Je auto wegdoen is een grote stap. Je kunt immers niet meer zó instappen en op ieder moment van de dag naar je werk, je sportclub of vrienden en familie rijden. Maar met een deelauto kunnen al deze dingen toch en in veel gevallen bespaar je daar veel geld mee.

Het autobezit in Nederland groeit. Op 1 januari 2024 waren er ruim negen miljoen personenauto’s in Nederland, ruim zeven procent meer dan vijf jaar geleden. Grofweg de helft van alle huishoudens heeft één auto, een kwart heeft twee auto’s of meer en een kwart heeft geen auto. Soms is dat vanwege de kosten of vanwege een medisch probleem, maar voor sommige mensen is een autovrij bestaan een bewuste keuze, bijvoorbeeld uit milieuoverwegingen. Daarbij helpt het wel als je dicht bij een treinstation woont. Deze gegevens komen uit een onderzoeksrapport van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid.

Hoeveel kost een auto eigenlijk?

Mensen die wel een auto hebben, onderschatten meestal wat dit vervoermiddel hen kost, zo blijkt uit hetzelfde onderzoek. Hoeveel ze maandelijks tanken weten automobilisten meestal wel. Maar de totale maandelijkse kosten schatten ze gemiddeld ruim 220 euro te laag in, bijna de helft van de werkelijke gemiddelde kosten.

De voornaamste kostenpost die de meeste autobezitters vergeten of te laag inschatten, is de afschrijving. Afschrijving is het bedrag dat de auto minder waard wordt doordat je hem gebruikt en doordat de auto ouder wordt. De gemiddelde maandelijkse afschrijving is zo’n 140 euro, afhankelijk van het type auto en het bouwjaar. Ook parkeerkosten en de eventuele kosten van een autolening worden vaak niet meegeteld.

Wil je weten wat jouw auto maandelijks kost? Het Nibud heeft een handige tabel gemaakt, waarin je in één oogopslag de kostenposten kunt zien van verschillen autotypen. Wil je een berekening op maat maken, dan kun je gebruikmaken van de tools van de ANWB of Autoweek.

©Nibud

Alternatieven voor autorijden

Vind je je auto te duur of gebruik je hem eigenlijk heel weinig? Dan denk je misschien wel eens na over een leven zonder auto. Wat zijn dan de alternatieven? Met de fiets en het openbaar vervoer kun je op veel plekken in Nederland komen, maar ben je vaak wel langer onderweg. Als je het openbaar vervoer combineert met de fiets, vergroot je de mogelijkheden.

Als je voor je werk moet reizen naar een plek die met de fiets of het openbaar vervoer moeilijk te bereiken is, dan is een eigen auto toch wel erg handig. Moet je altijd naar dezelfde plek en woont er een collega in de buurt, dan is carpoolen misschien een alternatief. Dan bespaar je in ieder geval op brandstofkosten.

©Milkovasa

Is een deelauto de oplossing?

Gebruik je je auto maar af en toe, dan kun je misschien ook gebruikmaken van een deelauto. Deelauto’s vind je vooral in steden, vaak verspreid over verschillende wijken. Met een beetje geluk heb je een deelauto op loopafstand. Je kunt de deelauto reserveren voor een bepaalde periode en je maakt de auto open met een app of een OV-chipkaart. Hiervoor moet je je registreren bij de aanbieder van de deelauto en soms betaal je ook abonnementskosten.

Een deelauto kan een goed alternatief zijn als je je auto wilt wegdoen, maar niet volledig afhankelijk wilt zijn van je fiets en het openbaar vervoer. Met een deelauto kun je toch spontaan een ritje te maken naar een plek die met het openbaar vervoer slecht te bereiken is. Je kunt iemand naar een medische afspraak brengen, je kind van een feestje halen of zware spullen halen bij de bouwmarkt. En als het regent, heb je toch nog een comfortabel alternatief voor de fiets.

Er zijn kleine en grote deelauto’s, op benzine en elektrisch. Het voordeel van een deelauto is dat je de auto kunt kiezen die past bij wat je gaat doen. Voor je vakantie of een rit naar de meubelboulevard kies je bijvoorbeeld een grotere auto kiezen en voor een uitstapje alleen of met zijn tweeën een kleiner model.

Welke deelauto’s kun je kiezen?

Er zijn veel verschillende autodeelsystemen, maar er zijn er maar weinig met landelijke dekking. Zoek je een deelauto in de buurt, dan is de kans het grootst dat je die vindt bij MyWheels, Greenwheels of Snappcar. MyWheels en Greenwheels bieden auto’s aan die je met een app kunt openen en die je ook voor een korte periode kunt reserveren. Snappcar is een platform waarop particulieren hun auto te huur aanbieden voor een hele of een halve dag.

Heb je een auto nodig in een van de vier grote steden, dan zijn er vaak meerdere deelautosystemen waaruit je kunt kiezen. ShareNow is in Nederland alleen actief in Amsterdam, Sixt Share in de vier grote steden, Hely in Amsterdam en nog een paar steden, We drive solar in Utrecht.

©Achim Wagner

Wat kost een deelauto?

De kosten voor deelauto’s zijn heel uiteenlopend. Er zijn prijzen per minuut, per uur en per dag en vaak ook per kilometer. Brandstof en laadkosten zijn meestal inbegrepen. Soms kun je kiezen voor een abonnement, waarmee je korting krijgt op de kosten per uur en per kilometer. Om een betrouwbare inschatting te maken van de kosten, moet je dus eerst een overzicht maken van de ritten die je wekelijks of maandelijks maakt.

Stel dat jouw auto je nu 400 euro per maand kost en je zou hem weg willen doen als je 100 euro zou kunnen besparen met een deelauto. Dan is het handig om te weten hoe vaak en hoelang je een deelauto zou kunnen gebruiken voor 300 euro per maand.

Rekenvoorbeeld Greenwheels en MyWheels

Bij deze bedrijven kun je voor ongeveer 300 euro bijvoorbeeld deze combinatie van ritten maken in een compacte auto:

* 4x een auto huren voor 8 uur en per keer 50 kilometer rijden
* 4x een auto huren voor 2 uur en per keer 20 kilometer rijden
* 1x een weekend een auto huren en 200 kilometer rijden

Rekenvoorbeeld Sixt Share

Bij Sixt Share huur je altijd een elektrische auto, waarbij de kilometers inclusief zijn. Bovenstaande combinatie van ritten zou bij Sixt Share 500 euro kosten, maar voor dit bedrag kun je wel veel meer kilometers maken. Als je minder vaak een auto nodig hebt, maar wel meer kilometers rijdt, kan Sixt Share toch gunstig uitpakken. Bovendien kun je bij Sixt Share de auto ook achterlaten in een andere stad en afrekenen per minuut. Onderstaande combinatie van ritten kost ook rond de 300 euro:

* 2x een auto huren voor een dag en per keer maximaal 200 kilometer rijden
* 2x een auto huren voor 2 uur en per keer maximaal 100 kilometer rijden
* 1x een weekend een auto huren en maximaal 300 kilometer rijden

Bij Snappcar hangen de kosten af van de eigenaar van de auto. Die kunnen hoger of lager zijn.

Meer rekenwerk

Als je helemaal precies wilt uitrekenen of en hoeveel je kunt besparen met een deelauto, dan moet je ook meerekenen welke autokilometers je gaat vervangen door het openbaar vervoer, fietsen of lopen. Zijn er in jouw woonomgeving verschillende aanbieders actief, dan kan het handig zijn om je bij meerdere platformen aan te melden.

Toch liever een eigen auto op de oprit, maar dan duurzamer?

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.