijk oogt (en hoe je dat oplost)

Je hebt net een klein fortuin uitgegeven aan een gloednieuwe 4K- of zelfs 8K-televisie. Je installeert hem, start je favoriete filmklassieker en zakt onderuit op de bank. Maar in plaats van een bioscoopervaring bekruipt je het gevoel dat je naar een goedkope soapserie of een homevideo zit te kijken. De acteurs bewegen vreemd soepel, de actiescènes lijken versneld en de magie is ver te zoeken. Geen zorgen, je televisie is niet stuk. Hij doet eigenlijk iets te goed zijn best.

Dit fenomeen is zo wijdverspreid dat er een officiële term voor is: het 'soap opera effect'. In technische kringen wordt dit ook wel bewegingsinterpolatie of 'motion smoothing' genoemd. Hoewel fabrikanten deze functie met de beste bedoelingen in hun televisies bouwen, is het voor filmfanaten vaak een doorn in het oog. Gelukkig is het eenvoudig op te lossen... als je tenminste weet waar je moet zoeken.

Nooit meer te veel betalen? Check
Kieskeurig.nl/prijsdalers!

Wat is het 'soap opera effect' precies?

Om te begrijpen wat er misgaat, moeten we kijken naar hoe films worden gemaakt. De meeste bioscoopfilms en veel dramaseries worden opgenomen met 24 beelden per seconde. Die snelheid geeft films hun karakteristieke, dromerige uitstraling. Een beetje bewegingsonscherpte hoort daarbij; dat is wat onze hersenen associëren met 'cinema'. Moderne televisies verversen hun beeld echter veel vaker: meestal 60 of zelfs 120 keer per seconde.

Om dat verschil te overbruggen, verzint je slimme televisie er zelf beelden bij. De software kijkt naar beeld A en beeld B, en berekent vervolgens hoe een tussenliggend beeld eruit zou moeten zien. Dit voegt de tv toe aan de stroom. Het resultaat is een supervloeiend beeld waarin elke hapering is gladgestreken.

Voor een voetbalwedstrijd of een live-uitzending is dat geweldig, omdat je de bal en spelers scherper kunt volgen. Maar bij een film zorgt die kunstmatige soepelheid ervoor dat het lijkt alsof je naar een achter de schermen-video zit te kijken, of dus naar een soapserie zoals Goede Tijden, Slechte Tijden, die traditioneel met een hogere beeldsnelheid werd opgenomen. De filmische illusie wordt hierdoor verbroken.

©ER | ID.nl

De winkelmodus is ook een boosdoener

Naast beweging is er nog een reden waarom het beeld er thuis soms onnatuurlijk uitziet: de beeldinstellingen staan nog op standje zonnebank. Veel televisies staan standaard in een modus die 'Levendig' of 'Dynamisch' heet. Deze stand is ontworpen om in een felverlichte winkel de aandacht te trekken met knallende, bijna neon-achtige kleuren en een extreem hoge helderheid. Bovendien is de kleurtemperatuur vaak nogal koel en blauw, omdat dat witter en frisser oogt onder tl-licht. In je sfeervol verlichte woonkamer zorgt dat echter voor een onrustig beeld waarbij huidtinten er onnatuurlijk uitzien en details in felle vlakken verloren gaan.

Hoe krijg je de magie terug?

Het goede nieuws is dat je deze 'verbeteringen' gewoon kunt uitzetten. De snelste manier om van het soap opera effect en de neonkleuren af te komen, is door in het menu van je televisie de beeldmodus te wijzigen. Zoek naar een instelling die Film, Movie, Cinema of Bioscoop heet. In deze modus worden de meeste kunstmatige bewerkingen, zoals bewegingsinterpolatie en overdreven kleurversterking, direct uitgeschakeld of geminimaliseerd. Het beeld wordt misschien iets donkerder en warmer van kleur, maar dat is veel dichter bij wat de regisseur voor ogen had.

Sinds kort hebben veel moderne televisies ook de zogeheten Filmmaker-modus. Dat is de heilige graal voor puristen. Als je deze modus activeert, zet de tv met één druk op de knop alle onnodige nabewerkingen uit en respecteert hij de originele beeldsnelheid, kleuren en beeldverhouding van de film.

Wil je de beeldmodus niet volledig veranderen, maar alleen dat vreemde, soepele effect kwijt? Dan moet je in de geavanceerde instellingen duiken. Elke fabrikant geeft het beestje een andere naam. Bij Samsung zoek je naar Auto Motion Plus of Picture Clarity, bij LG-televisies ga je naar TruMotion, bij Sony naar Motionflow en bij Philips naar Perfect Natural Motion. Door deze functies uit te schakelen of op de laagste stand te zetten, verdwijnt het goedkope video-effect en krijgt je film zijn bioscoopwaardige uitstraling weer terug.

▼ Volgende artikel
Chrome Remote Desktop: ideaal voor ondersteuning op afstand
© ER | ID.nl
Huis

Chrome Remote Desktop: ideaal voor ondersteuning op afstand

Een apparaat op afstand bedienen hoeft geen geld te kosten en is verrassend eenvoudig. Of je nu bestanden wilt openen, technische problemen wilt oplossen of meerdere toestellen wilt beheren: met Chrome Remote Desktop kan het allemaal, gratis en zonder gedoe.

De helper begint

Een groot voordeel van Chrome Remote Desktop is de brede compatibiliteit: het werkt met Windows, macOS, Linux en ChromeOS. Bovendien is het veilig – verbindingen worden versleuteld – en je hebt alleen een Chrome-browser nodig. We beginnen aan de kant van degene die op afstand toegang wilt tot een andere computer, degene die ondersteuning biedt vanaf computer A. Op computer A opent de gebruiker Chrome en surft naar https://remotedesktop.google.com. Daar verschijnen twee opties: Dit scherm delen en Verbinding maken met een andere computer. Omdat computer A support wil geven aan een extern apparaat, kiest de gebruiker voor de tweede optie. In dat scherm verschijnt een veld om een toegangscode in te geven, de code volgt zo meteen.

Degene die support geeft, gebruikt het onderste vak.

Acties voor de hulpvrager

Op computer B, de computer die toegang zal verlenen, moet de gebruiker ook in Chrome surfen naar dezelfde website. Daar kiest hij voor de optie Dit scherm delen. Voordat dat mogelijk is, moet Chrome Remote Desktop eerst worden gedownload en geïnstalleerd. De gebruiker klikt daarvoor op de ronde blauwe knop met het witte downloadpijltje. Hiermee wordt een Chrome-extensie geïnstalleerd. Na de installatie verschijnt in het vak Dit scherm delen een blauwe knop met de tekst Code genereren. Wanneer de gebruiker daarop klikt, wordt een toegangscode van 12 cijfers aangemaakt. Die code geeft hij of zij door aan gebruiker A.

Wie support krijgt, moet de code via een berichtje of telefoontje doorgeven.

Scherm delen

Op computer A geeft de gebruiker de code op in Chrome Remote Desktop. Vervolgens wacht hij tot gebruiker B bevestigt dat A toegang mag krijgen tot zijn scherm. Zodra dat is gebeurd, verschijnt het volledige bureaublad van computer B in een nieuw Chrome-venster op computer A. Door dit venster schermvullend weer te geven, kan A probleemloos handelingen uitvoeren op de pc van B. Voor de veiligheid beschikken beide gebruikers over een knop om de sessie op elk moment te beëindigen. Uiteraard is een stabiele internetverbinding noodzakelijk. Daarnaast krijgen beide partijen de melding dat ze klembordsynchronisatie kunnen inschakelen. Hiermee wordt het mogelijk om eenvoudig tekst of bestanden te kopiëren en te plakken tussen beide apparaten.

Gebruiker A krijgt het volledige scherm van B in een Chrome-venster te zien.