ID.nl logo
Review: Retina MacBook Pro
© Reshift Digital
Huis

Review: Retina MacBook Pro

Apple is niet bang om het gebruik van technologie te herbedenken, om alles vanuit een ietwat onconventionele kant te bekijken. De afgelopen jaren heeft die innovatie die zich veelal geconcentreerd op de iPhone, de iPad en iOS. Maar de MacBook Pro met Retina Display, zopas gelanceerd op de WWDC, stelt de Mac nu weer in het middelpunt van de aandacht. De Retina MacBook Pro is niet alleen een grensverleggende release met haar combinatie van onnavolgbare prestaties en portabiliteit in een 15-inch Mac-laptop, het model zal je de manier waarop je omgaat met je laptop ook doen herzien. Van een revisie van de wijze waarop je informatie bekijkt en met informatie werkt tot de manier waarop je laptop omgaat met externe apparaten en verbindingen: Apple is niet bang om zijn klanten in nieuwe richtingen te duwen. En de Retina MacBook Pro Retina Display is zéker meer dan gewoon een vriendelijk zetje.

Looking good: het Retina Display

De belangrijkste eigenschap van de laptop staat reeds vervat in haar naam - het Retina Display. Het Retina Display kwam voor het eerst voor in de iPhone 4, gevolg door de derde generatie iPad. Nu is het ook eindelijk doorgedrongen tot de Mac. Je kan het Retina Display bekijken als een volgende stap in de iOS-ificatie van de Mac, of je kan het zien zoals ik het zie - als simpelweg nog een manier om je eraan te herinneren dat al deze producten deel uitmaken van één grote, blije Apple-familie.

©PXimport

De statistieken van het Retina Display zijn duizelingwekkend: 2880 op 1800 pixels, dat is 220 pixels per inch - of een totaal van 15,8 miljoen pixels op een 15,4-inch scherm. Als de Retina Display MacBook Pro ingesteld staat op zijn beste (Retina) instelling, is het spectaculair om zien - de details in de foto's zijn prachtig, en de tekst is verzorgder dan ooit. In de eerste paar uren dat ik met de Retina Display MacBook Pro werkte vond ik het zelfs leuk om system alerts te lezen! De Retina Display MacBook Pro zorgde ervoor dat ik mijn appreciatie voor de kleine details van Mac OS X die ik na een tijdje als vanzelfsprekend beschouwde, weer terugvond. Er waren ook geen dode pixels o.i.d. in de twee Retina MacBook Pro's die ik gebruikt heb, en vergeleken met mijn MacBook Pro 17-inch waren de kleuren ongelofelijk levendig.

Met zoveel pixels is het makkelijk om de talloze details waar te nemen die je kan zien in hogeresolutiefoto's, maar het benadrukt ook de lage kwaliteit van veel foto's op een website. Het gebruik van Safari zorgt er dan wel voor dat de tekst redelijk goed wordt weergegeven, maar afbeeldingen zien er desalniettemin wat ruw uit. Voor iedereen met oog voor zulke nuances kan dit wel vervelend zijn, maar leg de schuld niet bij de laptop. Het initiatief ligt nu bij de webdesigners om hun resolutie aan te passen aan het Retina Display. Door de populariteit van van de iPhone en de iPad, en nu ook de Retina-laptop, zal het slechts een kwestie van tijd zijn voordat ook het web zich aanpast.

Video's op de MacBook Pro Retina Display zien er geweldig uit. Om een 1080p-video weer te geven wordt de video vergroot naar fullscreen, aangezien deze MacBook Pro's reeds meer pixels hebben dan een HDTV. De videokaart leek hier alvast geen problemen mee te hebben.

De Retina MacBook Pro heeft eigenlijk twee videokaarten - één geïntegreerd, de andere discreet. De geïntegreerde videokaart (die geheugen deelt met het computergeheugen, en eigenlijk onderdeel is van de processor) is de HD Graphics 4000 van Intel, die gebruikt wordt om de batterijduur te kunnen behouden. De discrete videokaart (een apart onderdeel met haar eigen geheugen) is Nvidia's GeForce GT 650M, met 1 GB videogeheugen. Het systeem verwisselt automatisch van processor naargelang de de activiteit die je uitvoert, opdat je prestaties niet zouden verminderen tijdens, bijvoorbeeld, het gamen. Je kan optioneel ook instellen dat de Retina MacBook Pro altijd automatisch haar discrete videokaart gebruikt.

©PXimport

Met de 2880 op 1800 pixels-resolutie zou je veronderstellen dat de lijst van mogelijke resoluties bij systeemvoorkeuren ondraaglijk lang zou zijn - er zijn bijvoorbeeld 19 verschillende resolutie-instellingen voor mijn MacBook Pro van 17-inch - maar dat is niet het geval. In zijn poging om keuzes te vergemakkelijken biedt de Display-optie van systeemvoorkeuren slechts vijf keuzes aan, die het veel gemakkelijker (lees: gebruiksvriendelijker) maken een juiste resolutie-instelling te vinden voor je laptop.

Aan de linkerkant van de schaal bevinden zich de instellingen voor 'Larger text', aan de rechterkant de instellingen voor 'More space', en in het midden bevindt zich 'Best' (Retina). Als je echt de pixelaantallen van elke instelling wil weten: ze verschijnen wanneer je over elke instelling scrollt.

Wanneer een tweede scherm aangesloten wordt om uitbreiding te bieden aan de desktop, verschijnt deze resolutielijst specifiek voor het externe beeld. Toen ik mijn Retina Display MacBook Pro aansloot op mijn 42-inch HDTV herkende het ogenblikkelijk het scherm, en toen ik "mirroring" uitschakelde kon ik één van de vier resoluties kiezen voor de HDTV (zie hierboven) en de Retina MacBook Pro instellen op basis van één van de vijf mogelijkheden die hierboven reeds vermeld werden.

Ook heb ik succesvol geprobeerd Windows 7 op fullscreen te gebruiken op de laptop. Ik heb deze zelfs ingesteld op 2880 op 1800 pixels, en het systeem werkte zonder enige haperingen. PC World plant over het gebruik van Windows 7 op een Retina MacBook Pro nog een uitgebreid verslag, dus kijk daar zeker naar uit.

Het Retina Display ondersteunt ook In-Plane-Switching (IPS).

De reflectie van de Apple-schermen is sinds jaar en dag het zorgenkind, maar in de Retina MacBook Pro wordt dit probleem subtiel weggewerkt doordat er niet langer een glazen bedekking gebruikt wordt voor het scherm. Apple zegt dat de reflectie verminderd is met 75 procent; dat kan ik natuurlijk niet wetenschappelijk aantonen, maar ik kan wel zien dat de vermindering zeker zichtbaar is. Ik moet zeker niet zo hard mijn best doen om de weerspiegeling te negeren als bij mijn vorige MacBook Pro's.

Kort nadat Apple de Retina MacBook Pro aankondigde, zette het de productie van de 17-inch MacBook Pro stop. Met zijn ondersteuning van 1920 x 1200 - resolutie, de normale resolutie voor een 17-inch MacBook Pro, dient de Retina MacBook Pro als een meer dan waardige vervanger.

Wat vanbinnen zit blijft vanbinnen

Apple biedt twee modellen aan van de Retina MacBook Pro. Het model van € 2.279,00 heeft een 2,3 GHz quad-core Intel i7-processor, 6 MB gedeelde L3-cache, 8 GB 1600 MHz-geheugen en 256 GB flashgeheugen. (De meeste mensen noemt het SSD of Solid State-geheugen, maar Apple noemt het flashopslag of flashgeheugen.) Het model van € 2.899,00 heeft een 2,6 GHz quad-core Intel i7-processor, 6 MB gedeelde L3-cache, 8 GB 1600 MHz-geheugen en 512 GB flashgeheugen.

©PXimport

De Retina MacBook Pro-processors maken deel uit van de Ivy Bridge-processortechnologie van Intel, die kleiner en efficiënter zijn dan de vorige generatie Sandy Bridge-processors. Ivy Bridge-processors werden in het leven geroepen door het 22nm 3D Tri-Gate-process van Intel, terwijl de Sandy Bridge-variant 32nm-processors zijn. Ivy Bridge ondersteunt ook meerdere onderdelen die meer efficiënt omspringen met de prestaties. In de essentie belooft het eigenlijk betere prestaties uit een chip die minder kracht vereist.

De processors ondersteunen Intel's hyper-threading, die twee virtuele kernen creëert voor iedere fysieke kern in de processor. Met de quad-core i7-processor zijn er dus acht virtuele kernen. Ook beschikken de processors over TurboBoost, waardoor de processor automatisch zijn snelheid aanpast zodra hij voelt dat hij meer aankan wat prestaties en/of hitte betreft. De 2,3 GHz-processor in het model van 2299 euro kan zijn snelheid boosten tot 3,3 GHz, terwijl de 2,6 GHz-processor in het model van 2929 euro zijn snelheid kan boosten tot 3,7 GHz.

©PXimport

Voor de World Wide Developers Conference waren er geruchten hoorbaar dat er een 15-inch MacBook Air zou komen. Ook al is de Retina MacBook Pro onderdeel van de MacBook Pro-lijn, en benadrukte Apple dat de Retina MacBook Pro een échte Pro-machine is, toch heeft de Retina MacBook Pro wat trekjes van haar lichtere kleine broertje. Een duidelijke aanwijzing is haar design: het is dunner en lichter dan haar 15-inch tegenhangers in de Pro-serie. Minder duidelijke aanwijzingen zijn de RAM- en de flashgeheugenimplementaties, die sommige gebruikers wel eens zouden kunnen afschrikken.

In de Retina MacBook Pro is het RAM-geheugen deel van het moederbord: er zijn geen extra inputgleufjes, noch RAM-sticks, en op het moment van de aankoop moet je beslissen of je een upgrade wil uitvoeren van de standaard 8 GB werkgeheugen naar een eventuele 16 GB. Het is niet mogelijk het RAM-geheugen nog te upgraden na de aankoop.

Een gelijkaardige situatie doet zich voor bij het flashgeheugen: het zit niet helemaal aan het moederbord vast - zoals bij de MacBook Air - maar wordt eveneens beschouwd als een onderdeel dat na aankoop niet meer in aanmerking komt voor updates. Bedrijven zoals OWC bieden upgradepakketten aan voor de MacBook Air, en de kans mag dan wel bestaan dat zij op termijn hetzelfde zullen doen voor de Retina MacBook Pro, dan nog zal Apple niet blij zijn met dergelijke aftermarket hardware en zal je als klant hiermee waarschijnlijk je garantie ongeldig verklaard zien worden. Als jouw idee van een "pro"-machine je toelaat dit apparaat te upgraden en te customizen zal de Retina MacBook Pro een teleurstelling zijn. Dit model is echter hoe dan ook niet nieuw: denk maar aan de unibody Macs die in 2008 het daglicht zagen, of aan recenter (2010), de MacBook Air, of zelfs de iPhone en de iPad. Wat de "normale" 13- en 15-inch MacBook Pro's betreft heeft Apple niet echt veel wijziging doorgevoerd, wat erop neerkomt dat je bij deze laptops wél het RAM- en het HDD-geheugen steeds kan updaten. Een update naar 16 GB werkgeheugen voor een Retina MacBook Pro kost 200 euro extra. Jammer genoeg biedt het model van 2299 euro geen mogelijkheid om het flashgeheugen van 256 GB te updaten, terwijl het model van 2929 euro zelfs kan geüpgradet worden naar 768 GB flashgeheugen voor 500 euro extra.

Snellere verbinding: USB 3.0 en Thunderbolt

Aan de ene kant van de Retina MacBook Pro zal je een MagSafe 2-connector, twee Thunderbolt-poorten, een USB 3.0-poort en een aansluiting voor je koptelefoon terugvinden. Aan de andere kant is er nog een USB 3.0-poort, een HDMI-poort, en ten slotte een gleufje voor een SDXC-kaart.

USB 3.0 is al geruime tijd een onderdeel van gewone computers, en maakt nu ook eindelijk zijn intrede op de Mac. Mac-gebruikers zullen nu ook eindelijk gebruik kunnen maken van de snelheidsvoordelen van de USB 3.0, gezien het grote aantal externe harde schijven dat hiervoor reeds voorhanden is. De USB-poorten zijn compatibel met USB 2.0, zodat je deze ook kan gebruiken voor externe opslagruimtes die nog op USB 2.0 draaien. Vanzelfsprekend krijg je dan wel geen snelheidsboost.

©PXimport

Thunderbolt is eigenlijk dé hogesnelheidsinput bij uitstek, met haar overdrachtssnelheid van 10 gigabyte per seconde - al hangt de overdrachtssnelheid eveneens af van de aangesloten Thunderbolt-opslagruimte. Thunderbolt wordt ook gebruikt om beeldschermen zoals de Thunderbolt Display van Apple, of een MiniDisplay Port-beeldscherm (zoals de 27-inch LED Cinema Display van Apple) op aan te sluiten. De Retina MacBook Pro kan twee externe beeldschermen gelijktijdig besturen: je kan twee Thunderbolt Displays tegelijkertijd aansluiten, of een Thunderbolt Display én een Cinema Display, of zelfs een beeldscherm dat aangesloten wordt door de Thunderbolt-input en een beeldscherm dat verbonden is met de HDMI-input. En ook met twee aangesloten beeldschermen is het scherm van de laptop nog altijd vrij beschikbaar.

Ontbrekende onderdelen

Wat mist er? Ethernet-de Retina MacBook Pro heeft 802.11n, en Apple verkoopt een Thunderbolt naar Gigabit Ethernet Adapter voor 29 euro. (Een andere mogelijkheid is een USB naar Ethernet-adapter gebruiken, al heb ik dit nog niet uitgeprobeerd.) Er is geen FireWire 800, wat ik toch wel als een groter gemis inschat dan het gebrek aan ethernet, gezien FireWire-apparaten nog steeds gemeengoed zijn tussen de Mac-gebruikers. Apple zal waarschijnlijk een niet gering aantal van zijn nieuwe Thunderbolt naar FireWire 800-adapters verkopen wanneer deze voor verkoop beschikbaar worden. Jammer genoeg is dit geen inbegrepen accessoire. Ook is er geen Kensington lock slot, dus je zal andere manieren moeten zoeken om je Retina MacBook Pro aan je bureau vast te maken.

Ook ontbreekt er SuperDrive (de cd-romlezer van Apple), wat natuurlijk niet helemaal als een verrassing komt. Zelf gebruik ik de SuperDrive enkel om kopies te maken van de DVD's die mijn kinderen als cadeau krijgen, misschien vijf à zes cd's per jaar. Ik kan me de laatste keer dat ik data op een optische schijf heb gebrand niet eens meer herinneren; ik heb al te veel slechte ervaringen met slecht gebrande back-up DVD's, en ik heb een externe harde schijf die ik kan gebruiken als ik data niet via het netwerk of het internet kan transfereren. Als je SuperDrive nodig hebt zal je Apple's USB SuperDrive (t.w.v. 79 euro) moeten aanschaffen.

Een niet zo opvallend gemis is een Express Card/34-input, die enkel beschikbaar was op de inmiddels niet meer geproduceerde 17-inch MacBook Pro. De Retina MacBook Pro heeft dit niet, dus hiervoor zal je alternatieven moeten zoeken. Hierbij kan 3G-connectiviteit wel handig zijn; je kan een USB 3G-modem gebruiken, of je kan van de voordelen van tethering genieten met je iPhone.

©PXimport

De Retina MacBook Pro gebruikt een MagSafe 2-connector die eerder ook al gebruikt werd voor de MacBook Air, terwijl de normale MacBook Pro's hebben nog steeds dezelfde oude MagSafe-connector hebben. Jammer genoeg kan je een MagSafe 2-adapter niet inpluggen in een MagSafe-input, of omgekeerd. Dit houdt in dat je, als je een MagSafe-adapter wil gebruiken voor de Retina MacBook Pro, je een converter (t.w.v. 10 euro) zal moeten kopen (enkel van MagSafe naar MagSafe 2, omgekeerd gaat niet).

Dunner design

Op het eerste zicht lijkt de Retina MacBook Pro veel op de normale 15-inch MacBook Pro en is het aluminium design in grote lijnen hetzelfde. Het grote verschil is echter de dikte. Gesloten meet de Retina MacBook Pro 0,71 inch, tegenover 1 inch voor de normale MacBook Pro. Dit zorgt voor een optimale draagbaarheid, en verlicht ineens de pijn die je voelt wanneer de rand van de laptop in je pols snijdt bij het typen (zoals in mijn geval nu). De hoek is niet zo steil als die van de normale MacBook Pro, maar het lijkt ook weer niet op de spits uitlopende MacBook Air. Me dunkt dat Apple de spits uitlopende rand van de MacBook Air niet geïnstalleerd heeft op de Retina MacBook Pro omdat men een zo groot mogelijke opslagruimte voor de batterij wilde voorzien.

©PXimport

De Retina MacBook Pro weegt 2 kilo, wat een halve kilo lichter is dan de MacBook Pro van dezelfde afmeting (15-inch). Lichter is beter - dat is al langer bekend - maar wat des te meer indrukwekkend is aan het gewicht van de Retina MacBook Pro is dat het gewicht aanvoelt alsof het gelijk verdeeld is. Het is natuurlijk een beetje zwaarder aan de kant van het scherm, maar het is ook niet te licht in het gebied van het trackpad - dus als je de laptop draagt als deze open is (geef het maar toe, je hebt dat al meer gedaan dan je zou willen toegeven), zal de laptop niet plots overhellen.

Nog een kleine opmerking wat het uiterlijk betreft: als je de Retina MacBook Pro opent zal je meteen merken dat het MacBook Pro-logo zich niet langer onderaan je scherm bevindt, het bevindt zich onderaan je laptop. Apple gebruikt niet langer haar glazen hoes voor over het beeldscherm, en dat logo was onderdeel van de glazen hoes.

Twee andere veranderingen: de aan- en uit-knop staat nu op de plaats van de uitwerp-knop van de optische schijf op het toetsenbord, en er is niet langer een indicator van de batterijduur aangebracht op de hardware.

Benchmarks: hoe verhoudt de Retina MacBook Pro zich tot andere modellen?

Om de prestaties van de twee nieuwe Retina MacBook Pro's te kunnen inschatten heeft ons lab de twee modellen getest.

©PXimport

Indrukwekkend genoeg is de 2,6 GHz Core i7 Retina MacBook Pro niet enkel de snelste laptop die we testten, maar zelfs ook de snelste Mac die we getest hebben, met een score van 330. De 2,3 GHz Core i7 Retina MacBook Pro ligt echter niet ver achter met 319 op de snelheidsmeter. De vorige snelste laptop was de 15-inch MacBook Pro i7 2,4 GHz van eind 2011, en de snelste desktop Mac van de peilingen was de BTO 27-inch 2,93 GHz Core i7 iMac met SSD van midden 2010. In vergelijking met de nieuwste 15-inch MacBook Pro (de normale versie, dus) met een 2,6 GHz Core i7-processor, 8 GB RAM-geheugen en een 5400-rpm 750 GB HDD is de 2,6 GHz Core i7 Retina MacBook Pro 38 procent sneller, de 2,3 GHz Core i7 Retina MacBook Pro 33 procent.

Tegenover de MacBook Pro's van vorig jaar betekent de snelheidstoename van de 2,6 GHz Core i7 Retina MacBook Pro een verbetering van maar liefst 51 procent, terwijl de 2,3 GHz Core i7 Retina MacBook Pro nauwelijks moet onderdoen met een verbetering van 46 procent.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Het is het flashgeheugen dat deze boost in snelheid teweegbrengt voor de Retina MacBook Pro. Zowel wat CD-Rom- (zie hierboven de Duplicate 2GB Folder test) als geheugenactiviteiten (zie hierboven Import iMovie Archive, Aperture Import, iPhoto Import) betreft hebben de Retina MacBook Pro's een significant snelheidsvoordeel ten opzichte van de gewone MacBook Pro's.

In andere tests die meer op de processor zelf focusten lagen de verschillen tussen de Retina MacBook Pro en de gewone MacBook Pro niet zo ver uit elkaar, zoals in onze Handbrake Encode Test, de Pages Import Test, MathematicaMark en de Cinebench CPU Test.

Er was ook een test waarbij de gewone MacBook Pro's duidelijk de overhand hadden op de Retina MacBook Pro's. In de Portal 2 Frame Ratetest was de gewone 2,6 GHz Core i7 MacBook Pro negen procent sneller dan haar Retina-tegenhanger met dezelfde processor. De gewone 2,3 GHz Core i7 MacBook Pro was vier procent sneller dan de 2,6 GHz Core i7 Retina MacBook Pro, maar ook zeventien procent sneller dan de 2,3 GHz Core i7 Retina MacBook Pro. Zelfs al hebben de Retina-laptops en de gewone MacBook Pro's dezelfde grafische kaart (de GeForce GT 650M van de gewone 2,3 GHz MacBook Pro heeft 512 MB aan geheugen, tegenover 1 GB voor de andere laptops), dan nog hebben de Retina displays zo"n groot aantal pixels dat ze zelfs de frame rate van games kunnen beïnvloeden.

©PXimport

Hitte en geluid

Over bovenstaande titel heb ik geen resultaten uit het lab, maar ik zal mijn subjectieve observaties geven. De Retina MacBook Pro werd warmer tijdens de installatie van de game Diablo III, maar niet in die mate dat het me ongerust maakte. De hitte concentreerde zich veelal op het centrum van de onderkant van de laptop, en leek zich verder niet al te ver te verspreiden. De ventilatoren lieten alles op hun beloop.

Ook merkwaardig ten overstaan van de normale MacBook Pro zijn de luchtgaten, die zich aan de voorkant van het scherm bevinden. Nadat de installatie van Diablo III voltooid was kon ik het spel spelen in 2880 x 1800 -resolutie en tijdens de gameplay is de ventilatie zeker merkbaar actief. De temperatuur van de laptop nam gevoelig toe in het voorste stuk van de onderkant van de laptop, onder het toetsenbord op de plaats waar de processors zich bevinden. De toename in temperatuur was voor mij zelf hoog genoeg om de laptop hierop naar een bureau te verplaatsen.

Ik heb meerdere Youtube-filmpjes en iTunes-filmtrailers gestreamd (allen 720 of 1080p). De laptop werd wel een beetje warmer dan toen ik Diablo III installeerde, maar niet te heet om de Retina MacBook Pro van mijn schoot af te halen. Ook het ventilatiesysteem trad niet in werking, en de video's speelden vlotjes af.

Een andere toepassing die ik gebruikt heb is het programma 'Handbrake' om een filmbestand te converteren voor mijn iPhone (de Retina MacBook Pro heeft geen optische schijf en ik heb niet geprobeerd een CD/DVD te rippen via een externe harde schijf). De conversie duurde nog geen vijf minuten, en gedurende die tijd raakte de laptop niet merkbaar verhit noch werd het ventilatiesysteem geactiveerd.

Batterijduur

Het Retina Display dorst naar kracht; je hebt een hoop spierballen nodig om al die pixels in beweging te krijgen. Haar ingebouwde batterij staat dan ook voor 95 watt-uren. Ter vergelijking, bij de gewone 15-inch MacBook Pro staat de ingebouwde batterij voor 77,5 watt-uren. De Retina MacBook Pro heeft een veel grotere batterij.

©PXimport

Apple schat de levensduur van al zijn 15-inch MacBook Pro's op zeven uur "draadloos internetten". Wanneer het lab van MacWorld de levensduur van een batterij test, gebruiken wij echter een iets meer rigoureuze test: we laten een filmbestand op full screen-modus lopen in het programma QuickTime Pro totdat de batterij helemaal leeg is. Dit zorgt ervoor dat de batterij sneller leeg is dan bij normaal gebruik van de laptop, zoals onder meer het geval is bij internetten.

Allebei de Retina-laptops hielden het vijf uur vol in onze test. Zelfs met hun grotere batterijen deden ze het nog niet zo goed als de normale 15-inch MacBook Pro's, die het een aanzienlijk aantal minuten langer volhielden. Opvallend is ook dat de MacBook Pro's van vorig jaar een batterijduur hebben die veruit beter is dan die van de huidige generatie MacBook Pro's.

©PXimport

De nieuwe definitie van 'Pro'

Apple's idee van 'pro' - tenminste, wat laptops betreft - heeft geen plaats voor hardware die vrij aan te passen is naargelang de wensen van de gebruiker. Dit betekent dat een aantal hardcore fans op een kruispunt zijn gekomen. Je kan nog altijd de normale MacBook Pro kopen, hem openen, en je gang ermee gaan, maar ik gok dat het niet te lang meer zal duren vooraleer ook dit design het voorbeeld van de 17-inch MacBook Pro zal volgen en op termijn niet langer geproduceerd zal worden.

Wat is het idee van een 'pro'-laptop dan wel? Nu is het de Retina MacBook Pro, die qua filosofie erg dicht tegen de MacBook Air aanleunt. Het is een lichte laptop, kleiner ook dan voorheen, en de ontbrekende onderdelen zorgen ervoor dat je je wel moét aanpassen, net zoals bij de MacBook Air. Het 'pro'-aspect refereert in dit geval naar de prestaties; de algemene processorsnelheden komen min of meer overeen met die van de normale MacBook Pro (wanneer je het flashgeheugen in rekening brengt schiet de Retina MacBook Pro echter ver voorbij zijn 'gewone' broertje), maar doordat de Retina-laptop prestatiegewijs de MacBook Air simpelweg overklast is er niet echt sprake van een compromis. De Retina MacBook Pro combineert dus de voordelen van de gewone MacBook Pro (prestaties door een snelle processor) met die van de MacBook Air (flashgeheugen).

Macworld's koopadvies

Met de Retina MacBook Pro bewijst Apple nog maar eens dat het een bedrijf is dat niet stil staat. Het gaf de draagbare laptop een nieuwe betekenis met de MacBook Air, en heeft nu ook het concept 'pro'-laptop een nieuwe invulling gegeven. De switch naar een lichter en dunner design was te verwachten, maar de veranderingen in hard- en software zal de eigenaars van een MacBook Pro van de huidige generatie laten nadenken over wat ze precies met hun laptop kunnen en willen doen.

Er is wel nog één bemerking: klanten hebben meer alternatieven wat betreft de keuze van laptop nu dan bij het overlijden van de MacBook. Je kan tussen drie verschillende types kiezen: de MacBook Air, de gewone MacBook Pro en de Retina MacBook Pro. Dit geeft een diversiteit aan laptops die variëren in prijs van 1079 tot 2929 euro, build-to-order-opties terzijde.

De Retina MacBook Pro is hoe dan ook de toekomst van de laptoplijn van Apple - een symbool van vakmanschap. Het Retina Display is een beeldscherm dat een welkome verwondering opwekt, en het lichte, dunne design beantwoordt aan onze vraag naar draagbare apparaten. Je zal enkele toegevingen moeten doen, maar gelukkig zullen je prestaties hiervoor nooit het gelag betalen. De Retina MacBook Pro is een behoorlijk geweldige laptop.

Geschreven door Roman Loyola, senior editor bij MacWorld.com.

▼ Volgende artikel
Baas over bladzijdes: plaats paginanummers waar je wilt
© Anders Beier
Huis

Baas over bladzijdes: plaats paginanummers waar je wilt

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Plaats een sectie-einde voor de pagina waar de nummering moet beginnen.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Zorg dat de optie 'Aan vorige koppelen' is uitgeschakeld voordat je nummers toevoegt.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vanaf nu krijgt de vierde pagina het nummer 1.

▼ Volgende artikel
Slim en veilig delen: zo voorkom je dat vertrouwelijke bestanden uitlekken
© ID.nl
Huis

Slim en veilig delen: zo voorkom je dat vertrouwelijke bestanden uitlekken

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Wat gaan we doen

In deze workshop leer je stap voor stap hoe je gevoelige informatie digitaal kunt delen zonder risico. We laten zien hoe je metadata verwijdert, bestanden versleutelt met 7-Zip en toegang beperkt via OneDrive. Ook ontdek je hoe je e-mails extra beveiligt met Outlook, Gmail of Proton Mail. Zo weet je precies welke methode het beste past bij jouw situatie en houd je vertrouwelijke documenten echt vertrouwelijk.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

Je kunt ook selectief de metadata selecteren die je wilt verwijderen.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Installeer 7-Zip via de Opdrachtprompt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Voer een wachtwoord in om de container te beveiligen.

Uitpakken

Op het eerste gezicht lijkt het misschien alsof het bestand niet aan een programma is gekoppeld, maar 7-Zip herkent het formaat en pakt het zonder problemen uit. Houd er rekening mee dat de ontvanger ook over 7-Zip moet beschikken om het versleutelde archief te openen.

Deze opent het bestand in 7-Zip, selecteert het en klikt op de knop Uitpakken. Daarna vraagt 7-Zip waar het uitgepakte bestand moet worden opgeslagen en voert de ontvanger het juiste wachtwoord in. Stuur het wachtwoord nooit samen met het bestand. Verstuur het wachtwoord via sms, telefoon of een ander chatplatform.

Geef aan waar de container wordt uitgepakt en voer het wachtwoord in.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

Op deze manier wordt het bestand opgesplitst in pakketten van maximaal 10 MB.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

Mag de ontvanger het bestand alleen lezen of mag hij het ook wijzigen?

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Gebruik de knop Versleutelen in het tabblad Opties.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

Gebruikt de ontvanger geen Outlook, dan wordt hij verwezen naar de Microsoft 365 Portal.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.


Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Terwijl je de vervaltijd instelt, zie je ook de exacte einddatum.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Voer het gsm-nummer in van de ontvanger.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

View post on TikTok

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).

Bij Proton Mail geniet je van end-to-end-versleuteling, wachtwoordbeveiliging en automatische verwijdering.


Zeg je Zwitsers en handig, dan zeg je …

Zakmessen!