In de tuin kom je lekker tot rust, zeker nu de avonden lekker lang duren. Of je nu een flinke lap hebt of een klein stadstuintje, er zijn genoeg mogelijkheden om je buitenruimte energie-efficiënt te maken. Dus steek de groene vingers lekker in je tuinhandschoenen en lees verder om te ontdekken hoe je jouw tuin kunt transformeren tot een duurzaam paradijs.

Dit zijn de grootverbruikers in de tuin

Wat grootverbruikers zijn, ligt natuurlijk voor een groot deel aan de leeftijd van het betreffende apparaat. De kwaliteit speelt ook mee.

Vijverpompen die 24 uur per dag aan staan kunnen best veel verbruiken. Ook elektrische terrasverwarmers hebben veel stroom nodig. Heb je veel verlichting, dan bespaar je ook door te kiezen voor ledlampen. Deze drie zijn meestal de grootste verbruikers in de tuin.

Je kunt ook besparen op sluipverbruikers. Lampen met een bewegingssensor gebruiken stroom, ook als ze niet branden. Je beveiligingscamera’s kun je misschien helemaal uitzetten als je ze niet gebruikt, bijvoorbeeld als je overdag thuis bent.

Tips om energie te besparen in de tuin

Net als in huis, kun je ook in de tuin gelukkig best wat energie besparen. Kijk maar eens hoeveel elektrische apparaten je hebt, zelfs in een kleine tuin. Hieronder lees je tips om energie te besparen. Dat kan al snel oplopen tot enkele honderden euro's per jaar. Én natuurlijk een fijne bijdrage aan het milieu. Als tuinliefhebber ook niet gek.

Hoe weet je welke apparaten in jouw tuin veel energie gebruiken? Om dat nauwkeurig te onderzoeken, kun je een energiemeter gebruiken. Dit is een apparaatje dat je tussen het stopcontact en het apparaat zelf klikt. Het meet hoeveel energie er gebruikt wordt. Je hoeft op zich geen aparte energiemeter voor ieder apparaat te kopen, want als je een week gemeten hebt, heb je een goed idee van het verbruik. Dan kun je door naar het volgende apparaat.

Vergeet ook niet dat apparaten in de stand-bystand ook nog energie gebruiken. Haal de stekker er bij voorkeur helemaal uit als je een apparaat even niet gebruikt.

Huishoudelijke apparaten hebben ook een energielabel. Controleer deze bij aanschaf.

Oude koelkast in de schuur? Energieslurper!

Heb je een oude koelkast in de schuur staan voor een beetje extra ruimte en om een koud drankje bij de hand te hebben. Goed idee, zou je denken. Maar het is een enorme energieslurper. Vooral tijdens de zomermaanden kan het energieverbruik flink oplopen. De zon warmte de schuur immers ook nog op. De koelkast, die ouder en dus niet zuinig is, heeft nog meer energie nodig om de inhoud koel te houden.

Simpele oplossing: zet ‘m uit of doe ‘m weg. Bedenk eens hoe vaak je daadwerkelijk iets uit die koelkast nodig hebt. Vaak kun je flessen en andere gekoelde items ook in een koel badje met water leggen, dat je in de schaduw zet. Op deze manier blijven je drankjes en etenswaren lekker koel, zonder dat je daarvoor de energieverslindende koelkast hoeft te gebruiken.

Het water uit het koel badje gebruik je later weer voor je planten. Zo bespaar je energie én geeft je planten een verfrissende boost. Zonder daar de sproeier voor te pakken.

©Robert Kneschke

Gebruik tuinverlichting op zonne-energie

Ook op tuinverlichting kun je flink besparen. Het hoeft zelfs helemaal niets te kosten, door gebruik te maken van zonne-energie. Deze lampen laden overdag op met behulp van kleine zonnepanelen en gaan 's avonds automatisch aan, waardoor je tuin sfeervol verlicht is. Als je toch elektrische tuinverlichting hebt, kun je een timer instellen om ervoor te zorgen dat de lampen automatisch uitgaan en niet onnodig de hele nacht blijven branden.

Om zowel energiezuinig als sfeervol te zijn, is het raadzaam om ledverlichting te gebruiken. Wil je nog een stap verder gaan in energiebesparing? Overweeg dan het gebruik van kaarsen of lantaarns als alternatief voor elektrische verlichting wanneer je 's avonds in de tuin wilt genieten. Ook nog hartstikke gezellig.

©Ryhor Bruyeu (Grisha Bruev)

Heb je pompen, bijvoorbeeld voor de vijver of waterval? Zet ze ‘s nachts uit

Als je pompen, zoals een vijverpomp of pomp voor een waterval, in je tuin hebt, dan kun je energie besparen door ze slim te gebruiken. Overweeg om de pomp van de vijver af en toe uit te schakelen, aangezien het water niet constant in beweging hoeft te zijn. Daarnaast kun je de fontein of waterval 's nachts uitzetten met behulp van een tijdschakelaar (ook handig voor buitenverlichting).

Een vijverpomp is enorm handig om je vijver schoon te houden en algen en ziekten tegen te gaan. Maar het is een behoorlijke energievreter, zocht Milieu Centraal uit. Het vermogen is gemiddeld 200 watt, maar kan ook meer zijn (bijvoorbeeld bij een grote of diepe vijver). Als deze pomp continu aan blijft staan zit je al snel aan een stroomverbruik van 1750 kWh per jaar, wat neerkomt op een kostenpost van 440 tot 1230 euro.

Verzamel en hergebruik regenwater

Bespaar water in je tuin door regenwater te verzamelen en te hergebruiken. Een eenvoudige manier om dit te doen is door een regenton in je tuin te installeren. De regenton vangt het regenwater op, zodat je het kunt gebruiken om je tuin te besproeien in plaats van kostbaar drinkwater.

Daarnaast kun je ook het water uit een kinderbadje hergebruiken om je planten water te geven. Als je een zwembadje in je tuin hebt, is het handig om het goed af te dekken wanneer je ‘m niet gebruikt. Dit helpt om het water schoon te houden, waardoor je het minder vaak hoeft te vervangen. Als het toch tijd is om het water te verversen en je geen chloortabletten hebt gebruikt, kun je het oude water gebruiken om je planten water te geven.

Zelfs als je geen ruimte hebt voor een regenton in je tuin, kun je regenwater opvangen door gewoon een emmer buiten te zetten tijdens een regenbui. Dat kan zelfs op een balkon.

Overigens kun je ook water besparen door ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds pas de planten water te geven. Er verdampt dan minder water. Ook water uit een sproeier verdampt sneller dan uit een gieter (of zet de sproeier op een smalle stand).

Lees ook: Zo overleeft je tuin je vakantie: 10 tips

©Thijs de Graaf - stock.adobe.com

Richt je tuin slim in om energie te besparen

Tegels zijn lekker makkelijk en onderhoudsvrij, dus veel tuinen in Nederland zijn bestraat. Maar ‘onderhoudsvrij’, dat valt best tegen. Ze moeten toch elk jaar wel een keer goed worden schoongespoten, meestal met een hogedrukreiniger. Ze laten water ook niet goed door, waardoor het blijft staan of niet hergebruikt wordt. Gras of lage begroeiing, zoals bodemkruipers, zijn in veel gevallen makkelijker. Zeker wanneer ze goed tegen droogte kunnen. Bovendien hebben insecten, vogels en egeltjes er ook nog wat aan.

Gebruik je handen, bijvoorbeeld voor snoeien

Natuurlijk is een heggenschaar reuze handig. Net als een bladblazer. Voor mensen met een grote tuin bespaart het heel veel tijd. Maar is het voor jouw tuin echt nodig? Wat ouderwets handwerk kan zo nu en dan geen kwaad, het is ook nog goed voor de conditie.

De vijverpomp kwam eerder al aan bod. Het is een fijn apparaat om je vijver schoon te houden, maar er bestaan ook zuiverende planten. Door deze in te zetten, hoef je de pomp veel minder vaak (of zelfs helemaal niet) aan te zetten.

Creëer schaduwplekken met planten (en ter isolatie)

Maak je tuin niet alleen mooi, maar gebruik planten ook slim om schaduwplekken te creëren en je huis te isoleren. Hier zijn een paar creatieve ideeën:

Zo geniet je in de zomer van schaduwrijke plekken in je tuin, maar bespaar je ook op energie door natuurlijke isolatie toe te passen.

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.