Met LineageOS als alternatief voor je standaard Android-versie blaas je een afgedankte smartphone of tablet nieuw leven in, ook als die door de fabrikant zelf allang niet meer wordt ondersteund. Het kan ook een verbetering voor de bestaande toestelsoftware met zich meebrengen. Hoe jeLineageOS installeren kunt, lees je hier.

Dat fabrikanten laks zijn met updates voor Android is een veelgehoorde klacht. Gelukkig is er voor veel toestellen een alternatief, namelijk LineageOS. Dat is een Android-variant, die ook wel een custom rom heet. LineageOS is gratis, opensource, vrij van bloatware, maar met veel aanpassingsmogelijkheden. Het systeem draait doorgaans snel en stabiel. De installatie vereist wat technische kennis en er zitten wat kleine risico’s aan vast, zoals het verlies van de fabrieksgarantie, maar als een toestel sowieso niet meer wordt ondersteund met updates of veiligheidsupdates, is dat niet zo’n probleem.

Het risico op het onbruikbaar maken van een toestel door een ander besturingssysteem erop te zetten is in de praktijk erg klein. En het zogeheten rooten van een toestel, een handeling die custom roms met zich meebrengen, is geen eis. We raden het zelfs af, want je loopt het risico dat apps, zoals die van banken, niet goed meer werken.

LineageOS is behalve voor verouderde toestellen ook ideaal als je ontevreden bent over de standaardsoftware, of als je die niet vertrouwt, bijvoorbeeld door het privacybeleid van de fabrikant. Voor dit artikel gebruiken we een ongeveer 2,5 jaar oude OnePlus 5T die standaard het besturingssysteem OxygenOS kent: Android in een ander jasje. LineageOS blijkt voor dit merk, maar ook voor HTC, Xiaomi en Samsung, een populaire optie, zoals uit statistieken blijkt.

Enig vooronderzoek is nodig om te zien of LineageOS in jouw geval redding kan brengen. De beschikbaarheid vind je terug op de wiki van LineageOS. Minder populaire toestellen of oudere toestellen vallen soms buiten de boot, maar een niet-officiële release óf ander alternatief kan dan nog een uitweg zijn. Al zijn die minder goed gecontroleerd en minder vertrouwd.

Voordat je begint

Met de installatie van een nieuw besturingssysteem verdwijnen alle gegevens die op de telefoon staan. Stel daarom eerst alles veilig: foto’s en video’s liggen voor de hand, maar denk ook aan een WhatsApp back-up. De optie voor een volledige back-up op Google Drive zit in die app zelf. Die kun je na de overstap op LineageOS dan weer terugzetten. Bedenk ook dat je een tijdje bezig bent aan de installatie en daarna het terugzetten van de gegevens. Het toestel kun je al die tijd niet gebruiken. Begin ook altijd met een volle accu.

Zorg vooral dat je precies de juiste (vaak toestelspecifieke) onderdelen downloadt. Dan beperk je de risico’s. Gebruik je een officiële editie van LineageOS, houd dan ook de instructies voor dat toestel op de website van LineageOS erbij, zodat je weet of er bijvoorbeeld uitzonderingen zijn op de instructies uit dit artikel.

©PXimport

De te zetten stappen zijn in grote lijnen hetzelfde, maar ze verschillen per toestel in de details van het proces. Kom je wat vreemds tegen, dan is een speurtocht via Google soms onvermijdelijk. We geven zoveel mogelijk tips voor toestellen waarop het proces afwijkend gaat. De eerste stap is altijd het zogenaamde unlocken van het toestel, of om precies te zijn: de bootloader. Dat onderdeel zorgt ervoor dat het juiste besturingssysteem start bij het aanzetten van de telefoon. Ontgrendelen maakt de weg vrij om een zogeheten custom recovery op de telefoon te zetten.

De recovery is bij Android een aparte omgeving waar je via een bepaalde opdracht of toetscombinatie in kunt komen, en waarmee je onder meer een back-up kunt maken of wijzigingen aanbrengt in de systeempartitie. Hiervandaan zet je ook LineageOS op de smartphone. De populairste custom recovery is TWRP en die installeren en gebruiken we hier ook.

Met TWRP maken we een volledige back-up van de belangrijkste partities, om een weg terug te hebben als LineageOS niet bevalt. Ook zetten we vanuit TWRP zowel LineageOS als een pakket met Google-apps, dat niet standaard in LineageOS zit, op de smartphone.

Bootloader ontgrendelen

Van vrijwel elk toestel is de bootloader te ontgrendelen. Dat is zelfs een wettelijke eis. Wel is dat vaak een handeling waarmee je de fabrieksgarantie op de telefoon verliest. Hoe unlocken moet gebeuren, verschilt per toestel. Bij onze OnePlus 5T, maar ook toestellen van Google, kun je Android Debug Bridge (adb) en fastboot gebruiken. Met adb stuur je onder meer opdrachten en bestanden naar de smartphone, terwijl fastboot het schrijven naar partities op het toestel mogelijk maakt.

Bij andere fabrikanten moet je voor het unlocken van de bootloader specifieke instructies volgen. Google is hierbij je beste vriend. Vaak moet je je eerst (gratis) registreren en akkoord gaan met de voorwaarden. Het op de telefoon zetten van de programmatuur zelf gaat vervolgens veelal via fastboot. Een uitzondering is Samsung: hier wordt Odin of het opensource-alternatief Heimdall gebruikt.

Adb downloaden en gebruiken

De hulpjes adb en fastboot die we voor de OnePlus 5T nodig hebben, zitten in de zogeheten software development kit (sdk) voor Android. Je kunt het volledige ontwikkelpakket Android Studio installeren, maar de SDK Platform Tools zijn al voldoende. Adb downloaden kan hier voor Windows, Mac en Linux. Pak het zip-bestand uit naar bijvoorbeeld c:\, waarna de tools in c:\platform-tools komen staan.

Voor adb heb je ook nog geschikte drivers nodig. Voor Windows kun je een universele driver downloaden. Je kunt bij andere besturingssystemen een toestelspecifieke driver opzoeken.

©PXimport

©PXimport

Ook op het toestel is nog een handeling nodig voor toegang via adb: het aanzetten van de zogenaamde usb-foutopsporing. Ga hiervoor op het toestel naar Instellingen, Over de telefoon. Tik herhaaldelijk op het Buildnummer tot de melding verschijnt dat je ontwikkelaar bent. Er komt dan een extra menu, meestal bij onder Instellingen, Systeem, Ontwikkelaarsopties. Zet daarin de optie USB-foutopsporing aan. Zet indien aanwezig ook de optie OEM-ontgrendeling aan. Daarmee sta je in feite het unlocken van de bootloader toe, zonder deze daadwerkelijk al te ontgrendelen. Sluit nu het toestel aan op de pc via usb.

Ontgrendel je toestel en sta in het pop-upvenster toegang tot usb-foutopsporing toe, eventueel met de optie Altijd toestaan vanaf deze computer aangevinkt.

Smartphone unlocken

We kunnen het toestel nu gaan ontgrendelen. Klik binnen Windows 10 op Start en zoek naar de Opdrachtprompt. Ga met cd c:\platform-tools naar de map met de tools en geef de opdracht adb devices. Je ziet nu een identificatienummer met daarachter device. Je kunt nu de telefoon in de zogeheten fastboot-modus starten met adb reboot bootloader. Je toestel laat op het scherm een bevestiging zien. Je kunt de modus ook starten met een (toestelafhankelijke) toetscombinatie. Voor ons toestel moeten we de knop volume omhoog ingedrukt houden tijdens het aanzetten.

Controleer op de pc met het commando fastboot devices dat het apparaat is gevonden en in fastboot-mode staat en ontgrendel nu het toestel met de opdracht fastboot oem unlock. Lees de waarschuwing op je toestel, bevestig met de op het scherm aangegeven toetscombinatie het unlocken en start het toestel opnieuw op. Op dit moment begin je weer met een schoon toestel. Doorloop de configuratie, maar sla desgewenst de meeste stappen over, de details zijn op dit moment niet belangrijk.

©CIDimport

Custom recovery flashen

Nu de bootloader is vrijgegeven, kunnen we de custom recovery TWRP op de smartphone zetten. Ga naar de TWRP-site en zoek de juiste variant van TWRP op voor het toestel. Download het .img-bestand en kopieer het naar de map waarin c:\platform-tools staat. Je moet het toestel nu weer in fastboot-mode starten. Dat gaat het snelst via de toetscombinatie voor je toestel of door voorgaande stappen weer te doorlopen. Dus: het opnieuw aanzetten van de usb-foutopsporing, aansluiten op de pc via usb, toegang accorderen en de opdracht adb reboot bootloader geven in de opdrachtprompt.

Is de telefoon in fastboot-mode gestart, dan ga je verder met (in ons voorbeeld) fastboot flash recovery twrp-3.3.1-0-dumpling.img. Vervang de bestandsnaam zo nodig door die van je TWRP. Selecteer met de volumetoets de optie Power off, zodat het toestel uit wordt gezet. Nu moet je alert zijn: veel toestellen, waaronder de OnePlus 5T, overschrijven de custom recovery bij de eerste ‘normale’ opstartactie. Daarom moet je direct als eerste die custom recovery starten met de toestelspecifieke toetscombinatie.

Voor de OnePlus 5T moet je daarvoor de knop volume omlaag ingedrukt houden tijdens het aanzetten. Hierna verschijnt TWRP en blijft de tool ook in het vervolg actief. Lukt het niet, dan kun je TWRP weer flashen zoals hiervoor uitgelegd en het opnieuw proberen.

Bestanden naar toestelopslag kopiëren

Maak voordat je verdergaat een back-up, zodat je later eventueel terug kunt naar de oorspronkelijke software. Ga hiervoor in TWRP naar Backup. Accepteer de voorgestelde partities Boot, System en Data en start de back-up, die na ongeveer een minuut klaar is. Haal de usb-kabel even los en sluit deze weer aan, zodat de back-up zichtbaar wordt op je pc in de map TWRP, Backups. Belangrijk is dat je de inhoud van die map kopieert naar de pc, want de interne opslag wordt overschreven bij het flashen van LineageOS!

We blijven in TWRP en sluiten de telefoon aan op de pc, zodat we de toestelopslag kunnen benaderen. Hier zetten we via Windows het imagebestand voor LineageOS op de telefoon dat we via download.lineageos.org downloaden. Kopieer het zip-bestand (zonder uit te pakken!) naar een toestelmap, bijvoorbeeld Download. Kopieer ook het zip-bestand met het pakketje Google-apps (zie kader hieronder). Voor root-toegang kun je ook nog een zip-bestand genaamd LineageOS SU Addon downloaden via download.lineageos.org/extras en deze kopiëren.

©CIDimport

Flashen van LineageOS

Na alle voorbereidingen zijn we klaar om LineageOS op het toestel te zetten. Hiervoor gaan we eerst het toestel opschonen. Ga in TWRP terug naar het hoofdmenu en kies Wipe. Standaard worden de partities Data, Cache en Dalvik gewist. Ga weer naar het hoofdmenu en kies Install. Blader naar de map met de zip-bestanden, in ons geval de map Download, en tik het zip-bestand van LineageOS aan. Kies dan Add more Zips en tik het zip-bestand met Google-apps aan. Voeg als laatste eventueel de root-add-on toe. Start het flashen met een veegbeweging over Swipe to confirm Flash. Tik als het klaar is op Wipe Cache/Dalvik. Herstart dan het toestel. Dat duurt de eerste keer wat langer.

Daarna staat LineageOS voor je klaar met de bekende installatiehulp van Android. Hierna kun je LineageOS helemaal naar je hand zetten. Installeer bijvoorbeeld een alternatief voor de standaard Trebuchet-launcher, zoals Nova Launcher. Bekijk ook de uitgebreide opties voor beveiliging en privacy onder Instellingen, Beveiliging en locatie, Trust. Hier kun je via Privacybescherming zelfs nauwkeurig instellen welke rechten apps krijgen. En werk LineageOS regelmatig bij, dat gaat eenvoudig via Instellingen, Systeem. Veel plezier met je toestel, dat nu weer een hele poos mee kan!

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.