We gebruiken onze smartphones vaak voor eindeloze WhatsApp-sessies of geestdodend gescrol op social media. Maar wist je dat je die schermtijd ook heel goed nuttig kunt gebruiken? Gebruik het als een kans om je brein scherp te houden en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.

Kunnen apps je slimmer maken?

Het is een interessante vraag of apps en games je daadwerkelijk slimmer kunnen maken. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat bepaalde soorten apps en activiteiten de cognitieve functies wel degelijk kunnen verbeteren. We zetten vier verschillende soorten interactieve apps op een rij mét een paar voorbeelden.

1. Brain training-apps

Er zijn apps en programma's die beweren de cognitieve functies te verbeteren door middel van spellen gericht op hersentraining. Zo concludeerde een studie dat bepaalde hersentrainingsprogramma's en apps zoals Lumosity en CogniFit (zie hieronder) een verbetering toonden in taken die verband houden met aandacht, geheugen en probleemoplossing bij (oudere) volwassenen. 

©Lumosity

Lumosity (iOS & Android)

Lumosity is een van de populairste hersentrainings-apps. Met een verscheidenheid aan leuke en uitdagende spellen is het gericht op het verbeteren van je geheugen, aandacht, probleemoplossend vermogen en nog veel meer. De app houdt je voortgang bij en past de spellen aan op basis van je prestaties.

CogniFit (iOS & Android)

CogniFit biedt een breed scala aan cognitieve taken en spelletjes om je geheugen, concentratie, aandacht en nog veel meer te stimuleren. De app bevat ook gedetailleerde voortgangsrapporten en aanbevelingen.

Peak (iOS & Android)

Peak heeft een scala aan hersenoefeningen die ontworpen zijn om verschillende cognitieve vaardigheden te verbeteren, waaronder taal, mentale behendigheid en aandacht. Het heeft dagelijkse uitdagingen en een aantrekkelijke visuele interface.

2. Taal-apps

Het leren van een nieuwe taal met behulp van apps als Duolingo kan je taalvaardigheden verbeteren. Via zo’n applicatie kun je op laagdrempelige wijze een nieuwe taal leren, al heb je er wel flink wat doorzettingsvermogen voor nodig. Aangezien het leren van een nieuwe taal zo simpel en laagdrempelig is, kan het wel even duren voordat je een taal volledig onder de knie hebt. Maar baat het niet, dan schaadt het niet.  

Duolingo (iOS & Android)

Wil je een nieuwe taal leren? Duolingo is een populaire app om dat te doen. Het maakt leren leuk en interactief met lessen die zijn ontworpen als korte spelletjes.

Babbel (iOS & Android)

Babbel is een app die zich richt op gespreksvaardigheden en praktische toepassing van een nieuwe taal. Het biedt lessen in 14 talen en is geschikt voor beginners én gevorderden.

©Duolingo

3. Spelgerelateerde apps

Door het spelen van strategische spellen kun je beter worden in plannen en het oplossen van problemen. Ook kan het je manier van strategisch denken bevorderen. Onderzoek toont zelfs aan dat het regelmatig spelen van strategische videogames het cognitieve vermogen over het algemeen kan verbeteren. Is dat gamen toch nog ergens goed voor! 

Portal (iOS & Android)

Deze puzzelgames combineren uitdagende puzzels met humoristische verhaallijnen. Ze vereisen creatief denken en ruimtelijk inzicht om alle doelen te bereiken. Lukt het jou om de puzzel op te lossen?

The Witness (iOS & Android)

Dit is een puzzelspel waarin jij als puzzelaar door een prachtige wereld reist en complexe puzzels oplost die jouw observatie- en probleemoplossende vaardigheden testen.

PeakFinder (iOS & Android)

Als je van de natuur houdt, is PeakFinder een unieke app die bergtoppen en hun namen identificeert met behulp van augmented reality (AR). Het is niet alleen leuk, maar het stimuleert ook je kennis van de natuur.

Wil je nog meer puzzelapps? Dit zijn de 15 leukste puzzelgames voor je iPhone

4. Educatieve apps

Tot slot zijn er apps die zich specifiek richten op educatie en die bijdragen aan het verdiepen van kennis en inzicht. Ze zijn nuttig voor het vinden van oplossingen en bevorderen onder andere de reken- en wiskundevaardigheden van jongeren.

Elevate (iOS & Android)

Elevate richt zich op het verbeteren van je schrijf- en communicatievaardigheden, rekenkundig vermogen en meer. De app biedt aangepaste trainingsplannen op basis van je doelen en voortgang.

Trivia Crack (iOS & Android)

Trivia Crack is een trivia-app waarmee je je kennis kunt testen tegen andere online spelers op een breed scala aan onderwerpen, van geschiedenis tot popcultuur. Het is een leuke manier om je geest actief te houden en nieuwe feiten te leren.

Squla (iOS & Android)

Squla is een educatieve app die is ontworpen om kinderen te helpen hun academische vaardigheden te verbeteren en tegelijkertijd plezier te hebben. Hoewel "Squla" voornamelijk is gericht op kinderen en tieners, biedt het ook enkele voordelen die bijdragen aan het scherp houden van de hersenen.

Al spelend slimmer worden

Met deze interactieve apps kun je je brein scherp houden terwijl je geniet van entertainment en uitdagingen. Of je nu je geheugen wilt verbeteren, nieuwe vaardigheden wilt ontwikkelen of gewoon je kennis wilt vergroten, er is een app voor bijna elk interessegebied. Zo heeft die schermtijd toch nog een voordeel en word je al spelend slimmer.

Houd er wel rekening mee dat dit soort apps niet als wondermiddel moet worden beschouwd. Een gezonde levensstijl met voldoende beweging, goede voeding en sociale interactie blijft essentieel voor het behoud van een scherp brein. Het gebruik van deze apps moet ook in balans zijn, zodat schermtijd niet ten koste gaat van andere belangrijke aspecten van het leven. Dat neemt niet weg dat deze apps een waardevolle aanvulling kunnen zijn op je cognitieve routine. Ze kunnen jou en je (klein)kinderen helpen het brein op een leuke en boeiende manier uit te dagen.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!