ID.nl logo
Zo kies je het beste mobiele abonnement
© PXimport
Huis

Zo kies je het beste mobiele abonnement

Bij mobiele abonnementen is er geen ‘one size fits all’. De wensen lopen sterk uiteen, maar één ding is voor iedereen belangrijk: goed en snel mobiel internet. Hoe kies je een abonnement dat bij je past? En waar moet je op letten bij de keuze van een provider? Mobiel internet kan, mede dankzij 4G, een volwaardig alternatief zijn voor de vaste internetverbinding. Daarmee kun je dan weer geld besparen. Maar wanneer is dat interessant en wat zijn de beperkingen? In dit artikel gaan we op zoek naar het beste mobiele abonnement.

Hoeveel belminuten heb je nodig? Die vraag wordt nauwelijks nog gesteld. De databundel is tegenwoordig het uitgangspunt bij een mobiel abonnement, ook als je het aanbod van providers gaat vergelijken. Toepassingen als WhatsApp, Facebook, Snapchat, Spotify, YouTube en browsen zijn voor veel mensen minstens zo belangrijk als bellen. Meestal zelfs nog belangrijker. Het aantal belminuten of sms’jes is bij de duurdere abonnementen vaak onbeperkt.

De honger naar data is groot: het gemiddelde gebruik stijgt snel en ligt inmiddels rond 1 GB per maand. Providers haken erop in met steeds grotere databundels. Zo verhoogde T-Mobile zijn XL-bundel in 2016 van 12 GB naar 20 GB en introduceerde het ook nog de nieuwe bundel Oneindig Online met onbeperkt internet. Die bundel is nog altijd vrij prijzig met 70 euro per maand. In vergelijking met buitenlandse providers zijn de tarieven vrij hoog. Zo heb je bij Three in het Verenigd Koninkrijk al onbeperkte data voor 23 pond (ongeveer 25 euro). Helemaal onbeperkt is het aanbod van T-Mobile trouwens niet: gebruik je meer dan 5 GB op een dag, dan kun je ongelimiteerd 1 GB per keer toevoegen via de app My T-Mobile. Dat kost niets maar is wel even een handeling natuurlijk. De voorwaarden van dit onbeperkte abonnement zijn wel goed: je mag de dienst op alle apparaten gebruiken, dus ook op bijvoorbeeld mifi-routers (zie 4G via wifi).

©PXimport

Hoeveel data heb je nodig?

Hoeveel data je nodig hebt, hangt sterk af van je gebruik. Vooral streaming muziek (150 tot 200 MB per uur) en video (500 tot 1200 MB per uur) vragen erg veel data. Bij een snelle internetverbinding, bijvoorbeeld via 4G of zelfs 4G+ (zie kader), kiezen streaming-apps als YouTube en Netflix meestal ook nog eens automatisch de hoogste kwaliteit, waardoor het verbruik nog verder toeneemt.

Van 4G naar 4G+ met het juiste toestel

Net als de bundelgrootte, neemt ook de snelheid van mobiel internet toe, met dank aan de ontwikkelingen rond 4G. Inmiddels hebben alle providers het netwerk opgewaardeerd naar 4G+. KPN, Vodafone en Tele2 bieden een maximale snelheid van 225 Mbit/s, bij T-Mobile is dat 120 Mbit/s. De gemiddelde internetsnelheid voor 4G ligt rond 40 Mbit/s, maar zal dankzij 4G+ zo’n 50 procent hoger komen te liggen. Kenmerkend voor de technologie is dat meerdere frequenties worden gecombineerd voor een betere snelheid en stabielere verbinding. De apparatuur moet de standaard wel ondersteunen om te profiteren. Als smartphone zijn bijvoorbeeld de Samsung Galaxy S7, iPhone 6s en Sony Xperia Z5 geschikt. In de specificaties van je toestel, te vinden op bijvoorbeeld GSMArena, kun je dit nagaan. Met LTE Cat4 is een download/uploadsnelheid van 150/50 Mbit/s haalbaar. Om van 4G+ te profiteren heb je Cat6 nodig, dat in theorie tot 300/50 Mbit/s gaat. Overigens experimenteren enkele providers in het buitenland al met Cat9 met een topsnelheid van 450/55 Mbit/s. In Nederland lijkt dat voorlopig toekomstmuziek.

©PXimport

Dekking

Snel en stabiel internet, dat willen we allemaal, maar bij welke provider moet je zijn? Vier providers (KPN, T-Mobile, Vodafone en Tele2) hebben in Nederland een eigen netwerk. Ze vermelden graag hoeveel procent van de bevolking ze bereiken, maar als je op het platteland woont heb je weinig aan zo’n percentage. Het bestuderen van de dekkingskaartjes is in alle gevallen raadzaam. Alle providers hebben zo’n dekkingskaart op hun website. Let op het onderscheid tussen dekking binnenshuis en buitenshuis, maar ook op de beschikbaarheid van 2G en 3G. Zo heeft Tele2 niet alleen de minste 4G-dekking maar ook alleen een 4G-netwerk. Hierdoor kun je buiten het dekkingsgebied niet terugvallen op 2G of 3G, zoals bij de andere providers. Op termijn zullen providers hun 2G- en 3G-netwerken afbreken, zodat ze de frequenties weer kunnen gebruiken voor een betere 4G-dekking. Dat moment is waarschijnlijk nog ver weg: er zijn nog te veel toepassingen die op het langzame maar betrouwbare 2G vertrouwen en nog lang niet iedereen heeft een 4G-toestel. Een andere bron die je kunt raadplegen is het Antenneregister. Deze instantie geeft een overzicht van antenne-installaties in Nederland, waaronder de mobiele zendmasten van providers. Zo kun je wat specifieker opzoeken waar de zendmasten staan.

©PXimport

Meten is weten!

Zelfs als een dekkingskaart uitwijst dat je goed bereik hebt binnenshuis, kan de praktijk anders zijn. Het is daarom altijd verstandig het netwerk uit te proberen voordat je een (duur) abonnement afsluit. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld een prepaid simkaart met mobiel internet van diezelfde provider of leen de smartphone van een kennis. De bekende website www.speedtest.net van Ookla is geschikt voor je meting. Hiervoor is bovendien een app beschikbaar, zodat je comfortabel met een smartphone kunt meten (zet dan wel wifi uit!). Er zijn natuurlijk wat factoren die de test beïnvloeden. Zo zal een wat oudere smartphone niet de laatste standaarden ondersteunen waardoor de snelheid lager uit kan vallen.

Netflix heeft ook een eigen speedtest genaamd Fast. De app meet alleen de downloadsnelheid, al is dat bij het bekijken van video of downloaden van bestanden natuurlijk wel de meest relevante waarde. Voor de berekening worden enkele downloads uitgevoerd vanaf Netflix-servers. Na het starten van de app zie je, na een korte wachttijd, direct het resultaat. Uit de Tech Blog van Netflix blijkt dat er, ondanks de simpele werking, behoorlijk wat techniek achter schuilgaat.

Snelheid en latency

Dat 4G razendsnel kan zijn, blijkt wel uit een eenvoudige test op het netwerk van KPN met de app van Speedtest. We hebben dit binnenshuis getest op ongeveer 500 meter afstand van een zendmast met een Galaxy Note 4. We halen gemakkelijk een downloadsnelheid van 115 Mbit/s en uploadsnelheid van 50 Mbit/s. Veel sneller dan de meeste dsl-aansluitingen en ook veel sneller dan normaliter nodig zal zijn op een smartphone. De ping, ook wel latency genoemd, is met 26 ms via 4G ook prima. De ping kun je zien als de tijd die pakketjes tussen gebruiker en server moeten afleggen. Die heb je het liefst zo laag mogelijk, voor een optimale surfervaring en zeker bij het spelen van online games. Tot 100 ms is acceptabel.

Via het wifi-netwerk thuis halen we een hogere snelheid (ruim 200 Mbit/s) en betere ping (6 ms), met dank aan een 500 Mbit/s glasvezelverbinding. Hierbij is wifi natuurlijk een vertragende factor ten opzichte van een bekabelde verbinding.

Simonly

Om een idee te geven welke abonnementen de vier providers momenteel aanbieden zetten we de eenjarige simonly-abonnementen op een rijtje. Daarbij krijg je zoals de naam al aangeeft alleen een simkaart. Een abonnement met toestel levert tegenwoordig niet zo veel voordeel op: toestelsubsidies zijn de afgelopen jaren flink teruggebracht. Koop je wel een toestel bij je abonnement, dan zijn aanbieders verplicht om te specificeren welk deel je voor het toestel betaalt.

Deze tabel is vooral een indicatie: er zitten nog de nodige haken en ogen aan. Zo zijn er vaak forse kortingen, bijvoorbeeld bij T-Mobile, en lopen tarieven buiten de bundel ook aardig uiteen. Wat er gebeurt als je datategoed op is, verschilt ook per provider: bij KPN en T-Mobile gaat de snelheid omlaag zodat je gewoon kunt blijven internetten zonder extra kosten. Bij Vodafone moet je extra betalen: 2 euro per 200 MB. Met de optie BloX Extra Data (maandelijks opzegbaar) kun je je databundel vergroten, bijvoorbeeld 1 GB extra voor 5 euro. Verder kun je bij alle providers op de kosten besparen door een tweejarig in plaats van eenjarig abonnement te kiezen. Zo wordt de aanschaf hoe dan ook nog een flinke puzzel.

©PXimport

Gebruik binnen de EU

De kosten voor roaming zijn de afgelopen jaren fors teruggebracht. Op dit moment mogen providers nog maar 5 cent per minuut en 5 cent per MB voor gebruik binnen de EU afrekenen. Vanaf 15 juni 2017 verdwijnen deze kosten na jaren gesteggel helemaal en mogen providers geen extra kosten meer in rekening brengen. Voorwaarde is wel dat je tijdelijk en niet permanent in het buitenland verblijft. Bij de meeste providers kun je een abonnement al zonder meerprijs gebruiken binnen de EU. KPN gaat daarin het verst: bij de Zorgeloos-abonnementen is de hele bel- en databundel geldig binnen de EU, met een maximum van zestig dagen. Bij T-Mobile is (beperkt) datagebruik inbegrepen bij een databundel en mag je de twee belbundels (120 min. en onbeperkt) ook tot 120 minuten binnen de EU gebruiken. Vodafone biedt bellen en internet in de EU hoofdzakelijk als betaalde optie aan, met BloX. Vanwege de nieuwe wet zullen alle providers op termijn aanpassingen (moeten) maken.

Kleinere providers

Naast de vier providers met een eigen netwerk, bestaan er diverse kleinere providers die – met een eigen aanbod – gebruikmaken van de netwerken van de grote providers. Het loont de moeite om te kijken of je bij die providers goedkoper uit bent. We zetten hier enkele interessante opties voor je op een rijtje. We gaan uit van 4G, een bundel vanaf 2 GB en ongeveer 300 minuten bellen. Bij Telfort is 4G inbegrepen, bij de andere providers betaal je tussen 2 en 5 euro per maand extra. Robin Mobile biedt 4G alleen bij de duurdere abonnementen, maar weet zich wel te onderscheiden met onbeperkt gebruik, al is de snelheid gelimiteerd. Bij het pakket Super Snel 4G is de snelheid maximaal 15 Mbit/s voor de eerste 15 GB, daarna gaat de snelheid omlaag naar 0,4 Mbit/s.

©PXimport

4G via wifi

Met een flinke bundel is het natuurlijk interessant om met meerdere apparaten te profiteren van mobiel internet. Je kunt om te beginnen natuurlijk de hotspot-functie van je smartphone gebruiken. Andere apparaten kunnen dan via wifi een verbinding met de smartphone maken en de mobiele internetverbinding delen. Er zijn ook losse kastjes voor beschikbaar, zogenaamde mifi-routers. Een populair voorbeeld is de Huawei E5377 (ongeveer 120 euro). Het is een handzaam apparaatje dat zowel thuis als onderweg van pas kan komen. Een aardige feature is de wifi-offload: de router kan bijvoorbeeld thuis of op het werk verbinding met een bestaand wifi-netwerk maken. Zo heb je altijd de beste verbinding. Een ander voorbeeld is de AVM Fritz!Box! 6820 LTE-router die sinds kort verkrijgbaar is in Nederland. De router ondersteunt 4G maar kan ook terugvallen op 3G en 2G. Ideaal voor wifi in je vakantiehuisje, maar het is functioneel wel wat beperkter dan de routers van hetzelfde bedrijf voor vast internet. Verder kun je bij diverse providers twee simkaarten voor één abonnement gebruiken (zie kader meerdere simkaarten).

©PXimport

Meerdere simkaarten

Om op meerdere apparaten mobiel te internetten, kun je bij diverse providers een extra simkaart aanschaffen. Er zijn over het algemeen twee mogelijkheden: duo-sim en multi-sim. Bij een duo-sim krijg je feitelijk twee identieke simkaarten met hetzelfde simkaartnummer. Je kunt de twee simkaarten niet tegelijkertijd gebruiken. Multi-sim werkt anders: de twee simkaarten hebben een verschillend simkaartnummer. Eén simkaart is bedoeld voor je telefoon en je kunt er mee bellen en internetten. De andere is data-only en gebruik je voor mobiel internet in bijvoorbeeld een tablet of laptop. Vodafone biedt momenteel als enige een multi-sim aan. Die is gratis bij de abonnementen Red Super en Black, bij andere abonnementen betaal je 5 euro per maand extra (met 1 GB extra data). T-Mobile biedt sinds ongeveer een jaar een MB-verdeler die ongeveer hetzelfde werkt: je krijgt voor eenmalig 14,99 euro extra simkaarten voor bijvoorbeeld een tablet of laptop.

4G voor thuis

Er zijn nog veel huishoudens die last hebben van traag of instabiel internet via de vaste lijn. Woon je binnen het dekkingsgebied van een mobiele provider, dan kan mobiel internet een interessant alternatief zijn, zeker als je niet te veel data verstookt. KPN en T-Mobile springen er handig in op: KPN heeft een speciaal aanbod exclusief voor gebruikers in buitengebieden waar geen of traag vast internet beschikbaar is, genaamd Internet Buitengebied via 4G. Het 4G-modem, die het signaal omzet naar wifi, kost je eenmalig ongeveer 100 euro. Dat geldt ook voor aanbod van T-Mobile, 4G voor Thuis, dat in oktober werd geïntroduceerd. Hier mag wél iedereen gebruik van maken. T-Mobile geeft je de keuze uit drie bundels: 25, 50 en 100 GB. Als je door de bundel heen bent stopt de verbinding. Je kunt het dan aanvullen met 5 GB (€ 10), 25 GB (€ 20) of 100 GB (€ 40). T-Mobile heeft gekozen voor de aantrekkelijke Huawei E5186-22a, een router die als een van de eerste ook al Cat6 voor snelheden tot 300 Mbit/s ondersteunt. De router biedt bovendien snel wifi (802.11ac) en vier gigabit-ethernetpoorten. Valt het mobiele bereik nog wat tegen, dan is dat met een buitenantenne te verbeteren.

©PXimport

Besparen?

Kun je nou besparen op je mobiele abonnement? Dat hangt natuurlijk helemaal af van het abonnement dat jij nu hebt. Heb je een duur abonnement waarbij je veel data mag verbruiken, maar verbruik je bijvoorbeeld maar 200 MB? Dan kun je wellicht overstappen naar een veel goedkoper abonnement. De prijzen van de verschillende aanbieders ontlopen elkaar over het algemeen niet zo gek veel. Ben je toe aan een nieuw abonnement, bepaal dan met behulp van dit artikel jouw eisen, en zoek (online) naar een mooie aanbieding.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

▼ Volgende artikel
Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android
Huis

Tekst kopiëren en plakken? Zo krijg je toegang tot het klembord op Android

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Wat gaan we doen?

In dit artikel leggen we uit hoe kopiëren en plakken in Android precies werkt. Dat geldt voor zowel Android-smartphones en Android-tablets.

  • Zo werkt kopiëren, knippen en plakken
  • Knippen en plakken vanuit toetsenbord
  • Verbeteringen dankzij Android 13

Wil je meer weten over de veiligheid van Android? Lees dan het artikel Alles wat je moet weten over Android-beveiliging

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.