Wie iets wil vastleggen, grijpt ook nu nog bijna altijd als eerste naar pen en papier. En dat terwijl we het schrijven met een pen al bijna hadden verleerd. Elke computer komt met een toetsenbord en kan niets beginnen met handgeschreven aantekeningen. Maar dat gaat veranderen: de pen maakt een comeback. Steeds meer apparaten kunnen met een smartpen overweg. Toetsenbord aan de kant... ga lekker schrijven!

Tip 01: Pen of toetsenbord

Schrijven doen we dagelijks, iedereen. Even een krabbeltje, een briefje, aantekeningen op school, notulen van een vergadering – het kan allemaal ook op de computer maar gaat met pen en papier zoveel natuurlijker. Bovendien heb je met pen en papier veel meer vrijheid: even een pijl om twee tekstdelen met elkaar te verbinden, een tekening als verduidelijking bij een moeilijke tekst of abstracte schetsen van een saaie bijeenkomst. Hoeveel moeite fabrikanten ook doen om het perfecte toetsenbord te ontwikkelen, de behoefte om gewoon met een pen te schrijven is nooit weggegaan. En het kan weer. Steeds meer smartphones, tablets en ook pc’s, kunnen overweg met een pen en handgeschreven input.

©PXimport

Tip 02: De juiste pen

Pen en smartphone of tablet moeten goed samenwerken. Koop je ze samen zoals bij een Samsung Galaxy Note of Microsoft Surface Pro, dan is goede samenwerking verzekerd, net als bij de Apple Pencil. Die laatste moet je weliswaar apart kopen maar alleen Apple maakt hem en alleen voor de iPad Pro. Lastiger wordt het zonder een vast koppeltje. Zo levert grafisch specialist Wacom alternatieve pennen voor sommige Samsung Note-toestellen en Samsung Tab-tablets én zelfs voor de iPad mini, de iPad 3 en 4 en de iPad Air 1, allemaal iPads die helemaal niet gemaakt zijn om met een pen te gebruiken. Is er voor jouw tablet of smartphone geen bijbehorende pen, dan kun je kijken of er zo’n alternatieve oplossing is. Maar let er wel goed op dat die echt compatibel is met het merk én model van jouw smartphone of tablet. Houd er verder altijd rekening mee dat de pen waarschijnlijk minder nauwkeurig werkt dan een tablet met een specifieke eigen pen, en dat de pen alleen werkt in bepaalde apps. Wacom heeft op zijn website van elke pen een omschrijving staan voor welke apps hij geschikt is.

©PXimport

Tip 03: Op echt papier

Schrijf je liever op papier dan op het gladde oppervlak van een smartphone of tablet, maar wil je toch ook wel graag al je aantekeningen en krabbels digitaliseren, dan kan dat. De Neo Smartpen combineert het beste van twee werelden, zowel oud als nieuw. Het is samen met de Livescribe-pen de bekendste ‘digitaal-papier-oplossing’. Terwijl je schrijft op papier, gewoon met inkt, verschijnt alles wat je schrijft en tekent ook digitaal op je smartphone of tablet. Live! Om dit mogelijk te maken zit in de punt van de pen behalve de gewone schrijfkop ook een camera die de beweging van de pen over het papier registreert en die informatie realtime doorgeeft aan de via bluetooth verbonden smartphone of tablet. De app op de smartphone of tablet gebruikt die informatie om de tekst of tekening direct te reproduceren.

Het geheim van Neo

©PXimport

Tip 04: Organiseren

Voor synchronisatie met de Neo Smartpen installeer je uit de Apple App Store of Google Play de app Neo Notes. Daarna koppel je de smartpen en je kunt beginnen. Open een notitieblok met digitaal papier en zodra je gaat schrijven of tekenen, verschijnt de tekst of tekening ook in de app. In de app kun je de notities bewerken, aanvullen, opmaken, kopiëren, delen en noem maar op. Digitaal heeft toch wel veel voordelen. Behalve zichtbare bewerkingen kun je de notities voorzien van tags zodat je ze met elkaar kunt verbinden of later gemakkelijk terug kunt vinden, ook als ze in verschillende boekjes staan.

Ook kun je losse aantekeningen uit verschillende notitieblokken samenvoegen in een nieuw boek of blok door een of meer pagina’s te selecteren en dan te kopiëren. Van elke notitie en zelfs elk woord weet Neo Notes bovendien wanneer en waar je het hebt geschreven, en ook op die kenmerken kun je dus zoeken. In de Activiteitenagenda zie je een mooi overzicht van alles wat je hebt geschreven. Wil je het maken van een notitie als een filmpje afspelen, dan kan dat ook! Wanneer je vooraf Voice Memo activeert, dan kun je ook nog eens terugluisteren wat er tijdens het schrijven te horen was.

©PXimport

Tip 05: Geen muis of cloud

De Neo Smartpen is uitsluitend geschikt voor het maken en digitaliseren van aantekeningen met behulp van echt papier. De pen is dus niet geschikt als muis: je kunt hem niet gebruiken voor andere apps of even een foto mee bewerken. De pen werkt alleen in Neo Notes – met kleine uitstapjes naar notitieprogramma’s als Evernote. Wat ook ontbreekt is de cloud. De aantekeningen van de Neo Smartpen staan alleen op de smartphone of tablet waaraan de pen op dat moment is gekoppeld. Aantekeningen worden niet gesynchroniseerd met andere apparaten waarop je de app hebt geïnstalleerd en je kunt ze ook niet online teruglezen of bekijken. Volgens Marcel Goulmy van www.schrijfop.nl, dat de Neo Smartpen N2 in Nederland verkoopt, wordt hier wel aan gewerkt. De nadruk bij de ontwikkeling van de pen lag vooral op het maken van echte aantekeningen. Ook zonder dat je een smartphone of tablet in de buurt hebt, kun je de Neo Smartpen gebruiken, de pen kan tot duizend pagina’s tekst opslaan en deze later met de app synchroniseren.

©PXimport

Tip 06: Zelf papier printen

Behoefte aan even een paar kladpapiertjes? Notitieblok vol en nog geen nieuwe? Geen nood, het papier voor de Neo Smartpen kun je ook zelf printen. Liefst wel op een laserprinter, dat werkt het beste. Op www.schrijfop.nl vind je onder Schrijven / Neo Smarpen / Ncode PDF een vijftal pdf’s om te downloaden. Elke pdf is een set van vijftig pagina’s digitaal papier in één bepaald formaat. Je kunt kiezen uit blanco, lijntjes, ruitjes en puntjes, allemaal staand. Lijntjes-papier is ook liggend verkrijgbaar. Downloaden, openen in een pdf-programma zoals Adobe PDF Reader en afdrukken maar! Ook voor deze papieren geldt: wanneer je een tweede keer dezelfde set gebruikt, moet je eerst de vorige afsluiten in de Neo Notes-app.

©PXimport

Tip 07: Eigen pen

Heb je een tablet met een bijbehorende pen, dan kun je die natuurlijk gebruiken om notities te maken. De pen is voor de tablet of smartphone dan gelijk aan de vinger voor het touchscreen. Start je een tekenapp of een notitie-app die ook geschikt is voor handgeschreven invoer, dan kun je lekker aan de slag met de pen. In de app-stores vind je diverse apps van fabrikanten die ook tablets met pen maken, waarmee je kunt schrijven en/of tekenen. Bovendien zijn er ook apps die op elk platform aanwezig zijn, zoals Evernote en OneNote en tegenwoordig zelfs Word, Excel en PowerPoint. De laatste drie kunnen alle overweg met pen-input op iOS en Android en, als je een Surface Pro-tablet hebt, ook gewoon op Windows 10.

De pen kun je overigens ook gebruiken zoals je de muis bij je computer gebruikt: om apps te starten, door schermen te scrollen en nog veel meer. Wat je op een touchscreen met je vingers kunt doen, kun je ook met zo’n pen.

©PXimport

Handschriftherkenning

©PXimport

Tip 08: Presenteren 2.0

Behalve voor het maken van handgeschreven notities is een tablet met een pen (of de Neo Smartpen) erg leuk bij het presenteren. In plaats van ‘death by PowerPoint’ volgt de zaal nu geboeid je verhaal wanneer je live je verhaal onderbouwt met lijstjes en tekeningen. Een andere mogelijkheid: bereid je presentatie voor in de vorm van enkele aansprekende foto’s en schrijf daar tijdens de presentatie je opmerkingen bij. Om het beeld voor iedereen zichtbaar te maken, stream je het beeld van je smartphone/tablet live naar een Apple TV of Chromecast. Of je verbindt het apparaat via een verloopkabel met de projector of het scherm aan de wand.

Om met de Neo Smartpen te presenteren, download en print je het papier in liggende modus van www.schrijfop.nl. Het formaat ervan komt prima overeen met dat van een projector of beeldscherm. Gebruik je alle opties om de tekeningen en tekst aantrekkelijk te maken – zoals kleurgebruik en het live tekenen van flowcharts – dan maak je je presentatie een stuk levendiger!

©PXimport

Tip 09: Webpagina’s kopiëren

Een pen is natuurlijk bij uitstek een creatief instrument. Maar dat betekent niet dat je echt alles zelf moet maken. Hergebruik is zeker op een tablet of smartphone juist erg gemakkelijk. Vaak is er wel een programma of browserplug-in waarmee je bijvoorbeeld snel (delen van) een webpagina kunt kopiëren naar een notitieprogramma om daar samen met je eigen aantekeningen te bewaren.

Voor Chrome is er bijvoorbeeld OneNote Webclipper. Die vind je in de extensie-database van Chrome door op OneNote te zoeken. Installeer de extensie via Toevoegen aan Chrome. Klik vervolgens op Clip to OneNote en selecteer het deel van de webpagina dat je wilt overnemen in OneNote. Je kunt kiezen voor de Volledige pagina of een deel, kies dan voor Regio. Met de pen kun je dan het gebied selecteren dat je wilt kopiëren. Laat de pen los en het knipsel wordt opgenomen in OneNote. Daar kun je er je eigen aantekeningen aan toevoegen.

©PXimport

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!