Veel internetbedrijven zetten traceertechnieken in om je online bewegingen te volgen. Dat was eerst vooral gericht op de websites die je op je pc bezocht, maar telkens meer ook op smartphone-niveau. In dit artikelen vechten we hier tegen terug. Trackers blokkeren op Android kan op de volgende manieren.

Tracking gebeurt vaak via persistente cookies. Elke keer wanneer je een webpagina bezoekt waarop maar een klein onderdeel van een advertentienetwerk aanwezig is, leggen de servers je bezoek vast. Op die manier krijgt het bedrijf een goed beeld van wat je bezoekt en kunnen ze je gericht advertenties aanbieden.

Misschien vind je dat niet zo erg, maar weet dat deze informatie steeds meer voor datamining wordt ingezet. Met behulp van slimme algoritmes, op basis van artificiële intelligentie, worden haarfijn persoonlijke profielen samengesteld. Vaak worden zo ook politieke of seksuele voorkeuren bepaald, terwijl iemand daar nooit iets (bewust) over heeft losgelaten.

In dit artikel focussen we ons op traceringstechnieken binnen het Android-platform en bekijken we hoe je je daartegen kunt wapenen. De meeste tips en tools zijn ook toepasbaar op iOS.

Trackers in apps identificeren

Een bezoek aan de website van Exodus is alvast ontluisterend. Hieruit blijkt dat de vijf actiefste trackers afkomstig zijn van Google. De volgende vijf zijn van Facebook. De toptracker (Google AdMob) blijkt aanwezig in meer dan 50.000 Android-apps.

Wil je zelf nagaan welke trackers in een app zitten en welke machtigingen die app zich standaard toe-eigent, vul dan hier de app-naam in. De Facebook-app bijvoorbeeld bevat bijvoorbeeld acht trackers en vraagt om 56 machtigingen.

Je kunt de Exodus Privacy-app ook installeren, deze is te vinden in de Play Store. De app gaat na welke trackers en machtigingen je geïnstalleerde apps gebruiken.

©PXimport

Je kun de ingestelde machtigingen van apps nog altijd aanpassen. Ga hiervoor naar Instellingen, Apps, tik op de betreffende app en op Machtigingen. Per machtiging kun je nu Toestaan of Weigeren.

Op deze plek vind je ook Alle apps met dit recht bekijken. Je ziet dan in direct welke geïnstalleerde apps zich dezelfde machtiging hebben toegeëigend.

Locatietracering en gepersonaliseerde advertenties

Je smartphone kan op basis van gps-satellieten, zendmasten en zelfs publieke wifi-netwerken je locatie bepalen. Dat kan handig zijn voor weersvoorspellingen of om je vrienden te tonen waar je bent, maar Android (Google dus) en heel wat apps willen die informatie ook. Al is het maar om je advertenties van een lokale winkel te kunnen tonen.

Je schakelt deze locatiebepaling als volgt uit. Ga naar Instellingen en zet Locatie uit. Om de locatiecache te wissen tik je onderaan op Locatiegeschiedenis van Google en zet je de schuifknop bij Locatiegeschiedenis eveneens op Uit. Herhaal dit voor elk Google-account op je smartphone.

Uit onderzoek is gebleken dat bepaalde Google-applicaties nog altijd locatiedata kunnen opslaan als de locatiebepaling is uitgeschakeld. Voor meer zekerheid meld je je daarom aan bij je Google-account en klik je bij Privacy en personalisatie op Je gegevens en personalisatie beheren. Schakel hier naast Locatiegeschiedenis ook Web- en app-activiteit en eventueel YouTube-geschiedenis uit.

©PXimport

Om je activiteit automatisch te laten verwijderen, klik je op Je activiteitsopties beheren en op Automatisch verwijderen. Kies het gewenste tijdsframe, bijvoorbeeld Activiteit ouder dan 3 maanden automatisch verwijderen. Klik ook op Activiteit beheren, op Verwijderen en op Aangepast bereik en geef aan van welke periode je de bewaarde activiteiten wilt weghalen.

Vind je het uitschakelen van de locatiebepaling iets te ingrijpend, dan kun je deze advertentietracering ook op een andere manier inperken. Je kunt namelijk je advertentie-id resetten waardoor je de koppeling verbreekt tussen je apparaat en reeds bestaande profielen voor gerichte advertenties (targeted ads).

Het aantal advertenties neemt hierdoor niet noodzakelijk af, maar ze zijn dan niet of minder gepersonaliseerd. Open opnieuw Instellingen en kies Google, Advertenties. Zet de schakelaar aan bij Afmelden voor personalisatie van advertenties.

Uitschrijven voor advertenties

Verder kun je je ook nog uitschrijven voor heel wat advertenties die op je interesses zijn gebaseerd. Surf vanaf je telefoon naar de site van WebChoices. Mogelijk moet je in je browser hiervoor tijdelijk de blokkering van cookies van derde partijen uitschakelen.

In Chrome kan dat bijvoorbeeld als volgt. Tik op het knopje met de drie puntjes, klik op Instellingen, Site-instellingen, Cookies en kies Cookies toestaan.

De webpagina van de Digital Advertising Alliance, een vereniging van adverteerders op basis van zelfregulatie, scant nu je systeem. Nadat je onderaan op Continue hebt gedrukt, krijg je een overzicht van advertentiebedrijven, waaronder Facebook, Google Inc en Microsoft.

©PXimport

Je kunt nu bij de gewraakte bedrijven een vinkje plaatsen in de kolom Opt Out. Of je tikt op Opt out of all om je bij alle bedrijven tegelijk uit te schrijven.

Na afloop zie je bij hoeveel bedrijven dat is gelukt. In onze test waren dat er 106 van de 132. Op onze desktop-pc waren dat er 92 van de 133. Weet wel dat je dit in principe voor elke browser en toestel moet herhalen.

Alternatieve browsers en zoekmachines

Nu is het nog zaak om het niet opnieuw zover te laten komen. Daarom gaan we nog even een stapje verder. Een logische eerste stap is een andere browser inzetten dan de datahongerige Google Chrome. Probeer eens Firefox Focus. Met een druk op het prullenbak-icoon wist die je surfgeschiedenis en standaard worden zowel advertentie-, analyse- en sociale trackers geblokkeerd.

Een degelijk alternatief is de DuckDuckGo Privacy Browser. Die blokkeert eveneens allerlei trackers en probeert waar mogelijk een beveiligde https-connectie op te zetten. Klik op B+ links van de adresbalk om te zien welke trackers de browser heeft geblokkeerd. Zet hier Privacybescherming van de site uit als je de trackers op die site alsnog wilt toelaten.

©PXimport

Het zal je weinig verbazen dat de DuckDuckGo Privacy Browser standaard de eigen zoekmachine gebruikt. Die verzamelt of deelt tenslotte geen persoonlijke gegevens. Dat geldt ook voor de Europese zoekmachine Qwant. Handig is verder StartPage. Dit is een metazoekmachine die uw zoekopdrachten anoniem naar zoekmachines als Google doorstuurt.

Of je maakt tenslotte gebruik van Search Encrypt, die je zoekopdrachten lokaal versleutelt met encryptiesleutels die snel vervallen, voor ze via https naar de zoekmachine worden doorgestuurd. Meer privacybewuste zoekmachines vind je hier.

De Panasonic TV-55Z90BE6 is een premium OLED-tv, net onder het topmodel. Hij mikt op uitmuntende beeldkwaliteit en zal heel wat kijkers aantrekken, ongeacht wat hun favoriete kijkvoer is. Maar de concurrentie is zwaar en we vragen ons af of de tv iets extra te bieden heeft.

9

Fantastisch

Samenvatting

De Panasonic Z90B levert prachtige beelden dankzij het heldere Master OLED Pro-paneel en uitstekende kalibratie. De tv ondersteunt alle HDR-formaten en is met snelle HDMI 2.1-poorten ideaal voor gamers. Het geluid is prima en de draaivoet handig. Minpunten zijn het gebrek aan DTS en ontbrekende Belgische apps op Fire TV.

Plus- en minpunten

• Zeer goede piekhelderheid
• OLED-contrast en zeer goed schaduwdetail
• Goede kalibratie af fabrikant
• Goede bewegingsscherpte

• Gebrek aan lokale smart tv-apps voor België
• Geen ondersteuning voor DTS
• Hoge adviesprijs

Panasonic heeft nooit voor opvallende designs gekozen en dat is dit keer niet anders. Het zwarte toestel combineert een slank scherm met een relatief grote behuizing voor de elektronica en aansluitingen achteraan. De afwerking is piekfijn in orde. In tegenstelling tot veel concurrenten staat de Z90B op een draaivoet, een detail dat voor velen handig kan zijn. Opvallend is dat de Z90B voorwaarts gerichte luidsprekers heeft die in een balk onderaan het scherm zitten. Het toestel staat nauwelijks 2cm boven het meubel, maar wie een soundbar wil gebruiken kan die toch voor de tv zetten als de luidsprekerbalk in dat geval toch niet wordt gebruikt.

De aansluitingen staan allemaal zijwaarts of naar onder gericht zodat ze wandmontage niet bemoeilijken. De vier HDMI-poorten zijn onderverdeeld in twee HDMI 2.0-poorten en twee HDMI 2.1-poorten. Die laatste twee leveren 48Gbps bandbreedte en ondersteunen alle belangrijke gamerfuncties, ALLM, HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync en kunnen gebruikt worden voor gaming in 4K120 (consoles) of 4K144 (pc). Gamers genieten van een lage input-lag, 6,0ms in 2K120 en 10,5ms in 4K60. Verder vinden we drie usb-poorten, ethernet, WiFi 5, Bluetooth, een optische digitale audio-uitgang en hoofdtelefoonaansluiting. Die laatste is via het menu om te schakelen naar een subwoofer-uitgang. Voor live tv is er een dubbele tuner (DVB-T2/C/S2) met een CI+-slot. 

Referentie kalibratie en goede piekhelderheid

De Z90B is verder voorzien van een Master OLED Pro paneel, dat is hetzelfde of een gelijkwaardig paneel die we ook op de Philips OLED810 of LG C5 aantreft. Het paneel in ons testexemplaar toonde een bijzonder goede uniformiteit in heldere en donkere beelden, er is geen spoor van verticale strepen. De kijkhoek is zeer goed, zoals bij alle OLED-tv’s, en de anti-reflectielaag is degelijk, al blijft het van belang om sterke reflecties in het scherm te vermijden. Het toestel pakt uit met een bijzonder goede piekhelderheid. In HDR10 Filmmaker mode meten we 1316 nits op het 10%-venster, en 220 nits op het volledig wit scherm.

Lees ook: Zo testen we televisies voor ID.nl

Wat HDR-piekhelderheid betreft steekt de Z90B daarmee zelfs de LG C5 voorbij, al is het verschil klein. In SDR liggen de resultaten dichter bij elkaar, maar neem de LG C5 de leiding op het volledig wit veld waar hij 265 nits haalt, terwijl de Z90B op 202 nits zit. Voor SDR zal de C5 daardoor iets helderder lijken. Het kleurbereik van 98,3% P3 is wat we ondertussen al even gewend zijn van OLED-tv’s. Dat is zeer goed, en met die specificaties staat de Z90B uitstekend in de startblokken voor top HDR-beelden.

Veel hangt ook af van de kalibratie, en op dat vlak kunnen we de Z90B echt niets verwijten. We gebruiken graag Filmmaker Mode, in SDR is die erg donker ingesteld. Zet de Verlichtingssterkte op 70, en laat de lichtsensor aan en je bent klaar. De fouten die we meten zijn zo klein dat ze op een referentiemonitor niet zouden misstaan. Reken dan ook op mooie natuurlijke beelden, met veel kleurexpressie en goede schaduwdetails. Ook voor HDR10 is de Filmmaker Mode de beste keuze. De tv levert bijzonder goed schaduwdetail, zelfs in onze moeilijkste testscène, de strandscène uit House of Dragons.

Heb je iets meer detail nodig dan kan dat nog steeds door de ‘Dark Visibility’ instelling te gebruiken. Kleurweergave is erg goed, en heldere nuances blijven uitstekend bewaard. Enkel in de helderste tinten verliezen ze wat kleurintensiteit, dat is typisch voor W-OLED. De Z90B ondersteunt bovendien HDR10+ Adaptive en Dolby Vision IQ Precision Detail, voor de beste HDR-beeldkwaliteit. 

Beeldverwerking

De HCX Pro AI MkII processor die Panasonic ook in vorige modellen gebruikte levert bijzonder mooie prestaties. Deinterlacing van live tv (1080i) beeld en ruisonderdrukking scoren goed. Al dient gezegd dat Panasonic erg voorzichtig is met beeldverwerking. De ‘Min’ instelling is voor de meeste beeldverwerking een veilige keuze. Bevat de bron duidelijk ruis, dan zal dat vermoedelijk wat te voorzichtig zijn, de ‘Med’ instelling (voor ruisonderdrukking) levert dan betere resultaten. Upscaling zorgt voor mooie, scherpe beelden en met Resolutie Remasteren kan je zelfs wat extra accent leggen. Dat laat je echter best uitstaan bij erg oud (dvd-) beeldmateriaal, de processor accentueert immers ook ruis op dat soort bronnen.

In HDR was de processor erg goed in het vermijden van kleurstroken in zachte kleurovergangen. In SDR zien we nog wat ruimte voor verbetering op dat vlak. Zet ‘Vloeiende schakering’ op ‘Min’, eventueel kan je voor heel zware gevallen naar ‘Med’ schakelen. De processor vermijdt relatief goed dat er te veel detail verloren gaat. De bewegingsscherpte is uitstekend, en met Intelligent Frame Creation kan je de sportbeelden mooi vloeiend maken, of het schokken van het 24fps camerabewegingen in film wegwerken. 

Audiokwaliteit

De Z90B is uitgerust met een redelijk krachtige 2.1-audioconfiguratie van 60W. De stereoluidsprekers staan bovendien voorwaarts gericht, altijd een goed punt voor de audiokwaliteit. Hij ondersteunt Dolby Atmos, maar geen DTS. Voor wie de tv-luidsprekers gebruikt is dat geen belangrijk minpunt. Wie echter een soundbar of andere audio-oplossing gebruikt, moet weten dat de tv geen DTS-signalen doorgeeft via eARC/ARC. Sluit je bron in dat geval dan rechtstreeks aan op de soundbar. Onze filmfragmenten klonken vrij goed, met prima stereoscheiding en een vleugje surround. De woofermodule zorgt voor voldoende bas. De muziekpreset blies onze muziektesten wat extra leven in. De tv kan voldoende volume leveren, maar boven een bepaald niveau hoor je wel wat vervorming. 

Fire TV

Fire TV, het smart tv-systeem van Amazon, vervangt sinds vorig jaar het in huis ontwikkelde My Home Screen. De layout loopt gelijk met die andere smart tv-systemen. Op het Home-scherm neemt een content-caroussel de bovenste helft van het scherm in. Fire TV toont daar op dit moment enkel content-aanbevelingen, geen ongerelateerde reclame. We hopen dat dit zo blijft. Centraal in beeld vind je snelkoppelingen naar het ingelogde profiel, ingangen, bookmarks en de zoekfunctie. Daarnaast is er ruimte voor zes pictogrammen van favoriete apps. Heb je er meer, dan moet je even doorklikken. Verder naar onder zijn er talrijke rijen met aanbevelingen uit verschillende streamingdiensten al krijgt Prime Video duidelijk meer aandacht. De app-store bevat alle belangrijke internationale streamingdiensten, en ook Nederlandse lokale apps zijn vrij goed vertegenwoordigd. Belgische kijkers vinden helaas geen enkele lokale app, een onbegrijpelijk minpunt in 2025. Lees het artikel over Fire TV voor alle details.

De overstap naar Fire TV heeft Panasonic niet aangezet om voor een modernere afstandsbediening te kiezen. De grote afstandsbediening met afgeronde vorm ligt goed in de hand, en de aangename toetsen hebben een lichte aanslag met goede feedback. We zijn ook erg tevreden over de “My App”-toets die je zelf kunt toewijzen aan een app naar keuze, en de “Picture”-toets waarmee je snel van beeldmode verandert. Het ontwerp heeft echter ook nadelen. Door de afmetingen kan je niet alle toetsen bereiken zonder je hand te verplaatsen. En de veelheid aan toetsen is toch wat verouderd. Een compactere versie, met minder toetsen en een oplaadbare batterij zou beter scoren.

Conclusie

Dat de Panasonic TV-55Z90BE6 uitstekende beeldkwaliteit levert, daar mag je van op aan. Wat jammer dan dat de prijs zo hoog is, dat kost hem een half punt. Als we even vergelijken met concurrenten, dan is de Z90B zonder meer de duurste terwijl hij geen exclusieve features biedt. Minpunten zijn er vooral voor Belgische kijkers die geen enkele lokale app op Fire TV vinden. Het gebrek aan DTS-ondersteuning, daar tillen we minder zwaar aan. Deze tv levert prachtige beelden, zowel in SDR als HDR en hij ondersteunt dan ook nog eens alle belangrijke HDR-formaten. De audio-oplossing levert goede geluidskwaliteit en zorgt samen met de knappe beelden voor een hele mooie filmbeleving. Fire TV heeft alle internationale streaming-apps in huis. Gamers zullen deze televisie ook waarderen want ook voor hen heeft hij alle belangrijke features.

De Motorola Edge 70 volgt de recente trend van dunne, lichte smartphones, maar dan met een zachter prijskaartje van net geen 800 euro. Hoewel het geen directe concurrent is van vlaggenschepen als de S25 Edge, bewijst de Edge 70 dat een uniek premium ontwerp niet de hoofdprijs hoeft te kosten.

Met een dikte van nét iets minder dan 6 millimeter en een gewicht van slechts 159 gram is de Edge 70 een van de lichtste en slankste telefoons op de markt. Desondanks voelt het toestel niet goedkoop aan, en dat is te danken aan een stevig aluminium chassis en een op nylon geïnspireerde bekleding. De Edge 70 biedt bovendien uitstekende duurzaamheid: hij heeft een MIL-STD-810H-certificering (MIL staat voor military grade), IP68- en IP69-ratings én is voorzien van Gorilla Glass 7i.

Het 6,7-inch amoledscherm heeft een resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een adaptieve verversingssnelheid van 1 tot 120 Hz. Het vlakke oledpaneel biedt daarnaast een hoog contrast. Vooral de levendige, licht verzadigde kleuren, mogelijk gemaakt door de Pantone-nabewerking, vallen positief op. Het enige nadeel aan het display is de laag geplaatste vingerafdrukscanner; om die te gebruiken moet je je duim in een oncomfortabele positie buigen.

©Wesley Akkerman

Uitstekende middenklasser

De Edge 70 wordt aangedreven door de middenklasse Qualcomm Snapdragon 7 Gen 4-processor, bijgestaan door 12 GB werkgeheugen en 256 GB aan opslagruimte. Vooral de cpu is op papier minder krachtig dan die van de duurdere vlaggenschepen, maar in de praktijk maakt dat weinig uit. Apps worden snel geopend en multitasking gaat het apparaat goed af. Een groot voordeel is dat de processor niet erg heet wordt onder hoge druk en zijn werk dus zonder morren doet.

Een ander voordeel is dat de 4800mAh-batterij het opvallend lang volhoudt; zelfs bij matig tot zwaar gebruik is dat al snel een volledige dag. Daarmee overtreft hij de duurdere concurrentie van Samsung en Apple. Opladen gaat eveneens vlot, met 68 W bedraad, waardoor je binnen 50 minuten weer een volledig opgeladen batterij hebt. Ook op dit punt scoort Motorola flink wat punten.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Typisch Motorola

Traditioneel doet Motorola het goed op het gebied van software dankzij de bijna stock Android 16-ervaring. Helaas treffen we deze keer behoorlijk wat bloatware aan en zijn er advertenties zichtbaar in de weerapp; dubieus voor een toestel van 800 euro. Tijdens de installatie word je bovendien meermaals gevraagd om voorgestelde apps te installeren. En als je daar nee op zegt, kom je alsnog applicaties tegen waar je niet om vroeg, zoals TikTok en Perplexity AI.

Wat betreft ondersteuning kan de Motorola Edge 70 rekenen op vier Android-upgrades (tot Android 20) en vijf jaar aan beveiligingspatches. Hoewel dat voldoende is voor een middenklasser, blijft het wel iets achter bij de langere support die Samsung en Google bieden. Daarnaast voelt Moto AI nog aan als een achtergesteld project. De functies werken niet allemaal in het Nederlands, waardoor de AI-knop op het toestel eigenlijk nog maar weinig waarde heeft.

Foto's maken gaat prima

Het camerasysteem bestaat uit een 50MP-hoofdcamera met optische beeldstabilisatie, een 50MP-ultragroothoeklens en een 50MP-selfiecamera. Bij voldoende licht leveren deze camera's prettig ogende foto's met een ruim dynamisch bereik. Vooral in het donker verrast het toestel: dankzij de grote sensoren blijven beelden helder en gedetailleerd. Jammer is wel dat de software kleuren soms te nadrukkelijk verzadigt, waardoor foto's iets minder natuurlijk overkomen. Voor gebruik op sociale media zijn ze echter meer dan prima.

Toch kent het camerasysteem duidelijke beperkingen. Video's kunnen slechts in 4K met 30 fps worden opgenomen, terwijl beeldstabilisatie alleen werkt bij 1080p en 30 fps. Daarnaast kan de handmatige scherpstelling onverwacht invloed hebben op de helderheid. En doordat er geen telelens aanwezig is, ben je volledig aangewezen op digitale zoom. Begrijpelijk gezien de slanke behuizing van de Edge 70, maar alsnog een teleurstellend compromis.

Motorola Edge 70 kopen?

De Motorola Edge 70 is een slimme aankoop als je een slank en licht toestel zoekt voor minder dan 1000 euro. De bouwkwaliteit, het scherm, de lange batterijduur en de robuustheid maken dit een fijne smartphone voor dagelijks gebruik. Ondanks de bloatware en de onvolwassen Moto AI bewijst dit toestel dat je geen duur vlaggenschip nodig hebt voor een vooruitstrevend ontwerp en vlotte prestaties.